អំពើភេរវកម្ម បំផ្លាញ ទុយនីស៊ី គំរូប្រជាធិបតេយ្យនៃបដិវត្តន៍អារ៉ាប់
លោកប្រធានាធិបតីទុយនីស៊ី អំពាវនាវ ឲ្យប្រជាជនទុយនីស៊ីរួបរួមគ្នា នៅក្រោយ អំពើភេរវកម្ម ទៅលើសារមន្ទីរ បារដូ នៅទីក្រុងទុយនីស កាលពីថ្ងៃពុធទី ១៨ មីនាដែលបានសម្លាប់ អ្នកទេសចរបរទេស ២០នាក់ និងប៉ូលិសទុយនីស៊ី ២នាក់។ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី ១៩ មីនា នាយករដ្ឋមន្រ្តីទុយនីស៊ីបានប្រកាសថា គេកំណត់ឃើញអត្តសញ្ញាណរបស់ឧក្រិដ្ឋជន ទាំងពីរនាក់ ដែលត្រូវបានប៉ូលិសបាញ់សម្លាប់ នៅក្នុងប្រតិបត្តិការសម្រុកចូលសារមន្ទីរ។ នាយករដ្ឋមន្រ្តីទុយនីស៊ី បានបញ្ជាក់ផងដែរថា ប៉ូលិសកំពុងតាមរក ចាប់អ្នកផ្សំគំនិត ជាមួយឧក្រិដ្ឋជន ដែលអាចមានគ្នីគ្នា ពី ២ ទៅ៣នាក់ទៀត។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ នាយករដ្ឋមន្រ្តីទុយនីស៊ី បានបង្ហាញអត្តសញ្ញាណរបស់ភេរវជនទាំងពីរដែលមានឈ្មោះ ថា យ៉ាស៊ីន អាបាឌី និងហាទឹម ខាឆ្នាវី។ រដ្ឋាភិបាលទុយនីស៊ី បង្ហាញត្រឹមឈ្មោះរបស់ភេរវជនទាំងពីររូប ប៉ុន្តែ មិនបានលម្អិតអ្វី បន្ថែមនោះទេ។ ដូច្នេះ គេនៅតែមិនដឹងថា តើភេរវជននោះមកពីខាងក្រុមណាឲ្យប្រាកដទេ។ ម្យ៉ាងទៀត រហូតមកដល់ម៉ោងនេះ ក៏នៅមិនទាន់មានក្រុមភេរវនិយមណាមួយចេញមុខ ទាមទារថា ខ្លួនជាអ្នកបញ្ជូនមនុស្សឲ្យទៅបាញ់សម្លាប់មនុស្សនៅសារមន្ទីរបារដូ កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញដែរ។
អ្នកជំនាញខាងក្រុមភេរវនិយម នៅទុយនីស៊ី ជាច្រើន បានលើកឡើង ពីឈ្មោះរបស់ក្រុមអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយមជាច្រើន ដែលអាចរៀបចំភេរវកម្មកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ។ ក្រុមទាំងនោះ មានដូចជាក្រុមជីហាត នៃអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម ក្រុមអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម អង់សារ អាល់ ស្ហារីយ៉ា ឬក្រុមអុកក្បា អ៊ីប ណាហ្វា ដែលភ្ជាប់ខ្លួន ទៅនឹងបណ្តាញក្រុមអាល់កៃដា នៅអារ៉ាប់ ដែលគេស្គាល់ក្រោមឈ្មោះ អាក់ឃ្មីនោះ។
ក្រុមជីហាតនៃអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម ថ្វីត្បិត នៅមិនទាន់មានបណ្តាញរបស់ខ្លួន នៅក្នុងប្រទេសទុយនីស៊ី ប៉ុន្តែ គេដឹងថា មានប្រជាជនទុយនីស៊ី យ៉ាងតិច ៣ពាន់នាក់ បានចេញទៅចូលរួមប្រយុទ្ធក្នុងក្រុមក្រុមជីហាត នៃអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម នៅក្នុងប្រទេសស៊ីរី អ៊ីរ៉ាក់ និងជាពិសេស ក្នុងប្រទេសលីប៊ី ដែលជាប្រទេសជិតខាងរបស់ទុយនីស៊ី។ លីប៊ី ដែលកំពុងស្គាល់សង្រ្គាមស៊ីវិល ហែកហួរ និងអសន្តិសុខ គ្រប់កន្លែង ត្រូវបានពួកជីហាត ឆ្លៀត យកប្រើជាសំបុកហ្វឹកហ្វឺនដ៏សំខាន់របស់ខ្លួន ប្រចាំនៅអាហ្វ្រិកខាងជើង។
ក្រុមអុកក្បា អ៊ីប ណាហ្វា វិញ ក្រុមនេះបានកើតឡើងនៅក្នុងប្រទេសទុយនីស៊ី តាំងពីឆ្នាំ ២០១២ និងបានភ្ជាប់ខ្លួនទៅនឹងក្រុមអាក់ឃ្មី របស់អាល់កៃដា នៅតំបន់អារ៉ាប់ ។ ក្រុមនេះ វាយប្រហារ ភាគច្រើន ទៅលើប៉ូលិស ទាហានទុយស៊ីនី និងមានសកម្មភាពខ្លាំង នៅតាមព្រំដែនទុយនីស៊ី ជាមួយអាល់ហ្សេរី។ មាននយោបាយដូចក្រុមជីហាត នៃអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម ក្រុមនេះធ្លាប់បានប្រកាសមហិច្ឆតា ចង់ពង្រីកតំបន់កាន់កាប់របស់ខ្លួន នៅអាហ្រ្វិក។
ទុយនីស៊ីប្រឈមនឹងភេរវកម្មគ្រប់ពេលវេលា
ទុយនីស៊ី មានព្រំដែនជាប់ជាមួយប្រទេសលីប៊ី ដែលកំពុងស្គាល់អស្ថិរភាពនយោបាយ និងជាសំបុករបស់ក្រុមជីហាត។ ក្រុមជីហាត នេះបានលើកនិយាយជាញយដងថា យុវជនទុយនីស៊ី ជាច្រើនបានចូលរួមក្នុងភេរវកម្មវាយប្រហារសណា្ឋគារ ឬទីតាំងប្រទេសលោកខាងលិចនៅលីប៊ី។ ទុយនីស៊ី ជាប្រទេសនាំមុខគេ ដែលមានជនជាតិរបស់ខ្លួន ច្រើនជាងគេ ក្នុងចំណោមទាហានបរទេស របស់ពួកជីហាត។ បដិវត្តិន៍អារ៉ាប់ នៅទុយនីស៊ី ដែលឈានទៅផ្តួលមេអំណាចផ្តាច់ការ បានបើកផ្លូវផងដែរ ឲ្យមានការដោះលែងក្រុមអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម ដែលប៉ូលិសរបស់បិន អាលីចាប់ដាក់គុកកន្លងមក។ គេប៉ាន់ស្មានថា ក្រុមអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយមជាច្រើនបានរត់គេចខ្លួនចេញពីទុយនីស៊ី ទៅជ្រកកោនក្នុងតំបន់គ្រប់គ្រងដោយពួកជីហាត ក្នុងប្រទេសលីប៊ី។
តាមប៉ូលិសទុយនីស៊ី ក្នុងចំណោមយុវជនជាង ៣ពាន់នាក់ដែលចេញប្រយុទ្ធក្នុងក្រុមជីហាត មានប្រមាណ៥០០នាក់បានត្រលប់ចូលប្រទេសទុយនីស៊ីវិញ។ ប៉ូលិសទុយនីស៊ី បារម្ភថា ក្រុមនេះ អាចបង្កអំពើភេរវកម្មគ្រប់ពេលវេលានៅទុយនីស៊ី។ ក្នុងចំណោមមនុស្សទាំង៥០០នាក់ មានតិចណាស់ ដែលត្រូវបានតុលាការទុយនីស៊ី កាត់ទោស ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារ ក្នុងពេលដែលមនុស្សជាច្រើនទៀត ត្រូវបានដោះលែងឲ្យនៅក្រៅឃុំ ដោយសារតែគ្មានភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់។
នៅមុនអំពើភេរវកម្មកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ អាជ្ញាធរទុយនីស៊ី ធ្លាប់បានបំផ្លាញគម្រោងធ្វើភេរវកម្ម និងចាប់បានអាវុធជាច្រើនដង។ ដោយសារកម្រិតធ្វើភេរវកម្មមានអត្រាខ្ពស់ អាជ្ញាធរទុយនីស៊ីបានប្រុងជើងជានិច្ច ប៉ុន្តែ តាមអ្នកជំនាញជាច្រើន យ៉ាងណាក៏ដោយ ទុយនីស៊ី ដែលមានមធ្យោបាយ កម្លាំងប៉ូលិស និងសម្ភារៈ មានកំណត់នោះ មិនអាចបង្ការទប់ស្កាត់ កុំឲ្យមានអំពើភេរវកម្មគ្រប់ពេលវេលានោះទេ។
ក្រុម អ្នកជំនាញមើលឃើញថា អំពើភេរវកម្មកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញអាចជាស្នាដៃបង្កឡើងដោយយុវជនទុយនីស៊ី ដែលធ្លាប់ទៅចូលរួមក្នុងក្រុមជីហាត នៃអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម ព្រោះថា ក្រុមជីហាត ក្រុមភេរវជនសាហាវ ដែលវាយប្រហារ សម្លាប់មិនរើសមុខ មិនថា ប្រជាជនស៊ីវិល ដូចជាក្រុមទេសចរ បរទេស កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ ជាឧទារហរណ៍ស្រាប់។ ចំណែកក្រុមបណ្តាញអាល់កៃដា វិញវាយប្រហារទៅលើប៉ូលិស អ្នករក្សាសន្តិសុខ ទុយនីស៊ី។
អំពើភេរវកម្ម កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ កើតចំពេលដែលសភាទុយនីស៊ី កំពុងពិភាក្សាស្តី ពីច្បាប់ប្រឆាំងអំពើភេរវកម្ម។
ទុយនីស៊ីជាប្រទេសនាំមុខ ដំបូងគេ ធ្វើបដិវត្តន៍អារ៉ាប់ ដែលបានផ្តួលរំលំមេអំណាចផ្តាច់ការ បិនអាលី។ ទុយនីស៊ី ត្រូវបានគេចាត់ទុកជាប្រទេសគំរូ ដែលអាចរៀបចំប្រទេស ឲ្យមានសណ្តាប់ធ្នាប់ឡើង វិញ នៅក្រោយបដិវត្តន៍អារ៉ាប់ ដោយបានរៀបចំការបោះឆ្នោត ជ្រើសរើសប្រធានាធិបតី តាមច្បាប់ ពោល គឺមិនបណ្តោយឲ្យប្រទេសធ្លាក់ចុះទៅក្នុងចលាចល អស្ថិរភាព ដូចជា ប្រទេសអារ៉ាប់ផ្សេងទៀត ដូចជាលីប៊ី ឬស៊ីរីនោះទេ។ ការរួបរួមគ្នា រវាងអ្នកនយោបាយ ដែលប្រឆាំងនឹងក្រុមភេរវនិយម ជាមួយ ក្រុមសាសនាអ៊ីស្លាមនៅទុយនីស៊ី ត្រូវបានអន្តរជាតិកោតសរសើរ និងគិតថា ទុយនីស៊ី ជានឹងក្លាយជាគំរូ នៃប្រទេសប្រជាធិបតេយ្យ នៅក្នុងប្រទេសអារ៉ាប់។ អំពើភេរវកម្មកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ គឺដូចជាការសំពងមួយដំបង យ៉ាងដំណំ ទៅលើដំណើរការលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។ អ្នកជំនាញជាច្រើនគិតថា ពួកជីហាត ពួកភេរវនិយម សំដៅធ្វើភេរវកម្ម បញ្ចប់ភាពស្ងប់សុខរបស់ទុយនីស៊ី ព្រោះតែពួកនេះ ចង់បំផ្លាញលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដែលជានិមិត្តរូបរបស់ប្រទេសលោកខាងលិចនោះ។
ភេរវកម្មគំរាមកំហែងទេសចរណ៍ ដែលជាឆ្នាំងបាយរបស់ទុយនីស៊ី
ប្រជាជនទុយនីស៊ីរស់ពឹងអាស្រ័យខ្លាំងនឹងវិស័យទេសចរណ៍។ ទេសចរណ៍ទុយនីស៊ី ទើបតែនឹងងើបឡើងវិញបន្តិច ក្រោយពីជួបវិបត្តិ បាត់ភ្ញៀវទេសចរបរទេស ដោយសារតែបដិវត្តន៍អារ៉ាប់ ឆ្នាំ ២០១១។ ដោយសារតែខ្លាចបញ្ហាអសន្តិសុខ ភ្ញៀវទេសចរជាច្រើនបានបែរ ប្តូរ ទិសដៅកន្លែងកំសាន្តរបស់ខ្លួន ទៅប្រទេសអេស្ប៉ាញ ឬនៅតាមឆ្នេរសមុទ្រក្នុងប្រទេសអឺរ៉ុបវិញ។
ចំនួនភ្ញៀវទេសចរ បរទេសបានកើនឡើង បានដល់ ៦លាននាក់ ក្នុងមួយឆ្នាំ។ ទម្រាំអូសទាញអ្នកទេសចរឲ្យត្រលប់ទៅដើរកំសាន្តនៅទុយនីស៊ីវិញ រដ្ឋាភិបាល បានធ្វើនយោបាយជាច្រើនដើម្បីបង្កបរិយាកាសធានាសន្តិសុខដល់ភ្ញៀវទេសចរ។ អំពើភេរវកម្ម សម្លាប់អ្នកទេសចរបរទេស ដែលកើតឡើង នៅតែប៉ុន្មានខែមុនរដូវវិស្សមកាលខែក្តៅយ៉ាងដូច្នេះ នឹងធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ច របស់ទុយនីស៊ី ធ្លាក់ចុះដាំដូង សាជាថ្មី ហើយលើកនេះ គឺពិបាកនឹងស្តាដូចដើម។
ក្រុមហ៊ុនទេសចរណ៍បារាំងជាច្រើន បានប្រកាសភ្លាមៗ លុបចោលដំណើរកំសាន្តរបស់ខ្លួនទៅទុយនីស៊ី នៅក្រោយភេវកម្មកាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ