របកគំហើញវិទ្យាសាស្រ្តថ្មី ដោយសារល្បែងងូតទឹកកក Ice Bucket Challange
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:០២
តើលោកអ្នកនៅចាំបានទេអំពីល្បែងងូតទឹកកក Ice Bucket Challenge កាលពីឆ្នាំមុន? ឥឡូវនេះ ការងូតទឹកកកបានចាប់ផ្តើមទៀតហើយ។ ល្បែងនេះមានដើមកំណើតដំបូងគេបង្អស់នៅសហរដ្ឋអាមេរិក តាមរយៈការផ្សព្វផ្សាយវីដេអូងូតទឹកកក តាមបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក។ នៅសហរដ្ឋអាមេរិកគោលបំណងនៃល្បែងនេះ គឺរៃអង្គាសថវិកាមនុស្សធម៌ ជួយដល់ការស្រាវជ្រាវវិទ្យាស្រ្តលើជំងឺប្រព័ន្ធប្រសាទ ALS។ កាលពីឆ្នាំមុន ដោយសារថវិកាប្រមូលបាន ការស្រាវជ្រាវជំងឺ ដែលគ្មានថ្នាំព្យាបាលនេះ ត្រូវបានពន្លឿនលឿនជាងមុន។ ជាលទ្ធផល កាលពីថ្មីៗនេះ អ្នកវិទ្យាស្រ្តបានប្រកាសរកឃើញតំរុយខ្លះៗនៃជំងឺនេះ។ តើអ្វីទៅជាជំងឺប្រព័ន្ធប្រសាទ ALS (Amyotrophic lateral sclerosis)? តើអ្នកវិទ្យាសាស្រ្តបានរកឃើញអ្វីខ្លះ?
ប្រមូលថវិកាបានចំនួន ១១៥ លានដុល្លារអាមេរិក
កាលពីឆ្នាំ ២០១៤ កន្លងទៅនេះ យុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយជំងឺប្រព័ន្ធប្រសាទ ALS នៅសហរដ្ឋអាមេរិក សមាគមជំងឺនេះបានទទួលថវិកាសរុបចំនួន ១១៥ លានដុល្លារអាមេរិក ពីសំណាក់សប្បុរសជន មកពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានទូទៅ។ នេះជាលើកដំបូងបង្អស់ ដែលសមាគមជំងឺប្រព័ន្ធប្រសាទ ALS ទទួលបានថវិកាដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់បែបនេះ។ មួយភាគធំនៃថវិកានេះត្រូវបានយកទៅប្រើប្រាស់ ជួយជំរុញដល់ការស្រាវជ្រាវវិទ្យាស្រ្តលើជំងឺនេះ។
ប្រូតេអ៊ីន TDP-43
កាលពីពេលថ្មីៗនេះ អ្នកស្រាវជ្រាវអាមេរិកពីររូបគឺ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Jonathan Ling និងលោកវេជ្ជបណ្ឌិត Philip Wong បានប្រកាសពីរបកគំឃើញថ្មីមួយ។ នោះគឺ មុខងាររបស់ប្រូតេអ៊ីន TDP-43 ដែលបានបង្កអោយមានជំងឺប្រព័ន្ធប្រសាទ ALS។ អ្នកស្រាវជ្រាវទាំងពីររូបនេះមកពីសាលាពេទ្យ Johns Hopkins នៅទីក្រុង Baltimore រដ្ឋម៉ារីឡែន។ លទ្ធផលស្រាវជ្រាវនេះត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយនៅក្នុងព្រឹត្តិប័ត្រវិទ្យាសាស្ត្រដ៏ល្បីមួយឈ្មោះ Science។
យោងតាមអត្ថបទស្រាវជ្រាវនេះ អ្នកជំនាញទាំងពីររូបបានរកឃើញថា ប្រូតេអ៊ីន TDP-43 បានចេញពីស្នូលកោសិការបស់អ្នកជំងឺ ALS។ មកដល់ពេលនេះ គេនៅមិនទាន់ដឹងពីមូលហេតុបំលាស់ទីរបស់ប្រូតេអ៊ីននេះនៅឡើយទេ។ ប៉ុន្តែ ការស្រាវជ្រាវបានអនុញ្ញាតអោយគេដឹងពីមុខងាររបស់ប្រូតេអ៊ីននេះ។ អ្នកស្រាវជ្រាវទាំងពីររូបយល់ឃើញថា ប្រូតេអ៊ីន TDP-43 នេះ មានតួនាទីជួយទប់ស្កាត់កោសិកាមិនអោយប្រើប្រាស់ព័ត៌មានមិនល្អក្នុងហ្សែនមនុស្ស ខណៈពេលកោសិកាកំពុងធ្វើផលិតកម្ម បង្កើតប្រភេទប្រូតេអ៊ីនផ្សេងៗទៀត។ ជាលទ្ធផល អវត្តមានរបស់ប្រូតេអ៊ីន TDP-43 នេះ ធ្វើអោយកោសិកាក្នុងខ្លួនមនុស្សដំណើរការខុសប្រក្រតី ហើយកោសិកាទាំងនោះចាប់ផ្តើមស្លាប់បន្តិចម្តងៗ។
នៅមន្ទីរពិសោធន៍ តាមរយៈការបំលែងប្រព័ន្ធហ្សែន អ្នកស្រាវជ្រាវទាំងពីររូបក៏បានបង្កើតប្រភេទកោសិកាថ្មីមួយបែប នៅក្នុងខ្លួនសត្វកណ្តុរ។ វាជាប្រភេទកោសិកាម៉្យាង ដែលគ្មានប្រូតេអ៊ីន TDP-43 ឡើយ។ ហើយ គេក៏បានបង្កើតប្រូតេអ៊ីនថ្មីមួយ ដែលមានតួនាទីដូចគ្នានឹងប្រូតេអ៊ីន TDP-43 នេះ រួចគេចាក់ប្រូតេអ៊ីនថ្មីនេះចូលទៅក្នុងកោសិកានោះ។ ជាក់ស្តែង លទ្ធផលបង្ហាញអោយឃើញថា កោសិកានោះមិនបានស្លាប់ទេ គឺដំណើរការធម្មតាឡើងវិញ។
ឆ្លងតាមការពិសោធន៍នេះ វេជ្ជបណ្ឌិតទាំងពីរបានទាញសន្និដ្ឋានថា ប្រសិនបើគេអាចបង្កើតប្រូតេអ៊ីនថ្មីមួយ មានមុខងារដូចគ្នានឹងប្រូតេអ៊ីន TDP-43 ហើយចាក់វាចូលទៅក្នុងប្រព័ន្ធកោសិកាកាយប្បសាទរបស់អ្នកជំងឺ ALS គេនឹងអាចទប់ស្កាត់ជំងឺនោះមិនអោយឆាប់វិវត្តទៅមុខ។
តើអ្វីទៅជាជំងឺប្រព័ន្ធប្រសាទ ALS?
របកកំហើញថ្មីនេះអាចផ្តល់ពន្លឺ និងក្តីសង្ឃឹមដល់អ្នកជំងឺប្រព័ន្ធប្រសាទ ALS។ នៅសហរដ្ឋអាមេរិក គេអាចហៅឈ្មោះជំងឺនេះថា ជំងឺ Charcot ឬជំងឺ Lou Gehrig។ រោគសញ្ញានៃជំងឺនេះ គឺបង្កឡើងតាមរយៈការនឿយហត់មិនអាចធ្វើចលនាបាន។ ជំងឺនេះធ្វើអោយប្រព័ន្ធសរសៃសាច់ដុំរបស់អ្នកជំងឺនោះចាប់ផ្តើមរួញស្វិត។ បន្តិចម្តងៗ កោសិកាប្រព័ន្ធប្រសាទ សរសៃរខួរក្បាល និងខួរឆ្អឹងខ្នងរបស់អ្នកជំងឺត្រូវទទួលរងការវាយប្រហារ។ ពេលដែលកោសិកាទាំងនោះស្លាប់អស់ ធ្វើអោយអ្នកជំងឺកំរើកខ្លួនលែងបាន។
ខ្លួនប្រាណមានអាការៈត្រជាក់គាំង ប្រៀបដូចគេចាក់ទឹកកកត្រជាក់ខ្លាំង លើខ្លួនមនុស្សម្នាក់អញ្ចឹង។ ដោយសារគ្មានថ្នាំព្យាបាល អ្នកជំងឺនេះអាចមានជីវិតរស់នៅតែ ២ ទៅ ៥ ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះ។ នៅសហរដ្ឋអាមេរិក មានអ្នកជំងឺប្រព័ន្ធប្រសាទ ALS ចំនួន ៣ ម៉ឺននាក់។ ទោះបីជាគ្មានតួលេខពិតប្រាកដ ស្តីពីចំនួនអ្នកជំងឺនៅជុំវិញពិភពលោកក៏ដោយ ប៉ុន្តែ សមាគមជំងឺ ALS បានអោយដឹងថា ក្នុងមួយថ្ងៃ មានមនុស្សប្រមាណជាង ៥ ៦០០ នាក់កើតជំងឺនេះ។ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ មានមនុស្ស ២ ស្លាប់ ក្នុងចំណោមអ្នកជំងឺ ១០ ម៉ឺននាក់។
ដើមកំណើតល្បែងងូតទឹកកក Ice Bucket Challenge
យុទ្ធនាការប្រមូលថវិកា តាមរយៈល្បែងងូតទឹកកក Ice Bucket Challengeនេះត្រូវបានគេយល់ឃើញថា បានជួយដល់ការស្រាវជ្រាវវិទ្យាស្រ្ត។ កាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០១៤ កន្លងទៅនេះ លោក Pete Frates អតីតៈកីឡាករ Baseball ប្រចាំក្លឹប Boston College ក្នុងរដ្ឋ Massachusetts (សហរដ្ឋអាមេរិក) បានផ្តួចផ្តើមគំនិតលេងល្បែងងូតទឹកកនេះ។ ដំណើរដើមទង គឺដោយសារយុវជនអាមេរិករូបនេះត្រូវបានវេជ្ជបណ្ឌិតរកឃើញថាធ្លាក់ខ្លួនកើតជំងឺនេះ។ ដោយមិនបណ្តោយខ្លួនអោយស្លាប់ដោយសារជំងឺដ៏កាចសាហាវនេះ លោក Pete Frates ក៏បានចាប់ផ្តើមបើកយុទ្ធនាការពង្រីកការយល់ដឹង អំពីជំងឺនេះដល់សាធារណជនទូទៅ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ