តើអ្វីទៅជាយុទ្ធសាស្រ្ត “ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក”?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៥៣
“ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក” គឺជាពាក្យដែលគេតែងតែឮជាញឹកញាប់ នៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ជាពិសេស ប្រើដោយបណ្តាប្រមុខដឹកនាំប្រទេសមួយចំនួន ដូចជា សហរដ្ឋអាមេរិក ជប៉ុន អូស្រ្តាលី និង ឥណ្ឌា ជាដើម។ តើ “ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក” នេះ សំដៅទៅលើអ្វី? ហេតុអ្វីបានជាពាក្យនេះត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ជាញឹកញាប់ នៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ?
“ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក” សំដៅទៅលើតំបន់ ដែលលាតសន្ធឹងរវាងមហាសមុទ្រពីរ គឺចាប់ពីមហាសមុទ្រឥណ្ឌា ទៅដល់មហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក។ ក៏ប៉ុន្តែ ជាទូទៅ ពាក្យនេះត្រូវបានគេប្រើ មិនមែនដើម្បីសំដៅត្រឹមតែទៅលើទីតាំងភូមិសាស្រ្តនោះទេ តែជាពាក្យដែលមានអត្ថន័យទាក់ទងនឹងភូមិសាស្រ្តនយោបាយ។
កាលពីពេលកន្លងមក នៅមុន “ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក” ពាក្យដែលគេតែងតែឮញឹកញាប់ជាងគេ គឺ “អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក”។ “អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក”នេះត្រូវបានគេប្រើសំដៅទៅលើភូមិសាស្ត្រនយោបាយមួយ ដែលពង្រីកចេញពីតំបន់អាស៊ីទៅកាន់ប្រទេសពីរទៀត គឺអូស្រ្តាលី និងនូវែលសេឡង់ ដែលស្ថិតនៅក្នុងតំបន់អូសេអានី ក៏ប៉ុន្តែ ជាទូទៅត្រូវបានគេរាប់បញ្ចូលនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីដែរ តែជាអាស៊ីស្បែក ស។ ក្រោយមកទៀត “អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក”ត្រូវបានគេពង្រីកបន្ថែម ដោយរាប់បញ្ចូលប្រទេសមហាអំណាចពីរទៀត៖ ទីមួយ រុស្ស៊ី ដែលជាទូទៅ បើគិតទៅតាមនយោបាយ ត្រូវបានគេចាត់ទុកជាប្រទេសនៅអឺរ៉ុប ក៏ប៉ុន្តែ មានទីតាំងភូមិសាស្រ្តស្ថិតនៅក្នុងតំបន់អាស៊ី និងទីពីរ សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលជាប្រទេសស្ថិតនៅត្រើយម្ខាងទៀតនៃមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក។
“ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក” បើគិតទៅតាមទីតាំងភូមិសាស្រ្តសុទ្ធសាធ គឺមិនមានអ្វីខុសប្លែកគ្នាពី “អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក” នោះទេ ក៏ប៉ុន្តែ ក្នុងពេលជាមួយគ្នា “ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក” ក៏មិនមែនគ្រាន់តែជាឈ្មោះថ្មី ដែលគេប្រើជំនួស “អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក” នោះដែរ។ ការណ៍ដែលគេនាំគ្នាប្រើពាក្យ “ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក” ជំនួសឲ្យ "អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក" នៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ គឺមានអត្ថន័យខាងភូមិសាស្រ្តនយោបាយ ដែលគូសបញ្ជាក់ពីការផ្លាស់ប្តូរ ឬដំណើរវិវឌ្ឍនៃយុទ្ធសាស្រ្តរបស់ប្រទេសមហាអំណាច នៅក្នុងតំបន់នេះ។ ដំណើរវិវឌ្ឍនៃយុទ្ធសាស្រ្តពី “អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក” ទៅ “ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក” គឺផ្តោតទៅលើចំណុចសំខាន់ចំនួនពីរ។
ទីមួយ គឺការបង្កើនចំណាប់អារម្មណ៍កាន់តែសំខាន់ទៅលើឥណ្ឌា និងមហាសមុទ្រឥណ្ឌា ដែលត្រូវបានគេមើលឃើញថា ជាតំបន់ដ៏សំខាន់ និងដ៏មានសក្តានុពល ទាំងខាងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងខាងផ្នែកសន្តិសុខ។
ឥណ្ឌា ក្រៅពីជាប្រទេសដែលមានប្រជាជនច្រើនជាងគេលំដាប់ទីពីរបន្ទាប់ពីចិន ក៏ជាប្រទេសដែលមានសេដ្ឋកិច្ចរីកលូតលាស់យ៉ាងលឿនផងដែរ នៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ អ្នកសេដ្ឋកិច្ចជាទូទៅបាននាំគ្នាធ្វើការព្យាករថា នៅឆ្នាំ២០៣០ខាងមុខនេះ (ពោលគឺក្នុងរយៈពេលតែ ១១ឆ្នាំទៀតប៉ុណ្ណោះ) ឥណ្ឌានឹងប្រជែងឈ្នះសហរដ្ឋអាមេរិក ក្លាយជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកលំដាប់ទីពីរ នៅពីក្រោយចិន ដែលនឹងក្លាយជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកលំដាប់ទីមួយ។
មហាសមុទ្រឥណ្ឌាវិញក៏ជាតំបន់យុទ្ធសាស្រ្តដ៏សំខាន់មួយផងដែរ។ ក្រៅពីជាតំបន់ដែលសម្បូរធនធានធម្មជាតិ មហាសមុទ្រឥណ្ឌាមានទីតាំងជាយុទ្ធសាស្រ្តដ៏សំខាន់មួយ ដោយស្ថិតនៅជាចំណុចកណ្តាល ភ្ជាប់តំបន់យុទ្ធសាស្រ្តធំៗទាំងបី គឺអឺរ៉ុប មជ្ឈិមបូព៌ា និងអាស៊ី, ជាលំហសមុទ្រដ៏សំខាន់ សម្រាប់ការដឹកជញ្ជូនតាមសមុទ្រ ដែលជាសរសៃឈាមនៃសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក ហើយជាពិសេស មហាសមុទ្រឥណ្ឌា គឺជាច្រកឆ្លងកាត់ដែលមិនអាចចៀសរួច ក្នុងការដឹកជញ្ជូនធនធានធម្មជាតិ (ជាពិសេសប្រេង) ពីអាហ្វ្រិក និងមជ្ឈិមបូព៌ា មកកាន់ប្រទេសឥណ្ឌា និងចិន។
ចំណុចសំខាន់ទីពីរ នៃយុទ្ធសាស្រ្ត “ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក” គឺការទប់ទល់នឹងការពង្រីកឥទ្ធិពលចិននៅក្នុងតំបន់ ហើយយុទ្ធសាស្រ្តទប់ទល់នឹងឥទ្ធិពលរបស់ចិននេះត្រូវគេរៀបចំធ្វើឡើង តាមរយៈការរួមកម្លាំងគ្នា រវាងប្រទេសចំនួន ៤ គឺ អាមេរិក ជប៉ុន អូស្រ្តាលី និងឥណ្ឌា បង្កើតទៅជាបក្សសម្ព័ន្ធប្រឆាំងចិន នៅក្នុងតំបន់ “ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក”។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជាគេសង្កេតឃើញថា ជាទូទៅ ប្រទេសទាំង ៤នេះហើយ ដែលតែងតែប្រើពាក្យ “ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក” ញឹកញាប់ជាងគេ នៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ។
“ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក”នេះ ត្រូវបានសហរដ្ឋអាមេរិកកំណត់ជាយុទ្ធសាស្រ្តជាផ្លូវការ កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧កន្លងទៅ តាមរយៈសុន្ទរកថារបស់លោកដូណាល់ ត្រាំ នៅដាណាង ប្រទេសវៀតណាម ក្នុងឱកាសជំនួបកំពូលនៃវេទិកាសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ហៅកាត់ថា APEC។ នៅពេលនោះ លោកដូណាល់ ត្រាំ បានហៅយុទ្ធសាស្រ្តថ្មីនេះថាជាយុទ្ធសាស្រ្ត “ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកសេរីនិងបើកចំហ” (Free and Open Indo-Pacific)។
យុទ្ធសាស្រ្ត “ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក” នេះ ក៏ត្រូវបានបារាំងកំណត់ជាផ្លូវការ ដាក់ចូលទៅក្នុងនយោបាយការពារជាតិរបស់ខ្លួនដែរ កាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៨កន្លងទៅ។ សម្រាប់បារាំង តំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិករឹតតែមានសារៈសំខាន់ទៅទៀត ដោយសារថា បារាំង ថ្វីដ្បិតតែមានទីតាំងស្ថិតនៅអឺរ៉ុប ក៏ប៉ុន្តែ មានដែនដីជាច្រើន ដែលជាកោះ ឬប្រជុំកោះ ទាំងនៅក្នុងមហាសមុទ្រឥណ្ឌា និងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក។ បារាំង គឺជាប្រទេសដែលមានតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខលាតសន្ធឹងលើផ្ទៃសមុទ្រច្រើនជាងគេលំដាប់ទីមួយនៅលើពិភពលោក ហើយក្នុងចំណោមតំបន់សេដ្ឋកិច្ចផ្តាច់មុខរបស់បារាំងទាំងជាង ៩លានគីឡូម៉ែត្រក្រឡា មានរហូតដល់ទៅជាង ៩០% ស្ថិតនៅក្នុងតំបន់ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ