ឡាវ-អាស៊ាន៖លោកបារ៉ាក់ អូបាម៉ាបានដំឡើងសម្លេងព្រមានចិន និងកូរ៉េខាងជើ់ង
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៨:២៦
នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៨ កញ្ញានេះជាថ្ងៃទី៣ និងជាថ្ងៃបិទបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី២៨ និងទី២៩ ក្នុងទីក្រុងវៀងចន្ទន៍ ប្រទេសឡាវ។ នៅក្នុងថ្ងៃចុងក្រោយថ្ងៃនេះ កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានបានបន្តជំនួបរវាងអាស៊ាន និងប្រទេសដៃគូ ពិសេសជំនួបកំពូលអាស៊ាន ឥណ្ឌាលើកទី១៤ និងជំនួបកំពូលអាស៊ាន អាមេរិកលើកទី៤។ កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានរយៈពេល ៣ថ្ងៃដែលទើបបានបិទបញ្ចប់នៅប៉ុន្មាននេះបានប្រព្រឹត្តិទៅដោយរលូន និងគ្មានឧប្បត្តិវហេតុអ្វីកើតឡើងគួរឲ្យកត់សម្គាល់ទេ។ ចំណែកប្រធានរឿងដែលបានគ្របដណ្តប់ខ្លាំង គឺមានបញ្ហាសមុទ្រចិនខាងត្បូង និងសំណុំរឿងនុយក្លេអ៊ែរកូរ៉េខាងជើង។
ជំនួបកំពូលអាស៊ាន និងអាមេរិកត្រូវបានគេចាប់អារម្មណ៍ប្រហាក់ប្រហែលនឹងជំនួបកំពូលអាស៊ាន ចិន ជំនួបកំពូលអាស៊ានជប៉ុន ឬមួយក៏ជំនួបកំពូលអាស៊ាន ឥណ្ឌា។ នេះក៏ដោយសារថា នៅក្នុងចំណោមប្រទេសសមាជិកអាស៊ានទាំង ១០ប្រទេស មានប្រទេសខ្លះបែររកចិន ១៨០អង្សារ ខ្លះបែររកអាមេរិក ១៨០អង្សារ និងខ្លះទៀតបែររកចិនផង និងអាមេរិកផងដោយទាញយកប្រយោជន៍ទាំងសងខាង។ ជាទូទៅ អ្នកដែលស្និទ្ធនឹងអាមេរិកខ្លាំង ច្រើនជាប្រទេសដែលកំពុងមានជម្លោះជាមួយចិននៅក្នុងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ ក៏ប៉ុន្តែ ប្រទេសដែលកំពុងមានជម្លោះជាមួយចិនក៏កំពុងមានទំនាក់ទំនងផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម និងសេដ្ឋកិច្ចជាមួយចិនខ្លាំងដែរ។
ជំនួបអាស៊ាន អាមេរិកលើកទី៤ ឆ្នាំនេះ ជាឱកាសមួយដែលភាគីទាំងពីរបានបញ្ជាក់សារជាថ្មីម្តងទៀត អំពីការលើកកម្ពស់ការរំសាយ និងការមិនរីកសាយភាយអាវុធ រួមទាំងការប្រើប្រាស់ថាមពលនុយក្លេអ៊ែរប្រកបដោយសន្តិវិធី។ ទន្ទឹមគ្នានេះ អាមេរិក និងអាស៊ានក៏បានបញ្ជាក់ពីសារៈសំខាន់នៃការថែរក្សាសន្តិភាព សុវត្ថិភាព សន្តិសុខ សេរីភាពនាវាចរណ៍ និងការហោះហើរលើសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ នៅក្នុងបញ្ហានេះ អាមេរិក និងអាស៊ានបានឲ្យសារៈសំខាន់លើការប្រកាន់ភាពអត់ធ្មត់ក្នុងការធ្វើសកម្មភាពនានា និងដោះស្រាយបញ្ហាដោយសន្តិវិធីដោយអនុលោមតាមច្បាប់អន្តរជាតិ រួមទាំងអនុសញ្ញាអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីច្បាប់សមុទ្រឆ្នាំ ១៩៨២។
លោកអូបាម៉ាចាក់ចិនកុំឲ្យភ្លេចសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការក្រុងឡាអេ
ទាក់ទងនឹងជម្លោះសមុទ្រចិនខាងត្បូងដែលចិន និងប្រទេសអាស៊ានមួយចំនួនកំពុងប្រឈមមុខដាក់គ្នា លោកអូបាម៉ាបានដាស់តឿនក្រើនរម្លឹកចិនជាថ្មីម្តងទៀតកុំឲ្យធ្វើជាភ្លេចចំពោះសេចក្តីសម្រេចចិត្តរបស់តុលាការអចិន្រ្តៃយ៍នៃអាជ្ញាកណ្តាលអន្តរជាតិក្រុងឡាអេ ពិសេសសុំឲ្យចិនគោរពតាមឲ្យបានខ្ជាប់ខ្ជួនលើសេចក្តីសម្រេចចិត្តនោះ។ លោកអូបាម៉ាបានបញ្ជាក់ច្បាស់ៗថា សេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការក្រុងឡាអេ ជាសេចក្តីសម្រេចចិត្តដែលមានលក្ខណៈបង្ខិតបង្ខំ និងបានពន្យល់បកស្រាយយ៉ាងជាក់ច្បាស់អំពីសិទ្ធិសេរីភាពនៃការធ្វើនាវាចរណ៍ផ្លូវសមុទ្រនៅក្នុងតំបន់។
គួររម្លឹកជូនឡើងវិញបន្តិចថា កាលពីថ្ងៃទី១៥ កក្កដាកន្លងទៅ តុលាការអចិន្រ្តៃយ៍នៃអាជ្ញាកណ្តាលអន្តរជាតិក្រុងឡាអេបានចេញសេចក្តីសម្រេចលើបណ្តឹងរបស់ហ្វីលីពីនក្នុងជំនាន់លោកប្រធានាធិបតីអាគីណូដែលប្តឹងចិនក្នុងសំណុំរឿងសមុទ្រចិនខាងត្បូង។ នៅក្នុងសេចក្តីសម្រេចចិត្តដែលមានកម្រាស់៤៧៩ទំព័រ តុលាការបានកាត់ក្តីឲ្យហ្វីលីពីនឈ្នះចិនដោយបញ្ជាក់ថា ការទាមទាររបស់ចិននៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងដោយយោងលើប្រវត្តសាស្រ្តមិនបានផ្អែកលើមូលដ្ឋានច្បាប់ និងថា ការសាងសង់កោះសិប្បនិម្មិតនៅក្នុងតំបន់របស់ចិនជារឿងខុសច្បាប់។ ទន្ទឹមគ្នានេះ តុលាការក៏បានចាត់ទុកទង្វើរបស់ចិនថាជាការរំលោភបំពានលើអធិបតេយ្យភាពរបស់ហ្វីលីពីន។
លោកអូបាម៉ាយល់ឃើញថា សេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការក្រុងឡាអេមានលក្ខណៈច្បាប់គ្រប់គ្រាន់ដែលភាគីពាក់ព័ន្ធត្រូវគោរពឲ្យខានតែបាន។ ការអំពាវនាវរបស់លោកអូបាម៉ារបៀបនេះក៏មានពីលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីជប៉ុនស្ហ៊ីហ្សូ អាបេដែរ។ លោកអាបេបានបញ្ជាក់នៅថ្ងៃពុធ ទី៧ កញ្ញាថា វាពិតជារឿងគួរឲ្យបារម្ភក្រៃលែងនៅចំពោះមហិច្ឆតាយោធារបស់ចិននៅក្នុងតំបន់។ ទាក់ទងនឹងបញ្ហានុយក្លេអ៊ែរកូរ៉េខាងជើង លោកអូបាម៉ាបានព្រមានជាថ្មីថា ទង្វើបន្តសាកល្បងនុយក្លេអ៊ែរ និងបាញ់គ្រាប់មីស៊ីលរបស់កូរ៉េខាងជើងនឹងធ្វើឲ្យក្រុងព្យុងយ៉ាងដែលកំពុងឯកោស្រាប់រឹតតែឯកោថែមទៀតនៅលើឆាកអន្តរជាតិ។
ចិនមិនឆ្លើយនឹងលោកអូបាម៉ា តែបន្តប្រកាន់ជំហរមិនប្រែប្រួល
លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីចិនលី ខឺជាំងដែលមានវត្តមានក្នុងប្រទេសឡាវមិនបានឆ្លើយតបនឹងការព្រមានរបស់លោកអូបាម៉ាទេ។ តែយ៉ាងណាក៏ដោយ ចម្លើយរបស់ចិននៅតែដដែលមិនប្រែប្រួលទាក់ទងនឹងសំណុំរឿងដ៏ចម្រូងចម្រាសមួយនេះ។ ចិនធ្លាប់បានបញ្ចេញប្រតិកម្មតបនឹងសេចក្តីស្រេចចិត្តរបស់តុលាការអចិន្ត្រែយ៍នៃអាជ្ញាកណ្តាលអន្តរជាតិក្រុងឡាអេដែលបានកាត់ក្តីឲ្យខ្លួនចាញ់ហ្វីលីពីនថា មិនឈឺក្បាលទេ និងបន្តអះអាងថា ដែនដីនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូងជាអធិបតេយ្យភាពរបស់ចិន។
នៅចំពោះមុខសមភាគីអាស៊ាននាថ្ងៃពុធ ទី៧ កញ្ញា លោកលី ខឺជាំងបានបញ្ជាក់ជាលក្ខណៈទូទៅថា ចិនបានចាត់ទុកអាស៊ានជាមហាអំណាចមួយដ៏សំខាន់ក្នុងការរួមចំណែករក្សាសន្តិភាពនៅក្នុងតំបន់។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ការដែលលោកអូបាម៉ាហ៊ានដំឡើងសម្លេងដាក់ចិនត្រង់ៗពេលនេះ គឺជានិមិត្តរូបមួយធំធេងណាស់ ព្រោះការព្រមានចិនចំៗនៅចំពោះមុខថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលៗក្នុងលោកនាកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានពេលនេះ ក៏អាចជាការព្រមានដោយប្រយោលចំពោះប្រទេសផ្សេងដែលកំពុងព្យាយាមទន្ត្រានយកទឹកដីប្រទេសដទៃដែរ។ មួយវិញទៀត ការព្រមានរបស់លោកអូបាម៉ាចំពោះចិនក៏ជាបច្ច័យ និងជាការផ្តល់ក្តីកក់ក្តៅដល់
ប្រទេសអាស៊ានមួយចំនួន មានហ្វីលីពីន វៀតណាម ម៉ាឡេស៊ី និងព្រុយណេដែលកំពុងបន្តប្រឈមមុខតទល់ខ្លាំងនឹងមហាយក្សចិន។
អាស៊ានសន្យាជួបគ្នាជាថ្មីនៅឆ្នាំ ២០១៧ ក្នុងប្រទេសហ្វីលីពីន
តុល្យការរួមនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី២៨ និងទី២៩រយៈពេល ៣ថ្ងៃក្នុងទីក្រុងវៀងចន្ទន៍ ប្រទេសឡាវគឺល្អ ព្រោះអ្វីៗមានដំណើរការទៅដូចកម្មវិធីដែលបានគ្រោងទុក និងមានភាពរលូនដោយគ្មានឧប្បត្តិវហេតុអ្វីកើតឡើងគួរឲ្យកត់សម្គាល់។ ដូច្នេះគេអាចនិយាយបានថា នេះជាជោគជ័យមួយរបស់ឡាវក្នុងនាមជាប្រទេសម្ចាស់ផ្ទះ ពិតមែនតែជាប្រទេសក្រីក្រជាងគេមួយនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍។
និមិត្តរូបជោគជ័យមួយទៀតរបស់ឡាវ និងប្រជាជនឡាវ គឺការទទួលស្វាគមន៍ប្រធានាធិបតីអាមេរិកម្នាក់ជាលើកទី១ គិតតាំងពីក្រោយការបិទបញ្ចប់សង្រ្គាមវៀតណាម អាមេរិកជាង ៤០ឆ្នាំកន្លងទៅ។ សង្រ្គាមវៀតណាម អាមេរិកដែលឡាវក៏ជាអ្នករងគ្រោះធ្ងន់ធ្ងរដែរ ព្រោះមានគ្រាប់បែកអាមេរិកជាង ២លានតោនបានធ្លាក់លើទឹកដីខ្លួន ក្នុងនោះ មានប្រមាណជា ៣០% មិនទាន់ផ្ទុះអស់ និងបន្តសម្លាប់ប្រជាជនឡាវមកដល់សព្វថ្ងៃ។
នៅចុងបញ្ចប់ កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានបានសម្តែងក្តីបារម្ភចំពោះទង្វើបន្តផ្គើនសហគមន៍អន្តរជាតិរបស់ក្រុងព្យុងយ៉ាង និងបញ្ជាក់ជាថ្មីពីសារៈសំខាន់នៃសន្តិភាព និងសន្តិសុខនៅក្នុងតំបន់ ពិសេសចង់ឃើញឧបទ្វីបកូរ៉េគ្មានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ។ ទាក់ទងនឹងជម្លោះនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង កិច្ចប្រជុំកំពូលបានព្យាយាមបញ្ជាក់ពីភាពចាំបាច់ក្នុងការរក្សាសេរីភាពនាវាចរណ៍ និងការហោះហើរលើសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានលើកទី២៨ និងទី២៩ រយៈពេល ៣ថ្ងៃក្នុងទីក្រុងវៀងចន្ទន៍ ប្រទេសឡាវបានបិទបញ្ចប់ដោយសន្យាជួបគ្នាជាថ្មីនៅឆ្នាំ ២០១៧ ក្នុងប្រទេសហ្វីលីពីន៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ