តើការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសរដ្ឋាភិបាលថ្មីអាចអោយកាណាដាត្រលប់ចូលតុចរចាស្តីពីការប្រែប្រួលអាកាសធាតុវិញដែរឬទេ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៣៤
កាណាដា គឺជាប្រទេសដំបូងគេបង្អស់ ដែលបានចាកចេញពីពិធីសារក្រុងក្យូតូ កាលពីចុងឆ្នាំ ២០១១។ អ្នកជំនាញបរិស្ថានបានស្តីបន្ទោសថា រដ្ឋាភិបាលអភិរក្សនិយមបច្ចុប្បន្ន ខកខានពុំបានចាត់វិធានការ ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ គូបដិបក្សនយោបាយក៏បានរិះគន់ផងដែរថា ក្រុមអភិរក្សនិយមកាន់អំណាចបច្ចុប្បន្ន កំពុងធ្វើអោយប្រទេសកាណាដាស្ថិតក្នុងភាពឯកោ លើឆាកអន្តរជាតិ ជុំវិញសំណុំរឿងបរិស្ថាន។ ស្ថិតក្នុងកំឡុងពេលឃោសនារកសំលេងឆ្នោត ក្រុមគណបក្សប្រឆាំងកំពុងស្វែងរកយុទ្ធសាស្រ្តផ្តួលគណបក្សកាន់អំណាចបច្ចុប្បន្ន។ តើលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនាថ្ងៃចន្ទនេះ អាចធ្វើអោយប្រទេសកាណាដាសន្យាឡើងវិញចំពោះបញ្ហាបរិស្ថានដែរឬទេ?
ថ្ងៃចន្ទ ទី១៩ តុលានេះ ប្រជាជនកាណាដាជាង ២៥ លាននាក់ ដែលមានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោត នឹងទៅបោះឆ្នោតជ្រើសរើសតំណាងរាស្រ្តនីតិកាលទី ៤២។ មានគណបក្សលេចធ្លោចំនួន ៣ កំពុងប្រជែងគ្នាស្វែងរកសំឡេងឆ្នោត សំរាប់អាសនៈសភាចំនួន ៣៣៨ កន្លែង។ ទីមួយ គឺគណបក្សអភិរក្សនិយម មាននិន្នាការស្តាំនិយម កំពុងកាន់អំណាច។ ទីពីរ គឺគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យថ្មី មាននិន្នាការឆ្វេងនិយម ដែលជាគណបក្សជំទាស់ផ្លូវការនៅក្នុងរដ្ឋសភា ប៉ុន្តែ ពុំធ្លាប់កាន់កាប់អំណាចឡើយ។ ទីបី គឺគណកបក្សសេរីនិយម មាននិន្នាការកណ្តាលនិយម ធ្លាប់កាន់កាប់អំណាចអស់រយៈពេលច្រើនអាណត្តិ កាលពីអតីតកាល។
សំរាប់ឆ្នាំ ២០១៥ នេះ ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុពុំមែនជាប្រធានបទចម្បង ក្នុងយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតទេ។ ប៉ុន្តែ សំរាប់ក្រុមអ្នកការពារបរិស្ថាន រដ្ឋាភិបាលថ្មីប្រសូត្រចេញពីការបោះឆ្នោតនេះ ត្រូវចាត់វិធានការណ៍ជាក់ស្តែងលើសំណុំរឿងប្រែប្រួលអាកាសធាតុភពផែនដី។ ប្រតិកម្មនេះគឺ បណ្តាលមកពីការដកខ្លួនរបស់ប្រទេសកាណាដាចេញពីពិធីសារក្រុងក្យូតូ កាលពីចុងឆ្នាំ ២០១១។ សូមបញ្ជាក់ថា ប្រទេសកាណាដាបានសំរេចចិត្តបែបនេះ ក្រោយពីសន្និសីទនៃទីក្រុង Durban ប្រទេសអាហ្វ្រិកខាងត្បូង។
សូមរំលឹកថា កាលពីថ្ងៃទី ២៩ ខែមេសា ឆ្នាំ ១៩៩៨ ប្រទេសកាណាដាបានចុះហត្ថលេខាលើពិធីសារក្រុងក្យូតូ ស្តីពីការទប់ស្កាត់ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ តាមរយៈការកាត់បន្ថយការសាយភាយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ និងឧស្ម័នកាបូន។ បន្ទាប់មក គឺ នាថ្ងៃទី ១៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០០២ សភាកាណាដាបានធ្វើសច្ចាប័ន ផ្តល់សុពលភាព ដល់កិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិនេះ។ កាលនោះ រដ្ឋាភិបាលកាណាដា ក្រោមការដឹកនាំរបស់គណបក្សសេរីនិយមបានសន្យាថា នឹងបន្ថយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ក្នុងកំរិត ៦% អោយបាននាចុងឆ្នាំ ២០១២។ សូមបញ្ជាក់ថា ពិធីសារក្រុងក្យូតូត្រូវបានចុះហត្ថលេខា កាលពីឆ្នាំ ១៩៩៧ ហើយបានចូលជាធរមានកាលពីឆ្នាំ ២០០៥។ រហូតមកដល់ពេលនេះ មានប្រទេសចំនួន ១៩១ បានចុះហត្ថលេខា។ ពីធីសារក្រុងក្យូតូ គឺជាកិច្ចព្រមព្រៀងតែមួយគត់ ដែលចែងពីកាតព្វកិច្ចតាមផ្លូវច្បាប់ តម្រូវអោយប្រទេសជាសមាជិកកាត់បន្ថយការបញ្ចេញផ្ទះកញ្ចក់ ដែលជាដើមចមនៃការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
ក្រោយពេលឡើងកាន់អំណាចកាលពីឆ្នាំ ២០០៦ រដ្ឋាភិបាលអភិរក្សនិយមបច្ចុប្បន្ន របស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី Stephen Harper បានស្តីបន្ទោសរដ្ឋាភិបាលមុនថា បានធ្វើកំហុសយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ ដោយបានចុះហត្ថលេខាលើពិធីសារក្រុងក្យូតូ។ ក្រុមអភិរក្សនិយមយល់ថា ប្រទេសកាណាដាគ្មានលទ្ធភាពនឹងធ្វើការកាត់បន្ថយការឡើងកំដៅឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ ដូចការសន្យាឡើយ។ ជាក់ស្តែង នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ប្រទេសកាណាដាបានធ្វើអោយមានការកើនឡើងកំដៅឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ប្រមាណ ១៨% ប្រៀបផ្ទឹមទៅនឹងកំរិតឆ្នាំ១៩៩០។
សំរាប់រដ្ឋាភិបាលគណបក្សអភិរក្សនិយម ពិធីសារនេះមិនមែនជាដំណោះស្រាយរួម ឬតែមួយគត់ខានមិនបាននោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ វាជាឧបសគ្គ ឆ្អឹងទទឹងក ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។ សម័យកាលនោះ ក្រុមអភិរក្សនិយមយល់ថា កិច្ចព្រមព្រៀងនៃពីធីសារក្រុងក្យូតូនេះគ្មានប្រសិទ្ធិភាពឡើយ ក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុភពផែនដី។ មូលហេតុ គឺដោយសារគ្មានវត្តមាន និងការសន្យាជាក់ស្តែង របស់ប្រទេសដែលបំពុលបរិយាកាសខ្លាំងជាងគេ តួយ៉ាងដូចជា ប្រទេសចិន និងសហរដ្ឋអាមេរិកជាដើម។
លោក Karel Mayrand អ្នកជំនាញបរិស្ថានមកពីមូលនិធិ David Suzuki បានវិភាគថា វាជាការចាំបាច់ ដែលរដ្ឋាភិបាលមួយ ត្រូវមានចំណាត់ការច្បាស់លាស់លើបញ្ហានេះ។ អស់រយៈពេលជាងមួយទសវត្សរ៍មកហើយ ដែលកាណាដាស្ថិតនៅក្នុងភាពឯកោលើឆាកអន្តរជាតិ ក្នុងសំណុំរឿងប្រែប្រួលអាកាសធាតុនេះ។ យោងតាមការសិក្សារបស់អង្គការ Enviromental Defence និង អង្គការ Greenpeace បានអោយដឹងថា ក្នុងរយៈពេល ២៥ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ខេត្តអាល់ប៊ែតា ភាគខាងលិចប្រទេសកាណាដា ជាខេត្តដែលបានបញ្ចេញឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ច្រើនជាងគេ ពោលគឺ រហូតដល់ ៧៥% នៃកំរិតឧស្ម័នបំពុលបរិយាកាសក្នុងប្រទេសកាណាដា។ មូលហេតុ គឺខេត្តអាល់ប៊ែតានេះជាទីកន្លែង ដែលមានផ្ទុកធនធានប្រេងកាតក្នុងវាលខ្សាច់។ សេដ្ឋកិច្ចកាណាដាពឹងអាស្រ័យខ្លាំងផងដែរ លើការធ្វើអាជីវកម្មចំរ៉ាញ់ប្រេងកាតចេញពីវាលដីខ្សាច់នេះ។
សំរាប់គណបក្សអភិរក្សនិយមកាណាដា ដែលកំពុងកាន់អំណាចសព្វថ្ងៃ ការបោះបង់ចោលពិធីសារក្រុងក្យូតូ នឹងអនុញ្ញាតអោយកាណាដា រួចខ្លួនពីការបង់ពិន័យ ប្រសិនបើសិនបើពុំអាចគោរពការសន្យាកាត់បន្ថយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់។ តាមការគណនា ប្រទេសកាណាដាអាចសន្សំសំចៃប្រាក់ប្រមាណ ១៤ ពាន់លានដុល្លារ ឬត្រូវជា ១ ៦០០ ដុល្លារសំរាប់គ្រួសារកាណាដានីមួយៗ។ ដូចសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលជាប្រទេសជិតខាងប្រទេសកាណដាចង់អោយមានកិច្ចព្រមព្រៀងអន្តរជាតិថ្មីមួយ ដោយតម្រូវអោយប្រទេសទាំងអស់គោរពកិច្ចសន្យា ទប់ស្កាត់ការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
នៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សាតាមទូរទស្សន៍ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី Stephen Harper បានប្រកាសថា កាណាដានឹងចូលរួមសន្និសីទ អ.ស.ប ស្តីពីអាកាសធាតុ នាខែដើមខែធ្នូ នាទីក្រុងប៉ារីស។ លើសពីនេះ កាណាដានឹងសន្យាកាត់បន្ថយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ ក្នុងកំរិត ៣០% នាឆ្នាំ ២០៣០ ខាងមុខនេះ បើធៀបនឹងកំរិតឆ្នាំ ២០០៥។ ចំណែក លោក Thomas Mulcair មកពីគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យថ្មី បានសន្យានឹងកាត់បន្ថយឧស្ម័នផ្ទះកញ្ចក់ ក្នុងកំរិត ២៤% នាឆ្នាំ ២០២៥ បើធៀបនឹងឆ្នាំ ១៩៩០។ លើសនេះ គណបក្សឆ្វេងនិយមនេះនឹងបង្កើតភាគហ៊ុនឧស្ម័នកាបូន និងជំរុញអោយប្រើប្រាស់រថយន្តអគ្គិសនី។
ចំណែកគណបក្សសេរីនិយមរបស់លោក Justin Trudeau សន្យាថានឹងកំណត់ភាគរយនៃឧស្ម័នបំពុលបរិយាកាស ដោយមិនអោយកើនកំដៅលើសពី ២ អង្សារ។ គណបក្សកណ្តាលនិយមនេះនឹងដាក់ចេញគោលនយោបាយច្បាស់លាស់មួយ ក្រោយសន្និសីទក្រុងប៉ារីស។ ដូចនេះ សន្និសីទ អ.ស.ប គឺជាក្តីសង្ឃឹមអាចអនុញ្ញាតអោយកាណាដាវិលចូលតុចរចាអន្តរជាតិ ជុំវិញបញ្ហាប្រែប្រួលអាកាសធាតុ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ