វាសនាមិនប្រាកដនៃកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី TPP ក្រោយ លោកដូណាល់ ត្រាំ សម្រេចដកខ្លួនអាមេរិកចេញ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:២៥
បីថ្ងៃបន្ទាប់ពីបានចូលកាន់តំណែង ជាប្រធានាធិបតីជាផ្លូវការ របស់សហរដ្ឋអាមេរិក លោកដូណាល់ត្រាំ ទើបតែបានចុះហត្ថលេខាលើក្រិត្យដំបូងបំផុតរបស់លោក ដើម្បីសម្រេចដកសហរដ្ឋអាមេរិក ចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិក ហៅកាត់ថាTPP។ នេះគឺជាការអនុវត្ត ទៅតាមគោលការណ៍ យកប្រយោជន៍អាមេរិកជាចំបង ដែលលោកដូណាល់ត្រាំ តែងតែទន្ទេញនិងប្រកាសយ៉ាងរត់មាត់ ក្នុងពេលឃោសនាបោះឆ្នោត។ សម្រាប់លោកប្រធានាធិបតីថ្មី កិច្ចព្រមព្រៀងTPP មិនផ្តល់ប្រយោជន៍សម្រាប់សហរដ្ឋអាមេរិកទេ ផ្ទុយទៅវិញគឺវាមកបំផ្លាញទីផ្សារការងាររបស់ប្រជាជនអាមេរិក។
ដូចការសន្យា កាលពីពេលឃោសនាបោះឆ្នោត លោកដូណាល់ត្រាំ បានធ្វើពិតមែន គឺ លោកបានសម្រេច ដកខ្លួនអាមេរិក ចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី អន្តរប៉ាស៊ីហ្វិក ហៅកាត់ថាTPP។ តើកិច្ចព្រមព្រៀងដែលមានប្រទេសសមាជិក១២ប្រទេស នៅតំបន់អាស៊ី និងប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលលោកអូបាម៉ា ខិតខំកសាងឡើងមកនេះ មានអ្វីមិនល្អ ក្នុងក្រសែភ្នែកលោក ដូណាល់ ត្រាំ?
« America first ! »
ពាក្យមួយឃ្លា ដែលលោកដូណាល់ ត្រាំ តែងតែស្រែកក្តែងៗ ហើយដែលមានន័យអត្មានិយមបំផុតនោះ គឺ « Amarica first » ។ លោកដូណាល់ ត្រាំ ចង់សំដៅថា អ្វីក៏ដោយ ត្រូវតែប្រយោជន៍អាមេរិកមានមុនដំបូងគេបង្អស់។ ដូច្នេះ ជារួមមានន័យថា លោកដូណាល់ ត្រាំ យល់ថា កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរី អន្តរប៉ាស៊ីហ្វិក ហៅកាត់ថា TPP នេះ ធ្វើឲ្យអាមេរិកខាតប្រយោជន៍ អញ្ចឹង អាមេរិកត្រូវតែដកខ្លួនចេញ។
កិច្ចព្រមព្រៀងTPP នេះ ត្រូវបានផ្តួចផ្តើមឡើង ដោយរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកអូបាម៉ា ដើម្បីបង្កើតតំបន់ដោះដូរពាណិជ្ជកម្មសេរី ដែលមានសហរដ្ឋអាមេរិកជាមេកម្លាំង ជាមួយប្រទេស១១ផ្សេង ទៀតក្នុងតំបន់អាស៊ី - ប៉ាស៊ីហ្វិក។ ប្រទេសទាំង១១ នោះមាន អូស្ត្រាលី ញូហ្សឺលែន ជប៉ុន កាណាដា ប៊្រុយណេ ឈីលី ម៉ាឡេស៊ី ម៉ិចស៊ិក ប៉េរូ សឹង្ហបុរី និងវៀតណាម។ ប្រទេសហត្ថលេខីទាំង១២នេះ គឺជាប្រភពនៃការដោះដូរពាណិជ្ជកម្មសេរី ស្មើនឹង៤០% ទូទាំងពិភពលោក។ ដូច្នេះ ទីផ្សារនេះធំណាស់សម្រាប់សហរដ្ឋអាមេរិក។
កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីនេះ ជាអាទិភាពធំណាស់ របស់រដ្ឋាភិបាលលោកអូបាម៉ា ព្រោះគាត់ចង់ឲ្យអាមេរិកឈរជើងដឹកនាំពាណិជ្ជកម្មសេរី ក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ឲ្យរឹងមាំ ដើម្បីប្រឈមមុខជាមួយនឹងចិន។ ដូចយើងឃើញហើយ ក្នុងចំណោមប្រទេសហត្ថលេខីទាំង១២ គឺមិនមានចិនទេ។ ក្រៅពីមានបង្កើតជាបទដ្ឋានពាណិជ្ជកម្មរួម តាមរយៈការធ្វើឲ្យមានស្តង់ដារទំនិញរួមគ្នា លប់ចោលនូវឧបសគ្គនានា មិនថាឧបសគ្គផ្នែកពន្ធអាករ រឺឧបសគ្គក្រិត្យក្រមផ្សេងទៀត ក្នុងវិស័យពាណិជ្ជកម្មចរាចរណ៍ទំនិ កិច្ចព្រមព្រៀងTPP នេះ ក៏មានកំណត់ពីកម្រិតស្តង់ដារបរិស្ថាន និងការគោរពច្បាប់ការងារផងដែរ។
តែទោះយ៉ាងនេះក្តី មិនមែនមានន័យថា កិច្ចព្រមព្រៀងTPPរបស់លោកអូបាម៉ា ល្អឥតខ្ចោះនោះទេ។ វាមានចំណុចខ្វះខាតខ្លះ ដែលមានគេរិះគន់។ ឧទាហរណ៍ ដូចជាភាពស្រពិចស្រពិល នៃបទដ្ឋានច្បាប់ការងារ និង បទដ្ឋានស្តង់ដារគោរពបរិស្ថានធម្មជាតិជាដើម ដែលកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ នៅមិនទាន់ល្អដល់កម្រិត។ តែក៏មិនមែនដល់ថ្នាក់ ដកខ្លួនចេញទាំងដែល សហរដ្ឋអាមេរិកខ្លួនឯង ជាអ្នកផ្តើមគំនិតបង្កើតវាដំបូងឡើយ។
តែសម្រាប់លោកដូណាល់ ត្រាំ អ្វីដែលគាត់យល់គឺ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ នឹងធ្វើឲ្យប្រជាជនអាមេរិក បាត់បង់ការងារធ្វើ ព្រោះប្រទេសហត្ថលេខីផ្សេងទៀត អាចនាំទំនិញចូលអាមេរិក ដោយសេរី។ លោកត្រាំ ចង់តម្លើងពន្ធឲ្យខ្ពស់បំផុត លើទំនិញបរទេសដែលនាំចូលអាមេរិក។ តាមពិតទៅ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ មិនទាន់ត្រូវបានសភា Congres របស់សហរដ្ឋអាមេរិក ផ្តល់សច្ចាប័ននៅឡើយផង ឥឡូវស្រាប់តែលោកដូណាល់ត្រាំ សម្រេចលប់ឈ្មោះអាមេរិក ចេញពីប្រទេសហត្ថលេខីតែម្តង។
អ្នកកាច់ចង្កូត លោតចោលនាវា ឲ្យតែលតោលក្នុងមហាសមុទ្រប៉ាស៊ីហ្វិក៖
តើ កិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីអន្តរប៉ាស៊ីហ្វិក នឹងរលាយបាត់បង់រូបរាង្គរឺយ៉ាងណា ? នេះគឺជាសំណូរ ដែលគេកំពុងតែចោទសួរគ្រប់គ្នា ជាពិសេស នៅតាមបណ្តាប្រទេសហត្ថលេខីផ្សេងទៀត នៃកិច្ចព្រមព្រៀងនេះតែម្តង។
បើតាមការស្មាន ប្រទេសហត្ថលេខីផ្សេងទៀត តួយ៉ាងប្រទេសធំៗ ដូចជាជប៉ុន អូស្ត្រាលី សឹង្ហបុរី និងញូហ្សឺលែន គេមិនចង់ឲ្យកិច្ចព្រមព្រៀងនេះស្លាប់ទេ។ គេចង់ស្រោចស្រង់កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ បើទោះបីជាគ្មានសហរដ្ឋអាមេរិកក៏ដោយ។ មេដឹកនាំប្រទេសទាំងបួនខាងលើនេះ សុទ្ធតែមានគោលជំហរប្រហាក់ប្រហែលគ្នាថា ត្រូវរក្សាកិច្ចព្រមព្រៀងTPPនេះ ក្រែងលោហ៍សហរដ្ឋអាមេរិកប្តូរចិត្ត រឺមួយក៏រដ្ឋាភិបាលថ្មីមួយទៀត នៅអាណត្តិក្រោយ គេមិនគិតប្រយោជន៍អត្មានិយមជ្រុល ដូចលោកដូណាល់ ត្រាំនេះ។
ចាប់ពីពេលនេះទៅ រដ្ឋាភិបាលលោកត្រាំ មានបំណងធ្វើកិច្ចព្រមព្រៀងទ្វេរភាគី ជាមួយប្រទេសដទៃវិញ ដើម្បីចរចាធ្វើម៉េច ឲ្យអាមេរិកចំណេញច្រើនបំផុត។ តែយើងកំភ្លេចថា អ្នកផ្សេងក៏គេចង់ចំណេញដែរ។ គោលជំហរអត្មានិយមជ្រុល គិតប្រយោជន៍ខ្លួនជ្រុលហួសហេតុរបស់លោកត្រាំ បានធ្វើឲ្យគេខ្លាចរអារ គ្មានអ្នកណាចង់មកចរចាជាមួយទេ។ ជាក់ស្តែង លោក Bill English នាយករដ្ឋមន្ត្រីញូហ្សឺលែន បាននិយាយថា គេគ្រាន់តែឃើញអត្តចរិកនិងសម្តីរបស់លោកដូណាល់ ត្រាំ គេលែងចង់ចរចាធ្វើកិច្ចព្រមព្រៀងទ្វេរភាគី ជាមួយអាមេរិកបាត់ទៅហើយ។
លោកត្រាំ ហុចដងដាវឲ្យចិន៖
អ្វីដែលគេច្បាស់ក្នុងចិត្តជាងគេ គឺមានប្រទេសមួយដែលកំពុងញញឹម គឺចិន។ ចិនគ្មានមានឈ្មោះក្នុងនេះទេ តែចិនសង្ឃឹមជានិច្ចថា បើអាមេរិកដកខ្លួន មានន័យថា ចិនអាចមានឱកាសបោះមេ នៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក។ ត្រង់ចំណុចនេះហើយ ដែលគេរិះគន់លោកដូណាល់ ត្រាំ ថាស្រែកក្តែងក្តែងជេរចិន ចង់ឲ្យអាមេរិកមានប្រយោជន៍ខ្លាំងជាងគេ តែផ្ទុយទៅវិញបែរជាដកខ្លួនចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀង TPP ធ្វើឲ្យអាមេរិក បាត់បង់ភាពជាអ្នកដឹកនាំ ក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ទៅវិញ។ ធ្វើបែបនេះ គឺមិនខុសពីហុចដងដាវទៅឲ្យចិនទៅវិញ។
សំណួរដែលគេកំពុងសួរ ថាតើគេនឹងបើកផ្លូវឲ្យចិន ចូលមកក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង TPP នេះដែររឺទេ? តាមពិតចិន ចង់ទាញប្រទេសសមាជិករបស់ TPP រួមជាមួយប្រទេសអាស៊ានទាំង១០ ទៅបើកកិច្ចព្រមព្រៀងផ្សេងមួយទៀត ដែលមានចិនជាអ្នកចាត់ចែងការចរចា។ តែតាមការវិភាគរបស់អ្នកជំនាញ ផែនការកិច្ចព្រមព្រៀងរបស់ចិន មិនល្អដូចTPP ទេ ព្រោះចិនមិនបានខ្វល់លំអិត អំពីបទដ្ឋានគោរពបរិស្ថានធម្មជាតិ និងបទដ្ឋានច្បាប់ការងារទេ។
ទាំងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីអូស្ត្រាលី និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីញូហ្សឺលែន សុទ្ធតែបានថ្លែងថា គេត្រៀមផ្តល់កន្លែងឲ្យចិន ដើម្បីចូលមកក្នុងTPP ជាមួយគេ។ ហើយបើតាមដំណឹងច្បាស់ការមួយទៀត គឺ បើសិនឥណ្ឌូណេស៊ីចង់ ក៏គេអាចទទួលបានដែរ។ ក៏ប៉ុន្តែ សំណួរសួរថា តើជប៉ុន សុខចិត្តឲ្យចិនចូលមកដែររឺទេ? ត្រង់នេះហើយ ដែលយើងនៅមិនច្បាស់។
ចំណុចមួយទៀត អាចយកមកពិចារណាដែរ គឺថា មកត្រឹមពេលនេះ កិច្ចព្រមព្រៀង TPP នេះ នៅមិនទាន់ចូលជាធរមានទេ ដោយសារគេត្រូវការប្រទេសហត្ថលេខីយ៉ាងហោចណាស់ ៦ប្រទេសផ្តល់សច្ចាប័ន ហើយប្រទេសទាំង៦ ត្រូវមានផលិតផលដុលផ្ទែក្នុងសរុប (PIB ) ៨៥% ក្នុងចំណោមប្រទេសហត្ថលេខីទាំងអស់។ ដូច្នេះ បើសិន ចិនចូល វាអាចជំរុញឲ្យTPP ចូលជាធរមាន បានរហ័ស ព្រោះចិនមានPIB ធំប្រហែលនឹងអាមេរិក។ តែយ៉ាងណា លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីជប៉ុនធ្លាប់និយាយថា បើទ័លណាស់ ព្យួរTPP សិនក៏បានដែរ ចាំរដ្ឋាភិបាលអាមេរិកអាណត្តិក្រោយ ចាំអនុវត្តវា ក៏បាន៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ