តើលោក Donald Trump អាចលប់ចោលកិច្ចព្រមព្រៀងប៉ារីសស្តីពីអាកាសធាតុបានដែរឬទេ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៣០
កាលពីថ្ងៃព្រហ្បត្តិ៍ ទី២៦ ឧសភាកន្លងទៅនេះ នាឱកាសសន្និសីទសារព័ត៌មានមួយក្នុងទីក្រុង Bismarck នៃរដ្ឋ Dakota ខាងជើង លោក Donald Trump បានប្រកាសអោយដឹងថា ប្រសិនបើលោកជាប់ឆ្នោតជាប្រធានាធិបតីអាមេរិក លោកនឹងលប់ចោលកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីសស្តីពីអាកាសធាតុ។ បេក្ខជនតំណាងគណបក្សសាធារណរដ្ឋរូបនេះបាននិយាយបញ្ជាក់ថា កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ គឺអនុញ្ញាតឲ្យពួកការិយាល័យធិបតេយ្យបរទេសមានអំណាចត្រួតពិនិត្យលើបរិមាណថាមពល ដែលសហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងប្រើប្រាស់។ ហើយការដាក់កំរិតការប្រើប្រាស់ថាមពលបែបនេះនឹងគំរាមកំហែងដល់ការងារពលរដ្ឋអាមេរិក ជាពិសេសពាណិជ្ជកម្ម។ តើជាការងាយស្រួលទេដែលសហរដ្ឋអាមេរិកអាចលប់ចោលកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិស្តីពីអាកាសធាតុ?
សេចក្តីប្រកាសរបស់លោក Donald Trump គឺជួនពេលដែលកិច្ចប្រជុំប្រចាំឆ្នាំនៃការចរចារបស់ អ.ស.ប ស្តីពីការអាកាសធាតុបានបិទបញ្ចប់នាទីក្រុង Bonn ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់។ គណៈប្រតិភូមកពីបណ្តាប្រទេសហត្ថលេខីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងអាកាសធាតុហាក់ពុំមានក្តីព្រួយបារម្ភឡើយចំពោះពាក្យសំដីដើម្បីទាក់ទាញប្រជាប្រិយភាពរបស់លោក Trump ។ លោកស្រី Laurence Tubiana ឯកអគ្គរដ្ឋទូតបារាំងទទួលបន្ទុកចរចាសំណុំរឿងអាកាសធាតុបានថ្លែងថា នេះមិនមែនជាដំណឹងល្អឡើយ ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលអាមេរិកថ្មីណាមួយប្រឆាំងនឹងកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។ ប៉ុន្តែ ការប្រឆាំងជំទាស់របស់លោក Donald Trump នឹងមិនធ្វើឲ្យកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិនេះដួលរលំងាយៗឡើយ។
ជាបឋម យើងត្រូវយល់ថាកិច្ចព្រមព្រៀងប៉ារីសស្តីពីអាកាសធាតុនេះ គឺមានគោលបំណងទប់ស្កាត់ការកើនកំដៅភពផែនដី ដោយកំណត់ការកើនកំដៅក្នុងកំរិតក្រោម ២ អង្សារ។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះត្រូវបានចុះហត្ថលេខាពីសំណាក់ប្រទេសចំនួន១៩៥ កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៥កន្លងទៅនេះ។ តើមានកត្តាអ្វីខ្លះដែលកិច្ចព្រមព្រៀងនេះអាចបន្តស្ថិតស្ថេរយូរអង្វែងទៀត? កត្តាទីមួយ គឺភាពស្វាហាប់ចិន-អាមេរិកក្នុងសំណុំរឿងអាកាសធាតុ។ ពិភពលោកទាំងមូលកំពុងតាមដានការវិវត្តន៍នៃបច្ចុប្បន្នភាព នយោបាយអាមេរិក។
ការចាប់អារម្មណ៍បែបនេះក៏ដោយសារតែសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន គឺជាប្រទេសដែលបញ្ចេញផ្សែងបំពុលបរិស្ថានច្រើនជាងគេក្នុងពិភពលោក។ សំរាប់ក្រុមគណៈប្រតិភូតំណាងប្រទេសនានានៃការចរចារកិច្ចព្រមព្រៀងអាកាសធាតុ ចិន និងសហរដ្ឋអាមេរិកអាចមានលទ្ធភាពបញ្ចុះបញ្ចូលឲ្យបណ្តាប្រទេសដទៃទៀតដើរតាមគន្លងរបស់ខ្លួន។ និយាយងាយយល់ គឺក្នុងចំណោមប្រទេសទាំងពីរ បើប្រទេសមួយណាដកខ្លួន ឬមិនមានឆន្ទៈកាត់បន្ថយការកើនកំដៅផែនដី វានឹងជះឥទ្ធិពលអាក្រក់ដល់ប្រទេសទៀត។
ប៉ុន្តែ បច្ចុប្បន្ននេះ កិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិស្តីពីអាកាសធាតុនេះនៅមិនទាន់ចូលជាធរមាននៅឡើយទេ។ កិច្ចព្រមព្រៀមនេះអាចចូលជាធរមានទៅបាន ក្នុងករណីទទួលបានការផ្តល់សច្ចាប័នយ៉ាងហោចណាស់ពីសំណាក់ប្រទេសចំនួន ៥៥ ដែលវាស្មើនឹង ៥៥% នៃការបញ្ចេញផ្សែងពុលសរុបលើភពផែនដី។ កាលពីថ្ងៃទី២២ មេសាកន្លងទៅនេះនាទីក្រុងញូវយ៉ក សហរដ្ឋអាមេរិកក្រោមការដឹកនាំរបស់លោកប្រធានាធិបតី បារ៉ាក់ អូបាម៉ា និងរដ្ឋាភិបាលចិនបានបង្ហាញពីឆន្ទៈក្នុងការផ្តល់សច្ចាប័នលើកិច្ចព្រមព្រៀងអាកាសធាតុឲ្យបានមុនដំណាច់ឆ្នាំ ២០១៦ នេះ។
កត្តាទីពីរ គឺនិតិវិធីច្បាប់។ ឧបមាថាលោក Donald Trump ជាប់ឆ្នោតជាប្រធានាធិបតីអាមេរិក តើគាត់អាចលប់ចោលកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិស្តីពីអាកាសធាតុនេះងាយៗដូចការនិយាយបានដែរឬទេ? ចម្លើយ គឺសហរដ្ឋអាមេរិកមិនអាចលប់បាន ឬចាកចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងនេះភ្លាមៗបានឡើយ។ ប្រការទី២៨ នៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះបានចែងច្បាស់ហើយថា ប្រទេសហត្ថលេខីមានសិទ្ធិអាចបោះបង់ ឬដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងបាន។ ប៉ុន្តែ ប្រទេសនោះអាចដាក់ពាក្យសុំដកខ្លួនចេញបាន ដោយត្រូវរង់ចាំរយៈកាលកំណត់ ៣ ឆ្នាំ ក្រោយការចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។ ហើយបែបបទរដ្ឋបាលអនុញ្ញាតឲ្យការស្នើសុំដកខ្លួននេះត្រូវការរយៈពេល ១ ឆ្នាំ។ ជាសរុប គេត្រូវការរយៈពេល ៤ ឆ្នាំទើបប្រទេសមួយអាចដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិនេះបាន។
ដោយសារតែអភិក្រមសុំដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងនេះត្រូវការពេលសរុបបួនឆ្នាំ ការសន្យារបស់លោក Donald Trump មើលទៅទំនងជាមិនអាចទៅរួចឡើយ។ លោកស្រី Kyle Ash អ្នកជំនាញផែ្នកអាកាសធាតុប្រចាំអង្គការ Greenpeace សហរដ្ឋអាមេរិកបានពន្យល់ថា ការសន្យារបស់លោក Donald Trump គ្រាន់តែជាប្រជាភិថុតតែប៉ុណ្ណោះ។ លោក Trump ថ្លែងបែបនេះ ព្រោះចង់ផ្គាប់ចិត្តក្រុមហ៊ុនឧស្សាហកម្មប្រេង និងក្រុមអ្នកបោះឆ្នោតស្តាំនិយមក្នុងបក្សសាធារណរដ្ឋ ដែលប្រឆាំងនឹងការកាត់បន្ថយឧស្ម័នផ្សែងពុល។
ប្រសិនបើលោក Trump ដឹកនាំសហរដ្ឋអាមេរិកមែននោះ និតិវិធីសុំដកខ្លួននេះមិនអាចសំរេចបាននាចុងអាណត្តិទីមួយប្រធានាធិបតីរបស់ខ្លួនឡើយ។ ក្នុងករណីដែលកិច្ចព្រមព្រៀងទទួលបានសច្ចាប័នក្រោមរដ្ឋាភិបាលលោក អូបាម៉ា ហើយរដ្ឋាភិបាលបន្ទាប់របស់លោក Trump សុំដកខ្លួនចេញ គឺមានន័យថាសហរដ្ឋអាមេរិកនឹងរំលោភច្បាប់អន្តរជាតិ ដូចដែលមានចែងក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ។ នៅក្នុងលក្ខខ័ណ្ឌបែបនេះ លោកប្រធានាធិបតី បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ត្រូវតែប្រឆាប់ប្រញាល់ធ្វើយ៉ាងណាឲ្យកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិស្តីពីអាកាសធាតុនេះទទួលបានសុពលភាព មុនពេលលោកចាកចេញពីតំណែង។
សំរាប់អាណត្តិប្រធានាធិបតីទីពីររបស់ខ្លួន លោក អូបាម៉ា បានចាត់ទុកការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុជាអាទិភាពក្នុងកម្មវិធីនយោបាយរបស់ខ្លួន។ ប៉ុន្តែ លោក អូបាម៉ា ក៏ចាំបាច់ត្រូវស្វែងរកវិធីធ្វើយ៉ាងណាកុំឲ្យកិច្ចព្រមព្រៀងនេះធ្លាក់ក្នុងកណ្តាប់ដៃសភា Congress ពោលគឺសភាទាំងពីរថ្នាក់ ដែលរួមមានសភាតំណាងរាស្រ្ត និងព្រឹទ្ធសភា។ មូលហេតុ គឺសភាទាំងពីរនេះកំពុងតែត្រួតត្រាដោយគណបក្សសាធារណរដ្ឋ ដែលមានសម្លេងភាគច្រើន។
ជាការពិតណាស់ ពួកសាធារណរដ្ឋមុខជានឹងបិទខ្ទាស់បោះឆ្នោតប្រឆាំងមិនផ្តល់សច្ចាប័នដល់កិច្ចព្រមព្រៀងនេះពុំខានឡើយ។ លោក Mathieu Wemaëre មេធាវីជំនាញផ្នែកច្បាប់អាកាសធាតុបានបញ្ជាក់ថា ច្រកចេញតែមួយគត់ដែលលោក អូបាម៉ា អាចចាប់យកបាន គឺរដ្ឋាភិបាលអាមេរិកត្រូវតាក់តែងកិច្ចព្រមព្រៀងប្រតិបត្តិមួយ (executive agreement)។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះជាឯកសារគតិយុត្តិមួយអនុញ្ញាតឲ្យរដ្ឋាភិបាល ដែលមានអំណាចនិតិប្រតិបត្តិអាចផ្តល់សច្ចាប័នលើឯកសារអន្តរជាតិណាមួយ ដោយពុំចាំបាច់ការអនុម័តពីសភាឡើយ។ ការអនុញ្ញាតនេះ គឺក្នុងសមត្ថកិច្ចរដ្ឋាភិបាលសហព័ន្ធទាក់ទងនឹងនយោបាយការបរទេស។ ឯកសារនេះក៏ជាមូលដ្ឋានច្បាប់ដ៏រឹងមាំមួយ ដើម្បីការពារកុំកិច្ចព្រមព្រៀងស្តីពីអាកាសធាតុត្រូវបានលប់ចោលដោយងាយៗពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលអាមេរិកថ្មី។
បើតាមអ្នកជំនាញច្បាប់នេះដដែល បញ្ហាតែមួយគត់ដែលលោក អូបាម៉ា អាចប្រឈម គឺតុលាការកំពូលអាមេរិក ដែលមានសិទ្ធិអាចលូកដៃព្យួរកិច្ចព្រមព្រៀងប្រតិបត្តិនេះ។ បច្ចុប្បន្ននេះ តុលាការកំពូលអាមេរិកក៏កំពុងព្យួរច្បាប់ស្តីពីបរិស្ថានរបស់លោក អូបាម៉ា ដែលមានឈ្មោះថា ផែនការថាមពលស្អាតស្អំ (Clean Power Act)។ ច្បាប់នេះត្រូវបានស្នើឡើង ៦ ខែមុនសន្និសីទស្តីពីអាកាសធាតុនៅទីក្រុងប៉ារីស។ ផែនការបរិស្ថាននេះ គឺជាកូនសោដ៏សំខាន់មួយក្នុងការបង្ហាញពីកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងកាត់បន្ថយការកើនឡើងកំដៅផែនដី។ ហើយច្បាប់នេះក៏គ្រោងកាត់បន្ថយការបញ្ចេញផ្សែងពុលដោយសារការផលិតអគ្គិសនីនៅសហរដ្ឋអាមេរិកឲ្យបាន ៣២% ពីពេលនេះរហូតដល់ឆ្នាំ២០៣០ ដោយផ្អែកលើមូលដ្ឋានតួលេខឆ្នាំ២០០៥។
តុលាការកំពូលអាមេរិកសំរេចព្យួរច្បាប់នេះក៏ដោយសារតែមានការប្តឹងផ្តល់ពីសំណាក់រដ្ឋចំនួន ២៧។ រដ្ឋទាំងនេះសុទ្ធតែគ្រប់គ្រងដោយគណបក្សសាធារណរដ្ឋ និងជារដ្ឋឧស្សាហកម្មពឹងពាក់លើអគ្គិសនី។ បណ្តារដ្ឋទាំងនោះបានលើកអំណះអំណាងថា ទីភ្នាក់ងារការពារបរិស្ថានអាមេរិក (Environmental Protection Agency) បានរំលោភបំពានសិទ្ធិអំណាចរបស់ខ្លួននៅក្នុងកិច្ចការបរិស្ថាននេះ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ