វិស័យទេសចរណ៍ក៏ដូចជាវិស័យវិនិយោគ ក្រុមឧត្តមសេនីយថៃងាករកចិនជាជាងអាមេរិក
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:១៦
នៅក្នុងប្រទេសថៃ ក្រោយរដ្ឋប្រហារយោធាទម្លាក់រដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលក្នុងខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១៤ មក រាជាណាចក្រនៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍មួយនេះកំពុងត្រៀមខ្លួនរៀបចំបោះឆ្នោតសភានៅថ្ងៃទី២៤ មីនាខាងមុខ។ គឺជាការបោះឆ្នោតលើកទី១ គិតតាំងពីឆ្នាំ ២០១១។ តែអ្វីដែលគ្រប់គ្នាកំពុងសម្គាល់ឃើញនៅក្នុងរបបសឹកនារយៈពេលជិត ៥ឆ្នាំកន្លងទៅ គឺការដែលក្រុមឧត្តមសេនីយបានដកខ្លួនចេញពីអាមេរិកទៅឱបចិន ពិសេសទាក់ទាញអ្នកទេសចរ និងអ្នកវិនិយោគចិន។ អ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលក្រុងបាងកកចង់បាន និងសង្ឃឹម គឺការចូលរួមរបស់ចិននៅក្នុងមហាគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធដែលត្រូវចំណាយប្រាក់ជាង ៤៥ ០០០លានដុល្លារ។ តើរាត្រីទឹកឃ្មុំដែលថៃ និងអាមេរិកធ្លាប់មានជាមួយគ្នាបានក្លាយជាទឹកខ្មេះហើយ ឬ?។
ជាការបន្តរាត្រីទឹកខ្មេះ ឬអាចនឹងប្រែក្លាយជារាត្រីទឹកឃ្មុំឡើងវិញរវាងអាមេរិក និងថៃ វាអាស្រ័យទាំងស្រុងលើលទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃទី២៤ មីនាខាងមុខ។ បើមេរដ្ឋប្រហារយោធាលោកប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចាអាចជាប់ឆ្នោតកាន់អំណាចជាបន្តទៀត នោះភាពល្អូកល្អឺនជាប្រពៃណីរវាងក្រុងបាងកក និងក្រុងវ៉ាស៊ីនតោននឹងបន្តជំនួសដោយរាត្រីទឹកឃ្មុំរវាងក្រុងបាងកក និងក្រុងប៉េកាំង។ ពិតណាស់ ការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃទី២៤ មីនា ឆ្នាំ ២០១៩ ជាការបោះឆ្នោតលើកទី១ គិតតាំងពីក្រោយរដ្ឋប្រហារយោធាទម្លាក់រដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលក្នុងខែឧសភា ឆ្នាំ ២០១៤ និងក៏ជាលើកដំបូងគិតតាំងពីឆ្នាំ ២០១១។ តែគេបានសង្កេតឃើញជារួមថា ក្នុងរយៈពេលនៃការកាន់អំណាចរបស់របបសឹកជិត ៥ឆ្នាំកន្លងទៅ ក្រុមឧត្តមសេនីយបានដោះដៃពីអាមេរិកទៅឱបចិននៅសឹងគ្រប់វិស័យ ពិសេសសេដ្ឋកិច្ចដោយបើកទ្វារចំហសម្រាប់អ្នកទេសចរណ៍ និងអ្នកវិនិយោគចិន។
ពេញមួយឆ្នាំ ២០១៨ អ្នកទេសចរបរទេសទៅលេងថៃប្រមាណជា ៤០លាននាក់ មានអ្នកទេសចរចិនដល់ទៅ ១០លាននាក់។ គ្រាន់តែក្នុងពេលបុណ្យចូលឆ្នាំចិនពីថ្ងៃទី៤ ដល់ថ្ងៃទី១០ កុម្ភៈកន្លងទៅថ្មីៗនេះ ថៃបានទទួលអ្នកទេសចរចិនចំនួន ៣៣ម៉ឺននាក់។ ដើម្បីអូសទាញអ្នកទេសចរចិនឲ្យកាន់តែច្រើន ក្រសួងទេសចរណ៍ថៃ និងក្រសួងវប្បធម៌ចិនបានសហការណ៍គ្នាបង្កើតឲ្យមានកម្មវិធីវប្បធម៌ផ្សេងៗ ដូចយ៉ាងល្ខោនចិន កម្មវិធីច្រៀង រាំ ឬមួយកម្មវិធីកាយសិល្បករ។ គួររម្លឹកថា ថៃក៏ដូចជាប្រទេសជិតខាងមួយចំនួននៅក្នុងតំបន់ដែរ មានជនអន្តោប្រវេសន៍ចិនចូលទៅតាំងលំនៅដ្ឋានតាំងពីប៉ុន្មានសតវត្សមកហើយ។ ប្រជាជនថៃដើមកំណើតចិនបានក្លាយជាតួអង្គសេដ្ឋកិច្ចយ៉ាងសំខាន់របស់ប្រទេស ហើយកូនចៅរបស់ពួកគេក៏កំពុងបន្តគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុនធំៗនាពេលសព្វថ្ងៃទៀត។
ប៉ុន្តែ ទោះបីជាមានភាពជាញាតិសន្តានប្រវត្តិសាស្រ្ត និងភូមិសាស្រ្តក៏ដោយ ក៏ថៃនៅមុនសម័យរបបសឹកបច្ចុប្បន្នមិនញញើតបង្ហាញខ្លួនឯងជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់អាមេរិកក្នុងសតវត្សទី២០ ពិសេសក្នុងសម័យសង្រ្គាមវៀតណាមដែលថៃបានអនុញ្ញាតឲ្យអាមេរិកប្រើទឹកដីរបស់ខ្លួនជាមូលដ្ឋានទ័ព។ សមយុទ្ធប្រចាំឆ្នាំរវាងទាហានអាមេរិក និងថៃឈ្មោះ « Cobra Gold » ជាសក្ខីកម្មមួយដែលមិនអាចប្រកែកបាននៃទំនាក់ទំនងស្អិតរមួតរវាងវ៉ាស៊ីនតោន និងបាងកក។ តែគេបានសម្លឹងឃើញថាជាមួយនឹងរបបសឹកក្នុងអំណាចលោកប្រាយុទ្ធ ចាន៉អូចាជិត ៥ឆ្នាំកន្លងទៅ ក្រុមឧត្តមសេនីយហាក់បានដកមួយជំហានពីអាមេរិកងាកទៅរកចិន។ អាចមានហេតុផលចំនួនពីរដែលបញ្ជាក់ពីជម្រើសនេះ ទី១ ថៃបានដឹងខ្លួនឯងថា អាមេរិកក្នុងនាមជាបិតាប្រជាធិបតេយ្យ និងបិតាសិទ្ធិមនុស្សក្នុងលោកមិនសូវសប្បាយចិត្ត និងចង់ឃើញថៃដឹកនាំដោយរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលវិញ និងហេតុផលទី២ គឺសេដ្ឋកិច្ច ព្រោះខុសពីអាមេរិក ចិនបានបែងចែកច្បាស់លាស់រវាងនយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ចដោយមិនលូកដៃចូលជ្រៀតជ្រែកឡើយ។
ចូរកុំភ្លេចថា លោកប្រាយុទ្ធ ចាន់អូចាបានបង្កើតមហាគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធមួយមានឈ្មោះថា « Eastern economic corridor » ឬហៅកាត់ថា EEC។ គឺជាផែនការមហិច្ឆតាមួយដែលរបបសឹកគ្រោងអភិវឌ្ឍមជ្ឈមណ្ឌលបច្ចេកវិទ្យាដ៏ធំ និងគ្រោងសង់ផ្លូវរត់ភ្លើងល្បឿនលឿនមួយដែលត្រូវចំណាយលុយសរុបជាង ៤៥ ០០០លានដុល្លារ។ មានប្រទេសអឺរ៉ុបមួយចំនួន អាមេរិក កូរ៉េខាងត្បូង ឬជប៉ុនកំពុងសម្លឹងចង់ទទួលបានមហាគម្រោងមួយនេះដោយស្រក់ទឹកមាត់។ តែក្រុមអ្នកវិភាគ និងក្រុងបាងកកខ្លួនឯងបានមើលឃើញដូចគ្នាថា ផ្អែកលើបរិបទពិភពលោកសព្វថ្ងៃ ហើយផ្អែកលើគម្រោងចំណាយដ៏ច្រើនសម្បើមរបៀបនេះ បើគ្មានអ្នកវិនិយោគគ្រាក់ៗមកពីចិនទេ នោះ « Eastern economic corridor » ក៏ប្រហែលគ្មានថ្ងៃនឹងលេចរូបរាងបានដែរ។
អ៊ីចឹងហើយបានជាក្នុងឆ្នាំ ២០១៨ របបសឹកបាននិយាយជំនះមហាសេដ្ឋីចិនម្នាក់លោក Jack Ma ឲ្យបោះទុនវិនិយោគជាង ៣០០លានដុល្លារនៅក្នុងគម្រោង EEC។ ក្នុងរដូវក្តៅឆ្នាំ ២០១៨ ដដែល ក្រុងបាងកកបានរៀបចំវេទិកាទទួលអ្នកទទួលខុសត្រូវសេដ្ឋកិច្ចចិនជាង ៥០០នាក់ដោយបាននាំទៅពិនិត្យទីតាំងដើម្បីអភិវឌ្ឍគម្រោង EEC នោះ។ ក្រៅពីសេដ្ឋកិច្ច របបសឹកថៃក៏បានសម្លឹងឃើញក្នុងវិស័យយោធាដែរតាមរយៈការទិញនាវាមុជទឹករបស់ចិន។ ប្រជារាស្រ្តថៃភាគច្រើនហាក់មិនសូវភ្ញាក់ផ្អើលប៉ុន្មានទេចំពោះនយោបាយបែរផ្អៀងទៅរកចិននៅក្នុងវិស័យសេដ្ឋកិច្ច តែហាក់មានក្តីបារម្ភ និងមានការប្រយ័ត្នប្រយែងនៅក្នុងវិស័យយោធា។ សរុបមកវិញ ជម្រើសរបស់របបសឹកបែរខ្លួនចេញពីអាមេរិកបន្តិចទៅរកចិនមិនមែនជាការបញ្ចប់រាត្រីទឹកឃ្មុំរវាងវ៉ាស៊ីនតោន និងបាងកកទេ តែជាការផ្តើមមានរាត្រីទឹកឃ្មុំបន្ថែមរវាងប៉េកាំង និងបាងកក៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ