ណូបែលសេដ្ឋកិច្ច២០១៨៖ របកគំហើញនៃការបញ្ចូលកត្តាធម្មជាតិ និងចំណេះដឹងក្នុងការវិភាគសេដ្ឋកិច្ច
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៥៣
ជ័យលាភីរង្វាន់ណូបែលសេដ្ឋកិច្ចឆ្នាំ២០១៨ ត្រូវបានប្រគល់ជូនទៅសាស្ត្រាចារ្យអាមេរិកពីររូប គឺលោក William Nordhaus និង លោក Paul Romer ដែលបានសិក្សាស្រាវជ្រាវ បង្កើតទ្រឹស្ដីថ្មី ដោយបញ្ចូលកត្តាធម្មជាតិ និងចំណេះដឹងក្នុងការវិភាគសេដ្ឋកិច្ច សម្រាប់រយៈពេលវែង។
ជ័យលាភីណូបែលត្រូវបានប្រគល់ជារៀងរាល់ឆ្នាំទៅឱ្យបុគ្គលទាំងឡាយណាដែលបានរួមចំណែករករបកគំហើញថ្មីសម្រាប់ "ប្រយោជន៍មនុស្សជាតិ"។ ក្រៅពីវិស័យទាំងប្រាំដំបូង (រូបវិទ្យា គីមី អក្សរសិល្ប៍ វេជ្ជសាស្ត្រ និងសន្តិភាព) វិទ្យាសាស្ដ្រសេដ្ឋកិច្ចជាពាន់រង្វាន់ចុងក្រោយត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅឆ្នាំ១៩៦៨ សម្រាប់ការចងចាំដល់លោក Alfred Nobel។
នៅឆ្នាំ២០១៨ ជ័យលាភីណូបែលវិទ្យាសាស្រ្ដសេដ្ឋកិច្ច ត្រូវបានប្រគល់ជូនសាស្ត្រាចារ្យអាមេរិកពីររូប គឺលោក William D. Nordhaus (សាស្ត្រាចារ្យនៅសាកលវិទ្យាល័យ Yale ) និង លោក Paul M. Romer (សាស្រ្ដាចារ្យនៅសាកលវិទ្យាល័យញូវយ៉ក) សម្រាប់ការរួមចំណែកបង្កើតទ្រឹស្ដីថ្មី ដោយបញ្ចូលកត្តាធម្មជាតិ និងចំណេះដឹងក្នុងការវិភាគម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចនៅរយៈពេលវែង។
បេះដូងនៃការសិក្សាសេដ្ឋកិច្ច
ការសិក្សាស្វែងយល់ពីរបៀបដែលមនុស្សជាតិត្រូវប្រឈមជាមួយធនធានមានកំណត់គឺជាបេះដូងនៃការសិក្សាសេដ្ឋកិច្ច។ មិនខុសពីគោលការណ៍បែបវិទ្យាសាស្រ្ដ សេដ្ឋកិច្ចបានសង្កត់ធ្ងន់លើ បញ្ហាប្រឈមដ៏សំខាន់បំផុតក្នុងការប្រើប្រាស់ធនធានទាំងនោះ ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងអំពី ធម្មជាតិ និងចំណេះដឹង។ ធម្មជាតិផ្តល់ល័ក្ខខ័ណ្ឌដែលមនុស្សរស់នៅ ខណៈចំណេះដឹងកំណត់លទ្ធភាពរបស់មនុស្សក្នុងការគ្រប់គ្រងល័ក្ខខ័ណ្ឌ និងធនធានទាំងអស់នោះ។ ក៏ប៉ុន្តែ តាំងពីអតីតកាលមក អ្នកប្រាជ្ញសេដ្ឋកិច្ច ជាទូទៅ មិនបានផ្តោតលើការសិក្សាពីរបៀបដែលធម្មជាតិ និងចំណេះដឹង ត្រូវរងឥទ្ធិពលយ៉ាងដូចម្ដេចទេ ពីអាកប្បកិរិយារបស់មនុស្ស។ ទើបតែក្រោយមក លោក William D. Nordhaus និង លោក Paul M. Romer បានពង្រីកវិសាលភាពនៃការវិភាគសេដ្ឋកិច្ចលើបញ្ហានេះនៅរយៈពេលវែង ដោយផ្អែកលើមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃទ្រឹស្ដីកំណើន (Théorie de la croissance de Solow) របស់លោក Robert Solow ជ័យលាភីណូបែលសេដ្ឋកិច្ចឆ្នាំ១៩៨៧។
ទោះជាពីអតីតកាល ឬក៏ពេលបច្ចុប្បន្ន ការបង្កើនកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ដែលត្រូវបានវាស់វែងជាទូទៅ ដោយសូចនាករ ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប (ផ.ស.ស) ឬផលិតផលជាតិសរុប (ផ.ជ.ស) គឺជាគោលដៅមួយក្នុងចំណោមគោលនយោបាយអាទិភាពរបស់រដ្ឋាភិបាលមួយ ឬរដ្ឋាភិបាលរបស់សាកលលោកទាំងមូល។ កំណើននេះសំដៅដល់លទ្ធភាពដែលប្រទេសមួយអាចបង្កើនការផលិតទំនិញ ឬសេវាកម្មបន្ថែមចូលទៅក្នុងសេដ្ឋកិច្ច ហើយនៅទីបញ្ចប់ កំណើនទាំងនេះនឹងរួមចំណែកដល់ការបង្កើនសុខុមាលភាព និងជីវភាពរបស់មនុស្សក្នុងសង្គមកាន់តែប្រសើរ។
អត្រាកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរួមចំណែកដោយសារកត្តាពីរចម្បង ដែលអាចវាស់វែងបានជាតួលេខ។ នោះគឺការប្រើប្រាស់កម្លាំងពលកម្មមនុស្ស និងម៉ាស៊ីន។ ទោះជាយ៉ាងណា ការរួមចំណែកនៃកត្តាទាំងពីរនេះតំណាងឱ្យតែប្រមាណ៥០ភាគរយប៉ុណ្ណោះ ក្នុងកំណើនសេដ្ឋកិច្ចទាំងមូល។ ពីអតីតកាល អ្នកសេដ្ឋកិច្ចបានពន្យល់ថា កត្តាផ្សេងទៀតក្រៅពីកត្តាមនុស្ស និងម៉ាស៊ីន គឺជាកត្តាមិនអាចពន្យល់បាន។
ទ្រឹស្ដីសេដ្ឋកិច្ចពីមុនរបកគំហើញរបស់ Romer និង Nordhaus
ក៏ប៉ុន្តែ នៅកំឡុងឆ្នាំ១៩៥០ លោក Robert Solow បានដាក់ជាចម្ងល់ ដោយសង្កត់ធ្ងន់ថា កត្តាផ្សេងទៀតដែលតំណាងឱ្យប្រហែលជិតពាក់កណ្តាលនោះចាំបាច់ត្រូវតែពន្យល់ ហើយក្រោយមក ទ្រឹស្ដីមួយត្រូវបានបង្កើតឡើង ដោយមានឈ្មោះថា ទ្រឹស្ដីកំណើន Solow។ ក្នុងទ្រឹស្ដីនេះ Solow បានធ្វើសេចក្តីសន្និដ្នានថា កត្តាបច្ចេកវិទ្យាដែលមានប្រភពពីកត្តាខាងក្រៅ ជាកត្តាផ្សេងមួយទៀតដែលបានរួមចំណែកដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចទាំងមូល ហើយវាជាសំណល់ដែលសល់ពីការដកចេញកត្តាមនុស្ស និងម៉ាស៊ីន។ ទ្រឹស្ដីរបស់ Solow ក៏បានបង្ហាញផងដែរថា នៅថ្ងៃអនាគត ដោយសារកត្តាបច្ចេកវិទ្យាអាចកើតមានឡើងតែនៅរយៈពេលខ្លី នោះប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចអន់ថយ នៅពេលបច្ចុប្បន្ន នឹងមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចលឿននៅពេលដំបូងនៃការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចរបស់ខ្លួន ខណៈប្រទេសជឿនលឿននឹងមានកំណើនយឺត។ ហើយនៅថ្ងៃអនាគតខាងមុខ សេដ្ឋកិច្ចប្រទេសទាំងពីរនឹងដើរទាន់គ្នា។
ការរួមចំណែករបស់ Romer និង Nordhaus ក្នុងរបកគំហើញសេដ្ឋកិច្ច
ទោះជាយ៉ាងណា នៅអំឡុងចុងឆ្នាំ១៩៨០ ពោលគឺប្រមាណ៣០ឆ្នាំក្រោយនៃទ្រឹស្ដីរបស់ Solow សិស្សថ្នាក់បណ្ឌិតម្នាក់គឺ លោក Paul Romer នៃសាកលវិទ្យាល័យ Chicago បានចាប់ផ្តើមសិក្សាលើទ្រឹស្ដីកំណើនក្នុង (Théorie de la croissance endogène) ដោយការអង្កេតលើទិន្នន័យជាក់ស្ដែង ជាង១០០ប្រទេស តែទិន្នន័យបានបង្ហាញពីភាពប្រែប្រួល ពីមួយប្រទេសទៅមួយប្រទេស ទោះជាក្នុងក្រុមប្រទេសមានសេដ្ឋកិច្ចអន់ថយ ឬក្រុមប្រទេសមានសេដ្ឋកិច្ចអភិវឌ្ឍដូចគ្នា។ រឿងនេះមិនអាចពន្យល់ដោយទ្រឹស្ដីរបស់ Solow បានទេ។ លោក Paul Romer ពន្យល់ថា កត្តាផ្សេងទៀតដែលបានរួមចំណែកដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចទាំងមូលក្រៅពីកត្តាមនុស្ស និងម៉ាស៊ីន គឺកើតចេញពីកត្តាខាងក្នុងតែម្ដង ពោលគឺជាការវិនិយោគលើ គំនិតច្នៃប្រឌិត ចំណេះដឹងថ្មី និងបច្ចេកវិទ្យាថ្មី ដែលរួមចំណែកដល់ការបង្កើនផលិតភាពរបស់ម៉ាស៊ីន និងមនុស្ស។ ហើយរបកគំហើញថ្មីអាចនឹងរីកសាយភាយពីទីផ្សារមួយទៅទីផ្សារមួយ ឬពីប្រទេសមួយទៅប្រទេសមួយ។
ទ្រឹស្ដីថ្មីនេះជាបដិវត្តន៍ផ្នត់គំនិតមួយក្នុងវិទ្យាសាស្រ្ដសេដ្ចកិច្ច ដែលបានរុញច្រានឱ្យប្រទេសនីមួយៗលើពិភពលោកផ្តោតការវិនិយោគលើ ចំណេះដឹង គំនិត ឬការច្នៃប្រឌិតរបស់មនុស្ស ហើយវាក៏បានធ្វើឱ្យលេចឡើងនូវ ការអភិវឌ្ឍសាលាអបរំគ្រប់គ្រងជំនួញ (Business Administration Education School ឬ École de Commerce) នៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងក្រោយមក រីកសាយភាយពាសពេញពិភពលោក។ ទ្រឹស្ដីរបស់ Romer ក៏បានបង្កើតឱ្យមានច្បាប់ការពារកម្មសិទ្ធបញ្ញា ឬបណ្ណប៉ាតង់នៃរបកគំហើញថ្មី ផងដែរ។
លើសពីនេះ ដោយឈរលើមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃទ្រឹស្ដីរបស់ Solow ដូចគ្នា លោក William D. Nordhaus បានសិក្សាពីការរីកសាយភាយជាអវិជ្ជមាននៃទង្វើរបស់ភា្នក់ងារសេដ្ឋកិច្ច លើបរិស្ថានធម្មជាតិរបស់ពិភពលោកទាំងមូល ដោយផ្អែកលើ ទិដ្ឋភាពជាក់ស្ដែងនៃការកើនឡើងស្តុកឧស្ម័នកាបូនិក និងកំដៅលើភពផែនដី។ ចុងក្រោយ ឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានទាំងនោះនឹងប៉ះពាល់ដល់មនុស្សវិញនៅរយៈពេលវែងខាងមុខ។ ទ្រឹស្ដីរបស់Nordhaus បានក្លាយជាមូលដ្ឋានគ្រឹះដ៏ចម្បងនៃច្បាប់កំណត់បរិមាណឧស្ម័នកាបូនិក និងគោលការណ៍នៃកិច្ចព្រមព្រៀងបម្រែបម្រួលអាកាសធាតុពិភពលោក៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ