អាឡិចសាន់ដ័រ ហ្ក្រាហាំ ប៊ែល និងការបង្កើតប្រព័ន្ធទូរស័ព្ទ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៩:៣៤
នៅក្នុងនាទីប្រវត្តិសាស្រ្តពិភពលោករបស់យើង នៅសប្តាហ៍នេះ សេង ឌីណា សូមបន្តរៀបរាប់អំពីប្រវត្តិរបស់លោក អាឡិចសាន់ដ័រ ហ្ក្រាហាំ ប៊ែល (Alexander Graham Bell) តទៅទៀត ដោយសូមលើកឡើង អំពីស្នាដៃដ៏សំខាន់របស់លោក គឺការបង្កើតប្រព័ន្ធទូរស័ព្ទ។
គិតមកទល់នឹងសម័យកាលរបស់ អាឡិចសាន់ដ័រ ហ្ក្រាហាំ ប៊ែល មនុស្សយើងអាចបញ្ជូនសារពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងមួយទៀត តាមរយៈមធ្យោបាយសំខាន់ៗចំនួនពីរ។
មធ្យោបាយទីមួយ គឺការបញ្ជូនសារដោយផ្ទាល់តាមរយៈអ្នកនាំសារ ឬប្រៃសណីយ៍ ដែលជាមធ្យោបាយបញ្ជូនសារមួយ មានល្បឿនយឺត និងមិនសូវមានប្រសិទ្ធភាព សម្រាប់រយៈចម្ងាយឆ្ងាយ។
មធ្យោបាយទីពីរ គឺការបញ្ជូនសារតាមប្រព័ន្ធតេឡេក្រាហ្វ (តេឡេក្រាម)។ បើធៀបនឹងការបញ្ជូនសារតាមប្រៃសណីយ៍ តេឡេក្រាហ្វ គឺជាប្រព័ន្ធបញ្ជូនសារមួយ ដែលមានល្បឿនលឿន និងមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងរយៈចម្ងាយឆ្ងាយ ក៏ប៉ុន្តែ វាមានតម្លៃថ្លៃ ដោយសារតែពីដំបូងឡើយ នៅលើខ្សែតេឡេក្រាហ្វមួយ គេអាចបញ្ជូនសារម្តងបានតែមួយប៉ុណ្ណោះ។ ក្រោយមក តាមរយៈការសិក្សា និងពិសោធន៍របស់អ្នកជំនាញ រួមមានដូចជា ថូម៉ាស់ អេឌីសុន និងអាឡិចសាន់ដ័រ ហ្ក្រាហាំ ប៊ែល ជាដើម គេអាចរកវិធីបញ្ជូនតេឡេក្រាមបានរហូតដល់ទៅ ២ បន្ទាប់មក ៤ ហើយក្រោយមករហូតដល់ទៅ ១០ ក្នុងពេលតែមួយ។
ក៏ប៉ុន្តែ បើទោះបីជាយ៉ាងនេះក៏ដោយ ប៊ែលនៅតែយល់ថា ការផ្ញើសារតាមប្រព័ន្ធតេឡេក្រាហ្វនេះ ក៏នៅតែមិនសូវជាមានប្រសិទ្ធភាពនោះដែរ ដោយសារតែវាមានដំណាក់កាលស្មុគស្មាញច្រើន។ ដំបូង គេត្រូវយកសារដែលត្រូវផ្ញើយកទៅបំប្លែងជាកូតតេឡេក្រាហ្វជាមុនសិន គឺកូតដែលមានទ្រង់ទ្រាយជាបណ្តុំនៃចំណុចនិងឆ្នូត (dot and dash) ទើបអាចផ្ញើចេញទៅបាន។ នៅឯចុងខ្សែម្ខាងទៀត សារដែលគេទទួលបាន ក៏ជាសុទ្ធតែជាចំណុចនិងឆ្នូតនេះដែរ ដែលគេចាំបាច់ត្រូវតែយកទៅបំប្លែងឲ្យទៅជាសារអក្សរឡើងវិញ ទើបអាចមើលយល់។
ហេតុដូច្នេះហើយបានជា នៅក្នុងពេលសិក្សាទៅលើប្រព័ន្ធតេឡេក្រាហ្វ អាឡិចសាន់ដ័រ ហ្ក្រាហាំ ប៊ែល ផ្តោតអារម្មណ៍យ៉ាងខ្លាំងទៅលើសំណួរមួយថា ចុះបើគេអាចបញ្ជូនសារជាសំឡេង ហើយអាចនិយាយឆ្លើយឆ្លងគ្នាដោយផ្ទាល់បាន? ប៊ែល ដែលជាអ្នកមានជំនាញខាងប្រព័ន្ធតេឡេក្រាហ្វផង ហើយជាអ្នកមានចំណេះដឹងច្រើនខាងភាសានិងការបញ្ចេញសំឡេងរបស់មនុស្សផងនោះ ក៏ចេះតែគិតថា គេគួរតែអាចរកវិធីកែច្នៃខ្សែតេឡេក្រាហ្វពីការបញ្ជូនសារជាចំណុចនិងឆ្នូត ទៅជាការបញ្ជូនសំឡេងមនុស្សដោយផ្ទាល់បាន។
នៅក្នុងអំឡុងពេលនោះ ប៊ែលប្រកបមុខរបរជាគ្រូបង្រៀនភាសាដល់អ្នកថ្លង់ត្រចៀកផង និងទទួលការងារពីអ្នកវិនិយោគដើម្បីសិក្សារកវិធីកែលម្អប្រព័ន្ធតេឡេក្រាហ្វផង ក៏ប៉ុន្តែ ប៊ែលនៅតែឆ្លៀតយកពេលដែលសល់ពីនេះ ជាពិសេសពេលយប់ យកទៅធ្វើពិសោធន៍ ដើម្បីរកវិធីបញ្ជូនសារជាសំឡេង។
អាឡិចសាន់ដ័រ ហ្ក្រាហាំ ប៊ែល ដែលមានជីតា និងឪពុក បូករួមទាំងខ្លួនឯង ជាគ្រូបង្រៀនភាសានិងការបញ្ចេញសំឡេងដល់អ្នកថ្លង់ត្រចៀក មានការយល់ដឹងច្រើនពីសំឡេងរបស់មនុស្ស។ ប៊ែលដឹងថា សំឡេងចេញពីពាក្យសម្តីដែលយើងនិយាយ គឺវាមានឥទ្ធិពលបង្កើតទៅជារំញ័រនៅក្នុងបរិយាកាស ដែលគេហៅថា រលកនៃសំឡេង (sound waves/ondes sonore) ហើយរំញ័រនេះមានលក្ខណៈពិសេសខុសៗគ្នាអាស្រ័យទៅលើសំឡេងដែលចេញពីពាក្យនីមួយៗ។ ដូច្នេះ ប្រសិនបើគេអាចរកវិធីបង្កើតឧបករណ៍ ដែលអាចចាប់រំញ័ររបស់សំឡេង បំប្លែងទៅជាសញ្ញាអេឡិចត្រូម៉ាញេទិច បញ្ជូនតាមខ្សែតេឡេក្រាហ្វ ហើយនៅចុងម្ខាងទៀត បំប្លែងសញ្ញាអេឡិចត្រូម៉ាញេទិចនេះឲ្យទៅជារំញ័រនៃសំឡេងឡើងវិញ គេប្រាកដជានឹងអាចបង្កើតជាខ្សែទូរស័ព្ទ ដើម្បីអាចនិយាយឆ្លើយឆ្លងគ្នាដោយផ្ទាល់បាន។
នេះហើយជាចំណុចគន្លឹះ ដែលប៊ែលចំណាយពេលសិក្សានិងពិសោធន៍ ជាមួយនឹងជំនួយការរបស់លោក ដែលមានឈ្មោះថា ថូម៉ាស់ វ៉ាត់សុន (Thomas Watson)។
នៅដើមឆ្នាំ១៨៧៦ ប៊ែលបានធ្វើពិសោធន៍ប្រកបដោយជោគជ័យ ក្នុងការបញ្ជូនសំឡេងតាមខ្សែតេឡេក្រាហ្វ ក៏ប៉ុន្តែ នៅមិនទាន់អាចបង្កើតជាខ្សែទូរស័ព្ទបាននៅឡើយទេ ដោយសារតែនៅពេលនោះ សំឡេងដែលគេទទួលបាននៅចុងខ្សែម្ខាងទៀត មិនទាន់អាចឲ្យគេស្តាប់ឮច្បាស់ ហើយបែងចែកពាក្យអ្វីជាពាក្យអ្វីពិតប្រាកដ ដែលអាចឲ្យគេនិយាយស្តាប់គ្នាយល់បាននៅឡើយនោះទេ។
ក៏ប៉ុន្តែ បើទោះបីជាយ៉ាងនេះក៏ដោយ ប៊ែលបានប្រញាប់ប្រញាល់យកអ្វីដែលលោកបានរកឃើញ ទៅដាក់ពាក្យសុំចុះបញ្ជីតក្កកម្ម ដើម្បីសុំការទទួលស្គាល់ពីអាជ្ញាធរថាជាស្នាដៃរបស់លោក ពីព្រោះថា នៅក្នុងអំឡុងពេលជាមួយគ្នានោះ ក្រៅពីប៊ែល នៅមានអ្នកផ្សេងទៀត ដែលក៏កំពុងធ្វើការសិក្សានិងពិសោធន៍រកវិធីបង្កើតប្រព័ន្ធទូរស័ព្ទនេះដែរ ហើយក្នុងចំណោមនោះ មានម្នាក់ដែលធ្វើពិសោធន៍បានជឿនលឿនទៅមុខយ៉ាងខ្លាំងដែរ គឺវិស្វករខាងអគ្គិសនី ឈ្មោះថា អេលីស្ហា ហ្គ្រេយ៍ (Elisha Gray)។
តាមការពិត អេលីស្ហា ហ្គ្រេយ៍ ក៏បានរកឃើញវិធីបញ្ជូនសំឡេងតាមខ្សែតេឡេក្រាហ្វ នៅក្នុងពេលប្រហាក់ប្រហែលជាមួយនឹងអាឡិចសាន់ដ័រ ហ្ក្រាហាំ ប៊ែលដែរ ក៏ប៉ុន្តែ អាជ្ញាធរអាមេរិកបានផ្តល់ប្រកាសនីយបត្រតក្កកម្ម (ប៉ាតង់) ទៅឲ្យប៊ែល ដោយលើកហេតុផលថា ប៊ែលគឺជាអ្នកបានមកចុះឈ្មោះដាក់ពាក្យសុំមុន គឺប៊ែលទៅដាក់ពាក្យនៅថ្ងៃទី១៤ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ១៨៧៦ ចំណែកហ្គ្រេយ៍វិញ ទៅដាក់ពាក្យពាក្យនៅថ្ងៃជាមួយគ្នានោះដែរ តែប៉ុន្មានម៉ោងក្រោយប៊ែល។
រហូតមកទល់នឹងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ថ្វីដ្បិតតែភាពចម្រូងចម្រាសនៅតែបន្តកើតមានខ្លះៗ ក៏ប៉ុន្តែ ជាទូទៅ គេនាំគ្នាកំណត់ថា ប៊ែល និងហ្គ្រេយ៍ សុទ្ធតែជាអ្នកបានរកឃើញវិធីបង្កើតប្រព័ន្ធទូរស័ព្ទ តាមរយៈការសិក្សានិងពិសោធន៍ដាច់ដោយឡែកពីគ្នា ដោយគ្មានអ្នកណាលួចចម្លងអ្នកណានោះទេ ក៏ប៉ុន្តែ ប៊ែលជាប់ឈ្មោះជាអ្នកបង្កើតទូរស័ព្ទ គឺដោយសារតែប៊ែលជាអ្នកទទួលបានប្រកាសនីយបត្រតកក្កកម្មពីអាជ្ញាធរអាមេរិក។
នៅខែមីនា ឆ្នាំ១៨៧៦ ក្រោយពីទទួលបានប្រកាសនីយបត្រតក្កកម្មពីអាជ្ញាធររួចហើយ ទើបប៊ែលអាចរកវិធីផលិតខ្សែទូរស័ព្ទ ដែលអាចនិយាយគ្នាយល់បាន រួចហើយយកទៅដាក់តាំងបង្ហាញឲ្យសាធារណជនបានឃើញ និងសាកល្បង នៅខែមិថុនាឆ្នាំដដែលនោះ នៅក្នុងពិព័រណ៍រំឭកខួប១០០ឆ្នាំនៃការកកើតសហរដ្ឋអាមេរិក។
ចាប់ពីពេលនោះហើយ ដែលស្នាដៃ និងកេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់ អាឡិចសាន់ដ័រ ហ្ក្រាហាំ ប៊ែល ចាប់ផ្តើមល្បីរន្ទឺ ក៏ប៉ុន្តែ នៅពេលដែលប៊ែលយកបច្ចេកវិទ្យាទូរស័ព្ទនេះទៅលក់ឲ្យក្រុមហ៊ុនវេសធើនយូញៀនយកទៅធ្វើអាជីវកម្ម វេសធើនយូញៀនបដិសេធមិនព្រមទិញ។ ប៊ែលក៏បានសម្រេចយកបច្ចេកវិទ្យានេះទៅធ្វើអាជីវកម្មដោយខ្លួនឯង ដោយបានរួមដៃគ្នាជាមួយនឹងអ្នកវិនិយោគពីរនាក់ទៀត គឺលោក ហ្កាឌីន័រ ហាប់បាដ (Gardiner Greene Hubbard) និងលោក ថូម៉ាស់ ស៊ែនឌ័រ (Thomas Sanders) បង្កើតជាក្រុមហ៊ុនទូរស័ព្ទមួយឡើង នៅឆ្នាំ១៨៧៧ ដោយដាក់ឈ្មោះថា Bell Telephone Company។
ប៉ុន្មានថ្ងៃក្រោយការបង្កើតក្រុមហ៊ុននេះ ប៊ែលបានរៀបការជាមួយ ម៉ាប៊ែល ហាប់បាដ (Mabel Hubbard) ដែលជាអតីតកូនសិស្ស និងត្រូវជាកូនស្រីរបស់លោក ហ្កាឌីន័រ ហាប់បាដ។ ហើយក្រោយៗមកទៀត ប៊ែលបានបន្តធ្វើការសិក្សានិងពិសោធន៍ទៅលើបច្ចេកវិទ្យាជាច្រើនផ្សេងទៀត ជាពិសេស គឺការបង្កើតអូឌីយ៉ូម៉ែត្រ (audiometer/audiomètre) គឺឧបករណ៍ដើម្បីវាស់ត្រចៀកក្នុងការស្តាប់សំឡេង។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជាឈ្មោះរបស់ប៊ែលត្រូវបានគេយកទៅប្រើ ដើម្បីធ្វើជារង្វាស់នៃភាពខ្លាំងឬខ្សោយនៃសំឡេង គឺ ដេស៊ីប៊ែល (décibel អក្សរកាត់ថា dB)។
អាឡិចសាន់ដ័រ ហ្ក្រាហាំ ប៊ែល ទទួលមរណភាពដោយជំងឺ នៅថ្ងៃទី២ ខែសីហា ឆ្នាំ១៩២២ ក្នុងវ័យ ៧៥ឆ្នាំ។ នៅថ្ងៃបញ្ចុះសពរបស់លោក សេវាកម្មទូរស័ព្ទនៅទូទាំងសហរដ្ឋអាមេរិកទាំងមូល ត្រូវបានគេផ្អាកដំណើរការរយៈពេល ១នាទី ដើម្បីជាការគោរពវិញ្ញានក្ខន្ធដល់ អាឡិចសាន់ដ័រ ហ្ក្រាហាំ ប៊ែល ដែលនៅក្នុងរយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍ក្រោយៗមកទៀត ត្រូវបានប្រវត្តិសាស្រ្តចារឈ្មោះថាជាអ្នកបង្កើតទូរស័ព្ទ បន្សល់ទុកនូវបច្ចេកវិទ្យាដែលយើងប្រើប្រាស់យ៉ាងទូលំទូលាយ រហូតមកទល់នឹងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ