សហរដ្ឋអាមេរិក-ចិន៖ ជំនួបកំពូលលើកដំបូងរវាងលោក ដូណាល់ ត្រាំ និងលោក ស៊ី ជីនពីង
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:១៨
នាសប្តាហ៍នេះ លោកប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជីនពីង នឹងមកធ្វើទស្សនកិច្ចផ្លូវការនៅលើទឹកដីសហរដ្ឋអាមេរិករយៈពេលពីរថ្ងៃ ពោល គឺចន្លោះពីថ្ងៃទី៦ និង៧ មេសានេះ។ នេះជាជំនួបកំពូលតំបូងរវាងលោក ស៊ី ជីនពីង និងលោក ដូណាល់ ត្រាំ។ ជំនួបនេះនឹងប្រព្រឹត្តទៅនាលំនៅដ្ឋានឯកជនដ៏មហាស្កឹមស្កៃ Mar-a-Lago របស់លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិក ដែលស្ថិតនៅទីក្រុងមាត់សមុទ្រ Palm Beach ក្នុងរដ្ឋ Florida។ កន្លងមក គេមិនដែលនឹកស្រមៃថានឹងមានជំនួបរវាងមេដឹកនាំទាំងពីររូបនេះឡើយ។ តើម្រមុខរដ្ឋទាំងពីរអាចនឹងលើកបញ្ហាអ្វីខ្លះមកជជែកពិភាក្សាគ្នា?
ដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវការរបស់មេដឹកនាំចិនលើទឹកដីសហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវបានក្រសួងការបរទេសចិនប្រកាសព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃព្រហស្បត្តិ៍ ទី៣០ មិនា សប្តាហ៍មុន។ ភ្លាមៗនោះផងដែរ សេតវិមានក៏បានអះអាងបញ្ជាក់ព័ត៌មាននៃទស្សនកិច្ចផ្លូវការនេះ។
បើតាមកម្មវិធីបដិសណ្ឋារកិច្ចដែលបានគ្រោងទុក លោកប្រធានាធិតី ដូណាល់ ត្រាំ និងភរិយានឹងរៀបចំពិធីជប់លៀងពិសារអាហារផ្លូវការមួយនាល្ងាចថ្ងៃព្រហ្បត្តិ៍ ទី៦ មេសានេះ ដើម្បីស្វាគមន៍លោកប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជីនពីង និងភរិយា។ មែនទែនទៅ លោក ស៊ី ជីនពីង នឹងក្លាយជាប្រមុខរដ្ឋទីពីរនៅលើពិភពលោក ដែលត្រូវបានលោក ដូណាល់ ត្រាំ ទទួលស្វាគមន៍នៅលំនៅដ្ឋានឯកជន Mar-a-Lago បន្ទាប់ពីលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីជប៉ុន Shinzo Abe ដែលបានមកធ្វើទស្សនកិច្ចជាផ្លូវការកាលពីខែកុម្ភៈកន្លងទៅនេះ។
ដំណើរទស្សនកិច្ចនេះក៏អាចលេចចេញជារូបរាងបាន ក្រោយពីប្រមុខការទូតអាមេរិក គឺលោក Rex Tillerson បានទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសចិនកាលពីប្រមាណពីរសប្តាហ៍មុន។ តាមពិតទៅ បើគេងាកត្រលប់មកពិនិត្យសំដីកន្លងមករបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ កាលពីប៉ុន្មានខែមុន គឺគេមិនអាចនឹកស្រមៃថានឹងមានជំនួបកំពូលរវាងមេដឹកនាំអាមេរិក-ចិនឡើយ។
សូមបញ្ជាក់ផងដែរថា កាលពីក្នុងយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី លោក ដូណាល់ ត្រាំ តែងធ្វើការរិះគន់ប្រទេសចិនជាញឹកញយថាបានលួចការងារពលរដ្ឋអាមេរិករាប់លាននាក់។ ហើយ លោក ដូណាល់ ត្រាំ ក៏បាននិយាយគំរាមកំហែងបើកសង្គ្រាមពាណិជ្ជកម្មជាមួយប្រទេសចិនទៀតផង តាមរយៈការដាក់បង្ខំយកពន្ធអាករលើការនាំចូលទំនិញមកពីប្រទេសចិន។
លើសពីនេះទៅទៀត ភ្លាមៗក្រោយពីបានជាប់ឆ្នោតជាប្រធានាធិបតីអាមេរិក កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៦កន្លងទៅនេះ លោក ដូណាល់ត្រាំ ក៏បានបង្កបញ្ហាធ្វើប្រទេសចិនក្តៅស្លឹកត្រចៀកផងដែរ។ តួយ៉ាងដូចជា ការមិនចង់គោរពគោលការណ៍អធិបតេយ្យចិនតែមួយ ដែលប្រទេសចិនកុម្មុយនិស្តដីគោកបានដាក់ចេញចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩ ដោយទាមទារឲ្យគ្រប់ប្រទេសទាំងអស់ពុំត្រូវមានទំនាក់ទំនងផ្លូវការណាមួយជាមួយអាជ្ញាធរដែនដីកោះតៃវ៉ាន់ឡើយ។
ធ្ងន់ធ្ងរជាងនេះទៅទៀត លោក ដូណាល់ ត្រាំ ក៏បានបង្កឲ្យប្រទេសចិនខឹងច្រឡោតខ្លាំងមែនទែន ក្រោយពីគាត់បានយល់ព្រមទទួលទូរស័ព្ទនិយាយសន្ទនាជាមួយលោកស្រី Tsai Ing-wen ប្រធានាធិបតីកោះតៃវ៉ាន់។ ប៉ុន្តែ ស្ថានភាពហាក់បានស្រួលបួលឡើងវិញ ក្រោយពីមានកិច្ចសន្ទនាតាមទូរស័ព្ទជាលើកតំបូងជាមួយប្រមុខមេដឹកចិន និងអាមេរិក កាលពីពាក់កណ្តាលខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៧នេះ។ ក្នុងកិច្ចសន្ទនានោះ លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានបន្ធូរបន្ថយឥរិយាបថ ដោយបាននិយាយក្រឡាស់សំដីវិញ គឺប្រកាសទទួលស្គាល់គោលការណ៍អធិបតេយ្យភាពចិនតែមួយ ។ ការផ្លាស់ប្តូរកាយវិការនេះហើយជាបុព្វហតុចម្បងនាំឲ្យមានជំនួបកំពូលតំបូងរវាងលោក ដូណាល់ ត្រាំ និងលោក ស៊ី ជិនពីង។
បើតាមប្រភពមន្រ្តីការទូតនានាប្រចាំនៅទីក្រុងប៉េកាំងបានឲ្យដឹងថា ក្របខណ្ឌនៃជំនួបកំពូលនេះ គឺមានគោលបំណងបើកផ្លូវឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំទាំងពីររូបស្គាល់គ្នាឲ្យកាន់តែច្បាស់ថែមទៀត។ នេះជាគោលដៅដ៏សំខាន់ជាងអ្វីៗទាំងអស់។ ពោល គឺសំខាន់ជាងការដោះស្រាយបណ្តាសំណុំរឿងដ៏រសើបរវាងប្រទេសទាំងពីរ។ បើតាមលោក Douglas Paal នាយកទទួលបន្ទុកផែ្នកអាស៊ីប្រចាំវិទ្យាស្ថាន Carnegie Endowment for International Peace ប្រចាំនៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីងតោនបានវិភាគឲ្យដឹងថា ប្រមុខរដ្ឋទាំងពីរនឹងព្យាយាមមិនបញ្ឆេះសង្គ្រាមពាក្យសំដីឡើយ ក្រៅតែពីលើកយកប្រធានបទទូទៅជុំវិញបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចមកជជែកពិភាក្សា។
ចំណែកលោក Henry Levine អ្នកវិភាគប្រចាំការិយាល័យឯកជន Albright Stonebridge Group (ASG) ដែលជាក្រុមហ៊ុនមានជំនាញផ្តល់ប្រឹក្សាយោបល់ផែ្នកជំនួញអន្តរជាតិបានវិភាគថា ជំនួបកំពូលរវាងមេដឹកនាំទាំងពីរ និងអនាគតនៃទំនាក់ទំនងចិន-អាមេរិក នឹងសង្កត់ធ្ងន់លើប្រធានបទមួយចំនួន ដែលរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានដាក់ជាអាទិភាពរួចជាស្រេច។ តួយ៉ាងដូចជា សំណុំរឿងពាណិជ្ជកម្មរវាងអាមេរិក-ចិន, វិបត្តិនុយក្លេអ៊ែរប្រទេសកូរ៉េខាងជើង, ជម្លោះដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងសំណុំរឿងអធិបតេយ្យភាពកោះតៃវ៉ាន់។
កន្លងមក រដ្ឋាភិបាលក្រុងវ៉ាស៊ីងតោនបានទាមទារឲ្យរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងដាក់សម្ពាពលើប្រទេសកូរ៉េខាងជើង ដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូលឲ្យប្រទេសមួយនេះបោះបង់ចោលកម្មវិធីផលិតអាវុធនុយក្លេអ៊ែរប្រល័យលោក និងអាវុធមីស៊ីលបាលីស្ទិក។ ថ្មីៗនេះ ប្រទេសចិនបានប្រកាសឈប់នាំចូលធ្យូងថ្មពីប្រទេសកូរ៉េខាងជើង។ ការណ៍នេះនឹងធ្វើឲ្យកូរ៉េខាងជើងបាត់ប្រភពចំណូលដ៏សំខាន់មួយ។
បច្ចុប្បន្ននេះ សហរដ្ឋអាមេរិក និងចិនក៏កំពុងតែខ្វែងយោបល់គ្នាផងដែរក្នុងសំណុំរឿងជម្លោះដែនសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ដូចយើងបានដឹងរួចមកហើយ សព្វថ្ងៃនេះ ប្រទេសចិនកំពុងតែទាមទារគ្រប់គ្រងអធិតេយ្យភាពផ្ទៃសមុទ្រនេះស្ទើរតែទាំងស្រុង។ ប៉ុន្តែ សហរដ្ឋអាមេរិកបដិសេធដោយផ្អែកលើអំណះអំណាងសេរីភាពនៃការធ្វើនាវាចរណ៍ ដែលប្រទេសចិនគ្មានសិទ្ធិគ្រប់គ្រងដែនសមុទ្រនេះតែម្នាក់ឯងឡើយ។ លើសពីនេះ ប្រទេសចិនក៏មិនសប្បាយចិត្តឡើយចំពោះការដាក់ពង្រាយប្រព័ន្ធប្រឆាំងមីស៊ីល Thaad របស់អាមេរិកនៅលើទឹកដីកូរ៉េខាងត្បូង នាពេលថ្មីៗកន្លងទៅនេះ។ សំរាប់ចិន សកម្មភាពយោធាអាមេរិកនៅកូរ៉េខាងត្បូងជាការគំរាមកំហែងដល់សន្តិសុខរបស់ខ្លួន៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ