វិបត្តិស៊ីលី៖ មនុស្សយ៉ាងហោច៧ នាក់ស្លាប់ ទោះបីមានការដាក់ប្រទេសក្នុងភាពអាសន្ន
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៨:១២
ស្ថានការណ៍ក្នុងប្រទេសស៊ីលី នៅតែស្ថិតក្នុងភាពវឹកវរខ្លាំង គួរឲ្យបារម្ភ ទោះបីជាមានការប្រកាសដាក់ប្រទេសឲ្យស្ថិតក្នុងភាពអាសន្នយ៉ាងណាក្តី។ ជាក់ស្តែង អំពើហិង្សា នៅតែបន្តកើតមាន និងបានបណ្តាលឲ្យមនុស្សយ៉ាងហោចណាស់ក៏ ៧ នាក់ដែរស្លាប់ ក្នុងកុបកម្ម ប្រឆាំងនឹងការឡើងថ្លៃលើមធ្យោបាយធ្វើដំណើរសាធារណៈ ដែលចាប់ផ្ទុះឡើងខ្លាំងក្លាតាំងពីថ្ងៃសុក្រ ទី ១៨ តុលាមក។ ហេតុអ្វីបានជា អំពើហិង្សា នៅតែបន្តកើតមាននៅក្នុងប្រទេសស៊ីលី ទោះបីមានការប្រកាសដាក់ប្រទេសក្នុងភាពអាសន្នយ៉ាងណាក្តី? តើរដ្ឋាភិបាលស៊ីលី បានចាត់វិធានការអ្វីខ្លះហើយ ដើម្បីដោះស្រាយ វិបត្តិធ្ងន់ធ្ងរ ដែលកំពុងរួមរឹតស្រុកទេសនាពេលនេះ?
មូលហេតុសំខាន់ៗ ដែលជំរុញឲ្យអំពើហិង្សាកើតមាននៅក្នុងប្រទេសស៊ីលី
ជាការពិត អំពើហិង្សានៅក្នុងប្រទេសស៊ីលី នាខណៈនេះ កំពុងពុះកញ្ជ្រោលខ្លាំងមែនទែន។ សន្ទុះ នៃការពុះកញ្ជ្រោល មានសភាពខ្លាំងពេក រហូតទាល់តែធ្វើឲ្យរដ្ឋាភិបាល ចេញមុខប្រកាសដាក់ប្រទេសក្នុងភាពអាសន្ន។
បើនិយាយពីហេតុចមនៃបញ្ហា។ មូលហេតុចំបង ដែលបណ្តាលឲ្យមានការប្រឆាំងតវ៉ាពីសំណាក់ប្រជាពលរដ្ឋស៊ីលី ជាពិសេសពីសំណាក់សិស្សនិស្សិត គឺគ្មានអ្វីក្រៅពី ការដំឡើងថ្លៃ លើមធ្យោបាយធ្វើដំណើរសាធារណៈ របស់រដ្ឋាភិបាលនោះទេ។
ការដំឡើងថ្លៃ លើមធ្យោបាយធ្វើដំណើរសារណៈ ពិតជាបង្កការក្តៅក្រហាយជាខ្លាំង ដល់ប្រជាពលរដ្ឋស៊ីលី ពីព្រោះថា ប្រជាពលរដ្ឋស៊ីលី ភាគច្រើនរស់ពឹងប្រាស្រ័យខ្លាំង លើមធ្យាបាយធ្វើដំណើរសាធារណៈ។ ដូច្នោះហើយ ការដំឡើងថ្លៃសេវាកម្ម របស់រដ្ឋអំណាច វាធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ខ្លាំងសម្បើមណាស់ដល់ជីវភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋស៊ីលី ដែលកំពុងរស់ជាមួយវិបត្តិសង្គមជាច្រើនទៀត ដូចជាវិស័យសុខាភិបាល វិស័យអប់រំ ស្រាប់ទៅហើយនោះ ។
តាមពិតទៅ ប្រតិកម្មតវ៉ា របស់ពលរដ្ឋស៊ីលី បានផ្ទុះឡើងតាំងតែពីប៉ុន្មានខែមុនមកម្ល៉េះ ពោលគឺតាំងតែពីខែ ឧសភា ឆ្នាំ ២០១៩ មក។ ជាការតវ៉ា ប្រឆាំងទៅនឹងការឡើងថ្លៃលើមធ្យោបោយធ្វើដំណើរ ដែលកាលណោះ រដ្ឋាភិបាលដំឡើងតិចតួច គឺត្រឹមតែប្រមាណ ២០ ប៉េសូ បើគិតជាលុយដុល្លារ មានតម្លៃជិត ៣ សេន។ ចំនួននេះ មិនជាច្រើននោះទេ ហើយកាលណោះ ការតវ៉ាមានក៏សភាពធម្មតា គ្មានចលាចល គ្មានអំពើហិង្សាអ្វីដំណំដែរ។
តែផ្ទុយទៅវិញ អ្វីៗបានប្រែប្រួល ក្រឡាប់ចាក់អស់។ គឺថា ប្រែពីបាតុកម្មអហិង្សា ទៅជាកុបកម្ម-ហិង្សា រហូតបណ្តាលឲ្យមានមនុស្សស្លាប់យ៉ាងហោចណាស់ចំនួន ៧ នាក់ និងរបួសជាច្រើននាក់ ដោយសារតែ ការដំឡើងថ្លៃលើមធ្យោបាយធ្វើដំណើរសាធារណៈជាលើកទី ២ នៅដើមខែតុលានេះ។
រដ្ឋអំណាចស៊ីលី បានប្រកាសដំឡើងថ្លៃសំបុត្ររថភ្លើង និងឡានក្រុង ក្នុងម៉ោងរវល់ មានន័យថាម៉ោងដែលគេធ្វើដំណើរច្រើន គឺម៉ោងទៅ និងចេញពីធ្វើការងារ។ ការដំឡើងថ្លៃនេះ មិនមែនតិចត្រឹម ២០ ប៉េសូ ឬស្មើចំនួនជិត ៣ សេនដុល្លារ ដូចពីមុននោះ ទេ ក៏ប៉ុន្តែគឺឡើងរហូតដល់ចន្លោះ ៨០០ ទៅ ៨៣០ ប៉េសូ ឬ ស្មើនឹង ១,១៣ ទៅ ១,១៥ ដុល្លារឯណោះ។
ការដំឡើងថ្លៃក្នុងចំនួនច្រើន លើថ្លៃសំបុត្ររថភ្លើង និងឡានក្រុងនេះ រួមផ្សំជាមួយវិបត្តិផ្សេងៗទៀតដូចជា ការឡើងថ្លៃភ្លើង ប្រេងសាំង ចំនួនប្រាក់សោធនិវត្តន៍ធា្លក់ចុះ និងលុយប៉េសូធ្លាក់ថ្លៃផងនោះ បានជំរុញឲ្យផ្ទុះការតវ៉ាកាន់តែខ្លាំង។ ជាការតវ៉ា រីករាលដាលដល់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលធ្វើកំណែទម្រង់លើវិស័យពន្ធដារ វិស័យអប់រំ វិស័យសុខាភិបាល និងសេវាកម្មធ្វើដំណើរសាធារណៈជាដើម។ល។ ការទាមទារនេះ ធ្វើឡើង រហូតក្លាយទៅជាអំពើហិង្សា ដោយមានការប៉ះទង្គិចគ្នា រវាងក្រុមអ្នកតវ៉ា និងអាជ្ញាធរស៊ីលី។
ការប៉ះទង្គិចមួយ មានកើតឡើងខ្លាំងកាលពីថ្ងៃអាទិត្យម្សិលមិញនៅក្នុងក្នុងរដ្ឋធានី សង់ទីយ៉ាហ្គូ (Santiago) ដោយគេឃើញមានកងកម្លាំងរក្សាសន្តិសុខស៊ីលីប្រមាណ ៩ ៥០០ នាក់ បានបាញ់ឧស្ម័នបង្ហូរទឹកភ្នែក និងបាញ់ទឹក ដាក់លើក្រុមបាតុករ។ ជាក្រុម ដែលបានដុតបំផ្លាញរថយន្តក្រុង និងវាយកម្ទេចរថភ្លើងក្រោមដី និងបានឆ្លៀតឱកាសលួចប្រាក់ពី ហាងនានា។
អំពើហិង្សា បង្កជាការខូចខាតក្នុងទំហំច្រើន នៅក្នុងប្រទេសស៊ីលី
អំពើហិង្សា រយៈពេល ៣-៤ ថ្ងៃមកនេះ បង្កឲ្យមានការខូតខាតខ្លាំងសម្បើមណាស់ នៅក្នុងប្រទេសស៊ីលី ជាពិសេសនៅក្នុងរដ្ឋធានី សង់ទីយ៉ាហ្គូ។
ក្រៅតែបានបណ្តាលឲ្យមនុស្សស្លាប់ចំនួនប្រមាណ ៧ នាក់ និងរបួសជាច្រើននាក់។ អគារ និងទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ-ឯកជន ជាច្រើន ត្រូវរងការបំផ្លិចបំផ្លាញ។ រថយន្តក្រុងជាច្រើនគ្រឿង ត្រូវកុបករដុតបំផ្លាញ រីឯរថភ្លើងក្រោមដីជាច្រើនកន្លែង ក៏ត្រូវរងការវាយកម្ទេច និងត្រូវផ្អាកលែងឲ្យមានដំណើរការទាំងស្រុង រហូតដល់ថ្ងៃចន្ទនេះទៀតផង។
បន្ថែមលើនេះ បើតាមការរាយការណ៍របស់អាជ្ញាធរស៊ីលី ហាងលក់ទំនិញជាច្រើន នៅក្នុងទីក្រុង សង់ទីយ៉ាហ្គូ នៅបន្តបិទទ្វារ ហើយជើងយន្តហោះ ជាច្រើន ក៏ត្រូវបានលុបចោលផងដែរ ដោយសារខ្វះខាតបុគ្គលិកធ្វើការ។
គួរបញ្ជាក់ជូនដែរថា កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ចុងសប្តាហ៍នេះ ដោយមើលឃើញពីភាពវឹកវរនៅក្នុងប្រទេស លោកប្រធានាធិបតីស៊ីលី បានសម្រេចផ្អាកដំឡើងថ្លៃលើមធ្យោបាយធ្វើដំណើរសាធារណៈ។ តែការប្រកាសនេះ មិនបានធ្វើឲ្យការតវ៉ាស្ងប់ស្ងាត់ទៅវិញនោះទេ ហើយបើតាមអាជ្ញាធរស៊ីលី កុបកម្ម-អំពើហិង្សា រយៈពេល ៣-៤ ថ្ងៃកន្លងមកនេះ បានបង្កឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ ចំនួន ១០៣ ករណី នៅទូទាំងប្រទេស។ ហើយរហូតមកដល់នឹងពេលនេះ មានមនុស្សចំនួន ១ ៤ ៦២ នាក់ ត្រូវបានប៉ូលិសចាប់ខ្លួន។
ចំណាត់ការរបស់រដ្ឋាភិបាល ទប់ទល់នឹងស្ថានការអាក្រក់ដែលកំពុងតែកើតឡើងនៅក្នុងប្រទេស
ក្រៅតែពីបានប្រកាស ដាក់ប្រទេសក្នុងភាពអាសន្ន រយៈពេល ១៥ ថ្ងៃ ដើម្បីអនុញ្ញាតឲ្យកងកម្លាំងប៉ូលិស អាចគ្រប់គ្រងស្ថានការណ៍ និងស្តារភាពចលាចលនៅក្នុងស្រុកទេសបាន លោកប្រធានាធិបតីស៊ីលី សេបាស្ទៀន ពីនេរ៉ា បាននិយាយថា ស៊ីលី នៅពេលនេះ កំពុងធ្វើសង្គ្រាមប្រឆាំង នឹងសត្រូវ។
ប្រធានាធិបតីអភិរក្សនិយមស៊ីលី និងជាសេដ្ឋីមួយរូបដែរនោះ បានអះអាងថា លោកស្តាប់ការតវ៉ារបស់ប្រជាពលរដ្ឋ តែលោកប្រឆាំងដាច់ចំពោះពួកសត្រូវ។
ពាក្យសត្រូវនេះ លោកចង់សំដៅដល់ក្រុមឆ្លៀតឱកាស ជាក្រុមមនុស្សដែលមិនគោរពស្រលាញ់ស្រុកទេស និងអ្នកដទៃដែលជាជនរួមជាតិរបស់ខ្លួន។ ជាក្រុម ដែលបង្កភាពវឹកវរ អំពើហិង្សា ដុតបំផ្លាញ វាយកម្ទេច និងលួចទ្រព្យសម្បត្តិ មិនថារបស់រដ្ឋ ឬរបស់ឯកជន។ ជាការដុតបំផ្លាញរថយន្តក្រុង រោងចក្រសម្លៀកបំពាក់ វាយកម្ទេចរថភ្លើងក្រោមដីជាច្រើនកន្លែង ជាដើម។ល។ និងជាអំពើ ដែលបានធ្វើឲ្យប្រទេសស៊ីលី ខាតបង់ថវិកា រាប់រយលាន ដុល្លារ ត្រឹមរយៈពេលខ្លីតែប៉ុណ្ណោះ។
ជាក់ស្តែង បើនិយាយត្រឹមតែការវាយបំផ្លាញរថភ្លើងក្រោមដីតែមួយមុខប៉ុណ្ណោះ ស៊ីលីបានខាតបង់ថវិការហូតដល់ប្រមាណជា៣០០ លានដុល្លារទៅហើយ។
ដូច្នោះហើយ ដើម្បីការពារ ក៏ដូចជាបង្ការកុំឲ្យមានការបំផ្លិចបំផ្លាញបន្តទៅទៀត រដ្ឋាភិបាលស៊ីលី បានដាក់កំហិតលើសិទ្ធិសេរីភាព ជួបជុំគ្នារបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ក្រៅពីនេះរដ្ឋាភិបាលក៏បានដាក់ពង្រាយ កងកម្លាំងការពារសន្តិសុខប្រមាណ ១ ម៉ឺន ៥ រយនាក់ នៅតាមដងផ្លូវនានា ក្នុងទីក្រុងសំខាន់ៗផងដែរ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ