ភូមា៖ ប្រជាជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ពីសេចក្តីទុក្ខវេទនា ប្រែក្លាយជាការតស៊ូ ដោយអំពើហិង្សា
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:១៧
ភាគខាងលិចភូមា ក្នុងរដ្ឋរ៉ាឃីន កំពុងតែជ្រួលច្របល់ ដោយអំពើហិង្សាជាប្រចាំថ្ងៃ បន្ទាប់ពីផ្ទុះអំពើហិង្សា រវាងក្រុមឧទ្ទាមរ៉ូហ៊ីងយ៉ា និងកងកម្លាំងភូមា។ ប្រជាជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ទាំងភូមិៗ បានរត់ទៅសុំជ្រកនៅតាមព្រំដែនបង់ក្លាដែស ដើម្បីគេចចេញពីការធ្វើបាប ពីសំណាក់ នគរបាលនិងទាហានភូមា។ ពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ គេសង្កេតឃើញថា ប្រជាជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ា បានប្រមូលកំហឹង និងការឈឺចាប់របស់ខ្លួន ប្រែក្លាយទៅជាការប្រើប្រាស់អំពើហិង្សា ប្រើអាវុធដើម្បីសងសឹក ទៅលើអាជ្ញាធរភូមា។ អ្វីដែលធ្វើឲ្យគេ ងឿងឆ្ងល់បំផុតនោះ គឺ គេពុំយល់ពីគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលភូមា ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហានេះ ទាល់តែសោះ!
ពេលខ្លះ គេសឹងតែចោទសួរថា តើក្នុងក្រសែរភ្នែករដ្ឋាភិបាលភូមា ប្រជាជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ា គឺជាមនុស្សរឺក៏ជាសត្វ? សេចក្តីទុក្ខលំបាក ការកៀបសង្កត់ផ្លូវចិត្ត សន្តិសុខ និងសេដ្ឋកិច្ច ដែលប្រជាជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ា បានរងទទួល ក្នុងគ្រាកន្លងមកនេះ បានធ្វើឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិ បានឃើញ ពីមុខមាត់ពិត របស់ក្រុមយោធាភូមា និងរដ្ឋាភិបាលថ្មី ដែលដឹកនាំដោយលោកស្រី អ៊ុងសាន ស៊ូជី។ ឯណាទៅ សេចក្តីសណ្តោស មេត្តា ករុណា ចំពោះជីវិតមនុស្សសត្វ តាមធម៌ព្រះពុទ្ធសាសនា ដែលប្រជាជនភូមា គោរពយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួននោះ?
គេនៅចាំមិនភ្លេចទេ រូបភាពប្រជាជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ារាប់ពាន់ រាប់ម៉ឺននាក់ ដែលបញ្ជ្រៀតគ្នា ជិះទូតរសាត់អណ្តែតក្នុងសមុទ្រ ដើម្បីរត់គេចពីការធ្វើបាបនៅភូមា។ កើតមកជាកូនអ្នកភូមិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា គោរពសាសនាអ៊ីស្លាម គឺប្រៀបបាននឹងការនាំមកជាមួយ នូវការជិះជាន់ និងពុំមានសិទ្ធិសេរីភាពអ្វីទាំងអស់។ ប្រជាជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ា នៅភូមា ដែលមានចំនួនប្រមាណជា១លាននាក់ ហើយភាគច្រើនរស់នៅក្នុងរដ្ឋរ៉ាឃីន រឺហៅម្យ៉ាងទៀតថា រដ្ឋអារ៉ាខាន់នោះ មិនត្រូវបានអាជ្ញាធរភូមា ប្រគល់អត្តសញ្ញាណបណ្ណ ទទួលស្គាល់ថាជាប្រជាជនពេញសិទ្ធិឡើយ។
“មនុស្សប្រុសទាំងក្មេងទាំងចាស់ ស្ម័គ្រចិត្តតស៊ូសងសឹក បើទោះបីមានតែដំបង និងកាំបិត”
យ៉ាងហោចណាស់ មានជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ប្រមាណជា៤សែននាក់ ដែលកំពុងសំងំជ្រកនៅក្នុងជំរំ Cox’s Bazar ក្នុងទឹកដីបង់ក្លាដែស។ ជាមួយនឹងអំពើហិង្សាចលាចល ការដុតបំផ្លាញភូមិស្រុក ដែលបានបន្ត ៣ថ្ងៃចុងក្រោយនេះ មានប្រជាជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ាប្រហែល៣ពាន់នាក់ បានរត់ឆ្លងទៅបង់ក្លាដែស។ ក៏ប៉ុន្តែ ប្រឈមមុខនឹងចំនួនជនភៀសខ្លួន ដែលកាន់តែច្រើនទៅៗ លើសពីសមត្ថភាពខ្លួន ដែលក្រីក្រស្រាប់ទៅហើយនោះ រដ្ឋាភិបាលបង់ក្លាដែស បានសម្រេចចិត្តទប់ស្កាត់ មិនទទួលយកប្រជាជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ា បន្ថែមទៀតទេ។
អ្វីដែលអាជ្ញាធរបង់ក្លាដែស បានកត់សំគាល់នោះ គឺប្រជាជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ដែលមកសុំជ្រកកោនក្នុងជំរំ ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ សុទ្ធសឹងតែជាមនុស្សស្រី និងកុមារតូចៗ។ ស្រ្តីរ៉ូហ៊ីងយ៉ាជាច្រើន សុទ្ធតែបានអះអាងប្រាប់ អ្នកយកព័ត៌មានបារាំងថា ប្តីពួកគេបានជូនពួកគេមកដល់មាត់ស្ទឹង តាមបណ្តោយព្រំដែនបង់ក្លាដែស ហើយក៏លាគ្នាត្រឹមនោះ។ ប្តីៗរបស់ពួកគេ បានសុខចិត្តត្រលប់ទៅភូមិវិញ ដើម្បីធ្វើការតស៊ូ ប្រយុទ្ធសងសឹង នឹងកងកម្លាំងភូមា បើទោះបីជាមានតែដំបង និងកាំបិតក៏ដោយ។
រាប់សិបឆ្នាំមកហើយ ដែលប្រជាជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ត្រូវបានអាជ្ញាធរភូមា រើសអើស និងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ។ តែកន្លងមក ជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា បានជ្រើសរើសការតស៊ូ ដោយសន្តិវិធី មិនដែលប្រើប្រាស់អំពើហិង្សាឡើយ។ ក៏ប៉ុន្តែមួយឆ្នាំចុងក្រោយនេះ គេសង្កេតឃើញថា ក្រុមមនុស្សប្រុសរ៉ូហ៊ីងយ៉ា បានចងគ្នាជាក្រុម បង្កើតជាក្រុមបះបោរ ហើយបានចេញធ្វើសកម្មភាពហិង្សា វាយសម្លាប់ រឺដុតប៉ុស្តិ៍នគរបាលភូមា ជាច្រើនកន្លែង។ ក្រុមឧទ្ទាមមួយឈ្មោះ កងទ័ពរំដោះរ៉ូហ៊ីងយ៉ារដ្ឋអារ៉ាខាន់ (ASRA) ត្រូវបានលេចធ្លោរឡើង នៅរវាងចុងឆ្នាំ២០១៦។ គឺក្រុមនេះហើយ ដែលបានអំពាវនាវ ប្រមែរប្រមូលមនុស្សប្រុសរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ឲ្យស្ម័គ្រចិត្តចូលប្រយុទ្ធសងសឹកនិងកងកម្លាំងភូមា។
ក្តីអស់សង្ឃឹម លាយឡំនឹងកំហឹង ក្លាយជាការសងសឹកដោយហិង្សា
បន្តិចម្តងៗ ការតស៊ូរើបំរាស់ ដើម្បីបានសិទ្ធិសេរីភាព របស់ប្រជាជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ា បានក្លាយជាការដង្ហើយហៅចង់បានឯករាជ្យ។ សម្លេងអំពាវនាវ របស់ក្រុមឧទ្ទាមរ៉ូហ៊ីងយ៉ានេះ បានឮរំពងទៅដល់ជំរំជនភៀសខ្លួនរ៉ូហ៊ីងយ៉ា នៅឯបង់ក្លាដែស។ មនុស្សប្រុស ឬយុវជន ដែលបានទៅដល់ទីនោះ បាននាំគ្នាត្រលប់មកភូមាវិញ ដើម្បីចូលរួមជាមួយនឺងចលនានេះ។
សួរថា តើពួកគេមានជំរើសដែរឬទេ? បុរសចំណាស់រ៉ូហ៊ីងយ៉ាម្នាក់ បាននិយាយប្រាប់អ្នកយកព័ត៌មានបារាំងថា គឺអាជ្ញាធរភូមា ដែលបានរុញច្រានពួកគេ ឲ្យខ្នងដល់ជញ្ជាំង គ្មានជំរើសអ្វីផ្សេង ក្រៅពីប្រើដៃវាយតបវិញឡើយ។ យុវជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ធំដឹងក្តីឡើង មិនដែលស្គាល់អ្វីហៅថាក្តីសង្ឃឹមឡើយ ក្រៅតែពីវិចបង្វេចរត់ពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងមួយ ដើម្បីគេចចេញពីការធ្វើបាបរបស់ភូមា។ បុរសម្នាក់នេះនិយាយបន្តថា គេមិនឲ្យសិទ្ធិសេរីភាពយើង។ គេធ្វើបាប ជាន់ឈ្លីយើង ប្រៀបបាននឹងស្មៅ ដែលដុះនៅតាមផ្លូវ។ នៅឯជំរំ ក្នុងប្រទេសបង់ក្លាដែសទៀតសោត គឺពោរពេញដោយភាពក្រីក្រលំបាកជាទីបំផុត។ នៅទីនោះ យុវជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ដូចស្ថិតក្នុងឋាននរកខ្មៅងងឹត គ្មានពន្លឺអ្វីទាល់តែសោះ។ មនុស្សប្រុសរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ទាំងក្មេងទាំងចាស់ ពុំមានអ្វីឲ្យបាត់បង់លើសនេះទៀតទេ ហើយសេចក្តីស្លាប់ ក៏លែងមានតម្លៃ ធ្វើឲ្យពួកគេភ័យខ្លាចទៀតឡើយ។
ជាការពិត អំពើហិង្សាដែលបានកើតឡើងក្នុងពេលចុងក្រោយនេះ គឺស្តែងឲ្យឃើញច្បាស់ ពីកំហឹងទ័លច្រក ទប់លែងបានរបស់ក្រុមរ៉ូហ៊ីងយ៉ា។ ពួកគេបានចេញមកដុតបំផ្លាញប៉ុស្តិនគរបាល ជាច្រើនកន្លែង។ សកម្មភាពទាំងនេះ ត្រូវបានវាយតបតវិញ ពីសំណាក់អាជ្ញាធរភូមា តាមរយៈការចុះទៅតាមចាប់មនុស្សតាមភូមិ ហើយនឹងឈានទៅដល់ការដុតបំផ្លាញផ្ទះប្រជាជន។
គ្មានអំពើហិង្សាណាមួយដែលត្រឹមត្រូវឡើយ តែអ្វីដែលគេបន្ទោសអាជ្ញាធរភូមា គឺចំណាត់ការ ដែលមិនយុត្តិធម៌ ធ្វើឡើងទៅលើមនុស្សស្លូតត្រង់ទាំងអស់តែម្តង។ រដ្ឋាភិបាលភូមា បានហៅក្រុមឧទ្ទាមរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ថាជាក្រុម ភេរវកម្ម។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណោះ រដ្ឋាភិបាលភូមា ថែមទាំងបានចោទអង្គការសិទ្ធិមនុស្សជាច្រើន ដែលធ្វើការនៅតាមមូលដ្ឋាន ថាបានជួយលាក់បំពួន នឹងទំនុកបំរុងក្រុមនេះ។ រដ្ឋាភិបាលភូមា មិនបានធ្វើការបែងចែកថា ក្រុមណាជាជនដៃដល់ ក្រុមណាជាជនស្លូតត្រង់ទេ។
“មិនយល់ថា រដ្ឋាភិបាលភូមា ចង់គិតដោះស្រាយយ៉ាងណា!”
លោក Phil Robertson ប្រធានអង្គការHuman Rights Watch ប្រចាំនៅអាស៊ី បានលើកឡើងថា លោកមានអារម្មណ៍ថា លោកស្រីអ៊ុងសាន ស៊ូជី ហាក់ពុំដឹងថាស្ថានភាពជាក់ស្តែងទេ។ វាអាចមកពីលោកស្រី បានទទួលដំណឹងតែពីខាងកងទ័ពភូមា ឬពីទីប្រឹក្សាមួយចំនួនតូច ដែលពុំស្គាល់ការពិតជាក់ស្តែងយ៉ាងណានៅឯរដ្ឋរ៉ាឃីន។ អ្នកសង្កេតការសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះ បានបន្តថា លោកមិនយល់ថាលោកស្រីអ៊ុងសាន ស៊ូជី ក៏ដូចជារដ្ឋាភិបាលភូមា គិតចង់ធ្វើយ៉ាងណា មានគោលនយោបាយដោះស្រាយយ៉ាងណាឡើយ!
មិនត្រឹមតែមិនមានយន្តការដោះស្រាយឲ្យបានច្បាស់លាស់ យូរអង្វែង រដ្ឋាភិបាលភូមា បែរជាបើកដៃ ឲ្យកងទ័ពធ្វើសកម្មភាពហិង្សា ទៅលើសហគមប្រជាជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ាទៅវិញ។ ការដុតបំផ្លាញភូមិស្រុក ដេញចាប់មនុស្សយ៉ាងអាណាធិបតេយ្យ គឺប្រៀបបានដូចជារដ្ឋាភិបាលភូមា មានបំណងបណ្តេញជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ឲ្យចេញអស់ពីទឹកដីខ្លួន។ តើនេះឬជាដំណោះស្រាយ ដែលរដ្ឋាភិបាលភូមាចង់បាន?
ភូមាកំពុងរុញក្រុមឧទ្ទាមរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ឲ្យក្លាយជាជនអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម
រដ្ឋាភិបាលភូមា កំពុងត្រូវសហគមអន្តរជាតិចង្អុរមុខ ថាបានបិទភ្នែក បណ្តោយឲ្យកងទ័ពធ្វើបាបប្រជាជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ា។ គណកម្មការអន្តរជាតិមួយ ដែលផ្តួចផ្តើមឡើង ដោយលោក កូហ្វ៊ី អាណាន់ អតីតអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ បានចេញសេចក្តីប្រកាសមួយ អំពាវនាវឲ្យភូមាបញ្ឈប់សកម្មភាពធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ ទៅលើជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ជាបន្ទាន់ មុននឹងអ្វីៗហួសពេល។
ក្រុមឧទ្ទាមរ៉ូហ៊ីងយ៉ា នឹងអាចក្លាយជាជនអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម បានយ៉ាងងាយ ដោយសារចិត្តស្អប់គុំគួនរបស់ពួកគេ។ ចលនាភេរវកម្មអ៊ីស្លាម អន្តរជាតិ ដូចជាក្រុមអាល់កាយដា ឬក្រុមជីហាតអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម អាចនឹងឆក់ឱកាស ប្រើប្រាស់ក្រុមឧទ្ទាមរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ដើម្បីពង្រីកឥទ្ធិពល។ ហើយប្រទេសអ៊ីស្លាមផ្សេងទៀត នឹងប្រាកដជាចងក្រងគ្នា ដើម្បីផ្តល់ជំនួយជាអាវុធ ឬជាថវិកា ឲ្យដល់ក្រុមរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ដើម្បីប្រយុទ្ធតស៊ូ។
ទង្វើរបស់រដ្ឋាភិបាលភូមានាពេលនេះ គឺមិនខុសពីដាក់បង្កៃ គ្រាប់បែកនៅផ្ទះខ្លួនឯងឡើយ។ រដ្ឋាភិបាលភូមា ត្រូវតែចាត់វិធានការ បញ្ចប់រាល់សកម្មភាពរើសអើស ទៅលើជនជាតិរ៉ូហ៊ីងយ៉ា។ ក្នុងនាមជាមនុស្សដូចគ្នា ប្រជាជនរ៉ូហ៊ីងយ៉ា ត្រូវតែទទួលបានសិទ្ធិសេរីភាព និងការគោរព ដូចគ្នាទៅនឹងប្រជាជនភូមាឯទៀត។ ក្នុងនាមជាអ្នកកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា រដ្ឋាភិបាលភូមា គួរធ្វើការបង្រ្កាបលើចលនារើសអើងប្រកាន់ពូជសាសន៍ ដែលព្រះសង្ឃជ្រុលនិយមមួយចំនួន បានផ្សព្វផ្សាយបំផុសបំផុល។ រាល់ទង្វើអយុត្តិធម៌ បៀតបៀនធ្វើបាបអ្នកដ៏ទៃ គឺជាអំពើបាប៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ