តើភេរវកម្មលើវិហារកាតូលិកអាចប៉ះពាល់ដល់ដំណើរការសន្តិភាពនៅខាងត្បូងហ្វីលីពីនឬទេ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:២១
កាលពីថ្ងៃអាទិត្យចុងសប្តាហ៍កន្លងទៅនេះ ការវាយប្រហារដោយបំផ្ទុះគ្រាប់បែកពីរគ្រាប់ផ្ទួនៗគ្នា នៅឯវិហារកាតូលិក នៅតំបន់ប៉ែកខាងត្បូងប្រទេសហ្វីលីពីន បានសម្លាប់មនុស្សយ៉ាងតិច ២១នាក់។ នេះគឺជាការវាយប្រហារភេរវកម្មដ៏ធំបំផុតមួយ ដែលហ្វីលីពីនមិនធ្លាប់ជួប នៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ហើយវាក៏បង្កើតជាក្តីបារម្ភដ៏ធំមួយដែរ ជុំវិញជោគវាសនានៃដំណើរការសន្តិភាព រវាងរដ្ឋាភិបាលក្រុងម៉ានីល និងក្រុមឧទ្ទាមអ៊ីស្លាមផ្តាច់ទឹកដី។
ការវាយប្រហារទៅលើវិហារសាសនាកាតូលិក កាលពីថ្ងៃអាទិត្យកន្លងទៅនេះ បានកើតមានឡើង មិនដល់មួយសប្តាហ៍ផង ក្រោយពីមានការបោះឆ្នោតប្រជាមតិ សម្រេចបង្កើតតំបន់ស្វយ័ត នៅប៉ែកខាងត្បូងប្រទេសហ្វីលីពីន ស្របទៅតាមកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព ដែលបានចុះ កាលពីឆ្នាំ២០១៤កន្លងទៅ រវាងរដ្ឋាភិបាលក្រុងម៉ានីល និងក្រុមឧទ្ទាមអ៊ីស្លាមផ្តាច់ទឹកដី ឈ្មោះថា “ម៉ូរ៉ូ”។ វិហារសាសនាកាតូលិក ដែលរងការវាយប្រហារនេះ មានទីតាំងស្ថិតនៅក្នុងតំបន់ ដែលគេគ្រោងបង្កើតជាតំបន់ស្វយ័តនេះឯង។
គួររំឭកឡើងវិញថា ក្រុមឧទ្ទាមម៉ូរ៉ូបានបង្កើតចលនាតស៊ូប្រដាប់អាវុធ តាំងពីឆ្នាំ១៩៦៩ ដើម្បីទាមទារស្វយ័តភាពតំបន់ប៉ែកខាងត្បូងប្រទេសហ្វីលីពីន ដែលជាតំបន់មានប្រជាជនភាគច្រើនជាអ្នកកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម។ ក្រោយពីឆ្លងកាត់ការចរចាជាច្រើនលើកច្រើនសារ លាយឡំទៅដោយជម្លោះប្រដាប់អាវុធរ៉ាំរ៉ៃជាច្រើនឆ្នាំ រដ្ឋាភិបាលក្រុងម៉ានីល និងក្រុមឧទ្ទាមម៉ូរ៉ូ បានឈានដល់ការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពនឹងគ្នា នៅឆ្នាំ២០១៤។
តាមរយៈកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ក្រុមឧទ្ទាមម៉ូរ៉ូព្រមព្រៀងបញ្ឈប់ចលនាតស៊ូប្រដាប់អាវុធប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល ចំណែកឯរដ្ឋាភិបាលវិញព្រមព្រៀងប្រគល់ស្វយ័តភាពដល់តំបន់ប៉ែកខាងត្បូងប្រទេសទៅតាមការទាមទាររបស់ក្រុមឧទ្ទាម។ តំបន់ស្វយ័តនេះនឹងអាចធ្វើការចាត់ចែងកិច្ចការដោយខ្លួនឯង អាចធ្វើការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសភា និងមេដឹកនាំអំណាចនីតិប្រតិបត្តិប្រចាំតំបន់ដោយខ្លួនឯង ព្រមទាំងអាចធ្វើការចាត់ចែងដោយខ្លួនឯង នូវប្រាក់ចំណូលមួយផ្នែកធំ ដែលបានមកពីធនធានធម្មជាតិនៅក្នុងតំបន់។
គម្រោងបង្កើតតំបន់ស្វយ័តនេះបានទទួលនូវការយល់ព្រមដោយសំឡេងភាគច្រើន នៅក្នុងការបោះឆ្នោតប្រជាមតិ កាលពីថ្ងៃចន្ទ ទី២១មករាកន្លងទៅ ដែលជាជំហានដ៏សំខាន់មួយ នាំឲ្យគេមានក្តីសង្ឃឹមអំពីដំណើរវិវឌ្ឍជាវិជ្ជមាន ដែលអាចឈានទៅបិទបញ្ចប់ជម្លោះដ៏រ៉ាំរ៉ៃជាមួយក្រុមឧទ្ទាមអ៊ីស្លាមផ្តាច់ទឹកដី។ ក៏ប៉ុន្តែ ដំណើរវិវឌ្ឍជាវិជ្ជមាននេះត្រូវបង្អាក់ដំណើរទៅវិញ ក្រោយពីមានការវាយប្រហារភេរវកម្មទៅលើវិហារសាសនាកាតូលិក កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ។
ជាការពិតណាស់ថា រហូតមកទល់នឹងពេលនេះ តម្រ៉ុយជាច្រើនចង្អុលបង្ហាញថា ក្រុមអ៊ីស្លាមជីហាតរដ្ឋអ៊ីស្លាម គឺជាអ្នកនៅពីក្រោយការវាយប្រហារភេរវកម្មនេះ ដោយមិនមានតម្រ៉ុយ ដែលចង្អុលបង្ហាញពីការជាប់ពាក់ព័ន្ធរបស់ក្រុមឧទ្ទាមម៉ូរ៉ូ ដែលជាហត្ថលេខីនៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពជាមួយរដ្ឋាភិបាលហ្វីលីពីននោះទេ។ គេឃើញថា ក្រុមជីហាតរដ្ឋអ៊ីស្លាមខ្លួនឯងផ្ទាល់ក៏ចេញមុខប្រកាសទទួលខុសត្រូវ ហើយអាជ្ញាធរហ្វីលីពីនបានឲ្យដឹង នៅថ្ងៃចន្ទថា លទ្ធផលនៃការស៊ើបអង្កេតបឋមបានបង្ហាញនូវតម្រ៉ុយអំពីការជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងក្រុមអាប៊ូសៃយ៉ាហ្វ ដែលជាក្រុមស្និទ្ធនឹងក្រុមជីហាតរដ្ឋអ៊ីស្លាម។ មេដឹកនាំក្រុមឧទ្ទាមម៉ូរ៉ូវិញក៏បានចេញមុខថ្កោលទោសការវាយប្រហារនេះដែរ ព្រមទាំងបានសន្យាថានឹងជួយអាជ្ញាធរក្នុងការវែកមុខរកអ្នកពាក់ព័ន្ធឲ្យមកទទួលទោសតាមច្បាប់។
ក៏ប៉ុន្តែ បើទោះបីជាយ៉ាងនេះក៏ដោយ អ្នកជំនាញខាងជម្លោះផ្តាច់ទឹកដីហ្វីលីពីននៅតែនាំគ្នាបង្ហាញនូវក្តីបារម្ភ ខ្លាចការវាយប្រហារនេះបង្កនូវផលប៉ះពាល់ទៅដល់ដំណើរការសន្តិភាព នៅតំបន់ប៉ែកខាងត្បូងប្រទេសហ្វីលីពីននេះ។
គេមិនត្រូវភ្លេចទេថា កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពជាមួយនឹងក្រុមឧទ្ទាមម៉ូរ៉ូនេះត្រូវបានចុះ នៅពេលដែលហ្វីលីពីនស្ថិតក្រោមការដឹកនាំរបស់ប្រធានាធិបតីចាស់ គឺលោកអាគីណូ។ ចំណែកឯប្រធានាធិបតីបច្ចុប្បន្ននេះវិញ គឺលោកឌុយទែរតេ ថ្វីដ្បិតតែបានសុខចិត្តបន្តអនុវត្តកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពឆ្នាំ២០១៤នេះ ក៏ប៉ុន្តែ ក្នុងពេលជាមួយគ្នា លោកក៏តែងតែបានបង្ហាញពីនយោបាយតឹងរ៉ឹងខ្លាំងផងដែរទាក់ទងនឹងវិស័យសន្តិសុខ ទាំងចំពោះបញ្ហាគ្រឿងញៀន ក៏ដូចជាចំពោះបញ្ហាបះបោរនៃក្រុមអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម។ ជាក់ស្តែង តំបន់ដែលគេគ្រោងបង្កើតជាតំបន់ស្វយ័តនេះ ត្រូវបានលោកឌុយទែរតេដាក់ឲ្យស្ថិតនៅក្រោមច្បាប់អាជ្ញាសឹករួចទៅហើយ តាំងពីឆ្នាំ២០១៧មកម៉្លេះ ដោយនៅមិនទាន់ដកចេញវិញនៅឡើយទេ បើទោះបីជាមានដំណើរការសន្តិភាពនៅតំបន់នេះក៏ដោយ។
ការរីកដុះដាលនៃការវាយប្រហារភេរវកម្មនៅតំបន់នេះ បើទោះបីជាមិនមែនជាស្នាដៃរបស់ក្រុមឧទ្ទាមម៉ូរ៉ូក៏ដោយ ក៏វាអាចនឹងធ្វើឲ្យលោកឌុយទែរតេបង្កើនវត្តមានកម្លាំងទ័ព រឹតបន្តឹងវិធានការសន្តិសុខ ហើយពង្រឹងអំណាចនៃរដ្ឋបាលកណ្តាលនៅក្នុងតំបន់ ដែលអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ទៅដល់ដំណើរការបង្កើតតំបន់ស្វយ័តទៅតាមកិច្ចព្រមព្រៀងឆ្នាំ២០១៤។
ត្រង់ចំណុចនេះ ការទទួលខុសត្រូវមិនមែនធ្លាក់ទៅលើតែរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកឌុយទែរតេនោះទេ។ ក្រុមឧទ្ទាមម៉ូរ៉ូក៏ត្រូវមានចំណែកទទួលខុសត្រូវដ៏ធំមួយដែរ ពីព្រោះថា ដើម្បីឲ្យដំណើរការបង្កើតតំបន់ស្វយ័តនេះអាចទទួលជោគជ័យ ក្រុមឧទ្ទាមម៉ូរ៉ូ ដែលនឹងត្រូវក្លាយជាកម្លាំងនយោបាយដ៏សំខាន់នៅក្នុងតំបន់ ចាំបាច់ត្រូវតែបង្ហាញថា ពួកគេមានសមត្ថភាពក្នុងការគ្រប់គ្រងតំបន់នេះ មិនឲ្យធ្លាក់ទៅក្នុងភាពអនាធិបតេយ្យ អសន្តិសុខ និងជាពិសេស មិនឲ្យតំបន់នេះក្លាយទៅជាទីជម្រករបស់ក្រុមជីហាតរដ្ឋអ៊ីស្លាម៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ