២០ឆ្នាំក្រោយអង់គ្លេសផ្ទេរហុងកុងអោយចិន លោកស៊ី ជីនពីងព្រមានហុងកុងកុំអោយព្រហើននឹងចិន
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:២៩
ថ្ងៃសៅរ៍១កក្កដានេះ ហុងកុងប្រារព្ធខួប២០ឆ្នាំនៃការផ្ទេរដែនដីហុងកុងពីអង់គ្លេសទៅអោយចិនវិញ។ ព្រឹកថ្ងៃ១កក្កដានេះដែរ លោកស្រី Carrie Lam អាយុ៦០ឆ្នាំ បានស្បថចូលកាន់តំណែងជាអភិបាលហុងកុងថ្មី បន្តពីលោក Leung Chun-ying។ ពិធីចូលកាន់តំណែងមានលក្ខណៈពិសេស ដោយសារមានវត្តមានជាលើកដំបូង របស់ប្រធានាធិបតីស៊ី ជីនពីង។
លោកស៊ីបានធ្វើដំណើរមកហុងកុង តាំងពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ម្ល៉េះ។ ថ្ងៃសៅរ៍នេះ ប្រធានាធិបតីចិនបានព្រមានហុងកុងកុំអោយដើរហួសបន្ទាត់ក្រហម របស់រដ្ឋអំណាចក្រុងប៉េកាំង។ ដោយឡែក ព្រឹកមិញនេះ មានការប៉ះទង្គិចរវាងសកម្មជនគាំទ្ររដ្ឋអំណាចចិន និងសកម្មជនប្រជាធិបតេយ្យ។
លោកស៊ី ជីនពីងព្រមានហុងកុងកុំអោយដើរហួសបន្ទាត់ក្រហម
នេះជាលើកទី១ហើយ ដែលប្រធានាធិបតីចិន ឈានជើងជាន់ដីហុងកុង តាំងពីលោកស៊ី ចូលកាន់តំណែងប្រធានាធិបតីឆ្នាំ២០១២មក។ លោកស៊ី ធ្វើដំណើរមកហុងកុង ក៏គឺដើម្បីអបអរខួប២០ឆ្នាំនៃការផ្ទេរដែនដីហុងកុងពីអង់គ្លេសអោយចិនដែរ។ អ្នកណាក៏ដឺងដែរថា យុវជននៅហុងកុងភាគច្រើនមិនពេញចិត្តរដ្ឋអំណាចប៉េកាំងទេ។ ពួកគេចង់បានសិទ្ធិសេរីភាព ប្រជាធិបតេយ្យពេញលេញ ចង់អោយហុងកុងឯករាជ្យ។
ប្រឈមនឹងចលនាតវ៉ាប្រជាធិបតេយ្យនៅហុងកុង ប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជីនពីង លើកឡើងថា តាំងពីហុងកុងត្រូវបានផ្ទេរមកអោយចិនវិញ ហុងកុងមានសេរីភាពនិងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យជាងពេលណាៗទាំងអស់។ លោកស៊ី ជីនពីងចង់សំដៅន័យចំថា ក្រោយលែងនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់អង់គ្លេសហ្នឹងហើយ ដែលហុងកុងទទួលបានសេរីភាពឡើងវិញនោះ។ ពោលគឺហុងកុងឥឡូវនេះ មានសេរីភាពជាងពេលណាៗទាំងអស់។
លោកស៊ី ជីនពីង ថែមទាំងព្រមានទៀតថា រាល់ការប៉ុនប៉ងបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់បូរណភាពនិងសន្តិសុខជាតិចិន រាល់ការប៉ុនប៉ងប្រឆាំងនឹងរដ្ឋអំណាចក្រុងប៉េកាំង ក៏ដូចជាប្រឆាំងច្បាប់មូលដ្ឋានក្នុងតំបន់រដ្ឋបាលពិសេសហុងកុង គឺជាទង្វើដែលដើរហួសបន្ទាត់ក្រហម ហួសព្រំដែន ដែលមិនអាចទទួលយកបាន។ ប្រធានាធិបតីចិនចង់ព្រមានអ្នកហុងកុង ពិសេសយុវជនតែម្តង អោយឃើញថា រដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំងអត់ធ្មត់ច្រើនណាស់ហើយ។
កិច្ចព្រមព្រៀងផ្ទេរហុងកុងអោយចិន ត្រូវបានអនុវត្តឆ្នាំ១៩៩៧។ កិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ត្រូវបានចុះហត្ថលេខា កាលពីឆ្នាំ១៩៨៤ រវាងចិននិងអង់គ្លេស។ អត្ថន័យកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ឈរលើគោលការណ៍ ប្រទេសមួយ ប្រព័ន្ធ២។ ពោលគឺចិនត្រូវធានាអោយហុងកុងមានរបបគ្រប់គ្រងប្រជាធិបតេយ្យ ធានាការគោរពសិទ្ធិសេរីភាពមូលដ្ឋានអោយបានរហូតដល់ឆ្នាំ២០៤៧។
សម្រាប់ប្រធានាធិបតីចិន ២០ឆ្នាំមកនេះ រដ្ឋអំណាចក្រុងប៉េកាំងលះបង់ច្រើនហើយ ព្រោះក្រុងប៉េកាំងព្រមអនុវត្តគោលការណ៍ប្រទេសមួយ ប្រព័ន្ធ២ ព្រមអោយហុងកុងមានប្រព័ន្ធតុលាការឯករាជ្យ អាចបោះឆ្នោតជ្រើសរើសមេដឺកនាំខ្លួន។ ក្រុងប៉េកាំងព្រមអោយអោយហុងកុងបន្តលេចធ្លោ ក្នុងឆាកអន្តរជាតិ ធ្វើអោយហុងកុងនៅតែទាក់ចំណាប់អារម្មណ៍អ្នកវិនិយោគ និងអ្នកទេសចរគ្រប់ទិសទី គឺលះបង់ច្រើនហើយ។ លោកស៊ី ជីនពីង មិនអាចបណ្តោយអោយយុវជនឈាមរាវនៅហុងកុងធ្វើអ្វីស្រេចតែចិត្ត ហួសពីនេះទេ។ ហុងកុងស្ថិតក្រោមការកាន់កាប់របស់អង់គ្លេសជាង១សតវត្សមែន តែក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រ ហុងកុងស្ថិតក្នុងដែនដីចិន ជាកូនជាចៅរបស់ចិន។ ហុងកុងត្រូវគោរពប៉េកាំង ដែលជាម៉ែឪ ត្រូវស្គាល់ប្រវត្តិខ្លួនអោយច្បាស់។ ប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជីនពីង បានប្រាប់អោយហុងកុងកែលម្អប្រព័ន្ធអប់រំ ធ្វើយ៉ាងណាអោយអ្នកហុងកុងជ្រួតជ្រាបពីប្រវត្តិជាតិ និងវប្បធម៌ចិន។
អ្នកហុងកុងនៅតែប្រកាន់គោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ មិនខ្លាចរដ្ឋអំណាចក្រុងប៉េកាំង អភិបាលហុងកុងថ្មី លោកស្រីឡាំ មានកាតព្វកិច្ចលំបាកចំពោះមុខ
ទោះមានវត្តមានប្រធានាធិបតីស៊ី ជីនពីង ក្នុងដែនដីហុងកុងនៅថ្ងៃខួបប្រគល់ហុងកុងអោយចិនក៏ដោយ យុវជនហុងកុងដូចជានៅតែមិនខ្លាចរដ្ឋអំណាចប៉េកាំងទេ។ ជាក់ស្តែង ព្រឹកថ្ងៃសៅរ៍១កក្កដានេះ សកម្មជនប្រជាធិបតេយ្យបាននាំគ្នារំលឹកខួបចលនាតវ៉ានិស្សិតធានអាន់មែន ឆ្នាំ១៩៨៩។ សកម្មជនគាំទ្រក្រុងប៉េកាំងបាននាំគ្នាបង្អាក់ចលនាប្រជាធិបតេយ្យ ធ្វើអោយមានការប៉ះទង្គិចគ្នាឡើង។ ប៉ូលិសបានអន្តរាគមន៍ និងនាំខ្លួនសកម្មជនប្រជាធិបតេយ្យ មុននឹងដោះលែងពួកគេមកវិញ។
ចលនាតវ៉ាទាមទារសេរីភាព ឯករាជ្យភាពពីរដ្ឋអំណាចចិន នៅតែមាននៅហុងកុង។ សកម្មជនប្រជាធិបតេយ្យដែលបានតវ៉ាថ្ងៃសៅរ៍នេះ បានលើកផ្ទាំងរូបថតសកម្មជនប្រឆាំង លីវ ស៊ាវប៉ូ ដែលជាជ័យលាភីណូបែលសន្តិភាព ដែលចិនទើបនឹងដោះលែងកាលពីចុងខែឧសភាទៀតផង។ លោកស្រី ការី ឡាំ ដែលឡើងធ្វើជាអភិបាលថ្មីនៅហុងកុង ប្រហែលមិនងាយស្រួលប្រជាជនគ្រប់គ្រងហុងកុង មិនងាយបង្រួបបង្រួមអ្នកគាំទ្រចិន និងក្រុមតវ៉ាប្រជាធិបតេយ្យអោយត្រូវរ៉ូវគ្នាទេ។
អ្នកហុងកុងនៅតែមើលឃើញថា ចិនជ្រៀតជ្រែកកិច្ចការផ្ទៃក្នុងហុងកុងកាន់តែខ្លាំង។ ហុងកុងអាចបោះឆ្នោតជ្រើសរើសមេដឺកនាំខ្លួនក៏ដោយ ក៏ត្រូវតែឆ្លងកាត់ការជ្រើសរើសពីគណៈកម្មការបោះឆ្នោត។ បេក្ខជនឈរឈ្មោះ តែងទទួលបានការគាំទ្រពីក្រុងប៉េកាំង។ ទាំងលោកស្រីការី ឡាំ មេដឺកនាំហុងកុងថ្មី ទាំងលោក Leung Chun-ying មេដឺកនាំអាណត្តិមុន សុទ្ធតែត្រូវអ្នកហុងកុងចោទថា ស្និទ្ធនឹងប៉េកាំង សុទ្ធតែជាកូនអុករបស់ក្រុងប៉េកាំង។ អញ្ចឹងហើយ ទើបបានជានៅតែមានចលនាប្រជាធិបតេយ្យទាមទារសេរីភាព ឯករាជ្យនៅហុងកុង បែបយ៉ាងចលនាឆ័ត្រពណ៌លឿង កាលពីឆ្នាំ២០១៤។
លោកស្រីឡាំ អាយុ៦០ឆ្នាំ ជាអភិបាលហុងកុងថ្មី ត្រូវគេចោទថា ជាអាយ៉ងក្រុងប៉េកាំង ដោយសារលោកស្រីធ្លាប់សំដែងការគាំទ្រដល់នយោបាយកែទម្រង់របស់ចិន។ កាលពីមុនបោះឆ្នោតអភិបាលហុងកុងថ្មី លោកស្រីឡាំ ចាញ់ប្រជាប្រិយភាពរបស់លោក Jonh Tsang ដែលជារដ្ឋមន្ត្រីហិរញ្ញវត្ថុ។
ក្នុងពេលអបអរខួប២០ឆ្នាំនៃការផ្ទេរហុងកុងអោយចិនវិញ ប្រធានាធិបតីស៊ី ជីនពីង បានសន្យាគោរពគោលការណ៍ប្រទេស១ ប្រព័ន្ធ២ សម្រាប់ហុងកុងមែន ប៉ុន្តែ ថ្ងៃសុក្រម្សិលមិញ ក្រសួងការបរទេសចិនលើកឡើងថា សេចក្តីប្រកាសរវាងចិននិងអង់គ្លេស លើលក្ខន្តិកៈហុងកុង ឆ្នាំ១៩៨៤នោះ លែងសមស្រប សមហេតុផលទៀតហើយ។ តើចិនកំពុងចង់មានន័យថា លក្ខន្តិកៈបែបនេះ លែងមានតម្លៃគួរអនុវត្តទៀតទេដឺង? ដូច្នេះ ភាពតានតឹងរវាងហុងកុង និងប៉េកាំង នៅតែមានជានិច្ច៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ