តើលោកលី ក្វាន់យូបានបន្សល់ទុកនូវមរតកអ្វីខ្លះដល់... ចិន?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៥៨
លោកលី ក្វាន់យូ អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តី និងជាស្ថាបនិកនៃប្រទេសសិង្ហបុរី បានទទួលមរណភាព កាលពីថ្ងៃចន្ទ ក្នុងវ័យ ៩១ឆ្នាំ។ លោកបានលាចាកលោកនេះទៅ ដោយបន្សល់ទុកនូវកេរ្តិ៍ឈ្មោះជារដ្ឋបុរសដែលបានប្រែក្លាយសិង្ហបុរីពីកូនកោះមួយដុំតូចដ៏សែនក្រីក្រឲ្យក្លាយទៅជាប្រទេសអ្នកមានបំផុតមួយនៅលើពិភពលោក។ ក៏ប៉ុន្តែ មេដឹកនាំប្រទេសដ៏តូចមួយនេះមិនត្រឹមតែបានបន្សល់ទុកនូវមរតកដល់ប្រទេសខ្លួនឯងប៉ុណ្ណោះទេ តែក៏បានធ្វើជាគំរូដល់បណ្តាប្រទេសជាច្រើនផងដែរ ជាពិសេស ដល់មហាយក្សចិន។
លោកលី ក្វាន់យូ ត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាមេដឹកនាំដែលប្រឆាំងនឹងចលនាកុម្មុយនិស្ត ហើយនៅក្នុងពេលដែលលោកនៅកាន់តំណែងជានាយករដ្ឋមន្រ្តី សិង្ហបុរី និងចិនកុម្មុយនិស្តមិនមានទំនាក់ទំនងការទូតនឹងគ្នានោះទេ រហូតទាល់តែដល់ឆ្នាំ១៩៩០ ដែលជាឆ្នាំដែលលោកលី ក្វាន់យូ ចុះចេញពីតំណែង ទើបសិង្ហបុរី និងសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិនភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងការទូតនឹងគ្នាយ៉ាងពេញលេញ។
ក៏ប៉ុន្តែ បើទោះបីជាយ៉ាងនេះក៏ដោយ គេសង្កេតឃើញថា នៅក្រោយពេលដែលលោកលី ក្វាន់យូ ទទួលមរណភាព រដ្ឋាភិបាល និងបណ្តាញផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានផ្លូវការរបស់ចិនបាននាំគ្នាចូលរួមរំលែកទុក្ខ ព្រមទាំងលើកសរសើរពីស្នាដៃរបស់លោក ប្រៀបបាននឹងការបាត់បង់មេដឹកនាំផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ពួកគេ។
នៅក្នុងសាររំលែកទុក្ខមរណភាពលោកលី ក្វាន់យូ មន្រ្តីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិនបានលើកឡើងថា “លោកលី ក្វាន់យូ គឺជារដ្ឋបុរសអាស៊ីដ៏មានឥទ្ធិពលបំផុត និងជាអ្នកយុទ្ធសាស្រ្តម្នាក់ដែលយល់ច្បាស់ទាំងផ្នត់គំនិតរបស់អាស៊ី និងទាំងចក្ខុវិស័យអន្តរជាតិ”។ លោកប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជីនពីង វិញ បានលើកឡើងថា “លោកលី ក្វាន់យូ គឺជាមិត្តចាស់របស់ប្រជាជនចិន”។
តាមពិត គេសង្កេតឃើញថា សិង្ហបុរី ដែលមានប្រជាជនប្រហែលត្រឹមតែ ១ភាគ៤នៃប្រជាជនរបស់ក្រុងប៉េកាំង គឺជាប្រទេសដ៏គំរូមួយរបស់ចិន ហើយលោកលី ក្វាន់យូ ថ្វីដ្បិតតែជាអ្នកប្រឆាំងនឹងចលនាកុម្មុយនិស្ត ក៏ប៉ុន្តែមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងល្អ ព្រមទាំងមានឥទ្ធិពលយ៉ាងខ្លាំងទៅលើមេដឹកនាំកុម្មុយនិស្តចិន។
រាប់ចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៦ នៅក្នុងពេលដែលសិង្ហបុរីនិងសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិននៅមិនទាន់ភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងការទូតនឹងគ្នានៅឡើយផង លោកលី ក្វាន់យូ បានធ្វើដំណើរទៅប្រទេសចិនរហូតដល់ទៅជាង ៣០លើក ហើយបានជួបជាមួយមេដឹកនាំកំពូលៗរបស់បក្សកុម្មុយនិស្តចិន រាប់ចាប់តាំងពីម៉ៅសេទុង រហូតដល់មេដឹកនាំជំនាន់ក្រោយៗមកទៀត។ ក៏ប៉ុន្តែ មានមេដឹកនាំចិនមួយរូប ដែលលោកលី ក្វាន់យូ មានទំនងជិតស្និទ្ធជាងគេ ហើយដែលទទួលឥទ្ធិពលច្រើនជាងគេពីលោកលី ក្វាន់យូ នោះគឺលោកតេង ស៊ាវពីង ដែលជាទូទៅត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាបិតានៃកំណែទម្រង់សេដ្ឋកិច្ច ដែលបាននាំនូវភាពរុងរឿងមកឲ្យប្រទេសចិនដល់សព្វថ្ងៃ។
លោកលី ក្វាន់យូ បានជួបជាមួយនឹងលោកតេង ស៊ាវពីង នៅក្នុងអំឡុងដំណើរទស្សនកិច្ចលើកទី១របស់លោកទៅកាន់ប្រទេសចិន នៅឆ្នាំ១៩៧៦ ហើយ២ឆ្នាំក្រោយមក គឺនៅខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៧៨ ពោលគឺ ១ខែមុនពេលដែលចិនចាប់ផ្តើមធ្វើកំណែទម្រង់សេដ្ឋកិច្ច លោកតេង ស៊ាវពីង បានធ្វើដំណើរទៅជួបលោកលី ក្វាន់យូ ដល់សិង្ហបុរី។
នៅក្នុងអំឡុងជំនួបទាំងនេះហើយ ដែលមេដឹកនាំទាំងពីរបានជជែកផ្តោះប្តូរយោបល់គ្នា និងស្វែងយល់ទៅវិញទៅមក ជាពិសេស គឺលោកតេង ស៊ាវពីង ដែលបានស្វែងយល់អំពីជោគជ័យនៃនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចរបស់លោកលី ក្វាន់យូ។
ក្រោយៗមកទៀត លោកតេង ស៊ាវពីង ធ្លាប់បានអះអាងថា នៅក្នុងអាជីពនយោបាយរបស់លោក មានតែលោកលី ក្វាន់យូ ម្នាក់តែប៉ុណ្ណោះ ដែលលោកចាត់ទុកជាគ្រូផ្ទាល់ខ្លួន។ នៅចំពោះមុខមន្រ្តីបក្សកុម្មុយនិស្តចិន លោកតេង ស៊ាវពីង ក៏តែងតែលើកយកករណីសិង្ហបុរីនេះដែរ ដើម្បីជាឧទាហរណ៍ និងទឡ្ហីករណ៍ ដើម្បីជំរុញឲ្យមានកំណែទម្រង់នៅចិន។
សម្រាប់លោកតេង ស៊ាវពីង ជោគជ័យនៃនយោបាយរបស់លោកលី ក្វាន់យូ នៅសិង្ហបុរី គឺជាគំរូមួយបង្ហាញថា គេអាចធ្វើកំណែទម្រង់បើកចំហសេដ្ឋកិច្ច ដោយប្រែក្លាយពីសេដ្ឋកិច្ចផែនការ ទៅជាសេដ្ឋកិច្ចទីផ្សារសេរីបែបមូលធននិយម ធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចមានកំណើនខ្ពស់ ហើយបង្កើនកម្រិតជីវភាពរបស់ប្រជាជនបាន ប៉ុន្តែ នៅរក្សាបាននូវរបបនយោបាយតឹងរ៉ឹងតាមបែបកុម្មុយនិស្ត។
នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៧៨ មួយខែក្រោយពីបានទៅបំពេញទស្សនកិច្ចនៅសិង្ហបុរី លោកតេង ស៊ាវពីង បានចាប់ផ្តើមអនុវត្តកំណែទម្រង់ស៊ីជម្រៅទៅលើនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចចិន។ កំណែទម្រង់ដែលបានធ្វើឲ្យសេដ្ឋកិច្ចចិនមានកំណើនខ្ពស់ជាប់ជាប្រចាំ រហូតបានក្លាយទៅជាមហាអំណាចសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកនៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន។
ក្រៅពីនយោបាយសេដ្ឋកិច្ចប្រកបដោយភាពជោគជ័យ មេដឹកនាំចិនមានការចាប់អារម្មណ៍ជាពិសេសទៅលើទស្សនវិជ្ជានយោបាយរបស់លោកលី ក្វាន់យូ ដែលជឿថា គោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សតាមបែបលោកខាងលិច គឺជាគោលការណ៍ដ៏ប្រពៃសម្រាប់លោកខាងលិច តែគេមិនអាចចម្លងយកមកអនុវត្តនៅអាស៊ីបាននោះទេ ពីព្រោះថា អាស៊ីមានលក្ខណៈពិសេសរបស់អាស៊ី។
ចំណុចនេះត្រូវបានទីភ្នាក់ងារព័ត៌មានចិនស៊ីនហួធ្វើការកត់សម្គាល់ នៅក្នុងបទវិចារណកថា កាលពីថ្ងៃចន្ទ ដោយលើកឡើងថា លោកលី ក្វាន់យូបានអភិវឌ្ឍប្រទេសសិង្ហបុរីប្រកបដោយជោគជ័យ រហូតទទួលបាននូវការស្ញប់ស្ញែងពីពិភពលោកទាំងមូល ហើយសិង្ហបុរីអាចសម្រេចបាននូវជោគជ័យនេះ គឺដោយសារតែសិង្ហបុរីមិនចម្លងតាមប្រទេសលោកខាងលិច។ ផ្ទុយទៅវិញ សិង្ហបុរីត្រួសត្រាយផ្លូវដើរដោយខ្លួនឯង ដោយច្បិចយកនូវចំណុចខ្លាំងពីលោកខាងលិចផង និងពីលក្ខណៈពិសេសរបស់អាស៊ីខ្លួនឯងផង។
ចំណុចដ៏សំខាន់មួយទៀត ដែលគេមិនត្រូវមើលរំលង គឺលោក លី ក្វាន់យូ ថ្វីដ្បិតតែជាមេដឹកនាំដែលប្រកាន់យកនូវរបៀបគ្រប់គ្រងបែបផ្តាច់ការ ក៏ប៉ុន្តែ ជាមេដឹកនាំផ្តាច់ការដែលគិតផលប្រយោជន៍ជាតិជាធំ គឺខុសពីមេដឹកនាំផ្តាច់ការនៅតាមបណ្តាប្រទេសអន់ថយជាច្រើន ដែលក្តោបក្តាប់អំណាច ដើម្បីយកទៅបម្រើតែផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ក្រុមគ្រួសាររបស់ខ្លួន បក្សពួករបស់ខ្លួន៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ