លីប៊ី៖សេនាប្រមុខខាលីហ្វា ហាវតារកំពុងក្លាយជាតួអង្គនយោបាយដែលសហគមន៍អន្តរជាតិលែងហ៊ានមើលស្រាល?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:១៧
នៅក្នុងប្រទេសលីប៊ី ទោះបីជាមានការអំពាវនាវពីអង្គការសហប្រជាជាតិ និងពីសហគមន៍អន្តរជាតិក៏ដោយ ក៏គេមិនអាចបញ្ចៀសការប្រឈមមុខផ្លូវអាវុធយ៉ាងហិង្សារវាងកម្លាំងទ័ពជាតិលីប៊ីដឹកនាំដោយសេនាប្រមុខខាលីហ្វា ហាវតារ និងកម្លាំងទ័ពនៃរដ្ឋាភិបាលសហភាពជាតិរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីហ្វាយេ អាល់ សារ៉ាបានដែរ។ តួលេខបណ្តោះអាសន្នចុងក្រោយឲ្យដឹងថា មានមនុស្សស្លាប់យ៉ាងតិច ៣៥នាក់គិតតាំងពីឧត្តមសេនីយហាវតារបានបើកការវាយប្រហារលើទីក្រុងទ្រីប៉ូលីក្នុងថ្ងៃទី៤ មេសា។ គួររម្លឹកថា ក្រោយពីមេដឹកនាំផ្តាច់ការ កាដាហ្វីធ្លាក់ពីអំណាចក្នុងឆ្នាំ ២០១១ និងតាំងពីលីប៊ីធ្លាក់ក្នុងសង្រ្គាមដណ្តើមអំណាចគ្នាក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ មក ទឹកដីលីប៊ីបានពុះចែកជាពីរមកដល់សព្វថ្ងៃ ហើយពេលនេះ មានតែរដ្ឋាភិបាលសហភាពជាតិរបស់លោកហ្វាយេ អាល់ សារ៉ាមួយគត់ដែលសហគមន៍អន្តរជាតិបានទទួលស្គាល់។ តែចាប់ពីពេលនេះតទៅ គឺលោកហាវតារដែលសហគមន៍អន្តរជាតិលែងហ៊ានមើលស្រាល។
រហូតមកដល់ពេលនេះ និងទោះបីជាសេនាប្រមុខខាលីហ្វា ហាវតារធ្លាប់បានព្រមានវាយប្រហារដណ្តើមយកទីក្រុងទ្រីប៉ូលីច្រើនដងក៏ដោយ ក៏គ្មានប្រទេសបស្ចិមលោកណាមួយខ្វាយខ្វល់ និងយកត្រចៀកស្តាប់ដែរ។ លើសពីនេះ មានប្រទេសខ្លះថែមទាំងហ៊ានប្រដូចសម្តីលោកហាវតារទៅនឹងឆ្កែព្រូសមិនដែលខាំ និងជាឧត្តមសេនីយកំប្លែងម្នាក់ទៀតផង។ តែតាមរយៈការបើកយុទ្ធនាការវាយប្រហារលើទីក្រុងទ្រីប៉ូលីពេលនេះ សេនាប្រមុខហាវតារកំពុងធ្វើឲ្យបស្ចិមលោកភ្ញាក់ផ្អើល និងបើកភ្នែកធំៗ។ គួររម្លឹកថា តាំងពីលីប៊ីបានផ្តួលរំលំរបបផ្តាច់ការរបស់កាដាហ្វីក្នុងឆ្នាំ ២០១១ និងតាំងពីលីប៊ីធ្លាក់ក្នុងសង្រ្គាមដណ្តើមអំណាចគ្នាក្នុងឆ្នាំ ២០១៤ មក ប្រទេសជង្រុកប្រេងកាតនៅអាហ្រ្វិកមួយត្រូវបានពុះចែកជាពីរមកដល់សព្វថ្ងៃ។
នៅម្ខាង សេនាប្រមុខខាលីហ្វា ហាវតារកំពុងសោយរាជ្យនៅតំបន់ប៉ែកខាងកើតជាមួយនឹងកម្លាំងទ័ពក្រោមឈ្មោះ « កម្លាំងទ័ពជាតិលីប៊ី »។ ចំណែកនៅម្ខាងទៀត នាយរដ្ឋមន្រ្តីលោកហ្វាយេ អាល់ សារ៉ាដែលទទួលស្គាល់ដោយសហគមន៍អន្តរជាតិកំពុងកាន់កាប់ទីក្រុងទ្រីប៉ូលី។ តែគេមិនត្រូវភ្លេចនិយាយទេថា ទន្ទឹមនឹងជម្លោះហែកហួរដណ្តើមអំណាចរបស់ភាគីផ្ទៃក្នុងទាំងពីរ លីប៊ីក៏ត្រូវបានញាំញីដោយពួកជីហាតអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាមដែរ។ គឺពួកជីហាតនេះឯងដែលមនុស្សខ្លាំងនៅប៉ែកខាងកើតសេនាប្រមុខហាវតារមិនញញើតនឹងបើកប្រតិបត្តិការបោសសំអាតដោយដណ្តើមបានវិញនូវស្ថានីយ៍បូមប្រេងឆៅក្នុងតំបន់ឈូងសមុទ្រសៀត។
គឺជោគជ័យផ្លូវយោធាលើពួកជីហាតអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាមជាបន្តបន្ទាប់ដែលបានធ្វើឲ្យទំនាក់ទំនងរវាងឧត្តមសេនីយហាវតារ និងបស្ចិមលោកមានការផ្លាស់ប្តូរជាចំហក្នុងខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០១៦ ឬនិយាយឲ្យស្រួលយល់ មនុស្សខ្លាំងលីប៊ីរូបនេះទទួលបានការរាប់រកពីបស្ចិមលោកកាន់តែច្រើន។ ពិតណាស់ មនុស្សខ្លាំងនៅលីប៊ីដែលសហគមន៍អន្តរជាតិបានទទួលស្គាល់ស្របច្បាប់ គឺលោកលោកហ្វាយេ អាល់ សារ៉ា។ តែក្រោមភ្នែក ច្រមុះរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិដដែល សេនាប្រមុខហាវតារបានបំពេញការងារត្រឹមត្រូវ ពិសេសក្នុងផ្នែកសន្តិសុខនៅយុទ្ធនាការប្រឆាំងនឹងអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម។ គឺអសមត្ថភាព និងកង្វះលទ្ធផលជាក់ស្តែងក្នុងការបង្រួបបង្រួមជាតិ ពិសេសក្នុងវិស័យសន្តិសុខ សេដ្ឋកិច្ចរបស់លោកសារ៉ាដែលបានជួយលើករូបភាពសេនាប្រមុខហាវតារបន្ថែមទៀតនៅពេលនេះ។
តើការដែលឧត្តមសេនីយហាវតារបានបើកប្រតិបត្តិការសឹកលើទីក្រុងទ្រីប៉ូលីពេលនេះ មិនមែនជាការបំផ្លាញលើកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានចុងក្រោយ និងមិនមែនកំពុងនាំប្រទេសលីប៊ីទៅរកស្ថានការណ៍ដូចកាលពី ៥ឆ្នាំមុនទេ ឬយ៉ាងណា?។ ក្តីបារម្ភរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិនៅពេលនេះ គឺខ្លាចលីប៊ីធ្លាក់ក្នុងសង្រ្គាមហែកហួរកាន់តែខ្លាំង ព្រោះចង់ ឬមិនចង់ វាជាសង្រ្គាមប្រឈមមុខ និងជាចំហរវាងកម្លាំងលោកសារ៉ា និងកម្លាំងឧត្តមសេនីយហាវតារ នោះបើទោះបីជាឧត្តមសេនីយរូបនេះបានបញ្ជាក់ថា ជាប្រតិបត្តិការកំចាត់ពួកជ្រុលនិយមនៅក្នុងទីក្រុងក៏ដោយ។ គួររម្លឹកថា សហគមន៍អន្តរជាតិធ្លាប់បានរៀបចំឲ្យមានកិច្ចប្រជុំច្រើនដងដើម្បីរកដំណោះស្រាយឲ្យវិបត្តិលីប៊ី។
ក្នុងខែកក្កដា ឆ្នាំ ២០១៧ និងខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១៨ កន្លងទៅ ប្រទេសបារាំងដោយមានការរួមសហការណ៍ពីប្រមុខបេសកកម្មរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសំណុំរឿងលីប៊ីធ្លាប់បានរៀបចំឲ្យមានជំនួបពីរដងរវាងលោកសារ៉ា និងឧត្តមសេនីយហាវតារ។ សេណារីយ៉ូ និងផែនទីចង្អុលផ្លូវដែលទីក្រុងប៉ារីសចង់បាន គឺផ្សះផ្សា និងការចែកអំណាចរវាងបុរសខ្លាំងទាំងពីរលោកសារ៉ា និងលោកហាវតារតាមរយៈការរៀបចំបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី និងការរៀបចំបោះឆ្នោតសភា។ តែនៅមិនទាន់អាចជំនះភាគីទាំងពីរបាននៅឡើយ។ នាដំណាច់ខែកុម្ភៈថ្មីៗកន្លងទៅ ពោលក្នុងពេលដែលសេនាប្រមុខហាវតារកំពុងមានកម្លាំងខ្លាំងជាងគូប្រជែងក្នុងផ្លូវយោធា កិច្ចប្រជុំបន្ទាន់មួយត្រូវបានរៀបចំនៅក្នុងទីក្រុងអាប៊ូដាប៊ី ប្រទេសអេមីរ៉ាតអារ៉ាប់រួម។ តែលោកសារ៉ា និងលោកហាវតារបានត្រឹមព្រមព្រៀងចែកអំណាចគ្នាត្រឹមជាពាក្យសម្តីដោយគ្មានចុះហត្ថលេខាលើឯកសារជាសំណេរណាមួយឡើយ។
គេពិបាកនឹងទម្លាក់កំហុសដាក់លើនរណាម្នាក់ចំពោះបរិបទនយោបាយនៅលីប៊ីដែលកំពុងឈានមកដល់ផ្លូវរបត់ថ្មីពេលនេះ។ តែក្រុមអ្នកវិភាគខ្លះហាក់បានចាត់ទុកជាបរាជ័យរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ ហើយសម្រាប់ក្រុមអ្នកវិភាគខ្លះទៀតបែរជាបានលើកឡើងពីការលូកដៃ និងពីការមានជំហរមិនដូចគ្នារបស់ប្រទេសនីមួយៗ ពិសេសប្រទេសក្នុងតំបន់ចំពោះវិបត្តិលីប៊ី។ គឺការលូកដៃ និងជំហរខុសគ្នានេះហើយដែលគេពិបាកបង្រួបបង្រួមភាគីជម្លោះផ្ទៃក្នុងទាំងពីរ។ រហូតមកដល់ពេលនេះ សេនាប្រមុខហាវតារបានប្រើយុទ្ធសាស្រ្តចរចាផ្លូវនយោបាយស្របគ្នានឹងយុទ្ធសាស្រ្តរុញកម្លាំងទ័ពទៅសមរភូមិ។ ចង់ ឬមិនចង់ យុទ្ធសាស្រ្តមួយនេះហាក់កំពុងធ្វើឲ្យឧត្តមសេនីយហាវតារមានប្រៀបជាងលោកសារ៉ា និងបានធ្វើឲ្យឧត្តមសេនីយវ័យ ៧៥ឆ្នាំរូបនេះកំពុងក្លាយជាតួអង្គនយោបាយមួយយ៉ាងសំខាន់ដែលសហគមន៍អន្តរជាតិលែងហ៊ានមើលស្រាលដូចមុនទៀតឡើយ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ