ទម្លាប់អាក្រក់មួយចំនួនដែលធ្វើឲ្យខ្មែរខ្វះភាព«ស៊ីវិល័យ»
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:០៧
នៅក្នុងប្រទេសមួយ រដ្ឋាភិបាលជាអ្នកកាច់ចង្គូតនាវា ចំណែកពលរដ្ឋគ្រប់គ្នាគឺជាអ្នកជួយចូកចែវឲ្យនាវានោះធ្វើដំណើរលឿនទៅមុខ។ ប៉ុន្តែ ទម្លាប់អាក្រក់របស់មន្ត្រីនិងពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួនកំពុងធ្វើឲ្យប្រទេសជាតិបាត់បង់សណ្តាប់ធ្នាប់ និងធ្វើឲ្យនាវាកម្ពុជាពិបាកតាមទាន់គេក្នុងតំបន់។ ដោយគ្រាន់តែសង្កេតមើលចរាចរណ៍តាមដងផ្លូវ និងការបោះសំរាមតាមទីសាធារណៈក្នុងអំឡុងពេលបុណ្យអុំទូកនេះ គេអាចយល់បានអំពីបញ្ហានេះ។ ដូច្នេះ ដល់ពេលហើយដែល ខ្មែរគួរភ្ញាក់រលឹកកែប្រែទម្លាប់មិនល្អទាំងឡាយដើម្បីរៀបចំប្រទេសជាតិឲ្យមានសណ្តាប់ធ្នាប់និងស្គាល់ភាព«ស៊ីវិល័យ»។
សណ្តាប់ធ្នាប់ចរាចរណ៍នៅតាមដងផ្លូវ ក៏ដូចជារបៀបរៀបរយនៅតាមទីសាធារណៈផ្សេងៗដែរនៅតែជាបញ្ហាគួរឲ្យឈឺក្បាលដដែល។ អ្នកបើកបរជាច្រើននៅតែមិនខ្ចីរវល់នឹងច្បាប់ចរាចរណ៍។ ការបើកបរឆ្លងកាត់ភ្លើងក្រហម ឈប់លើគំនូសផ្លូវដែលអ្នកថ្មើជើងឆ្លងកាត់ បើកបរឆ្លងគំនូសទ្រូងផ្លូវឬបើកចំកណ្តាលគំនូសពណ៌សដោយមិនខ្វល់ពីអ្នកនៅពីក្រោយ។ អ្នកខ្លះឈប់ចាំបត់ឆ្វេងនៅចំផ្លូវដែលត្រូវទៅមុខត្រង់ ឬអ្នកខ្លះទៀតចូលក្នុងជួរដែលត្រូវបត់ឆ្វេងខណៈដែលខ្លួនត្រូវទៅត្រង់សោះ...។
នៅតាមទីសាធារណៈវិញ សំរាមនៅតែត្រូវគេបោះចោលដោយគ្មានរបៀបរៀបរយ។ ដបទឹកឬកាកសំណល់ចំណីអាហារផ្សេងៗត្រូវបានអ្នកធ្វើដំណើរតាមរថយន្តខ្លះបោះចោលទៅលើដងផ្លូវយ៉ាងងាយ។ នៅតាមសួនច្បារសាធារណៈក៏សម្បូរសំរាមណាស់ដែរទោះបីជាមានធុងសំរាមនៅទីនោះក៏ដោយ។ ងាកទៅមើលទីជនបទឯណោះវិញ អ្នកខ្លះចូលចិត្តបបួលគ្នាជួបជុំផឹកស្រាស្រវឹងអួទីនួ រួចហើយឈ្លោះប្រកែកគ្នា មកដល់ផ្ទះរករឿងវាយប្រពន្ធកូន។
អ្នកខ្លះទៀតជក់នឹងល្បែងស៊ីសង បៀរ អាប៉ោង កន្ទុយលេខ ដែលធ្វើឲ្យខាតបង់ប្រាក់កាសនិងពេលវេលាឥតប្រយោជន៍។ នៅឯទីក្រុងក៏មិនណយដែរ៖ ស្រី ស្រា ល្បែង នៅតែជាត្រីមុខរបស់មនុស្សជាច្រើន។ ទាំងអស់នេះសុទ្ធសឹងជាទម្លាប់មិនល្អដែលត្រូវតែកែប្រែជាចាំបាច់ពីព្រោះទម្លាប់ទាំងនេះជាប្រភពនៃភាពក្រីក្រផង ជាប្រភពនៃបញ្ហាចាក់ស្រេះក្នុងសង្គមផង និងក៏ជាឧបសគ្គរារាំងសង្គមមិនអាចក្លាយជាប្រទេស«ស៊ីវិល័យ»និងនីតិរដ្ឋបានឡើយ។
ជាការពិតណាស់ ប្រទេសមួយដែលអាចជឿនលឿនទៅមុខបានឆាប់រហ័សប្រកបដោយភាពស៊ីវិល័យ អាស្រ័យដោយកត្តាសំខាន់ពីររួមផ្សំគ្នាមិនអាចខ្វះបាន៖ទី១គឺដោយសារមានអ្នកដឹកនាំល្អគឺអ្នកដឹកនាំដែលមានគុណធម៌ ព្រហ្មវិហារធម៌ចំពោះប្រជារាស្ត្រនិងវៀងវៃក្នុងការកាច់ចង្កូតប្រទេសឆ្ពោះទៅកាន់ផ្លូវត្រូវ។ និងទី២ គឺដោយសារមានប្រជាពលរដ្ឋល្អពោលគឺជាប្រជាពលរដ្ឋដែលមានកម្រិតចេះដឹងខ្ពស់ ឧស្សាហ៍ព្យាយាម និងចេះគោរពច្បាប់ទម្លាប់ផ្សេងៗរបស់ប្រទេសបានល្អ។ វាមិនខុសអ្វីពីគ្រួសារមួយដែលមានកូនល្អប្របកដោយគន្លងធម៌ហើយអាចជួយលើកមុខមាត់កិត្តិយសគ្រួសារបាននោះទេ។ នៅក្នុងប្រទេសមួយក៏ដូចគ្នាដែរ ពលរដ្ឋល្អអាចជួយលើកមុខមាត់ប្រទេសជាតិបាន។ បើមិនបានជួយអ្វីដល់ប្រទេសជាតិ យ៉ាងហោចណាស់បើគ្រាន់តែកុំបង្កបញ្ហាដល់សង្គមក៏ចាត់ទុកជារឿងល្អមួយទៅហើយ។
ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ន ទាំងរដ្ឋាភិបាលដែលកំពុងកាច់ចង្កូតប្រទេស ទាំងអ្នកនយោបាយ និងក៏ដូចជា ប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនទៀតដែរ នៅមានទម្លាប់ដឹកនាំ ទម្លាប់ធ្វើនយោបាយ និងទម្លាប់នៃការប្រព្រឹត្តខុសឆ្គងជាច្រើន។ មានមូលហេតុច្រើនយ៉ាងណាស់ដែលធ្វើឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរជាច្រើនធ្លាក់ក្នុងសភាពបែបនេះ។ មូលហេតុសំខាន់ជាងគេមួយគឺសង្គ្រាមដែលបង្កឲ្យមានការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនិងធ្វើឲ្យមានភាពក្រីក្រ។ ភាពក្រីក្រនិងការបាក់ស្បាតបានធ្វើឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរគ្មានពេលរៀនសូត្រដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ខ្លួនឡើយ។ មួយថ្ងៃៗ ពួកគេគិតតែពីបញ្ហាក្រពះ ដោយទុកបញ្ហាសីលធម៌និងសុជីវធម៌មួយអន្លើ។
ចុងក្រោយនេះ ប្រទេសជាតិបានស្គាល់សន្តិភាព ប្រជាជនក៏មានជីវភាពប្រសើរជាបណ្តើរៗ ប៉ុន្តែ បញ្ហាចាក់ស្រេះក្នុងសង្គមនៅតែបន្តកើតមាននៅឡើយបានធ្វើឲ្យពលរដ្ឋជាច្រើនពិបាកនឹងចាកចេញពីភាពក្រីក្រឬអ្នកខ្លះធ្លាក់ខ្លួនក្រវិញបន្ទាប់ពីទទួលរងការបណ្តេញចេញពីផ្ទះសម្បែងឬដីធ្លីរបស់ពួកគេជាដើម។ ម្យ៉ាងទៀត គម្លាតរវាងអ្នកមាននិងអ្នកក្រដែលកាន់តែរីកធំឡើងជាលំដាប់នោះក៏ជាមូលហេតុមួយទៀតដែលធ្វើឲ្យពលរដ្ឋមួយចំនួនមានអារម្មណ៍ថាខ្លួននៅតែក្រដដែលបើទោះជាជីវភាពរបស់ពួកគេប្រសើរជាងមុនខ្លះក្តីពីព្រោះពួកគេតាមមិនទាន់អ្នកមាន។
ចំណែកឯអ្នកមានប្រាក់និងមានអំណាចខ្លះក៏បែរជាប្រើឥទ្ធិពលរបស់ខ្លួនខុសទំនងហើយធ្វើខ្លួនជាមនុស្សទំនើងមិនគោរពច្បាប់និងខ្វះសីលធម៌ទៅវិញ។ ហេតុផលទាំងនេះហើយដែលនាំឲ្យពលរដ្ឋខ្មែរជាច្រើននៅតែប្រកាន់ឥរិយាបថមិនល្អរហូតដល់សព្វថ្ងៃ។ ដូច្នេះ ដល់ពេលហើយដែលខ្មែរត្រូវកែទម្លាប់អាងក្រក់ទាំងនោះហើយងាកធ្វើជាពលរដ្ឋល្អរបស់សង្គមវិញ។ អ្នកដែលត្រូវផ្តើមមុនគេគឺ«លោកធំ»ដែលត្រូវធ្វើគំរូដល់ប្រជាពលរដ្ឋ គឺគំរូទាំងសីលធម៌ សុជីវធម៌ និងការគោរពច្បាប់ ដើម្បីឲ្យសមជាខ្មែរពូជអ្នកសាងអង្គរ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ