ចិន-អាមេរិក៖ សង្រ្គាមត្រជាក់ថ្មីកំពុងចាប់ផ្តើម?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:២៧
អស់រយៈពេលប្រមាណជាមួយឆ្នាំមកហើយ ដែលសង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្មបានកើតឡើង រវាងអាមេរិក និងចិន។ ក្រោយពីឆ្លងកាត់ការចរចាជាច្រើនលើក ភាគីទាំងពីរមិនត្រឹមតែមិនអាចរកដំណោះស្រាយបញ្ចប់សង្រ្គាមនេះបាននោះទេ ក៏ប៉ុន្តែ វាថែមទាំងត្រូវរាលដាលកាន់តែខ្លាំង រហូតឈានទៅដល់ការដាក់ក្រុមហ៊ុន Huawei របស់ចិន ទៅក្នុងបញ្ជីខ្មៅរបស់អាមេរិក។ ពីសង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្ម ទៅជាសង្រ្គាមបច្ចេកវិទ្យា ចុះជំហានបន្ទាប់ តើនឹងមានអ្វីកើតឡើង? តើនេះគឺជាចំណុចចាប់ផ្តើមមួយ ដែលអាចនឹងឈានទៅការផ្ទុះឡើងនៃសង្រ្គាមត្រជាក់ថ្មីមួយទៀតឬក៏យ៉ាងណា?
ចាប់តាំងពីលោកដូណាល់ ត្រាំ ចាប់ផ្តើមដំឡើងពន្ធលើការនាំចូលទំនិញពីចិន គេបាននាំគ្នាសង្ស័យរួចទៅហើយថា នេះមិនមែនត្រឹមតែជាសង្រ្គាមពាណិជ្ជកម្ម ដើម្បីកាត់បន្ថយឩនភាពជញ្ជីងពាណិជ្ជកម្មនោះទេ ក៏ប៉ុន្តែ វាអាចជាផ្នែកមួយនៃការប្រកួតប្រជែងគ្នាក្នុងលក្ខណៈទូលំទូលាយ រវាងប្រទេសពីរ ដែលមួយជាមហាអំណាចចាស់ និងមួយទៀតជាមហាអំណាចជំនាន់ថ្មី។
នៅក្នុងករណីនេះ អ្នកសិក្សាអំពីទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ និងភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ច្រើនតែនាំគ្នាគិតទៅដល់សម្តីរបស់ប្រវត្តិវិទូក្រិកដ៏ល្បីល្បាញម្នាក់ ឈ្មោះថា “ទុយស៊ីឌីដ” (Thucydide) ដែលសរសេរអំពីសង្រ្គាមសម័យបុរាណ រវាងបុរីរដ្ឋក្រិក កាលពីជាង៤០០ឆ្នាំមុនគ.ស. (សង្គ្រាមប៉េឡូប៉ូនែស)។
ទុយស៊ីឌីដបានសរសេរថា នៅពេលដែលបុរីរដ្ឋអាថែនដែលជាមហាអំណាចថ្មីមានការរីកចម្រើនកាន់តែលឿន ហើយបុរីរដ្ឋស្ប៉ាតមានការបារម្ភកាន់តែខ្លាំងខ្លាចបាត់បង់តំណែងជាមហាអំណាចចាស់ ធាតុផ្សំទាំងពីរនេះបានធ្វើឲ្យមហាអំណាចទាំងពីរត្រូវផ្ទុះសង្រ្គាមនឹងគ្នាដោយចៀសមិនរួច។
នៅក្នុងរយៈពេលជាងពីរពាន់ឆ្នាំក្រោយៗមកទៀត ជម្លោះ និងសង្រ្គាមជាច្រើនផ្សេងទៀត បានកើតឡើងនៅក្នុងសេណារីយ៉ូប្រហាក់ប្រហែលគ្នានេះ ហើយនៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ការប្រឈមមុខដាក់គ្នា រវាងអាមេរិក និងចិន បានធ្វើឲ្យគេកាន់តែនឹកឃើញទៅដល់សម្តីរបស់ទុយស៊ីឌីដ ដោយគេប្រៀបធៀបចិនទៅនឹងអាថែន ហើយអាមេរិកទៅនឹងស្ប៉ាត។
ជាទូទៅ នៅក្នុងសេណារីយ៉ូបែបនេះ ការប្រជែងគ្នា រវាងមហាអំណាចចាស់ និងមហាអំណាចថ្មីអាចឈានទៅដល់ជម្លោះ គឺអាចដោយសារតែមហិច្ឆតារៀងៗខ្លួនផង គឺមហាអំណាចថ្មីពិតជាចង់ផ្តួលមហាអំណាចចាស់ ដើម្បីត្រួតត្រាពិភពលោកតែម្នាក់ឯង ចំណែកឯមហាអំណាចចាស់ក៏ពិតជាចង់ជាន់ពន្លិចប្រទេសដទៃកុំឲ្យងើបរួច ដើម្បីបន្តត្រួតត្រាពិភពលោកតែម្នាក់ឯង។
ក៏ប៉ុន្តែ ពេលខ្លះទៀត ក៏វាអាចកើតមានឡើងផងដែរ ដោយត្រឹមតែការគិតខុស និងសង្ស័យគ្នាទៅវិញទៅមក ពោលគឺ មហាអំណាចចាស់ ពេលឃើញមហាអំណាចថ្មីរីកចម្រើនលឿនក៏ចេះតែភ័យខ្លួនឯង ខ្លាចគេចង់ឡើងមកកម្ចាត់ខ្លួនចេញ ហើយក៏ចេះតែរិះរកវិធីដើម្បីទប់ទល់ ចំណែកមហាអំណាចថ្មី ពេលឃើញបែបនេះ ក៏ចេះតែគិតថាមហាអំណាចចាស់ចង់មកកម្ចាត់ខ្លួនមុនក៏ចេះតែស្វែងរកវិធីតទល់ទៅវិញដូចគ្នា ទើបវាត្រូវរាលដាលទៅជាជម្លោះ។
ក៏ប៉ុន្តែ ជម្លោះនេះក៏វាមិនប្រាកដថាសុទ្ធតែត្រូវរាលដាលទៅជាសង្រ្គាមប្រដាប់អាវុធនោះដែរ ជាពិសេស នៅក្នុងករណីអាមេរិក និងចិន ដែលសុទ្ធសឹងជាមហាអំណាចនុយក្លេអ៊ែរ ដែលអាចកម្ទេចគ្នាទៅវិញទៅមកបាន ការប្រឈមមុខដាក់គ្នាអាចកើតមានឡើងនៅក្នុងទម្រង់ជាសង្រ្គាមត្រជាក់ដូចជាអ្វីដែលធ្លាប់កើតមានឡើង រវាងអាមេរិក និងសហភាពសូវៀត កាលពីពេលកន្លងមក។
ក៏ប៉ុន្តែ បើនៅក្នុងសង្រ្គាមត្រជាក់ចាស់ គូជម្លោះផ្តោតជាសំខាន់លើការប្រជែងគ្នា ខាងប្រព័ន្ធនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច និងសព្វាវុធ សង្រ្គាមត្រជាក់ថ្មី រវាងអាមេរិក និងចិន ទំនងជានឹងត្រូវផ្តោតខ្លាំងទៅលើវិស័យបច្ចេកវិទ្យា។ នៅក្នុងសង្រ្គាមត្រជាក់កាលពីមុន ព្រំដែនសិប្បនិមិត្តមួយ ដែលគេច្រើនហៅថាជា “វាំងននដែក” បានខណ្ឌចែកពិភពលោកជាពីរ រវាងប្លុកសេរី និងប្លុកកុម្មុយនិស្ត ដោយម្ខាងៗមានប្រព័ន្ធនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចដាច់ចេញពីគ្នា។ នៅក្នុងសង្រ្គាមត្រជាក់ថ្មី “វាំងននដែក” នេះ អាចនឹងកើតមានដូចគ្នា ក៏ប៉ុន្តែ នៅក្នុងប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យា ហើយចំណុចចាប់ផ្តើមនៃ “វាំងននដែក” នេះ គឺអាចចេញពីការដាក់ទណ្ឌកម្មទៅលើក្រុមហ៊ុន Huawei ដែលលោកដូណាល់ ត្រាំ ទើបនឹងដាក់បញ្ចូលទៅក្នុងបញ្ជីខ្មៅ កាលពីពេលថ្មីៗនេះ។
តាមរយៈទណ្ឌកម្មនេះ ក្រុមហ៊ុនរបស់អាមេរិកទាំងអស់ត្រូវហាមឃាត់មិនឲ្យមានទំនាក់ទំនងរកស៊ីជាមួយនឹងក្រុមហ៊ុន Huawei ដោយក្រុមហ៊ុន Google ក៏លែងផ្តល់អាជ្ញាបណ្ណ Android ទៅឲ្យទូរស័ព្ទ Huawei ប្រើ ចំណែកក្រុមហ៊ុនផ្សេងទៀតក៏លែងអាចលក់គ្រឿងផ្សំជាហាដវែរទៅឲ្យ Huawei។ ក្នុងពេលជាមួយគ្នា ក្រុមហ៊ុនមកពីប្រទេសផ្សេងទៀតក៏ចាំបាច់ត្រូវតែកាត់ផ្តាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយនឹង Huawei ដោយសារតែពួកគេមានទំនាក់ទំនងរកស៊ី ឬប្រើអាជ្ញាបណ្ណរបស់ក្រុមហ៊ុនអាមេរិក។
នៅក្នុងស្ថានភាពបែបនេះ ចិនអាចនឹងត្រូវធ្វើការអភិវឌ្ឍបច្ចេកវិទ្យាផ្ទាល់ខ្លួន និងបង្កើតប្រព័ន្ធដំណើរការ (Operating System) ផ្ទាល់ខ្លួន ចំណែកឯក្រុមហ៊ុន និងប្រទេសផ្សេងៗទៀតអាចនឹងត្រូវបង្ខំចិត្តធ្វើការជ្រើសរើស ឬមួយរកស៊ីជាមួយចិនតែត្រូវកាត់ផ្តាច់ទំនាក់ទំនងរកស៊ីជាមួយអាមេរិក ឬមួយរកស៊ីជាមួយអាមេរិកតែត្រូវកាត់ផ្តាច់ទំនាក់ទំនងរកស៊ីជាមួយចិន។
បន្តិចម្តងៗ ប្រទេសដែលជ្រើសរើសចិននឹងត្រូវក្លាយទៅជាប្លុកមួយ ចំណែកប្រទេសដែលជ្រើសរើសអាមេរិកត្រូវក្លាយជាប្លុកមួយផ្សេងទៀត ហើយប្លុកនីមួយៗមានខ្សែសង្វាក់ផលិតកម្ម និងការផ្គត់ផ្គង់វត្ថុធាតុដើមរៀងៗខ្លួន ចំណែកឯបច្ចេកវិទ្យាវិញ រួមមានដូចជា ប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការ និងសុសវែរផ្សេងទៀតក៏ត្រូវប្រើប្រព័ន្ធផ្សេងគ្នា ដោយមិនអាចប្រើចូលគ្នាបាន។
នៅក្នុងសេណារីយ៉ូនេះហើយ ដែលពិភពលោកនឹងត្រូវខណ្ឌចែកដាច់ពីគ្នា ដោយ “វាំងននដែក” ខាងផ្នែកបច្ចេកវិទ្យា នៅក្នុងសង្រ្គាមត្រជាក់ជំនាន់ថ្មីនៃសម័យឌីជីថល៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ