អាហ្វហ្កានីស្ថានបោះឆ្នោតសភា ក្នុងសភាពហិង្សានិងរញ៉េរញៃ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៦:២៦
ពលរដ្ឋអាហ្វហ្កានីស្ថានចំនួនប្រមាណបួនលាននាក់បានទៅបោះឆ្នោតនៅចុងសប្តាហ៍នេះ។ ជាការបោះឆ្នោតសភា ដែលរៀបចំឡើងដោយយឺតយ៉ាវ ជាងកាលកំណត់ដល់ទៅបីឆ្នាំ។ តាមធម្មតា ការបោះឆ្នោតឆ្នោតគ្រោងប្រព្រឹត្តទៅតែមួយថ្ងៃសៅរ៍ទី ២០តុលាតែប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែដោយហេតុអស្ថិរភាពនិងបញ្ហាបច្ចេកទេស ដំណើរការបោះឆ្នោតបានបង្អូសដល់ថ្ងៃអាទិត្យមួយថ្ងៃបន្ថែមទៀត។ ក្នុងសភាពបែបនេះ តើអាហ្វហ្កានីស្ថានយល់យ៉ាងណា ? ជាជោគជ័យ ឬបរាជ័យ ?
នេះជាការបោះឆ្នោតសភាជាតិអាហ្វហ្កានីស្ថានលើកទីបី គិតចាប់តាំងពីរបបតាលីបង់ដួលរលំទៅ នៅឆ្នាំ២០០១មក។ ការបោះឆ្នោតលើកទីមួយប្រព្រឹត្តនៅឆ្នាំ ២០០៥ លើកទីពីរនៅឆ្នាំ២០១០ ហើយការបោះឆ្នោតលើកទីបី ត្រូវយឺតយ៉ាវអូសពេលពន្យារអស់ដល់ជាងបីឆ្នាំកន្លះ និងលើកពេលម្តងហើយម្តងទៀត ម្តងថាធ្វើនៅខែមេសា បន្ទាប់មកថាកក្កដា ទម្រាំសម្រេចជាប្រាកដជាក់ស្តែង នៅខែ តុលា ម្សិលមិញនេះ។ ក្នុងចំណោមអ្នកទៅចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតជិត៩លាននាក់ ជាងបួនលាននាក់បានបង្ហាញវត្តមាន។
ដូច្នេះ សម្រាប់លោកប្រធានាធិបតីអាហ្វហ្កានីស្ថាន ការបោះឆ្នោតសភាជាតិនេះ ជាជោគជ័យ ! នៅក្នុងសារអាត់ថ្លែងទៅកាន់ប្រជាជាតិ នៅយប់មិញ លោក អាស្ហ្រាហ្វ ហ្កានី បានថ្លែងអំណរគុណប្រជាពលរដ្ឋដែលបានចូលរួមបោះឆ្នោត និងដែលបង្ហាញឱ្យពិភពលោកទាំងមូលឱ្យឃើញថា អាហ្វហ្កានីស្ថានច្រានចោលអំពើហិង្សាផង និងបង្ហាញប្រាប់ពួកតាលីបង់ថា ពលរដ្ឋអាហ្វហ្កានីស្ថានមិនស្ថិតក្រោមបង្គាប់នរណាទេ។ ទីប្រឹក្សាសន្តិសុខរបស់លោកប្រធានាធិបតីបានអួតសរសើរអំពីដំណើរការល្អនៃការបោះឆ្នោតដោយមានតួលេខរបស់គណៈកម្មការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតជាសំអាងផងថា មានការបោះឆ្នោតនេះមានឧប្បតិហេតុថយចុះអស់ពាក់កណ្តាល បើប្រៀបទៅ នឹងការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី កាលពីបួនឆ្នាំកន្លះមុន និងមួយភាគបីនៃអ្នកបោះឆ្នោតជាស្ត្រីភេទ។
សុន្ទរកថាផ្លូវការមិនដូចស្ថានភាពជាក់ស្តែង
មិនដូចទេ ! អាជ្ញាធរអាហ្វហ្កានីស្ថាន បានផ្តល់តុល្យការរងគ្រោះថាមានស្លាប់យ៉ាងហោចណាស់ ១៧នាក់ និង៨០នាក់រងរបួស នៅក្នុងការវាយប្រហារដាច់ដោយឡែកផ្សេងៗគ្នា ក្នុងអំឡុងពេលបោះឆ្នោតនេះ។ នេះជាតួលេខផ្លូវការ ! ប៉ុន្តែបើតាមភ្នាក់ងារព័ត៌មានបារាំង AFP រាប់ឃើញមានជនរងគ្រោះយ៉ាងហោច៣០០នាក់ ស្លាប់៦៥នាក់។ ពួកតាលីបង់វិញ បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដែរ កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ ថាបានធ្វើការវាយប្រហាររំខានចំនួន ៤០៧ករណី នៅមួយចុងសប្តាហ៍នេះ។
អាជ្ញាធរបានលើកសរសើរពលរដ្ឋដែលបានចំណាយពេល ប្រថុយជីវិត ដោយឈរតម្រង់ជួរយ៉ាងវែងចាំបោះឆ្នោត។ តែអ្នកសង្កេតការណ៍ជាច្រើនបានបកស្រាយខុសពីនេះ ! ការតម្រង់ជួរយ៉ាងវែងខ្លះត្រូវចាំដល់ពីរ-បីម៉ោង ដោយហេតុតែកង្វះការរៀបចំ សម្ភារៈ និងបុគ្គលិករៀបចំបោះឆ្នោត អសមត្ថភាព និងគ្មានការត្រៀមលក្ខណៈជាមុន។
ម៉ាស៊ីនផ្ទៀងផ្ទាត់ក្រយៅដៃ
តាមគម្រោងការបោះឆ្នោតមានតែមួយថ្ងៃទេ ប៉ុន្តែដោយហេតុមានអំពើហិង្សា ការិយាល័យបោះឆ្នោតជាច្រើនមិនអាចបើកទ្វារ ទើបត្រូវបន្ថែមថ្ងៃអាទិត្យមួយទៀត។ នេះជាហេតុផលមួយភាគ តែមួយផ្នែកធំ គឺដើម្បីបង្គប់ភាពយឺតយ៉ាវនិងការលំបាកដ៏ធ្ងន់ធ្ងរនៃដំណើរការបោះឆ្នោត បង្កឡើងដោយបញ្ហាបច្ចេកទេសនិងចំណាត់ការមិនល្អ។ អាហ្វហ្កានីស្ថាន បានសម្រេចបើជាលើកទីមួយម៉ាស៊ីនផ្ទៀងអត្តសញ្ញាណក្រយៅដៃ Biometrique នៅនាទីចុងក្រោយតែម្តង។ ការប្រើម៉ាស៊ីនផ្ទៀងផ្ទាត់អត្តសញ្ញាណ ទាមទារដោយបក្សនយោបាយជាច្រើន ដើម្បីកាត់បន្ថយការលួចបន្លំ ដែលមានច្រើននៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន បែរជាធ្វើឱ្យការបោះឆ្នោតកាន់តែរញ៉េរញ៉ៃថែមទៀត។ កំហុសនិងការរិះគន់ខ្លាំងធ្លាក់ទៅលើគណៈកម្មការរៀបចំបោះឆ្នោត ដែលបានចេញមុខសុំទោស តែបដិសេធច្រានចោលពាក្យចោទប្រកាន់ថាមានចំណាត់ការមិនល្អ។
បាត់ជំនឿ
ការបោះឆ្នោតនេះ ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាដំណាក់កាលដ៏ចំបងមួយ មុនការរៀងចំជំនួបប្រជុំអង្គការសហប្រជាជាតិ នៅទីក្រុងហ្សឺណែវ ខែវិច្ឆិកាខាងមុខ ដោយអាហ្វហ្កានីស្ថាន ត្រូវបង្ហាញប្រទេសម្ចាស់បំណុលទាំងអស់ថាប្រទេសកំពុងធ្វើដំណើរទៅមុខ ក្នុងវិថីប្រជាធិបតេយ្យហើយ។ ព្រោះសូមបញ្ជាក់ថា ការបោះឆ្នោតនេះមានតម្លៃជាវិញ្ញាសាសាកល្បង សម្រាប់ការបោះឆ្នោតដ៏សំខាន់បំផុត ដែលប្រព្រឹត្តទៅនៅខែមេសាឆ្នាំក្រោយ នោះគឺការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី។ ប៉ុន្តែតាមរយៈដំណើរការបោះឆ្នោតនៅចុងសប្តាហ៍នេះ ទំនុកចិត្ត ចាប់ផ្តើមរលេះបន្តិចម្តងៗហើយ ! សហគមអន្តរជាតិ ក្រោមបេសកកម្មជំនួយអង្គការសហប្រជាជាតិនៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន (MANUA) គាំទ្រអ្នករៀបចំការបោះឆ្នោតនិងអ្នកដឹកនាំនយោបាយអាហ្វហ្កានីស្ថាន ចុងដៃចុងជើងបំផុត ហើយជំនឿទុករបស់ពួកគេលើ លទ្ធផលបោះឆ្នោត ក៏កាន់តែធ្លាក់ចុះទាបខ្លាំងមែនទែន។
ប៉ុន្តែបើតាមអ្នកវិភាគ នយោបាយម្នាក់ នៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន គេមិនរង់ចាំការបោះឆ្នោតដែលគ្មានលួចបន្លំ ឬតវ៉ាប្រឆាំងទេ ! ការបោះឆ្នោតនេះគួរតែត្រូវចាត់ទុកបានថាជាជោគជ័យ បើមើលទៅលើចំនួនអ្នកចូលរួម ដូចអ្វីដែលលោកប្រធានាធិបតីបានប្រកាសយ៉ាងដូច្នោះ ព្រោះថា ពលរដ្ឋម្ចាស់ឆ្នោត បានផ្តល់សារជាមេរៀនប្រាប់ពូកតាលីបង់ថា ក្រោយសង្គ្រាមជាច្រើនឆ្នាំ ដំណោះស្រាយមានតែច្រកមួយ នោះគឺច្រកនយោបាយ។ តែពួកតាលីបង់ ក៏ជាអ្នកឈ្នះ ព្រោះបានសាបព្រោះអំពើហិង្សាច្រើន និងបង្កភាពជ្រួលច្របល់ខ្លាំងក្នុងពេលបោះឆ្នោត៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ