ហេតុអ្វីបានលោកប្រធានាធិបតី បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ទើបតែទៅទស្សនកិច្ចប្រទេសកេនយ៉ា ពេលជិតផុតអាណត្តិបែបនេះ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:១៦
កាលពីចុងសប្តាហ៍នេះ ក្រសែភែ្នកពិភពលោកទាំងមូលបានផ្តោតលើនយោបាយការទូតអាមេរិកចំពោះទ្វីបអាហ្វ្រិក។ នោះគឺ ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកប្រធានាធិបតី បារ៉ាក់ អូបាម៉ា នៅប្រទេសកេនយ៉ា។ នេះជាទស្សនកិច្ចប្រកបដោយអត្ថន័យដ៏ជ្រាលជ្រៅបំផុត របស់លោកប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក ដោយហេតុថាកេនយ៉ាជាទឹកដីកំណើតរបស់ឪពុកលោក។ យើងសូមរៀបរាប់ ដោយសង្ខេបអំពីដំណើរឫសគល់គ្រួសាររបស់លោក អូបាម៉ា។ ហេតុអ្វីបានជាលោកប្រធានាធិបតី អូបាម៉ា ទើបតែនឹកឃើញទៅទស្សនកិច្ចប្រទេសកេនយ៉ា ពេលជិតផុតអាណត្តិបែបនេះ? តើលោកអាចជួយផ្លាស់ប្តូរអ្វីខ្លះដល់ទ្វីបអាហ្វ្រិក?
ចាប់តាំងពីបានជាប់ឆ្នោតជាប្រធានាធិបតីអាមេរិក កាលពីឆ្នាំ ២០០៨ លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ធ្លាប់បានទៅទស្សនកិច្ចទ្វីបអាហ្វ្រិកចំនួន ៤ លើក។ ប៉ុន្តែ ប្រទេសកេនយ៉ាពុំដែលត្រូវបានដាក់បញ្ជូលក្នុងគោលដៅទស្សនកិច្ចឡើយ។ នេះជាទស្សនកិច្ចផ្លូវការលើកដំបូងរបស់លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ក្នុងឋានៈជាប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកទៅកាន់ប្រទេសនេះ។ ហើយក៏ជាលើកដំបូងផងដែរសំរាប់ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិកនៅក្នុងអាណត្តិ។
កេនយ៉ា ប្រទេសកំណើតខាងឪពុក
សំរាប់ប្រជាជនកេនយ៉ាទាំងមូល ខ្សែរជីវិតរបស់លោក អូបាម៉ា ដែលមានឈាមជ័រកេនយ៉ាជារឿងមួយប្រកបទៅដោយកិត្តិយសបំផុត។ឪពុកលោកអូបាម៉ាមានកំណើត និងធំដឹងក្តីនៅភូមិ Kogelo ភាគខាងលិចប្រទេសកេនយ៉ា។ គាត់បានទទួលអាហារូបករណ៍ចេញទៅសិក្សាជំនាញផែ្នកសេដ្ឋកិច្ច នៅសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងរដ្ឋហាវ៉ៃ។ កោះហាវ៉ៃនេះហើយជាទីកន្លែងដែលគាត់បានជួប និងរៀបការជាមួយលោកស្រី Ann Dunhamដែលបានប្រសូត្រលោក អូបាម៉ា នាឆ្នាំ ១៩៦១។ រស់នៅជាមួយគ្នាមិនបានប៉ុន្មានឆ្នាំផង ប្តីប្រពន្ធមួយគូនេះក៏បានលែងលះគ្នា ក្រោយពីលោក អូបាម៉ា បានអាយុពីរឆ្នាំ។ លោកអូបាម៉ាបន្តរស់នៅជាមួយម្តាយនៅរដ្ឋហាវ៉ៃ ខណៈ ឪពុករបស់លោកបានត្រលប់ទៅបំរើការអោយរដ្ឋាភិបាលកេនយ៉ា។
ក្នុងសៀវភៅរៀបរាប់ប្រវត្តិជីវិតរបស់លោកក្រោមចំណងជើងថា «សុបិន្តពីឪពុកខ្ញុំ» (Dreams from My Father) ដែលបានបោះពុម្ពកាលពីឆ្នាំ ១៩៩៥ លោក អូបាម៉ា បានអោយដឹងថា លោកមានឪពុកក៏ដូចអត់មានអញ្ចឹង ព្រោះលោកបានជួបមុខតែមួយដងគត់ពេលមានអាយុដប់ឆ្នាំ។ តាមពិតទៅ កាលពីអតីតៈកាល មុនជាប់ឆ្នោតជាប្រធានាធិបតី លោក អូបាម៉ា ធ្លាប់បានទៅលេងប្រទេសកេនយ៉ាម្តងម្កាលដែរ។ លើកទីមួយបង្អស់គឺ នាឆ្នាំ ១៩៨៧ ក្រោយពេលដែលឪពុករបស់លោកបានស្លាប់ដោយសារគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍។ នៅទីនោះ លោកបានស្គាល់សែរស្រឡាយគ្រួសារ និងញាតិសារលោហិតខាងឪពុក។ ចុងក្រោយគឺ នៅឆ្នាំ ២០០៦ ក្នុងនាមជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភាប្រចាំរដ្ឋ Illinois។
មូលហេតុនយោបាយ និងការទូត
នៅសល់តែរយៈពេលមួយឆ្នាំកន្លះទៀតប៉ុណ្ណោះ លោក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា នឹងផុតអាណត្តិប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក។ ហេតុអ្វីបានជាលោក អូបាម៉ា ទើបតែទៅទស្សនកិច្ចប្រទេសកេនយ៉ា ជាលក្ខណៈផ្លូវរដ្ឋ? មានមូលហេតុពីរ ដែលធ្វើអោយប្រធានាធិបតីអាមេរិកស្បែកខ្មៅរូបនេះពន្យារពេលធ្វើដំណើរទៅប្រទេសកេនយ៉ា។ ជាមូលហេតុផែ្នកនយោបាយផង និងការទូតផង។ ទីមួយគឺ ទាក់ទងនឹងពាក្យចចាមអារ៉ាម ដុតដាលដោយគូបដិបក្សនយោបាយ ដោយបានចោទថា លោក អូបាម៉ា កើតនៅប្រទេសកេនយ៉ា មិនមែននៅរដ្ឋហាវ៉ៃឡើយ។ កាលពីឆ្នាំ ២០០៨ ពេលជាប់ឆ្នោតជាប្រធានាធិបតីភ្លាម ពាក្យចចាមអារ៉ាមនេះបានរីកសុះសាយពេញសហរដ្ឋអាមេរិកទាំងមូលតែម្តង រហូតដល់លោក អូបាម៉ា សុខចិត្តបង្ហាញលិខិតកំណើតជាសាធារណៈថាខ្លួនពិតជាជនជាតិអាមេរិក កើតនៅរដ្ឋហាវ៉ៃប្រាកដមែន។ ប៉ុន្តែ ឥឡូវនេះ ពាក្យចាក់ដោតនេះបានសាបរលាបហើយ ព្រោះលោក អូបាម៉ា នឹងអស់អាណត្តិប្រធានាធិបតីចុងឆ្នាំ ២០១៦ ខាងមុខនេះ។ គ្មានប្រយោជន៍អ្វីដែលគូប្រជែងនយោបាយយកមកធ្វើជាអាវុធទៀតឡើយ។
ទីពីរគឺ រឿងក្តីក្តាំរបស់លោកប្រធានាធិបតីកេនយ៉ា Uhuru Kenyatta ដែលត្រូវបានតុលាការព្រហ្មទណ្ឌអន្តរជាតិចោទប្រកាន់ពីបទឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងមនុស្សជាតិ ដោយសង្ស័យថាបានស្ថិតនៅពីក្រោយខ្នង នៃអំពើហឹង្សាបង្ក្រាបហ្វូងបាតុករ ក្រោយការបោះឆ្នោតចុងឆ្នាំ ២០០៧។ ប៉ុន្តែ ការចោទប្រកាន់នេះត្រូវបានទំលាក់ចោលកាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៤ ដោយសារគ្មានភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់។ ការណ៍នេះហើយដែលបានត្រួសត្រាយ បើកផ្លូវអោយលោកប្រធានាធិបតី បារាក់ អូបាម៉ា អាចមកធ្វើទស្សនកិច្ចជាផ្លូវការបាន។
ហាក់ដូចជាយឺតពេលបន្តិច សំរាប់នយោបាយទ្វីបអាហ្រ្វិក
កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០០៩ នាទីក្រុងគែរ ប្រទេសអេហ្សីប ប៉ុន្មានខែក្រោយពីបានជាប់ឆ្នោតជាប្រធានាធបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក បារាក់ អូបាម៉ា បានសន្យាផ្លាស់ប្តូរពិភពលោក ដោយការចេញដំណើរថ្មីមួយរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក ជាមួយនឹងផែ្នកផ្សេងទៀតនៃពិភពលោក។ បណ្តាប្រជាជននៅទ្វីបអាហ្វ្រិកទន្ទឹងរង់ចាំនយោបាយជាក់ស្តែងពីលោក អូបាម៉ា។ ជាលទ្ធផល គ្មានអ្វីប្រែប្រួលសោះ មានតែការសន្យាប្រកបដោយពាក្យពេចន៍ពិរោះស្តាប់។
ក្នុងអាណត្តិទីមួយ (២០០៨-២០១២) សហរដ្ឋអាមេរិករបស់លោក អូបាម៉ា ហាក់បាត់ស្រមោលចេញពីរាដ៉ាទ្វីបអាហ្វ្រិកតែម្តង។ នេះក៏ដោយសារតែលោក អូបាម៉ា ផ្តោតអារម្មណ៍លើសំណុំរឿងសំខាន់ៗផ្សេងទៀត។ មានជាអាទិ៍ វិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោក វិបត្តិមជិ្ឈមបូព៌ា ការដកទ័ពនៅអ៊ីរ៉ាក់ និងអាហ្វហ្កានីស្ថាន ការគំរាមកំហែងរបស់បណ្តាញភេរវនិយម និងនយោបាយចាក់គ្រឹះនៅអាស៊ី។ ឥឡូវនេះ ដល់ពេលដែលលោក អូបាម៉ា ត្រូវផ្តោតលើទ្វីបអាហ្វ្រិកម្តង។ ប៉ុន្តែ ពេលវេលាហាក់ដូចជាយឺតពេលបន្តិចសំរាប់អាណត្តិរបស់លោក។ យឺតក៏ព្រោះតែចិនបានពង្រីកឥទ្ធិពលលាតសន្ធឹងពេញទ្វីបអាហ្វ្រិក។ ជាក់ស្តែង ចាប់ពីឆ្នាំ ២០០៩ មក ទំហំដោះដូរពាណិជ្ជកម្មចិននៅអាហ្វ្រិកបានកើនឡើងឈ្នះអាមេរិក។
ចិនថែមទាំងបានផ្តល់ជំនួយឥតសំណង ដោយបានសាងសង់ទីស្នាក់ការកណ្តាលរបស់សហភាពអាហ្វ្រិក ប្រចាំនៅរដ្ឋធានី Addis-Abeba ប្រទេសអេត្យូពី។ នៅទីនោះហើយ ជាទីដែលលោក បារាក់ អូបាម៉ា នឹងថ្លែងសន្ទុរកថានៅថ្ងៃអង្គារ ចំពោះមុខបណ្តាមេដឹកនាំមកពីប្រទេសសមាជិកចំនួន ៥៤ នៃអង្គការកំពូលប្រចាំទ្វីបអាហ្វ្រិកមួយនេះ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ