មហាគម្រោង “ផ្លូវមួយខ្សែក្រវ៉ាត់មួយ” របស់ចិន ល្អតែមើល តែអាចមិនល្អស៊ី
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:២៤
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៣មក លោកស៊ី ជីនពីង ប្រធានាធិបតីចិន បានផ្តួចផ្តើមគំនិត បង្កើតគម្រោងដ៏មហាសាលមួយ ដែលមានឈ្មោះថា “ផ្លូវមួយខ្សែក្រវ៉ាត់មួយ” ដើម្បីរំលឹក និងធ្វើឲ្យរស់ឡើងវិញ នូវផ្លូវក្រណាត់សូត្រ ដែលដែនដីចិន ធ្លាប់មានតួនាទីសំខាន់បំផុត ក្នុងអតីតកាល។ គម្រោង ”ផ្លូវមួយខ្សែក្រវ៉ាត់មួយ” របស់ចិននេះ គឺជាគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវថ្នល់ ខ្សែរថភ្លើង បំពង់បង្ហូរឧស្ម័ន និងកំពង់ផែជាច្រើន ដើម្បីផ្សារផ្ជាប់ចិន ជាមួយនឹងទ្វីបអឺរ៉ុប អាស៊ី និងអាហ្វ្រិក ហើយតាមរយៈនេះ ចិននឹងពង្រីកដែនឥទ្ធិពលពាណិជ្ជកម្មរបស់ខ្លួន ទូទាំងសកលលោក។ ក៏ប៉ុន្តែ ៤ឆ្នាំក្រោយការចាប់ផ្តើម គំរោងនេះ ហាក់នៅនឹងថ្កល់ តាមបណ្តាប្រទេសមួយចំនួន ដោយមូលហេតុផ្សេងៗគ្នា ខណៈដែលរដ្ឋាភិបាលចិនឯណោះ ខិតខំផ្សាយពាណិជ្ជកម្មអួតថា គំរោងនេះ កំពុងតែហក់ទៅមុខយ៉ាងលឿន។ ការពិត វាអាចខុសគ្នាឆ្ងាយពីពាក្យឃោសនាទាំងនេះ។
នរណាដែលមិនដឹងមិនឮ អំពីឥទ្ធិពល លទ្ធភាព និងមហិច្ឆិតារបស់ចិន ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ? គ្មានអ្វីមួយដែលចិនចង់បានហើយ មិនបាននោះទេ។ អំណាចទឹកប្រាក់របស់ចិន កំពុងប្រមូលអូសទាញប្រទេសមួយចំនួនធំ សឹងតែមួយសកលលោក ឲ្យសហការរកស៊ីជាមួយ បើទោះបីជាជំនួញរកស៊ីទាំងនោះ ត្រូវចិនស្រូបយកប្រយោជន៍តែម្នាក់ឯងក្តី។
ពង្រីកដែនឥទ្ធិពលចិន ពាសពេញសកលលោក
គម្រោង ផ្លូវមួយខ្សែក្រវ៉ាត់មួយ ដែលលោកស៊ី ជីនពីង បានផ្តួចផ្តើមឡើង ត្រូវបានគេមើលឃើញថា គឺជាគំរោងដ៏មហាសាល ដែលនៅពីក្រោយនេះ គឺជាការពង្រីកដែនឥទ្ធិពលសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម និងភូមិសាស្ត្រនយោបាយរបស់ចិន នៅលើទ្វីបអាស៊ី អឺរ៉ុប និងអាហ្វ្រិក។ តាមរយៈគម្រោងនេះ មហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចធំបំផុតទី២ កំពុងតែព្យាយាមច្បាមយក ទីផ្សារដោះដូរពាណិជ្ជកម្ម ទីផ្សារវត្ថុធាតុដើម និងប្រភពថាមពល នៅគ្រប់ច្រកល្ហកទាំងអស់។
វាគឺជាគម្រោងកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ផ្លូវថ្នល់ ស្ពាន ផ្លូវរថភ្លើងល្បឿនលឿន កំពង់ផែ បំពង់បង្ហូរប្រេង បំពង់បង្ហូរឧស្ម័ន ខ្វាត់ខ្វែងចេញពីអឺរ៉ុប ឆ្លងកាត់រុស្ស៊ី និងអាស៊ីកណ្តាល ចេញពីអាហ្វ្រិក ឆ្លងកាត់ដើមបូព៌ា និងអាស៊ីខាងត្បូង ចេញពីចិន ឆ្លងកាត់មកអាស៊ីអាគ្នេយ៍យើង ជាដើម ។ល។ ក្រៅពីហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដឹកជញ្ជូន ក្នុងគម្រោងនេះ ក៏មានការកសាង តំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេស ទីតាំងស្តុក តំបន់ឧស្សាហកម្មផ្តាច់មុខ ជាច្រើនកន្លែង នៅតាមប្រទេសទាំងអស់ ៦៥ប្រទេស ដែលគិតជាទឹកប្រាក់ មានតំលៃមិនតិចជាង១០០ម៉ឺនលានដុល្លារ ទេ។
៤ឆ្នាំមកហើយ ដែលរដ្ឋាភិបាលចិន បានព្យាយាមអូសទាញ ទិញទឹកចិត្ត និងបញ្ជោររដ្ឋាភិបាលប្រទេសពាក់ព័ន្ធទាំងអស់ ឲ្យចូលរួមក្នុងគម្រោងនេះ។ ខណៈដែល ថ្នាក់នាំចិនឯណោះ ខំពពាយនាយ ផ្សាយពាណិជ្ជកម្មថា គម្រោងនេះជាគំរោងដ៏ល្អសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកទាំងមូល ហើយទទួលបានការគាំទ្រ យ៉ាងអធិកអធមពីសំណាក់គ្រប់ភាគី តែការពិតជាក់ស្តែង ឯណោះវិញ គំរោងដ៏ធំមហាសាលរបស់ចិននេះ កំពុងជួបឧបសគ្គជាច្រើន នៅតាមប្រទេសផ្សេងៗ។
ក្រៅពីការរិះគន់ជាទូទៅ ស្តីពីផលប្រយោជន៍ដ៏ស្តួចស្តើង ដែលបានមកពីគម្រោងនេះ សម្រាប់ប្រទេសមួយចំនួន គំរោងនេះ កំពុងជួបនូវការរាំងស្ទាំងដោយសាររបបនយោបាយ ការប្រជែងអំណាច អំពើពុករលួយ និងអសន្តិសុខ នៅតាមប្រទេសទាំងនោះ។ ប្រទេសមួយចំនួន នៅក្នុងគំរោងនេះ គឺមានរបបដឹកនាំផ្តាច់ការ គ្មានប្រជាធិបតេយ្យ គ្មានការដឹកនាំដែលប្រកបដោយតម្លាភាពទេ។
ខ្សែរថភ្លើងល្បឿនលឿនរបស់ចិន គឺសំរាប់តែអ្នកមាន
នៅឥណ្ឌូណេស៊ី អស់រយៈពេល២ឆ្នាំមកហើយ ដែលចិន បានច្បាមយកបាន នូវកិច្ចសន្យាសម្បទាន សាងសង់ខ្សែរថភ្លើងល្បឿនលឿន។ បើទោះបីជាគម្រោងផ្លូវដែកនេះ ត្រូវបានបើកសម្ពោធជាផ្លូវការនៅកោះហ្សាវ៉ា ដោយលោកប្រធានាធិបតីឥណ្ឌូណេស៊ី កាលពីឆ្នាំ២០១៦ក៏ដោយ តែគេមិនទាន់ឃើញមានដែកមួយដុំនៅឡើយទេ។ ប្រភពនៃភាពយឺតយ៉ាវនេះ គឺអាចមកពីការប្រជែងអំណាច ដណ្តើមផលប្រយោជន៍គ្នា រវាងមន្តី្រធំៗក្នុងរដ្ឋាភិបាលឥណ្ឌូណេស៊ី ជាមួយនឹងអាជ្ញាធរខេត្ត គ្រប់គ្រងតាមមូលដ្ឋាន។រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងគមនាគមន៍ឥណ្ឌូណេស៊ី បានបដិសេធ មិនឆ្លើយអ្វីទាំងអស់ ទាក់ទិននឹងគម្រោងសាងសង់ផ្លូវរថភ្លើងរបស់ចិននេះ។
បុរសឈ្មោះNeng Sri អ្នកលក់ចំណីតាមរទេះ ជនជាតិឥណ្ឌូណេស៊ីម្នាក់ បានបញ្ជាក់ប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានបារាំងថា គាត់ទើបតែឃើញមានត្រាក់ទ័រជីកដី មួយ ពីរ មកចាប់ផ្តើមកាយដី នៅរវាងប៉ុន្មានខែចុងក្រោយនេះប៉ុណ្ណោះ។ បុរសម្នាក់នេះត្អូញថា ទោះមានខ្សែរថភ្លើងល្បឿនលឿន ក៏ដូចជាមិនមាន។ ប្រជាជនក្រីក្រដូចជាលោក បានត្រឹមតែអង្គុយមើលរថភ្លើង បើកឆ្លងកាត់ដីស្រែចំការខ្លួនតែប៉ុណ្ណោះ គ្មានវាសនាបានជិះវាទេ។ រថភ្លើងល្បឿនលឿន គឺសម្រាប់ពួកអ្នកមាន អ្នកជំនួញ ដែលគេត្រូវការពេលវេលា ដើម្បីធ្វើជំនួញរបស់គេ។ ចំណែកអ្នកក្រដូចលោក មិនខ្វះទេពេលវេលា តែអ្វីដែលខ្វះ គឺប្រាក់ដើម្បីទិញអង្ករតែប៉ុណ្ណោះ។
ចិនតម្រូវឲ្យយកបុគ្គលិកខ្លួនមកធ្វើការ
ដូចគ្នាដែរ គម្រោងខ្សែរថភ្លើងល្បឿនលឿនមួយទៀត ចេញពីចិន ទៅសិង្ហបុរី ដោយឆ្លងកាត់ ឡាវ ថៃ និងម៉ាឡេស៊ី ក៏កំពុងតែជួបបញ្ហា មិនទាន់ដំណើរការទៅមុខស្រួលដែរ។ រដ្ឋាភិបាលយោធាថៃ បានបង្អែរបង្អង់ ដោយសារតែគេមិនពេញចិត្ត ចំពោះលក្ខខណ្ឌកម្ចីឥណ្ឌទាន ព្រមទាំងបទដ្ឋានច្បាប់ ដែលគ្រប់គ្រងលក្ខខណ្ឌការងារ របស់បុគ្គលិកទាំងអស់ ដែលមកធ្វើការក្នុងគំរោងនេះ។ ចិន មិនបានបោះត្រឹមតែលុយទេ តែចិនក៏បានដាក់កំហិត ឲ្យយកបុគ្គលិករបស់ខ្លួន មកធ្វើការក្នុងគំរោងនេះដែរ។ ទើបតែនៅរវាងខែកក្កដា កន្លងទៅនេះទេ ដែលរដ្ឋាភិបាលយោធាថៃ បានបើកភ្លើងខៀវ បញ្ចេញប្រាក់ចំនួន៥ពាន់លានដុល្លារ ដើម្បីចាប់ផ្តើមការដ្ឋាន។
ផ្លូវដែលតំលៃ៥ពាន់លានដុល្លារ សម្រាប់ឡាវ ដែលក្រីក្របំផុត
ចំណែកនៅឡាវវិញ ការដ្ឋានសំណង់ សង់ខ្សែផ្លូវដែកប្រវែង ជាង៤០០ គីឡូម៉ែត្រនេះ បានចាប់ផ្តើមហើយ។ បើទោះបីជាគ្រប់គ្នាដឹងថា ឡាវជាប្រទេស រស់ក្រោមសម្ពាធសេដ្ឋកិច្ចរបស់ចិនក៏ដោយ តែក៏មិនមែនមានន័យថា ថ្នាក់ដឹកនាំ និងមតិសាធារណៈឡាវ បានគាំទ្រពេញទំហឹងដែរ ចំពោះគំរោងនេះ។ ខ្សែរថភ្លើងល្បឿនលឿននៅឡាវនេះ មានតំលៃជាង៥ពាន់លានដុល្លារ ពោលគឺស្មើនឹងពាក់កណ្តាល នៃចំណូលដុលក្នុងស្រុកសរុបរបស់ឡាវ។ សួរថាតើខ្សែរថភ្លើងល្បឿនលឿន ថ្លៃ៥ពាន់លានដុល្លារនេះ មានប្រជាជនឡាវ ប៉ុន្មាននាក់ ដែលបានទទួលផល? ខណៈសេវាសាធារណៈ វិស័យអបរំ សាលារៀន វិស័យសុខាភិបាលរបស់ឡាវ ស្ថិតនៅក្នុងកម្រិតមួយដ៏សែនលំបាក តោកយ៉ាកនៅឡើយនោះ។
គម្រោងវិនិយោគចិន ជំរុញឲ្យមានវិបត្តិនៅភូមាកាន់តែធ្ងន់
នៅភូមាឯណោះ ជម្លោះរវាងជនជាតិភាគតិច ជាមួយនឹងកងទ័ព ដែលក្តោបក្តាប់អំណាចសេដ្ឋកិច្ច សឹងតែទាំងស្រុង កំពុងតែរុញវិបត្តិសង្គម ឲ្យកាន់តែធ្លាក់ដុនដាបធ្ងន់ធ្ងរ។ អំពើព្រៃផ្សៃ ដែលកងទ័ពភូមា ឃុបឃិតជាមួយអាជ្ញាធររដ្ឋរ៉ាឃីន ធ្វើទៅលើសហគមន៍ជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា គឺមួយចំណែកធំ ដើម្បីចង់ប្រមូលក្តោបក្តាប់ដីស្រែចំការរបស់ពួកគេ យកទៅធ្វើសម្បទានឲ្យក្រុមហ៊ុនចិន យកលុយចែកគ្នាតែប៉ុណ្ណោះ។ ចិនមានគម្រោងសាងសង់កំពង់ផែសមុទ្រដ៏ធំមួយ នៅរដ្ឋរ៉ាឃីន ព្រមទាំងមានបំពង់បង្ហូរប្រេងឆ្លងពីឈូងសមុទ្រ បង់ហ្គាល់ ឆ្ពោះទៅកាន់ខេត្តយូណាន របស់ចិនទៀតផង។
ឧបសគ្គនៅប៉ាគីស្ថាន គឺអស្ថិរភាព
គម្រោង ផ្លូវមួយខ្សែក្រវ៉ាត់មួយរបស់ចិននេះ ក៏ត្រូវពើបប្រទះនឹងប្រទេសមួយចំនួន ដែលមានបញ្ហាសន្តិសុខនៅរ៉ាំរ៉ៃ ដូចជាប៉ាគីស្ថានជាដើម។ កិច្ចព្រមព្រៀងក្នុងតម្លៃទឹកប្រាក់សរុប ៤ម៉ឺន៦ពាន់លានដុល្លារ ត្រូវបានចុះហត្ថលេខារវាងចិន និងប៉ាគីស្ថាន តាំងតែពីឆ្នាំ២០១៣ម្លេះ ដើម្បីបើកច្រកសេដ្ឋកិច្ចថ្មីមួយឲ្យចិន អាចមានកំពង់ផែសមុទ្រ មួយជ្រុងទៀត។ នោះគឺកំពង់ផែក្រុងការ៉ាឈី ដែលនឹងអនុញ្ញាតឲ្យចិន អាចមានទ្វារបើក ទៅដល់មាត់ច្រកតំបន់ដើមបូព៌ាក្បែរឧបទ្វីបអារ៉ាប៊ី ដែលជាជង្រុកប្រេង និងឧស្ម័នធម្មជាតិ។
ប៉ុន្តែគម្រោងនៅប៉ាគីស្ថាន មិនអាចទៅមុខបានលឿន ដោយសារប៉ាគីស្ថាន មានក្រុមឧទ្ទាមបះបោរជាច្រើន ធ្វើទុកបុកម្នេញ។ ការដ្ឋានសំណង់ តែងតែត្រូវក្រុមឧទ្ទាមភាគខាងជើង ចេញមកវាយបំផ្លាញ ប្លន់សម្លាប់ ចាប់ជំរិតជាដើម។ វិស្វករ ក្រុមការងាររបស់ចិន ក៏បានរងគ្រោះជាច្រើនលើក។ ក្រុមឧទ្ទាម បានដាក់គ្រាប់បែកបំផ្ទុះ កំទេចបំពង់បង្ហូរឧស្ម័នទៀតផង។
ល្អមើល តែមិនល្អស៊ី
ការពិតជាក់ស្តែងនៃដំណើរទៅមុខ នៃគម្រោងនេះ វាហាក់នៅឆ្ងាយពីអ្វីដែលចិនបានប្រកាស។ ជាងនេះទៅទៀត ឧបសគ្គរាំងស្ទាក់ទាំងអស់នេះ ក៏បង្ហាញឲ្យឃើញដែរថា ខុសពីអ្វីដែលចិនអួតថាគម្រោងនេះល្អ គេគាំទ្រគ្រប់គ្នា តែធាតុពិត មិនមែនអញ្ចឹងទាំងស្រុងទេ។ រដ្ឋាភិបាលចិនកាន់តែពពាយនាយ គេកាន់តែចោទសួរ។
របៀបធ្វើជំនួញរបស់ចិន អ្នកណាក៏ទទួលស្គាល់ដែរ ថាជាវិធីធ្វើជំនួញផ្លូវកាត់ មិនខ្វល់ពីផលវិបាក ហានិភ័យយូរអង្វែង ឬផលប្រយោជន៍រួម របស់ប្រជាជនមូលដ្ឋានឡើយ។ ប្រជាជនសាមញ្ញ ទទួលបានផលតិចតួចណាស់ ពីគម្រោងមហាសាលនេះ។
ផ្ទុយទៅវិញ ដីស្រែ ផ្ទះសម្បែងរបស់ពួកគេ អាចប្រឈមមុខនឹងការរឹបអូស ពីអាជ្ញាធរដើម្បីបំពេញតម្រូវការឲ្យគម្រោង។ លុយវិនិយោគរបស់ចិន មិនត្រឹមតែមិនបានផ្តល់ផលប្រយោជន៍ឲ្យប្រជាជនសាមញ្ញហើយ ថែមទាំងបានជួយជម្រុញប្រពៃណីពុករលួយ ស៊ីសំណូក សូកប៉ាន់ បក្សពួកប្រើអំណាច ឲ្យកាន់តែទូលំទូលាយ ជាងមុនទៅទៀត៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ