យុទ្ធសាស្រ្តឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក៖ អាស៊ានអាចក្លាយជាចំណុចស្នូល តែក៏អាចប្រឈមនឹងការបែកបាក់
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:០៥
“ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក” គឺជាយុទ្ធសាស្រ្តថ្មី ដែលដាក់ចេញដោយសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយដែលទទួលបានការគាំទ្រពីប្រទេសមួយចំនួននៅក្នុងតំបន់ ជាពិសេស ជប៉ុន អូស្រ្តាលី និងឥណ្ឌា។ ជាទូទៅ គេប្រមើលមើលថា យុទ្ធសាស្រ្ត “ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក” គឺជាផ្នែកមួយនៃយុទ្ធសាស្រ្តក្នុងការទប់ទល់ឥទ្ធិពលរបស់ចិន ហើយអាស៊ានអាចនឹងដើរតួនាទីស្នូល នៅក្នុងយុទ្ធសាស្រ្តថ្មីនេះ។ ក៏ប៉ុន្តែ ក្នុងពេលជាមួយគ្នា វាក៏អាចជាប្រភពដែលនាំឲ្យអាស៊ានបែកបាក់គ្នាផងដែរ។
នៅក្នុងយុទ្ធសាស្រ្ត “ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក” មានពាក្យថា “ឥណ្ឌូ” និង “ប៉ាស៊ីហ្វិក” គឺសំដៅទៅលើមហាសមុទ្រឥណ្ឌា និងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក ហើយនៅចន្លោះមហាសមុទ្រទាំងពីរនេះ មានទីតាំងដ៏សំខាន់មួយ នៅចំកណ្តាល គឺតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍ ជាមួយនឹងអង្គការតំបន់ ដែលមានឈ្មោះថា “អាស៊ាន”។
ទីតាំងស្ថិតនៅចំកណ្តាលនេះធ្វើឲ្យអាស៊ានក្លាយជាតំបន់ដែលមានតួនាទីដ៏សំខាន់ នៅក្នុងយុទ្ធសាស្រ្តឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក ហើយរឹតតែសំខាន់ទៅទៀត នៅក្នុងចក្ខុវិស័យរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលចង់ផ្តោតយុទ្ធសាស្រ្តឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកនេះ ទៅលើវិស័យដឹកជញ្ជូន និងសន្តិសុខតាមផ្លូវសមុទ្រ ពីព្រោះថា តំបន់អាស៊ានគឺជាច្រកឆ្លងកាត់ដ៏សំខាន់ដែលមិនអាចខ្វះបាន នៃផ្លូវនាវាចរណ៍ រវាងមហាសមុទ្រឥណ្ឌា និងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក។
គេដឹងថា នៅក្នុងចំណោមការដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវសមុទ្រសរុបនៅទូទាំងពិភពលោក មានរហូតដល់ទៅ ១ភាគ៣ ត្រូវឆ្លងកាត់តាមតំបន់សមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ចំណែកឯច្រកសមុទ្រម៉ាឡាកាវិញ ត្រូវបានគេចាត់បញ្ចូលទៅក្នុងចំណោមផ្លូវសមុទ្រសំខាន់ៗ ដែលមាននាវាធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ច្រើនជាងគេ នៅលើពិភពលោក។ ក្នុងពេលជាមួយគ្នា ច្រកសមុទ្រម៉ាឡាកានេះ ក៏ល្បីថាជាតំបន់ដែលសម្បូរចោរសមុទ្រផងដែរ ដែលជាបញ្ហាអសន្តិសុខដ៏ចម្បងមួយ នៃការដឹកជញ្ជូនតាមផ្លូវសមុទ្រ ហើយជាបញ្ហាចោទចម្បងនៃពាណិជ្ជកម្មពិភពលោក។
ក្រៅពីទីតាំងភូមិសាស្រ្ត តំបន់អាស៊ានក៏មានសារៈសំខាន់យ៉ាងខ្លាំងផងដែរ ខាងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយ។ អាស៊ានមានប្រជាជនសរុបរហូតដល់ទៅជាង ៦០០លាននាក់ ពោលគឺជាចំនួនប្រជាជនច្រើនជាងគេលំដាប់ទី៣ នៅលើពិភពលោក បន្ទាប់ពីចិន និងឥណ្ឌា។ បើនិយាយពីផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចវិញ ផលិតផលក្នុងស្រុកសរុបនៃប្រទេសសមាជិកអាស៊ានបូកបញ្ចូលគ្នា អាចបានទៅជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកលំដាប់ទី៥ ហើយព្រមពេលជាមួយគ្នានេះ កំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់អាស៊ានក៏មានកម្រិតខ្ពស់ជារៀងរាល់ឆ្នាំផងដែរ ដែលនាំឲ្យអ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចព្យាករថា នៅឆ្នាំ២០៥០ខាងមុខនេះ អាស៊ានអាចនឹងក្លាយទៅជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកលំដាប់ទី៤ បន្ទាប់ពី ចិន ឥណ្ឌា និងសហរដ្ឋអាមេរិក។
ចំនួនប្រជាជនច្រើន ហើយបូករួមជាមួយនឹងសេដ្ឋកិច្ចរីកលូតលាស់យ៉ាងលឿនបែបនេះហើយ ដែលជាកត្តាឲ្យគេកំណត់ថា អាស៊ាន គឺជាទីផ្សារប្រកបដោយសក្តានុពលខ្ពស់ ដែលអាចជាកម្លាំងចលករដ៏សំខាន់ សម្រាប់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក។
បើនិយាយពីខាងផ្នែកភូមិសាស្រ្តនយោបាយវិញ អាស៊ានគឺជាចំណុចស្នូលដ៏សំខាន់ នៃយន្តការពហុភាគី ដែលមានទម្រង់ស្របទៅនឹងយុទ្ធសាស្រ្តឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក។ ដំណើរវិវឌ្ឍនៃយុទ្ធសាស្រ្ត ពី “អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក” ទៅ “ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក” អាចនឹងធ្វើឲ្យយន្តការពហុភាគី ដូចជាវេទិកាសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក (APEC) លែងសូវមានប្រសិទ្ធភាព ហើយអាចនឹងឲ្យគេងាកទៅផ្តោតសារៈសំខាន់លើយន្តការពហុភាគី ដែលធ្វើឡើងជុំវិញអាស៊ាន រួមមានដូចជា វេទិកាសន្តិសុខអាស៊ី ឬ “Shangri-La Dialogue” និងជាពិសេសជាងនេះទៅទៀត គឺជំនួបកំពូលអាស៊ីបូព៌ា ដែលជាជំនួបកំពូលប្រចាំឆ្នាំ រវាងអាស៊ាន និងប្រទេសជាដៃគូ ដោយនៅក្នុងនោះ មានការចូលរួមពីសំណាក់ ចិន សហរដ្ឋអាមេរិក ជប៉ុន អូស្រ្តាលី និងឥណ្ឌា ដែលសុទ្ធសឹងជាប្រទេសសំខាន់ៗ នៅក្នុងយុទ្ធសាស្រ្តឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិក។
សម្រាប់សហរដ្ឋអាមេរិក អាស៊ាន គឺជាតំបន់ជាយុទ្ធសាស្រ្តដ៏សំខាន់ នៅក្នុងការប្រជែងឥទ្ធិពលជាមួយនឹងចិន ដោយសារតែនៅក្នុងចំណោមប្រទេសទាំង ១០ ជាសមាជិកអាស៊ាន មានប្រទេស២ គឺ ហ្វីលីពីន និងថៃ ដែលបានចុះសន្ធិសញ្ញាសម្ព័ន្ធភាពជាមួយអាមេរិក ចំណែកឯប្រទេស៣ផ្សេងទៀត គឺ សិង្ហបុរី ឥណ្ឌូណេស៊ី និងវៀតណាម បើទោះបីជាគ្មានសន្ធិសញ្ញាសម្ព័ន្ធភាព ក៏ប៉ុន្តែ មានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធិជាមួយអាមេរិក។
ក៏ប៉ុន្តែ សម្រាប់អាស៊ានវិញ នៅក្នុងយុទ្ធសាស្រ្តឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកថ្មីនេះ អាស៊ានអាចនឹងក្លាយជាចំណុចស្នូល និងជាទីចាប់អារម្មណ៍របស់ប្រទេសមហាអំណាច ក៏ប៉ុន្តែ អាស៊ានក៏អាចនឹងក្លាយទៅជាសមរភូមិនៃការប្រជែងឥទ្ធិពលគ្នាដ៏ក្តៅគគុកមួយដែរ រវាងចិន និងអាមេរិក។ គេសង្កេតឃើញថា នៅក្នុងចំណោមប្រទេសសមាជិកអាស៊ាន ក្រៅពីមួយផ្នែកមានទំនាក់ទំនងស្និទ្ធិនឹងអាមេរិក មួយផ្នែកទៀត រួមមានដូចជា កម្ពុជា ឡាវ និងភូមា ជាដើម មានទំនាក់ទំនងស្និទ្ធិនឹងចិន។ ដូច្នេះ ការប្រជែងឥទ្ធិពលគ្នា រវាងអាមេរិក និងចិន នៅក្នុងយុទ្ធសាស្រ្តឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកថ្មីនេះ អាចនឹងជាប្រភពដែលនាំឲ្យផ្ទៃក្នុងអាស៊ានត្រូវបែកបាក់ ហើយអាចនឹងបង្កជាឧបសគ្គទៅដល់កិច្ចសហប្រតិបត្តិការ និងសមាហរ័ណកម្មក្នុងអាស៊ានខ្លួនឯងផ្ទាល់ទៅវិញ។
មែនទែនទៅ គេសង្កេតឃើញថា ប្រទេសសមាជិកអាស៊ានក៏ហាក់ដូចជាមានចក្ខុវិស័យមិនស្របគ្នានោះដែរ ជុំវិញយុទ្ធសាស្រ្តឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកថ្មីនេះ ហើយចាប់តាំងពីយុទ្ធសាស្រ្ត “ឥណ្ឌូប៉ាស៊ីហ្វិកសេរីនិងបើកចំហ” ត្រូវបានលោកប្រធានាធិបតីអាមេរិក ដូណាល់ ត្រាំ ប្រកាសជាសាធារណៈ នៅដាណាង ប្រទេសវៀតណាម កាលពីខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ២០១៧មក ប្រទេសសមាជិកអាស៊ាននៅមិនទាន់អាចស្វែងរកជំហររួមណាមួយទាក់ទងនឹងយុទ្ធសាស្រ្តនេះនៅឡើយទេ រហូតមកទល់នឹងពេលនេះ។ គម្រោងពិភាក្សារកជំហររួម នៅក្នុងអំឡុងកិច្ចប្រជុំរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាស៊ាន នៅឈៀងម៉ៃ កាលពីថ្ងៃទី១៧ និង១៨មករា កន្លងទៅនេះ ក៏មិនទទួលបានលទ្ធផលអ្វីនោះដែរ ដោយអាស៊ានបានរុញបញ្ហានេះ ទៅជជែកគ្នា នៅពេលក្រោយវិញ គឺយកទៅជជែកនៅក្នុងកិច្ចប្រជុំមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់អាស៊ាន នៅខែមីនាខាងមុខ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ