តើកិច្ចសន្យាពាណិជ្ជកម្មជាមួយអ៊ីរ៉ង់ក្នុងទឹកប្រាប់រាប់ពាន់លានដុល្លារនឹងក្លាយទៅជាយ៉ាងណា
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:២៦
ភ្លាមៗក្រោយពីលោក ដូណាល់ ត្រាំ បានសំរេចលុបចោលកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់ជាឯកតោភាគី សហរដ្ឋអាមេរិកក៏បានសំរេចចិត្តដាក់ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចជាថ្មីម្តងទៀតប្រឆាំងនឹងអ៊ីរ៉ង់។ ទណ្ឌកម្មនេះនឹងបង្កវិបាកធ្ងន់ធ្ងរសំរាប់ក្រុមហ៊ុនអាមេរិកក៏ដូចជាបណ្តាក្រុមហ៊ុនអឺរ៉ុបទាំងអស់។ ជាពិសេស គឺកិច្ចសន្យាលក់យន្តហោះទៅឲ្យអ៊ីរ៉ង់។ សូម្បីតែឧស្សាហកម្មផលិតរថយន្តក៏នឹងរងគ្រោះយ៉ាងដំណំផងដែរ។ តាមពិតទៅ កាលពីបីឆ្នាំមុន ទាំងក្រុមហ៊ុនអាមេរិក ទាំងក្រុមហ៊ុនអឺរ៉ុបទើបតែចាប់ផ្តើមរកស៊ីឡើងវិញតែប៉ុណ្ណោះជាមួយអ៊ីរ៉ង់។ បណ្តាកិច្ចសន្យាទាំងឡាយក្នុងតំលៃជាទឹកប្រាក់រាប់ពាន់លានដុល្លារកំពុងស្ថិតនៅក្នុងភាពស្រពិចស្រពិល។
មិនយូរប៉ុន្មានក្រោយពីលោក ដូណាល់ ត្រាំ បានសំរេចចិត្តជាឯកតោភាគីដកសហរដ្ឋអាមេរិកចេញកិច្ចព្រមព្រៀងអ៊ីរ៉ង់ ទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចប្រឆាំងនឹងប្រទេសនេះត្រូវបានដាក់ឡើងសាជាថ្មី។ បណ្តាប្រទេសនៅអឺរ៉ុបកំពុងព្រួយបារម្ភពីការខាតប្រយោធន៍របស់ក្រុមហ៊ុនខ្លួន ដែលកំពុងជាប់ដៃរកស៊ីជាមួយអ៊ីរ៉ង់។
មែនទែនទៅ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៥មក ពោល គឺក្រោយពេលដែលលោកអតីតៈប្រធានាធិបតី បារ៉ាក់ អូបាម៉ា បានសំរេចចិត្តឲ្យសហរដ្ឋអាមេរិកចុះកិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរជាមួយអ៊ីរ៉ង់ ទណ្ឌកម្មអន្តរជាតិប្រឆាំងនឹងប្រទេសនេះត្រូវបានដកចេញ។ កិច្ចព្រមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរនេះត្រូវបានចុះហត្ថលេខានាទីក្រុងវីយ៉ែនប្រទេសអូទ្រីស។ អ៊ីរ៉ង់បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះជាមួយនឹងប្រទេសមហាអំណាចចំនួន ៦។ ក្នុងនោះមានសហរដ្ឋអាមេរិក ចិន រុស្សី បារាំង អង់គ្លេស និងអាល្លឺម៉ង់។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះជាលទ្ធផលនៃការចរចាគ្នាយ៉ាងស្វិតស្វាញអស់រយៈពេល ២១ ខែ។
គេសង្កេតឃើញថា ក្រោយពីអ៊ីរ៉ង់លែងរងសម្ពាធទណ្ឌកម្មអន្តរជាតិ បណ្តាក្រុមហ៊ុនធំៗមកពីអាមេរិក និងអឺរ៉ុបបានសំរុកចុះកិច្ចសន្យាជាច្រើនជាមួយក្រុមហ៊ុនឯកជនក៏ដូចជាក្រុមហ៊ុនរដ្ឋអ៊ីរ៉ង់។ ក្រុមហ៊ុនជាច្រើនបានទទួលអាជ្ញាប័ណ្ណពិសេស ឬសេចក្តីយល់ព្រមពីសំណាក់ក្រសួងរតនាគារជាតិអាមេរិកឲ្យធ្វើអាជីវកម្មជាមួយអ៊ីរ៉ង់។ ឥឡូវនេះ មន្ទិលសង្ស័យកំពុងតែកើតមានចំពោះជោគវាសនាកិច្ចសន្យាអាជីវកម្មទាំងនេះ។ បើតាមសំដីលោក John Bolton ទីប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិសំរាប់លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិកបានឲ្យដឹងថា ការដាក់ទណ្ឌកម្មឡើងវិញប្រឆាំងនឹងអ៊ីរ៉ង់នេះនឹងចូលជាធរមានភ្លាមៗតែម្តង។ ពោល គឺសំរាប់កិច្ចសន្យាពាណិជ្ជកម្មថ្មីៗណា ដែលសហគ្រាសបរទេសណាមួយទើបតែបានចុះហត្ថលេខាជាមួយក្រុមហ៊ុនឯកជន ឬរដ្ឋាភិបាលអ៊ីរ៉ង់។ ផ្ទុយទៅវិញ សំរាប់ក្រុមហ៊ុនណាដែលមានសកម្មភាពពាណិជ្ជកម្មជាមួយអ៊ីរ៉ង់រួចស្រាប់ទៅហើយ និងដែលកំពុងអនុវត្តកិច្ចសន្យាជំនួញនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ រដ្ឋាភិបាលអាមេរិកទុកពេលជាច្រើនខែឲ្យក្រុមហ៊ុនទាំងនោះដកខ្លួនបណ្តើរមុននឹងបញ្ឈប់សកម្មភាពទាំងស្រុងនៅក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ង់។ បើតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានផ្សព្វផ្សាយដោយក្រសួងរតនាគារជាតិអាមេរិក ក្រុមហ៊ុនទាំងនោះមានពេលចន្លោះពី៩០ ថ្ងៃទៅ ១៨០ ថ្ងៃក្នុងការដកខ្លួនចេញពីអ៊ីរ៉ង់។ បើពិតដូចនេះមែន តើកិច្ចសន្យាអាជីវកម្មណាខ្លះនឹងរងប៉ះពាល់?
ជាតំបូង គឺក្រុមហ៊ុនផលិតយន្តហោះអាមេរិក Boeing និងក្រុមហ៊ុនផលិតយន្តហោះអឺរ៉ុប Airbus។ គេកំពុងសំឡឹងមើលឃើញថាក្រុមហ៊ុនធំទាំងពីរកំពុងប្រឈមនឹងការខាតបង់ទឹកប្រាក់រាប់ពាន់លានដុល្លារ។ ក្រុមហ៊ុនទាំងពីរបានចុះកិច្ចសន្យាច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ទទួលការបញ្ជាទិញយន្តហោះពីបណ្តាក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍អ៊ីរ៉ង់។ សូមបញ្ជាក់ថា អ៊ីរ៉ង់ត្រូវការធ្វើទំនើបនីយកម្មយន្តហោះដឹកអ្នកដំណើរនៅក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន។ បើយោងតាមតួលេខរបស់ស្ថាប័នអាកាសចរណ៍ស៊ីវិលអ៊ីរ៉ង់បានឲ្យដឹងថា ក្នុងរយៈពេល ១០ ឆ្នាំទៀត អ៊ីរ៉ង់ត្រូវការយន្តហោះដឹកអ្នកដំណើរក្នុងស្រុកយ៉ាងហោចណាស់ចន្លោះពីចំនួន ៤០០ ទៅ ៥០០ គ្រឿង។ តំរូវការដ៏ច្រើនបែបនេះក៏ដោយសារតែ អ៊ីរ៉ង់បានស្ថិតនៅក្នុងភាពឯកោក្រោមគំនាបទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ចអន្តរជាតិអស់ជាច្រើនទសវត្សរ៍។
ក្នុងកំឡុងពេលនោះ ក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍អ៊ីរ៉ង់គ្មានសិទ្ធិទិញគ្រឿងបន្លាស់ ឬបញ្ជាទិញយន្តហោះថ្មីបានឡើយ។ ការណ៍នេះជាហេតុធ្វើយន្តហោះស៊ីវិលអ៊ីរ៉ង់ទាំងអស់កាន់តែមានវ័យចំណាស់។ កាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៦ ក្រុមហ៊ុនអាមេរិក Boeing និងក្រុមហ៊ុនអាកាចរណ៍ជាតិអ៊ីរ៉ង់ (Iran Air) បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចសន្យាទិញយន្តហោះចំនួន ៨០ គ្រឿងក្នុងរង្វង់ទឹកប្រាក់ប្រមាណ ១៦ពាន់លានដុល្លារ។ ក្រុមហ៊ុនអាមេរិកគ្រោងនឹងបញ្ចប់ការផលិត និងប្រគល់យន្តហោះមួយចំនួនក្នុងដំណាក់កាលតំបូងទៅឲ្យក្រុមហ៊ុនអ៊ីរ៉ង់នាដំណាច់ឆ្នាំ២០១៨នេះ។ ប៉ុន្តែ ដោយសារតែមានការយឺតយ៉ាវក្នុងការផលិត ការប្រគល់នឹងលើកទៅពេលក្រោយ។ ការសំរេចចិត្តលើកពេលនេះ គឺមុនពេលពេលដែលអាមេរិកប្រកាសការដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រៀមព្រៀងនុយក្លេអ៊ែរអ៊ីរ៉ង់។ លើសពីនេះ ក្រុមហ៊ុន Boeing ក៏បានចុះកិច្ចសន្យាមួយទៀតដោយទទួលការបញ្ជាទិញយន្តហោះម៉ូដែល 747 MAX ចំនួន ៣០ គ្រឿងពីក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ឯកជនអ៊ីរ៉ង់ Aseman Airlines។ កិច្ចសន្យានេះគិតជាទឹកប្រាក់មានប្រមាណជាង ៣ ពាន់លានដុល្លារ។
ជាគោលការណ៍ ក្រុមហ៊ុន Boeing ត្រូវផលិតយន្តហោះនេះឲ្យរួចរាល់ដើម្បីប្រគល់ឲ្យក្រុមហ៊ុនអ៊ីរ៉ង់ចន្លោះពីឆ្នាំ២០២២ និង២០២៤។ កន្លងមក ក្រុមហ៊ុន Boeing ក៏ធ្លាប់បានប្រកាសផងដែរថា កិច្ចសន្យាមួយនេះនឹងជួយបង្កើតការងារដល់ពលរដ្ឋអាមេរិករាប់ម៉ឺននាក់។ ប៉ុន្តែ ក្រោមសម្ពាធរដ្ឋាភិបាលអាមេរិក ក្រុមហ៊ុន Boeing បានបញ្ជាក់ថានឹងគោរពតាមសេចក្តីបង្គាប់នឹងមិនផលឹតយន្តហោះលក់ឲ្យអ៊ីរ៉ង់ឡើយ។
ដោយឡែកក្រុមហ៊ុនផលិតយន្តហោះអឺរ៉ុប Airbus វិញ ក្រុមហ៊ុននេះបានចុះកិច្ចសន្យាជាមួយក្រុមហ៊ុនអាកាសចរណ៍ឯកជនអ៊ីរ៉ង់មានដូចជា Iran Air Tour និង Zagros Airlines។ កិច្ចសន្យានេះមានទំហំទឹកប្រាក់ចំនួនប្រមាណជាង ១០ ពាន់ដុល្លារ។ ក្រុមហ៊ុនអ៊ីរ៉ង់ទាំងពីរបានបញ្ជាទិញយន្តហោះ Airbus ម៉ូដែល A320neo ចំនួន ១០០ គ្រឿង។ ទណ្ឌកម្មអាមេរិកប្រឆាំងអ៊ីរ៉ង់នឹងបង្កឲ្យក្រុមហ៊ុនអឺរ៉ុប Airbus ជួបបញ្ហាខ្លាំង។ នេះក៏ដោយសារតែក្រុមហ៊ុន Airbus មានរោងចក្រជាច្រើននៅលើទឹកដីអាមេរិក។ ជាពិសេស គឺរោងចក្រផលិតគ្រឿងបន្លាស់មួយភាគធំរបស់យន្តហោះ។
ដូចនេះ វាប្រាកដណាស់ដែលរោងចក្រក្រុមហ៊ុន Airbus នៅលើទឹកដីអាមេរិកគ្មានសិទ្ធិផ្គត់ផ្គង់គ្រឿងបន្លាស់សំរាប់ការផលិតយន្តហោះស្របតាមការបញ្ជាទិញរបស់អ៊ីរ៉ង់ឡើយ។ ជាសរុប ទណ្ឌកម្មអាមេរិកសាជាថ្មីនេះនឹងធ្វើឲ្យវិស័យអាកាសចរណ៍អ៊ីរ៉ង់ស្ថិតក្នុងស្ថានភាពស្រពិចស្រពិល។
ក្រុមហ៊ុនឧស្សាហកម្មអឺរ៉ុបផ្សេងទៀតក៏នឹងទទួលរងការប៉ះទង្គិចយ៉ាងដំណំផងដែរ។ ក្នុងនោះមានក្រុមហ៊ុនផលិតរថយន្តអាល្លឺម៉ង់ Volkswagen និងក្រុមហ៊ុនផលិតរថយន្តបារាំង-ជប៉ុន Renault-Nissanជាដើម។ រដ្ឋាភិបាលអាមេរិកបានជូនដំណឹងរួចទៅហើយទៅសមភាគីអឺរ៉ុបដោយស្នើឲ្យក្រុមហ៊ុនអឺរ៉ុបទាំងអស់ត្រូវតែគោរពតាមសេចក្តីបង្គាប់មានចែងនៅក្នុងទណ្ឌកម្មសេដ្ឋកិច្ច។ ក្រុមហ៊ុនទាំងនោះមិនត្រូវមានសកម្មភាពពាក់ព័ន្ធជាមួយអ៊ីរ៉ង់ឡើយ។ ប្រសិនបើក្រុមហ៊ុនបរទេសណាមួយមិនព្រមដកខ្លួនចេញពីប្រទេសអ៊ីរ៉ង់ទេ ក្រុមហ៊ុនទាំងនេះនឹងទទួលការដាក់ពិន័យដោយត្រូវហាមឃាត់មិនឲ្យយកផលិតផលមកលក់នៅលើទីផ្សារអាមេរិកឡើយ។ ដូចនេះ វិធានការណ៍អាមេរិកនេះតម្រូវឲ្យបណ្តាប្រទេសនៅអឺរ៉ុបជ្រើសរើសរវាងទីផ្សារអ៊ីរ៉ង់ ឬអាមេរិក៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ