តុលាការចិនបើកសវនាកាបិទទ្វារ កាត់ទោសមេធាវីការពារសិទ្ធិមនុស្ស វ៉ាង ឈាន់ចាង
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
កាលពីថ្ងៃពុធ ទី២៦ធ្នូ តុលាការចិន នៅក្រុងធានជីង បានបើកសវនាបិទទ្វារជិត មិនឲ្យនរណាចូលទៅស្តាប់ ដើម្បីកាត់ទោស លោកមេធាវី វ៉ាង ឈាន់ចាង ដែលជាមេធាវីការពារសិទ្ធិមនុស្ស។ លោកមេធាវីរូបនេះ ត្រូវអាជ្ញាធរចិនចាប់ឃុំខ្លួន តាំងតែពីឆ្នាំ២០១៥ ដោយចោទប្រកាន់ពីបទ ធ្វើវិទ្ធង្សនាប្រឆាំងនឹងរដ្ឋអំណាច។ លោក វ៉ាង ឈាន់ចាង គឺជាមេធាវី ១រូប ក្នុងចំណោមមេធាវីការពារសិទ្ធិមនុស្ស ជាច្រើននាក់ទៀត ដែលត្រូវអាជ្ញាធរចិន ចាប់ឃុំខ្លួន រយៈពេលវែងដោយគ្មានការជំនុំជំរះ។ ការឃុំខ្លួនទាំងនេះ ត្រូវបានប្រទេសលោកខាងលិច និងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សជាច្រើន លើកឡើង អំពីការប្រើអំណាចផ្តាច់ការ កាន់តែខ្លាំងឡើង ពីសំណាក់អំណាចកុម្មុយនីស្តិចិន ដឹកនាំដោយលោកប្រធានាធិបតី ស៊ី ជីនពីង។
ជាប់ឃុំ បាត់ដំណឹងសូន្យ៣ឆ្នាំ
លោក វ៉ាង ឈាន់ចាង អាយុ៤២ឆ្នាំ គឺជាមេធាវី ដ៏ល្បីឈ្មោះម្នាក់ ដែលធ្លាប់បានចេញមុខ ការពារក្តីជួយប្រជាជនចិន ដែលត្រូវគេរិបអូសយកដីធ្លី ផ្ទះសម្បែង។ នៅរវាងខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៥ អាជ្ញាធរចិន បានចេញប្រតិបត្តិការ តាមចាប់អ្នកច្បាប់ មេធាវី និងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស ប្រមាណជា២០០នាក់។ លោក វ៉ាង ឈាន់ចាង បានរត់គេចខ្លួន ក៏ប៉ុន្តែមួយខែក្រោយមក លោកត្រូវបាននគរបាល ចាប់ខ្លួនបាន នៅស្រុកកំណើតលោក ក្នុងខេត្តឆាងតុង។ បន្ទាប់ពីត្រូវបានឃុំខ្លួននៅក្នុងផ្ទះ នៅដើមឆ្នាំ ២០១៦ លោកមេធាវី ត្រូវបានតុលាការចិន ចោទប្រកាន់ជាផ្លូវការ ពីបទធ្វើសកម្មភាពវិទ្ធង្សនា ប្រឆាំងអំណាចរដ្ឋ ហើយត្រូវ បានគេយកទៅឃុំខ្លួន នៅទីកន្លែងសំងាត់មួយ។
អស់រយៈពេល៣ឆ្នាំ ដែលលោកស្រី លី វែនជូ ភរិយារបស់លោកមេធាវី វ៉ាង ឈាន់ចាង មិនបានដឹងដំណឹងអ្វីសោះពីស្វាមី។ ទីកន្លែងឃុំខ្លួន ត្រូវលាក់យ៉ាងសំងាត់ ក្រុមគ្រួសារមិនអាចទៅសួរសុខទុក្ខបាន ហើយលោកមេធាវី ក៏ពុំមានសិទ្ធិ អាចមានមេធាវីការពារក្តីឲ្យនោះទេ។ កាលពីសប្តាហ៍មុន ភរិយាលោកមេធាវី បានកោរសក់ ដើម្បីជានិម្មិតរូបតវ៉ា ទាមទារភាពយុត្តិធម៌ជូនស្វាមី។
សវនាកាបិទទ្វារក្រោមហេតុផល “កិច្ចការសម្ងាត់រដ្ឋ”
ទើបតែកាលពីថ្ងៃ ២៤ធ្នូ លោកស្រី លី វែនជូ បានទទួលដំណឹងថា សវនាកាកាត់ទោសប្តីលោកស្រី នឹងប្រព្រឹត្តិធ្វើទៅ នៅតុលាការក្រុងធានជីង នៅព្រឹកថ្ងៃទី២៦ធ្នូ។ មានសមត្ថកិច្ចនគរបាលប្រមាណជា២០នាក់ បានមកយាមជុំវិញផ្ទះលោកស្រី មិនឲ្យលោកស្រី ចេញពីផ្ទះធ្វើដំណើរទៅស្តាប់សវនាកាទេ។
ប្រឈមមុខនឹងទោស “ធ្វើវិទ្ធង្សនា” លោក មេធាវី វ៉ាង ឈាន់ចាង អាចត្រូវតុលាការ កាត់ទោសឲ្យជាប់គុកអស់មួយជីវិត។ តុលាការក្រុងធានជីង បានបញ្ជាក់ថា អង្គសវនាកាត្រូវបិទទ្វារជិត មិនឲ្យនរណាចូលទៅស្តាប់ទាំងអស់ ដោយសារតែជាសំណុំរឿង “កិច្ចការសម្ងាត់របស់រដ្ឋ”។ នៅបរិវេនជុំវិញតុលាការ នគរបាលចិនយាមយ៉ាងជាប់ស្អិត ហាមមិនឲ្យមនុស្សចូលទៅជិត។ មានមនុស្សមួយចំនួន បានឈរតវ៉ា ទាមទារឲ្យដោះលែង លោកមេធាវី វ៉ាង ឈាន់ចាងនៅមិនឆ្ងាយប៉ុន្មានពីតុលាការ។
« ប្រជាជនចិន ត្រូវក្រោកឡើង កុំទ្រាំរស់នៅក្នុងភាពភ័យខ្លាចតទៅទៀត… »
បុរសម្នាក់ ឈ្មោះ យ៉ាង ឈុនលីន ដែលជាសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សមួយរូបដែរ បានស្រែកខ្លាំងនៅខាងក្រៅតុលាការ បរិហារថា៖ “ពួកអ្នកឯង ចាប់ខ្លួនមនុស្សស្លូតត្រង់ ហើយហាមគេមិនឲ្យចូលទៅសួរសុខទុក្ខ ទង្វើបែបនេះ មានតែរបបផ្តាច់ការហ្វាឈីស្តទេ ដែលធ្វើទៅរួច”។ ហើយមុននឹងត្រូវបាននគរបាល ចាប់ក្របួចរុញបញ្ចូលឡាន លោក យ៉ាង ឈុនលីន បានស្រែកទៀតថា៖ “ ប្រជាជនចិន ត្រូវក្រោកឡើង កុំទ្រាំរស់នៅក្នុងភាពភ័យខ្លាចបែបនេះតទៅទៀត ត្រូវតែក្លាហាន រួមគ្នាក្រោកឈរ តតាំងនិងការជិះជាន់ បំបិទសិទ្ធិសេរីភាព”។ នៅក្បែរនោះដែរ បុរសម្នាក់ទៀត ដែលកាន់បដា ដែលមានសរសេរថា “ដោះលែងជនស្លូតត្រង់ វ៉ាង ឈាន់ចាង” ក៏ត្រូវបាននគរបាល ចាបឃាត់ខ្លួនដែរ។ នេះបើយោងតាមអ្នកយកព័ត៌មាន AFP ដែលស្ថិតនៅទីនោះផ្ទាល់។
ចំណែកនៅទីក្រុងហុងកុង បន្ទាប់ពីបានដឹងដំណឹង នៃការបើកសវនាកា កាត់ទោសលោកមេធាវី វ៉ាង ឈាន់ចាង នៅថ្ងៃទី២៦ធ្នូ ក៏មានសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សមួយក្រុម បានជួបជុំគ្នា នៅខាងមុខអាគារតំណាងរដ្ឋបាលចិន ដើម្បីទាមទារឲ្យដោះលែងលោកមេធាវី។ លោក ក្វុក កាគី សមាជិកសភាហុងកុង និយមប្រជាធិបតេយ្យ ដែលមានវត្តមានក្នុងការជួបជុំ បានលើកឡើងថា អស់រយៈពេល១២៦០ថ្ងៃហើយ ដែលលោកមេធាវី វ៉ាង ឈាន់ចាង បានជាប់ឃុំ ដោយគ្មានសវនាកាអ្វីទាំងអស់។ នេះគឺជារឿងមួយដ៏អាម៉ាសបំផុត សម្រាប់ប្រទេសចិន។ បន្ទាប់ពីជាប់ឃុំដល់ទៅ៣ឆ្នាំ ពេលនេះលោកមេធាវី ត្រូវគេបើកសវនាកាត់ទោស ដោយបិទទ្វារជិតទៀត។ មានតែរបបណាហ្ស៊ីសអ៊ីទ្លែទេ ដែលអាចធ្វើអំពើឃោរឃៅបែបនេះ ទៅលើប្រជាជនខ្លួន។
ចាប់ដាក់ឃុំ ធ្វើទារុណកម្ម គំរាមកំហែង បង្អកថ្នាំធ្វើឲ្យខូចសតិស្មារតី…
សូមរំលឹកថា កាលពីថ្ងៃទី ៧កក្កដា ឆ្នាំ២០១៥ អ្នកច្បាប់ មេធាវី និងសកម្មជនសិទ្ធិមនុស្សប្រមាណ២០០នាក់ ត្រូវបានគេចាប់ឃាត់ខ្លួន។ ភាគច្រើននៃមនុស្សទាំងនោះ បានបាត់ដំណឹងឈឹងសូន្យ។ យោងតាមអង្គការ Amnesty International បានឲ្យដឹងថា អាជ្ញាធរចិន បានធ្វើសកម្មភាព គំរាមកំហែង បំភិតបំភ័យក្រុមគ្រួសារ របស់អ្នកដែលគេចាប់ខ្លួន។ ចំណែកអ្នកដែលត្រូវគេចាប់ខ្លួន មានអ្នកខ្លះ បានរងនូវទារុណកម្ម និងការចាប់បង្អក ឲ្យលេបថ្នាំធ្វើឲ្យខូចប្រព័ន្ធសសៃប្រសាទ។ មេធាវីម្នាក់ ឈ្មោះ លី ឈុនហ៊្វូ ត្រូវបានគេដោះលែងមកវិញ ក្រោយឃុំខ្លួនបាន៥០០ថ្ងៃ តែពេលចេញមកវិញ គឺមេធាវីរូបនោះ មានជំងឺសសៃប្រសាទជាទំងន់។
កាលពី ដើមឆ្នាំ២០១៧ មានអ្នកច្បាប់ មេធាវី និងចៅក្រមបរទេសល្បីៗ ជាង៣០នាក់ បានរួមគ្នា ធ្វើញត្តិមួយ ផ្ញើទៅកាន់ លោកប្រធានាធិបតិចិន ស៊ី ជីនពីង ទាមទារឲ្យពិនិត្យមើលឡើងវិញ អំពីចំណាត់ការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ទៅលើបណ្តាអ្នកច្បាប់ការពារសិទ្ធិមនុស្សនៅចិន។ ក្នុងញ្ញតិនោះ អ្នកច្បាប់បរទេស បានលើកឡើង អំពីករណីធ្វើទារុណកម្ម ការគំរាមកំហែង ការបង្ខំឲ្យរត់គេចខ្លួន ការឃុំខ្លួន ដោយគ្មានឆ្លងកាត់ការជំនុំជំរះ និងការបដិសេធ មិនឲ្យមានមេធាវីការពារខ្លួនជាដើម។
ក្រុមអ្នកច្បាប់អន្តរជាតិ បានរំលឹកថា ចិនគឺជាប្រទេសហត្ថលេខី នៃសន្ធិសញ្ញា ប្រឆាំងនឹងការធ្វើទារុណកម្ម និងកតិកាសញ្ញាអន្តរជាតិ ស្តីពីការការពារសិទ្ធិស៊ីវីល និងសិទ្ធិនយោបាយ។ ដូច្នេះ សកម្មភាពចាប់ឃាត់ខ្លួន ការគំរាមកំហែង ការធ្វើទារុណកម្ម លើអ្នកច្បាប់ ឬមេធាវី គឺជាសកម្មភាព បំពាននឹងកាតព្វកិច្ចអន្តរជាតិ ដែលចិនត្រូវគោរព ក្នុងនាមជាប្រទេសហត្ថលេខី ហើយវាក៏ផ្ទុយពីគោលការណ៍ច្បាប់ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ចិន ខ្លូនឯងដែរ។ បើចិន ចង់បានការគោរពពីសហគមន៍អន្តរជាតិ ក្នុងនាមជាប្រទេសមហាអំណាច ចិនត្រូវតែគោរពកាតព្វកិច្ចខ្លួន ក្នុងក្រមខណ្ឌច្បាប់អន្តរជាតិ ស្តីពីការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ