អាស៊ាន៖ តើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីនឹងទៅជាយ៉ាងណាក្រោយការដកខ្លួនរបស់ឥណ្ឌា?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៥៧
ជំនួបកំពូលអាស៊ាននៅទីក្រុងបាងកក ដែលទើបនឹងបិទបញ្ចប់ទៅកាលពីថ្ងៃចន្ទកន្លងទៅនេះ ត្រូវបានគេដាក់ក្តីរំពឹងច្រើន ទាក់ទងនឹងការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មដ៏សំខាន់មួយ ដែលមានការចូលរួមពីសំណាក់ប្រទេសទាំង១០ក្នុងអាស៊ាន និងប្រទេសជាដៃគូចំនួន ៦ផ្សេងទៀត។ ក៏ប៉ុន្តែ នៅទីបំផុតទៅ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះមិនអាចចេញរួច ដោយសារតែឥណ្ឌាមិនឯកភាព ហើយថែមទាំងបានប្រកាសដកខ្លួនចេញពីការចរចា។ តើជោគវាសនារបស់កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីនេះ នឹងទៅជាយ៉ាងណា នៅក្រោយការដកខ្លួនរបស់ឥណ្ឌា ដែលជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចដ៏សំខាន់មួយនេះ?
កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី ដែលត្រូវបានគេហៅតាមអក្សរកាត់អង់គ្លេសថា “RCEP” (Regional Comprehensive Economic Partnership) បានចាប់ផ្តើមឡើងដំបូងចេញពីគោលគំនិតចង់ពង្រីកតំបន់ពាណិជ្ជកម្មសេរីអាស៊ាន ទៅកាន់ប្រទេស ៦ផ្សេងទៀត ដែលជាដៃគូ គឺរួមមាន ចិន ជប៉ុន ឥណ្ឌា កូរ៉េខាងត្បូង អូស្រ្តាលី និងនូវែលសេឡង់។ ការចរចាលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះបានចាប់ផ្តើមឡើងជាផ្លូវការ ក្រោយពីមានសេចក្តីសម្រេចក្នុងជំនួបកំពូលអាស៊ាន នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា កាលពីឆ្នាំ២០១២កន្លងទៅ។
កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីនេះធ្លាប់ត្រូវបានគេប្រមើលឃើញថា ប្រសិនបើវាអាចចេញជារូបរាងឡើងមែននោះ វានឹងត្រូវក្លាយទៅជាលំហពាណិជ្ជកម្មសេរីដ៏ធំមួយនៅលើពិភពលោក ដោយប្រទេសទាំង ១៦ នៅក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនេះបូកបញ្ចូលគ្នា មានប្រជាជនរហូតដល់ទៅប្រមាណជាពាក់កណ្តាលនៃប្រជាជនសរុបនៅទូទាំងពិភពលោក ហើយមានទំហំសេដ្ឋកិច្ចរហូតដល់ទៅប្រមាណជា ១ភាគ៣ នៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកទាំងមូល។ ម្យ៉ាងទៀត ប្រទេសមួយចំនួន រួមមានដូចជា ចិន ឥណ្ឌា ក៏ដូចជាតំបន់អាស៊ាន ក្រៅពីមានប្រជាជនច្រើនហើយនោះ សេដ្ឋកិច្ចក៏មានកំណើនខ្ពស់ជាប់ជាប្រចាំ ហើយប្រជាជនដែលមានចំណូលមធ្យមក៏មានកំណើនលឿន ដែលអាចជាទីផ្សារមួយប្រកបដោយសក្តានុពលខ្ពស់។
ក៏ប៉ុន្តែ នៅពេលនេះ កិច្ចព្រមព្រៀង RCEP នេះ នៅសល់តែ ១៥ប្រទេសតែប៉ុណ្ណោះ ក្រោយពីឥណ្ឌាបានប្រកាសដកខ្លួនចេញកាលពីថ្ងៃចន្ទ។ ឥណ្ឌាដកខ្លួនចេញ គឺដោយសារតែបារម្ភខ្លាចកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីនេះធ្វើឲ្យវិស័យឧស្សាហកម្មក្នុងស្រុករបស់ឥណ្ឌាត្រូវរងនូវផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរ ដោយសារការហូរចូលនៃទំនិញរបស់ចិន។
ជាការពិតណាស់ថា ការដកខ្លួនរបស់ឥណ្ឌាមិនមែនជាឧបសគ្គនាំឲ្យកិច្ចព្រមព្រៀង RCEP នេះត្រូវបរាជ័យរកផ្លូវចេញមិនរួចនោះទេ។ ប្រទេស ១៥ផ្សេងទៀតនៅតែអាចបន្តចរចា ដើម្បីឈានទៅចុះកិច្ចព្រមព្រៀងនេះដោយគ្មានឥណ្ឌា ហើយមែនទែនទៅ ប្រទេសទាំង ១៥នេះ បានប្រកាសឲ្យដឹងរួចទៅហើយកាលពីថ្ងៃចន្ទថា ពួកគេនឹងធ្វើយ៉ាងណាចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀង RCEP នេះឲ្យបានត្រឹមឆ្នាំ២០២០ខាងមុខ បើទោះជាគ្មានឥណ្ឌា។
ក៏ប៉ុន្តែ គេមិនត្រូវភ្លេចទេថា ឥណ្ឌាគឺជាទីផ្សារដ៏សំខាន់មួយ។ ក្រៅពីមានប្រជាជនច្រើនរហូតដល់ទៅជាង ១ពាន់៣រយលាននាក់ ឥណ្ឌាគឺជាប្រទេសមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកដ៏ចម្បងមួយ ហើយបើរាប់ត្រឹមតែនៅក្នុងចំណោមប្រទេសទាំង ១៦ នៅក្នុង RCEP នេះ ឥណ្ឌា គឺជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចលំដាប់ទី៣ បន្ទាប់ពីចិន និងជប៉ុន។ ឥណ្ឌាមិនសំខាន់ដល់ថ្នាក់មិនអាចខ្វះបាននោះទេ ក៏ប៉ុន្តែ គ្មានឥណ្ឌា កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី RCEP នេះ បើទោះជាចេញរួច ក៏នឹងមិនមានវិសាលភាពធំធេងដូចជាការរំពឹងទុកពីមុននោះដែរ។
មែនទែនទៅ គេឃើញថា កិច្ចព្រមព្រៀង RCEP នេះ ហាក់កំពុងដើរតាមគន្លងផ្លូវស្រដៀងគ្នាទៅនឹងកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីមួយទៀត គឺកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិក។
ជាការពិតណាស់ថា កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិក មានលក្ខណៈស៊ីជម្រៅជាង ដោយក្រៅពីវិស័យពន្ធគយ គឺមានការធ្វើសមាហរណកម្មលើវិស័យសំខាន់ៗមួយចំនួនផ្សេងទៀត រួមមានទាំងវិធានក្នុងការការពារសិទ្ធិពលករ បរិស្ថាន និងការការពារកម្មសិទ្ធិបញ្ញា ក្នុងពេលដែលកិច្ចព្រមព្រៀង RCEP វិញ ផ្តោតសំខាន់តែទៅលើវិស័យពន្ធគយ។
កន្លងមក កិច្ចព្រមព្រៀងទាំងពីរនេះតែងតែត្រូវបានគេមើលឃើញថាជាគូប្រជែងនឹងគ្នា ដោយកិច្ចព្រមព្រៀង RCEP ដែលមានការចូលរួមពីសំណាក់ប្រទេសអាស៊ានទាំង១០ មានការជ្រោមជ្រែងពីសំណាក់ប្រទេសចិន ចំណែកកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិកវិញ ដែលមានប្រទេសអាស៊ានតែ ៤ចូលរួម (វៀតណាម សិង្ហបុរី ម៉ាឡេស៊ី និងព្រុយណេ) មានការជ្រោមជ្រែងពីសំណាក់គូប្រជែងរបស់ចិន គឺសហរដ្ឋអាមេរិក មុនពេលដែលលោកដូណាល់ ត្រាំប្រកាសដកខ្លួនចេញ កាលពីឆ្នាំ២០១៧។
ក្រោយការដកខ្លួនរបស់អាមេរិក ប្រទេស ១១ផ្សេងទៀតដែលនៅសេសសល់ នៅតែបន្តចរចា រហូតឈានទៅចុះកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយគ្នា ដោយគ្មានអាមេរិក ក៏ប៉ុន្តែ ទុកទ្វារចំហឲ្យអាមេរិកមកចូលរួមវិញនៅថ្ងៃអនាគត។ ដូចគ្នាដែរចំពោះ កិច្ចព្រមព្រៀង RCEP ក្រោយការដកខ្លួនរបស់ឥណ្ឌា ប្រទេស ១៥ផ្សេងទៀត ប្តេជ្ញាបន្តចរចា និងចុះកិច្ចព្រមព្រៀងនេះឲ្យបាននៅឆ្នាំក្រោយ ដោយទុកទ្វាចំហសម្រាប់ឲ្យឥណ្ឌាមកចូលរួមទៅថ្ងៃអនាគត។
កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិកនៅតែអាចចេញជារូបរាង ក៏ប៉ុន្តែ ត្រូវបាត់បង់វិសាលភាពច្រើន ដោយខ្វះអាមេរិក។ កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្ម RCEP ដែលខ្វះឥណ្ឌា បើទោះបីជាអាចចេញជារូបរាង ហើយមានចិន ដែលជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកលំដាប់ទី២ជាបង្គោល ក៏ត្រូវបាត់បង់វិសាលភាពរបស់ខ្លួនមិនតិចនោះដែរ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ