កងទ័ពអាមេរិកជាភ្ញៀវកិត្តិយសក្នុងក្បួនព្យុហយាត្រាបុណ្យជាតិបារាំង ១៤កក្កដា ២០១៧
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:២៦
ក្នុងពិធីបុណ្យជាតិបារាំង ថ្ងៃ១៤កក្កដានេះ ទាហានអាមេរិក និងលោកដូណាល់ ត្រាំ ត្រូវបានបារាំងអញ្ជើញជាភ្ញៀវកិត្តិយសសម្រាប់ក្បួនព្យុហយាត្រាយោធា នៅវិថីស្ហង់ អេលីហ្សេ ទីក្រុងប៉ារីស។ ការផ្តល់កត្តិយសដល់ទាហានអាមេរិក គឺដើម្បីរំលឹកខួប១០០ឆ្នាំនៃទាហានអាមេរិកចូលរួមជួយបារាំងនិងអង់គ្លេស ក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី១ នៅទ្វីបអឺរ៉ុប។ ព្រឹកនេះ ទាហានប្រមាណ៣៧០០នាក់ យន្តហោះនិងឧទ្ធម្ភាគចក្រជាង១០០គ្រឿង បានចូលរួមអបអរថ្ងៃបុណ្យជាតិបារាំង។
ថ្ងៃ១៤កក្កដានេះដែរ បារាំងរំលឹកខួបភេរវកម្មនៅទីក្រុងNice ឆ្នាំ២០១៦។ កាលនោះ ភេរវជនបានបើកឡានកាំម្ញ៉ុង បុកហ្វូងមនុស្ស សម្លាប់មនុស្ស៨៦នាក់។ បុណ្យជាតិឆ្នាំនេះ អាជ្ញាធរពង្រាយកងកម្លាំងរាប់ពាន់នាក់ ការពារសន្តិសុខ។ ជាលើកដំបូង កងទ័ពអាកាសបារាំងបញ្ចេញដ្រូន Reaper អោយហោះត្រួតពិនិត្យពិធីបុណ្យ និងបញ្ជូនរូបភាពខ្លះៗអោយទូរទូស្សន៍ចាក់ផ្សាយផងដែរ។
ឆ្នាំ១៩១៧ អាមេរិកបញ្ជូនទាហាន២លាននាក់មកបារាំង ចូលរួមប្រយុទ្ធក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី១
ព្រឹកថ្ងៃ១៤កក្កដានេះ យន្តហោះUS Air Force និងយន្តហោះប្រដេញ F-22 ពីរគ្រឿង របស់អាមេរិកបើកពិធីក្បួនយោធាបុណ្យជាតិបារាំង ១៤កក្កដា នៅទីក្រុងប៉ារីស។ បារាំងអញ្ជើញលោកដូណាល់ ត្រាំ និងទាហានអាមេរិក និងប្រធានាធិបតីអាមេរិក អោយចូលរួមថ្ងៃបុណ្យជាតិបារាំង១៤កក្កដា ដើម្បីបង្អួតមុខមាត់បារាំងទេ។ ការអញ្ជើញទាហានអាមេរិកជាភ្ញៀវកិត្តិយស ឆ្នាំ២០១៧នេះ គឺបារាំងគ្រោងទុកមុន តាំងពីមុនអាមេរិកបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី ឆ្នាំទៅម្ល៉េះ។ វាជារឿងធម្មតា ដែលលោកដូណាល់ ត្រាំ ត្រូវចូលរួមពិធីបុណ្យជាតិបារាំងឆ្នាំនេះ មិនអាចប្រកែកបាន បើទោះជាលោកត្រាំគ្មានទស្សនៈគំនិតដូចលោកម៉ាក្រុងក៏ដោយចុះ។ កន្លងមក ឆ្នាំ១៩៨៩ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ចច ប៊ុស្ហ ក៏ធ្លាប់ចូលរួមបុណ្យជាតិបារាំងដែរ។ ឆ្នាំ២០០២ អាមេរិកក៏ធ្លាប់ចូលរួមដង្ហែក្បួនយោធាបារាំងដែរ។
សង្គ្រាមលោកលើកទី១ កើតឡើងពីឆ្នាំ១៩១៤ដល់ឆ្នាំ១៩១៨។ អាមេរិកបានបញ្ជូនទាហាន២លាននាក់ ចូលមកបារាំង។ អាមេរិករារែកចិត្តច្រើន មុននឹងសម្រេចធ្វើសង្គ្រាមប្រឆាំងអាល្លឺម៉ង់ ព្រោះអាមេរិកចង់ប្រកាន់ជំហរអព្យាក្រឹត មិនបង្កជម្លោះ។ ម្យ៉ាងទៀត អាមេរិកមានដែនដីនៅឆ្ងាយពីទ្វីបអឺរ៉ុបដែលកើតសង្គ្រាមលោកលើកទី១នេះ កាលនោះ ទាហានអាមេរិកក៏មិនសូវជាមានច្រើន។ ប៉ុន្តែ ដោយសារតែអាល្លឺម៉ង់តាមបង្ករឿងពេក អាល្លឺម៉ង់បានបាញ់ពន្លិចនាវាដឺកទំនិញអាមេរិក ទើបអាមេរិកសម្រេចចូលរួមសង្គ្រាមលោកលើកទី១ នៅឆ្នាំ១៩១៧ តែម្តងទៅ។ គឺចូលរួមជួយប្លុកសម្ព័ន្ធមិត្ត៣ប្រទេស ដែលមានបារាំង អង់គ្លេស និងរុស្ស៊ី។ ការចូលរួមជួយនេះ ធ្វើអោយទាហានអាមេរិកនិងទាហានបារាំង មានទំនាក់ទំនងយោធានឹងគ្នា គិតទៅ ពីឆ្នាំ១៩១៧មក គឺមួយសតវត្សហើយ។ ដោយសារអាមេរិកបានចូលរួមជួយបារាំង អង់គ្លេសនេះហើយ ទើបការប្រយុទ្ធប្រឈមនឹងអាល្លឺម៉ង់ បានឡើងខ្លាំងឡើងវិញ។ ក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានម្សិលមិញ ប្រធានាធិបតីអាមេរិក ដូណាល់ ត្រាំ បានរំលឹកពីទំនាក់ទំនងយោធាដ៏យូរអង្វែង រវាងអាមេរិកនិងបារាំង។ លោកត្រាំ រំលឹកឡើងវិញពីការបាត់បង់ជីវិតនៃជនជាតិអាមេរិកជាង១សែននាក់ ក្នុងសមរភូមិ។
ទាហានអាមេរិកដែលបានចូលរួមសង្គ្រាមលោកលើកទី១ ត្រូវបានគេអោយឈ្មោះថា Sammies។ ហើយទាហានអាមេរិកបានចុះដង្ហែក្បួននៅក្រុងប៉ារីសព្រឹកមិញនេះ ក៏ជាប់ឈ្មោះ Sammies ដែរ គឺពួកគេស្នងកេរដំណែលពីទាហានដូនតានោះហើយ។ សូមរំលឹកដែរថា អាមេរិកបានសាបព្រួសវប្បធម៌ខ្លួននៅអឺរ៉ុប ចាប់ពីមានសង្គ្រាមលោកលើកទី១នេះឯង។
លោកដូណាល់ ត្រាំ ទទួលស្គាល់ថា ប្រវត្តិសង្គ្រាមលោកលើកទី១ មិនសូវបានគេចាប់អារម្មណ៍ទេ នៅសហរដ្ឋអាមេរិក
អាមេរិកមានឈ្មោះល្បីដោយសារបានចូលរួម ជួយកំចាត់ទាហានអាល្លឺម៉ង់ តែលោកដូណាល់ ត្រាំ ទទួលស្គាល់ថា ប្រវត្តិសង្គ្រាមលោកលើកទី១នេះ មិនសូវត្រូវបានគេចាប់អារម្មណ៍ទេ។ ហើយបើរំលឹកប្រវត្តិនេះ ទាហានស្បែកខ្មៅអាមេរិកដែលចូលរួមសង្គ្រាមលោកលើកទី១ កាលនោះ ក៏ត្រូវអាមេរិករើសអើងក្នុងជួរទាហានដែរ។ ទាហានស្បែកខ្មៅអាមេរិកដែលចូលរួមប្រយុទ្ធ ក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី១ រងការរើសអើង មិនសូវបានគេយកចិត្តទុកដាក់ក្នុងជួរទាហានអាមេរិកទេ។
ការរើសអើងពណ៌សំបុរ ជាបញ្ហាដែលតែងកើតមានក្នុងសង្គមអាមេរិក តាំងពីដើមមក។ ទាហានស្បែកខ្មៅអាមេរិក មានចំនួន ៣សែន៧ម៉ឺននាក់ ក្នុងចំណោមទាហានអាមេរិកដែលចូលរួមសង្គ្រាមលោកលើកទី១។ ក្នុងនោះ មាន២សែននាក់បានចូលរួមប្រយុទ្ធក្នុងដីសមរភូមិបារាំង។ ទាហានស្បែកខ្មៅអាមេរិកត្រូវបានបញ្ជូនចូលទៅកងទ័ពបារាំង កាលនោះ អាចដោយសារការរើសអើងនេះដែរ។
ប៉ុន្តែ កុំមើលងាយពួកគេអោយសោះ ទាហានស្បែកខ្មៅទាំងនេះ ពូកែណាស់។ ពួកគេប្រយុទ្ធស្វិតស្វាញ ក្នុងរូងក្រោមដី ពួកគេអាចទ្រាំទ្រក្នុងសមរភូមិរហូតដល់១៩១ថ្ងៃជាប់ៗគ្នាឯណោះ។ ១៩១ថ្ងៃជាប់គ្នានេះ ជាពេលវេលាតស៊ូច្រើនបំផុត ក្នុងប្រវត្តិទ័ពអាមេរិក។ សូម្បីទាហានអាមេរិកស្បែកសក៏កោតខ្លាចពួកគេដែរ។ ដោយសារពួកគេនេះហើយ ទើបទាហានអាមេរិកមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះក្នុងសរមភូមិ ហើយត្រូវបានប្រជាជនអាមេរិកអបអរពេលត្រលប់ពីសមរភូមិទៀតផង។ ប៉ុន្តែ ក្រោយចប់សង្គ្រាមលោកលើកទី១ រដ្ឋអាមេរិកមិនសូវជាបានផ្តល់រង្វាន់អ្វីធុំដុំដល់ទាហានស្បែកខ្មៅទាំងនេះទេ។ ហើយទាហានខ្លះស្លាប់ទៅហើយ ក៏គេមិនសូវជានឹកនាឈ្មោះទៅទៀត។ ទាល់តែលោកអូបាម៉ាបានឡើងកាន់អំណាចក្នុងអាណត្តិមុននេះ ទើបមានការធ្វើ្កន្លែងរំលឹកឈ្មោះទាហានស្បែកខ្មៅម្នាក់ ឈ្មោះហង់រី ចនសុន ដែលបានតស៊ូសម័យសង្គ្រាមលោក។ ថ្ងៃ៦មេសាកន្លងទៅ ជាថ្ងៃខួបសភាអាមេរិកបោះឆ្នោតអោយអាមេរិកចូលរួមសង្គ្រាម តែការរំលឹកខួបនេះមិនបានធ្វើធំដុំទេ ហើយលោកដូណាល់ ត្រាំក៏មិនបានចូលរួមដែរ។
លោកដូណាល់ ត្រាំ ទទួលស្គាល់ថា ប្រវត្តិសង្គ្រាមលោកលើកទី១នេះ មិនសូវជាគេចាប់អារម្មណ៍នោះ គឺមិនខុសទេ អាចមកពីហេតុការណ៍រើសអើងទាហានស្បែកខ្មៅផងក៏មិនដឹង។ អ្វីដែលយើងដឺងគឺថា នៅសហរដ្ឋអាមេរិក មិនសូវមានបញ្ចូលប្រវត្តិសង្គ្រាមលោកលើកទី១ ក្នុងកម្មវិធីសិក្សាទេ។ ចម្លែកទៅទៀតនោះ អ្នកជំនាញខ្លះបែរជានិយាយថា មិនសិក្សាវា មកពីប្រភពហេតុការណ៍នេះស្មុគស្មាញ អ្នកខ្លះទៀតថា មកពីហេតុការណ៍នេះកើតយូរយារហើយទៅវិញ។ តែបើនិយាយពីសង្គ្រាមលោកលើកទី២ រឺសង្គ្រាមវៀតណាមវិញ អ្នកណាៗក៏គេចាប់អារម្មណ៍ដែរ។ សព្វថ្ងៃ មានគណៈកម្មការមួយនៅអាមេរិកកំពុងចង់បង្កើតកន្លែងរំលឹកដល់ខួបសង្គ្រាមលោកលើកទី១នេះ តែទំនងជាគ្មានចេញអ្វីជាក់ស្តែងទេ មើលទៅ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ