សន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីការជួញដូរអាវុធចូលជាធរមានក្នុងថ្ងៃពុធ ទី២៤ ធ្នូ ២០១៤
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៥៨
សន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីការជួញដូរអាវុធបានចូលជាធរមានក្នុងថ្ងៃពុធ ទី២៤ ធ្នូ ២០១៤ នេះ។ បច្ចុប្បន្ន មាន ១៣០ប្រទេសបានចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញានេះ តែមាន ៦០ប្រទេសប៉ុណ្ណោះដែលបានឲ្យសច្ចាប័ន។ មួយវិញទៀតក្នុងចំណោម ១០ប្រទេសដែលបាននំាអាវុធចេញច្រើនជាងគេក្នុងលោក មានតែ ៥ប្រទេសគត់ដែលបានឲ្យសច្ចាប័នលើសន្ធិសញ្ញា ក្នុងនោះក៏មានប្រទេសបារំាងដែរ។ រីឯចិន កាណាដា និងរុស្ស៊ីដែលជាប្រទេសផលិតអាវុធបានបន្តបដិសេធមិនចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញានោះទេ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សបានសាទរចំពោះការចូលជាធរមាននូវសន្ធិសញ្ញាដ៏ចម្រូងចម្រាសមួយនេះ។
ការជួញដូរអាវុធនៅក្នុងលោកយើងនេះ គឺជាបញ្ហាមួយស្មុគស្មាញ និងមានប្រទាញប្រទង់គ្នាខ្លំាងរវាងក្រុមប្រទេសមហាអំណាច ពិសេសគឺក្រុមប្រទេសអ្នកលក់អាវុធ។ មកដល់ពេលនេះ ប្រទេសលក់អាវុធ ឬមួយក៏ប្រទេសនំាអាវុធចេញអាចលក់អាវុធទៅឲ្យប្រទេសណាមួយក៏បាន ដោយផ្អែកទៅតាមកិច្ចព្រមព្រៀងរវាងអ្នកទិញ និងអ្នកលក់ ពោលគឺគ្មានមូលដ្ឋានច្បាប់ អន្តរជាតិណាមួយដែលតម្រូវឲ្យមានការត្រួតពិនិត្យលើការលក់ ទិញនោះទេ។ គឺការគ្មានច្បាប់អន្តរជាតិនេះហើយដែលបានធ្វើឲ្យអាវុធភាគច្រើនបានធ្លាក់ទៅក្នុងកណ្តាប់ដៃក្រុមភេរវជន និងជនខិលខូចយកទៅប្រើប្រាស់ក្នុងបទឧក្រិដ្ឋផ្សេងៗ។ ជាង ១០ឆ្នំាមកហើយក្រុមអ្នកកាពារសិទ្ធិមនុស្ស ក៏ដូចជាអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលនានាចេញមុខទាមទារឲ្យមានសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិមួយដើម្បីគ្រប់គ្រងលើពាណិជ្ជកម្មអាវុធនៅក្នុងពិភពលោក។ ជារៀងរាល់ឆ្នំា ទឹកប្រាក់បានមកពីការជួញដូរអាវុធមានជាង ៨៥ ០០០លានដុល្លារ។
បន្ទាប់ពីបានប្រើពេលចរចាអស់ ៨ឆ្នំាមក សន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីការជួញដូរអាវុធត្រូវបានមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិអនុម័តជាផ្លូវការកាលពីថ្ងៃទី២ មេសា ឆ្នំា ២០១៣ និងដែលទើបចូរជាធរមាននៅថ្ងៃពុធ ទី២៤ធ្នូ ឆ្នំា ២០១៤។ អ្វីជាការកត់សម្គាល់ សន្ធិសញ្ញានោះបានចុះហត្ថលេខាដោយ ១៣០ប្រទេស តែទើបមាន ៦០ប្រទេសប៉ុណ្ណោះដែលបានឲ្យសច្ចាប័ន។ មួយវិញទៀត ក្នុងចំណោម ១០ប្រទេសដែលបាននំាអាវុធចេញច្រើនជាងគេ មានតែ ៥ប្រទេសគត់ គឺបារំាង អាល្លឺម៉ង់ អ៊ីតាលី អេស្បាញ និងអង់គ្លេសដែលបានឲ្យសច្ចាប័ន។ អាមេរិកជាប្រទេសហត្ថលេខី តែនៅមិនទាន់ឲ្យសច្ចាប័ន រីឯចិន កាណាដា និងរុស្ស៊ីបន្តស្ថិតជាប្រទេសរឹងក្បាលមិនព្រមចុះហត្ថលេខាទេ។ លោកអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិបាន គីមូនស្នើឲ្យប្រទេសអវត្តមានទំាងនោះចុះហត្ថលេខាជាបន្ទាន់។
ក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស៖សន្ធិសញ្ញាស្តីពីពាណិជ្ជកម្មអាវុធនឹងអាចជួយស្រោចស្រង់ជីវិតមនុស្សបានច្រើន
ក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សបានសាទរ ដោយបានចាត់ទុកសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីការជួញដូរអាវុធថា ជាការបោះមួយជំហានទៅមុខយ៉ាងសំខាន់។ ចាប់ពីពេលនេះតទៅ និងមុនសម្រេចលក់អាវុធ ឬក៏បញ្ជូនអាវុធទៅឲ្យប្រទេសណាមួយ ប្រទេសហត្ថលេខីនៃសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិនេះត្រូវតែពិនិត្យមើលលើប្រទេសអ្នកទិញដើម្បីចង់ដឹងថា តើប្រទេសអ្នកទិញនោះមានជាប់ទ័ណ្ឌកម្មអន្តរជាតិ ឬក៏អត់ មានបានរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្ស ឬក៏អត់។ ទន្ទឹមគ្នានេះ ក្រុមប្រទេសអ្នកលក់ត្រូវផ្ទៀងផ្ទាត់ និងធានាថា អាវុធដែលបានលក់ ឬមួយក៏ឆ្លងកាត់ប្រទេសអ្នកទិញនោះនឹងមិនត្រូវបានគេលួចបង្វែងដានគេចពីទ័ណ្ឌកម្មអន្តរជាតិ បន្លំលក់ទៅឲ្យបណ្តាញបទឧក្រិដ្ឋ ឬមួយក៏ធ្លាក់ទៅក្នុងកណ្តាប់ដៃរបស់ពួកភេរវជនឡើយ។ ចូរកុំភ្លេចថាសព្វថ្ងៃនេះ មានប្រទេសខ្លះកំពុងជាប់ទ័ណ្ឌកម្មអន្តរជាតិមិនឲ្យនំាអាវុធចូល តែមានប្រទេសអ្នកលក់អាវុធខ្លះនៅបន្តលក់អាវុធឲ្យ ដោយប្រើបណ្តាញផ្សេងដើម្បីពង្វាងទ័ណ្ឌកម្មរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។
គ្រឿងសព្វាវុធដែលមានចែងនៅក្នុងសន្ធិសញ្ញាថ្មីនោះ រួមមានតំាងពីអាវុធខ្លីរហូតដល់យន្តហោះចម្បំាង នាវាចម្បំាង និងគ្រាប់មីស៊ីល។ តែមិនជាប់ទាក់ទងនឹងអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ អាវុធគីមី ជីវសាស្រ្តដែលពិភពលោកត្រូវការសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិមួយដាច់ដោយឡែក។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ក្រុមអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស ក៏ដូចជាឧត្តមស្នងការសិទ្ធិមនុស្សសហប្រជាជាតិបានសាទរដោយពួកគេចាត់ទុកសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីការជួញដូរអាវុធថា ជាការបើកទំព័រសករាជថ្មីមួយដោយគេសង្ឃឹមថា សន្ធិសញ្ញានោះនឹងអាចជួយស្រោចស្រង់ជីវិតមនុស្សជាច្រើនឲ្យរួចផុតពីគ្រាប់កំាភ្លើង។ សម្រាប់អង្គការ Amnesty International អ្វីដែលពិភពលោកបានសម្រេចនៅពេលនេះ គឺជារឿងប្រវត្តិសាស្រ្តមិនអាចបំភ្លេចបាន ព្រោះជារៀងរាល់ឆ្នំា មានមនុស្សជាងកន្លះលាននាក់បានស្លាប់ និងរាប់សិបលាននាក់ទៀតបានរងរបួស រំលោកបំពាន ព្រមទំាងបង្ខំចិត្តភៀសខ្លួនរត់ចោលផ្ទះសម្បែង ដោយសារតែអាវុធ និងដើម្បីគេចពីគ្រាប់រំសេវ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ