បើផុតពីអាមេរិក អាហ្វហ្កានីស្ថានអាចរំពឹងលើរុស្ស៊ី ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:២៩
ឆ្នាំ២០១៦ ជាឆ្នាំដែលមានជនរងគ្រោះស៊ីវិល អាហ្វហ្កានីស្ថានកើនឡើងខ្ពស់បំផុត គិតចាប់ពីឆ្នាំ២០០៩មក។ ភេរវកម្មមួយហើយមួយទៀត មិនថានៅតំបន់ជាយស្រុក ឬកណ្តាលរដ្ឋធានីទេ។ របបក្រុងកាប៊ូល កំពុងរងការគំរាមកំហែងខ្លាំងឡើងៗ ខ្លាំងជាងពេលណាៗទាំងអស់ ពីសំណាក់ ពួកអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយម។ ចុះប្រសិនបើអាមេរិករបស់លោកដូណាល់ ត្រាំ ស្រាប់តែសម្រេចបិទបញ្ចប់ជំនួយយោធាទៀត នោះតើរដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្កានីស្ថាន ពិតត្រូវ រាប់ថ្ងៃចាំស្លាប់ឬ ? តាលីបង់នឹងមានឱកាសវិញឬ ?
តាំងពីជាង៤០ឆ្នាំមកហើយ គេកម្រមានដំណឹងល្អធ្លាក់មកពីប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថាន! ព័ត៌មានចុងក្រោយនៅតែមានន័យដដែល គ្មានអ្វីគួរប្លែកសោះ។ ការសិក្សាពីរចុងក្រោយ ទើបបង្ហាញជាសាធារណៈ កាលពីប៉ុន្មានថ្ងៃនេះ បានលាតត្រដាងអំពីស្ថានភាពសន្តិសុខដ៏ដុនដាបធ្ងន់ធ្ងរ សម្រាប់ថ្ងៃអនាគតប្រសិនបើពួកតាលីបង់ វិលមកកាន់អំណាចវិញ។
ទីមួយ ជារបាយការណ៍របស់រដ្ឋាភិបាលអាមេរិក។ អាមេរិកបានកត់សម្គាល់ឃើញមានការបាត់បង់កម្លាំងទាហានអាហ្វហ្កានីស្ថាន ច្រើនខ្លាំងនៅឆ្នាំ ២០១៦ បើប្រៀបទៅឆ្នាំមុន។
ទាហាន និងប៉ូលិស ជិត ៧ពាន់នាក់បានស្លាប់ ពោលគឺស្មើនឹងកំណើន៣៥% ក្នុងរយៈពេលតែមួយឆ្នាំ។ អត្រាបាត់បង់នេះ បញ្ជាក់បានយ៉ាងច្បាស់ថា ពួកតាលីបង់ និងពួកអង្គការរដ្ឋអ៊ីស្លាម ដែលទើបមកឈរជើងនៅភាគខាងកើតប្រទេស មានកម្លាំងខ្លាំង និងជីវិតរឹងមាំខ្លាំង។
រឹងមាំ ល្មមនឹងអាចធ្វើឱ្យទាហានអាហ្វហ្កានីស្ថាន ដែលបើរាប់ជាផ្លូវការ មានឡើងដល់ប្រមាណជាងបីសែននាក់ បំពាក់បំប៉ននិងឧបត្ថម្ភដោយអាមេរិក បាក់ទឹកចិត្ត លើកលែងតែពួកអវត្តមាន និងពួកអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយមដែលបន្លំខ្លួនជ្រៀតចូលធ្វើទាហាន។ ខាងប៉ូលិសវិញ ក៏មិនប្រសើរ កាលពីសប្តាហ៍មុន ប៉ូលិស៨នាក់ ត្រូវបានប៉ូលិសគ្នាសម្លាប់ ព្រោះជននេះត្រូវពួកតាលីបង់បង្វិលបាន។
ឯកសារទីពីរ ដែលកាន់តែគួរឱ្យព្រួយបារម្ភទៀត នោះគឺបើអង្គការសហប្រជាជាតិ ឆ្នាំ២០១៦ ជាឆ្នាំមរណៈខ្លាំងបំផុតសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋស៊ីវិលអាហ្វហ្កានីស្ថាន ដោយមានចំនួនជនរងគ្រោះ ៤៥០០នាក់ និងរបួស ៨០០០នាក់។ ជាចំនួនដ៏ច្រើនបំផុតមិនធ្លាប់មានទេ គិតតាំងពីឆ្នាំ២០០៩មក។ នេះជាលទ្ធផលនៃការប្រយុទ្ធដ៏ហិង្សាដែលផ្តុំគ្នាជាពិសេសតំបន់ភាគខាងត្បូងប្រទេស ប៉ុន្តែគ្មានខេត្តណាមួយបានសុខស្ងាត់ អត់អំពើហិង្សាទេ។ មួយរយៈចុងក្រោយនេះ ស្ថានភាពប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្នាបានបន្ថយល្បឿន ព្រោះមិនមែនដោយសារមានដំណោះស្រាយអ្វីទេ តែដោយហេតុតែអាកាសធាតុមិនអំណោយផល ជារដូវត្រជាក់មានធ្លាក់ទឹកកកផង។ នៅពេលរដូវផ្ការីកមកដល់ មេឃក្តៅបន្តិច ការវាយប្រហារ របស់ពួកតាលីបង់មកលើកម្លាំងរដ្ឋាភិបាល នឹងស្ទុះឡើងវិញជាក់ជាមិនខាន។
តែយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏រដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្កានីស្ថាន បានទទួលជំនួយដោយចុងដៃចុងជើងពីអាមេរិក អាចទប់ទល់ជាប់។ តាលីបង់ មិនអាចផ្តួលរដ្ឋាភិបាលក្រុងកាប៊ូលបានឡើយ ក្នុងពេលខ្លីភ្លាមៗនេះ។ អាមេរិកគ្មានកម្លាំងសន្ធឹកសន្ធាប់ជួយអាហ្វហ្កានីស្ថានដូចពេលមុនមែន តែក៏បានរក្សាយោធាជាង៨ពាន់នាក់ គ្រាន់ជួយបង្វិកបង្ហាត់ បំពាក់បំប៉ន និងជាទន្ទល់ទ្រទាហានអាហ្វហ្កានីស្ថាន ឱ្យប្រឈមនឹងពួកតាលីបង់និងពួកអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយមផ្សេងទៀត ដូចជាផ្តល់ព័ត៌មាន តាមដានរូបភាពផ្កាយរណប យន្តហោះដ្រូន ឬការវាយប្រហារតាមផ្លូវអាកាស។
ចុះបើកម្លាំងដ៏តិចតួចនេះ ត្រូវដកចេញទាំងស្រុងទៀត ?! លោក ដូណាល់ ត្រាំ បានអះអាងប្រាប់ប្រធានាធិបតីអាហ្វហ្កានីស្ថានថានឹងគាំទ្រអាហ្វហ្កានីស្ថាន ពេញមួយអាណត្តិលោក ប៉ុន្តែនរណាអាចថាត្រូវ បើប្រធានាធិបតីធ្លាប់សម្តែងឱ្យគេឃើញថាលោកអាចក្រលាស់ពាក្យបានយ៉ាងអស្ចារ្យទៅហើយនោះ ?!
ប្រសិនបើដូច្នេះមែន អាហ្វហ្កានីស្ថាន អាចនឹងវិលទៅរកស្ថានការណ៍ដូចកាលពីជាងពីរទសវត្សរ៍កន្លះមុន។ នៅឆ្នាំ១៩៨៩ យោធាក្រហមសូវៀត បានដកខ្លួនចេញ បន្ទាប់ពីបរាជ័យមិនអាចរកសន្តិភាពឱ្យអាហ្វហ្កានីស្ថាន។ បីឆ្នាំក្រោយរដ្ឋាភិបាលកុម្មុយនិស្តដាក់បន្តុំដោយម៉ូស្គូ ក៏ធ្លាក់ អាហ្វហ្កានីស្ថានក៏បានធ្លាក់ក្នុងកណ្តាប់ដៃតាលីបង់។
តែសេណារីយោនេះទំនងជាមិនអាចទៅរួចទេ ព្រោះផុតពីអាមេរិកទៅ អាហ្វហ្កានីស្ថាន អាចវិលទៅពឹងលើរុស្ស៊ីបានជាថ្មី។ រុស្ស៊ី ដែលប្រឹងចេញមុខចេញមាត់ខ្លាំង ក្នុងសំណុំរឿងអន្តរជាតិផ្សេងៗ ដូចយ៉ាងស៊ីរី ក៏កំពុងបង្ហាញមុខចង់ដោះស្រាយវិបត្តិឱ្យអាហ្វហ្កានីស្ថាន។ ម៉ូស្គូនឹងទទួលរៀបចំសន្និសីទអន្តរជាតិស្តីពីអាហ្វហ្កានីស្ថាន នៅពាក់កណ្តាលខែកុម្ភៈខាងមុខនេះ ដោយបានកោះអញ្ជើញរួចជាស្រេចទៅហើយ បណ្តាប្រទេសក្នុងតំបន់ ដូចជារុស្ស៊ី អាហ្វហ្កានីស្ថាន ប៉ាគីស្ថាន ចិន អ៊ីរ៉ង់ និងឥណ្ឌា។ តាលីបង់ក៏ទំនងជានឹងត្រូវបានរុស្ស៊ីចង់អញ្ជើញឱ្យចូលរួមដែរតែគ្មានឡើយភាគីបស្ចឹមលោក។ នេះបើតាមការបង្ហើបឱ្យដឹងរបស់លោក ឡាវ្រូស ប្រមុខការទូតរុស្ស៊ី ដែលសង្ឃឹមថាអាមេរិករបស់លោកត្រាំ ងាយទាក់ទងជាងរដ្ឋបាលមុន និងងាយនាំជោគជ័យឱ្យអាហ្វហ្កានីស្ថាន៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ