ភ្នែកឡើងបាយ ជាជំងឺមួយដែលតែងកើតឡើងជាញឹកញាប់លើមនុស្សវ័យចំណាស់ ចាប់ពីអាយុ៦៥ឆ្នាំឡើងនៅប្រទេសជឿនលឿន និងចាប់ពីអាយុ៥០នៅប្រទេសកម្ពុជា។ តើភ្នែកឡើងបាយ ឱ្យសញ្ញារោគយ៉ាងណាខ្លះ ? តើមានមធ្យោបាយការពារនិងព្យាបាលភ្នែកឡើងបាយយ៉ាងណា ? តើគេអាចមើលឃើញឡើងវិញបានដែរឬទេ ?
មើលពណ៌មិនច្បាស់ ស្រវាំង បែកផ្សែង ចាញ់ពន្លឺ ... រោគសញ្ញានៃអាការៈភ្នែកឡើងបាយមានច្រើន។ ជាទូទៅ ច្រើនកើតតែលើមនុស្សចាស់ ភ្នែកឡើងបាយសម្គាល់ដោយការស្រអាប់កែវភ្នែក។ កែវធម្មជាតិរបស់ភ្នែក ដែលមានលក្ខណៈថ្លាឆ្វង់ អាចចាប់យករូបភាព បានយ៉ាងច្បាស់ក្រឡែត។
មុននឹងផ្តើមនិយាយអំពីរោគភ្នែកឡើងបាយនិងវិធីការពារ យើងខ្ញុំសូមជម្រាបភ្នែក ឬចក្ខុជាសរីរាង្គដ៏មានតម្លៃបំផុតរបស់មនុស្សគ្រប់រូប រហូតដល់មានពាក្យប្រៀបធៀបបែបមនោសញ្ចេតនា “អូនជាកែវភ្នែកបង” “ថ្នមដូចកែវភ្នែក” ...
បើនិយាយតាមបែបកាយវិភាគវិទ្យាវិញ គ្រាប់ភ្នែកត្រូវបានការពារដោយកញ្ចក់ភ្នែក “Cornée” ភ្នែកមានរន្ធតូចមួយ សម្រាប់ឱ្យពន្លឺឆ្លងកាត់ ប្រស្រីភ្នែកដែលជាចំណុចកណ្តាលត្រង់កន្លែងមានព៌ណ រីកធំឬរួមតូចទៅតាមកំរិតនៃពន្លឺ។ នៅខាងក្នុងគ្រាប់ភ្នែកវិញ មានកែវ ដែលដើរតួនាទីដូចកែវយឺត ដែលពន្លឺត្រូវឆ្លងកាត់បានដោយសារតែភាពថ្លានៃកែវភ្នែក។ កែវភ្នែក ចាប់យករូបភាព ឆ្ងាយឬជិត រួចបញ្ជូនព័ត៌មានទៅឱ្យខួរក្បាលដោយឆ្លងកាត់សរសៃបាតភ្នែក (រ៉េទីន) ដើម្បីវាយតម្លៃនូវអ្វីដែលភ្នែកបានឃើញ។
ក្នុងករណីមានបាយនៅភ្នែក កែវភ្នែកឡើងស្រអាប់។ មើលមិនច្បាស់ឡើងៗ ស្រវាំងទៅៗ លែងស្គាល់ពណ៌ លែងឃើញពន្លឺ ឬជួនកាលបែរជាមើលឃើញរូបទ្វេ រូបព្រិលៗ នៅទីបំផុត ក៏ងងឹតឈឹងតែម្តង បើគ្មានការព្យាបាល។ ភ្នែកឡើងបាយ អាចកើតឡើងលើភ្នែកទាំងសងខាង ប៉ុន្តែជានិច្ចកាល តែងមានម្ខាងធ្ងន់ជាងម្ខាងទៀត។ ជាទូទៅ បាយភ្នែក គឺជាជំងឺមនុស្សចាស់ កែវភ្នែកស្រអាប់ចាស់តាមបែបធម្មជាតិ តែក៏មានករណីបាយភ្នែកដោយកត្តាប៉ះទង្គិច ឬដោយមានជំងឺផ្សេងបៀតបៀន ឬដោយភាពមិនប្រក្រតីនៃហ្សែន។
១- តើអ្វីជាមូលហេតុដែលបង្កឱ្យភ្នែកឡើងបាយ ?
ចំពោះមនុស្សស្ថិតក្នុងវ័យក្មេងនៅឡើយ ក្រោម៤០ឆ្នាំ ភ្នែកឡើងបាយច្រើនតែបណ្តាលមកពីគ្រាប់ភ្នែកគ្រាំ ដូចជាត្រូវបុក ឬប៉ះទង្គិចនឹងអ្វីមួយ ទោះបីជាតាំងពីជាច្រើនខែឆ្នាំក៏ដោយ។ ជំងឺទឹកនោមផ្អែម ជំងឺទឹកដក់ក្នុងភ្នែក រលាកប្រស្រី ក៏អាចជាកត្តាជំរុញឱ្យមានជំងឺបាយភ្នែកនេះដែរ។ ជួនកាលទៀត ការប្រើថ្នាំ ជាថ្នាំលេប ថ្នាំបន្តក់ ថ្នាំប៉ូម៉ាត មានផ្ទុកសារធាតុCorticoïdes ដោយគ្មានវេជ្ជបញ្ជា ក៏អាចជាភ្នាក់ងារនាំឱ្យកើតជំងឺភ្នែកឡើងបាយបានដែរ។ មូលហេតុដ៏សំខាន់មួយទៀត ដែលពិបាកបញ្ចៀស គឺជរាភាព។ ដល់វ័យកាន់តែចាស់ កែវភ្នែកក៏ចាស់ស្រអាប់ទៅតាមនោះ ដែរ។
ការវិវឌ្ឍន៍នៃជំងឺបាយភ្នែកនេះ មានសភាពយឺតៗ។ មិនមែនឡើងបាយភ្លាម មើលលែងឃើញអ្វីភ្លាមទេ ប៉ុន្តែងាយកត់សម្គាល់ អ្នកមានបាយភ្នែក ពិតជាមានការរំខាន ជាងអ្នកគ្មានជំងឺបាយភ្នែក នៅពេលត្រូវការប្រើភ្នែកមើលអ្វីមួយ។ ដូច្នេះគួរតែប្រុងប្រយ័ត្នគិតគូរមើលសុខភាពភ្នែក។
២- តើមានសញ្ញារោគអ្វីដែលមកពញ្ញាក់អារម្មណ៍យើងថាកំពុងកើតរោគបាយភ្នែកទេ ?
ជំងឺបាយភ្នែក វិវឌ្ឍបន្តិចម្តងៗ ធ្ងន់ទៅៗជាលំដាប់។ សញ្ញាដែលអាចដាស់សតិយើងបានមានប្លែកៗ និងខុសៗគ្នា ៖ បែកផ្សែង ចាញ់ពន្លឺ មានអារម្មណ៍ត្រូវការពន្លឺបន្ថែមដើម្បីអានអក្សរ មានអារម្មណ៍ថាដូចមានស្បៃបាំងភ្នែក ធ្វើឱ្យប្តូរពណ៌ (បែកលឿង)។ គេអាចឆាប់សម្គាល់បាន បើមានភ្នែកម្ខាងឡើងបាយ។ តែបើកើតទាំងសងខាង យើងមិនសូវចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងទេ។
៣- បាយភ្នែកជាជំងឺមនុស្សចាស់។ តើចាស់ត្រឹមអាយុប៉ុន្មានទៅ ងាយជួបគ្រោះកើតជំងឺនេះ ?
គេហៅថាបុគ្គលម្នាក់មានកើតជំងឺបាយភ្នែក នៅពេលណា ដែលគ្រូពេទ្យឯកទេស ពិនិត្យភ្នែកទៅឃើញថា កែវភ្នែកស្រអាប់ និងនៅពេលណាអ្នកជំងឺផ្ទាល់ស្រែកថាមានអ្វីបាំងភ្នែក។ បើតាមក្បួននិយមន័យពេទ្យ នៅប្រទេសបារាំង គឺចាប់ពីអាយុ៦០ឆ្នាំឡើងទៅ ដែលគេសម្គាល់ឃើញមានលេចអាការៈសញ្ញារោគ ប៉ុន្តែជំងឺនេះក៏អាចកើតលើមនុស្សវ័យក្មេងល្មម ឬក្មេងខ្លាំងក៏ថាបាន។ ជាពិសេសចំពោះអ្នកមានជំងឺមីញ៉ូមធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំង អ្នកមានជំងឺទឹកនោមផ្អែមជាប់នឹងខ្លួន ភ្នែកក៏ឆាប់ឡើងបាយទៅតាមនោះដែរ។
មានខ្វះឡើយ អ្នកជំងឺអាយុត្រឹម ខ្ទង់សែសិបឆ្នាំ ឬខ្លះជាងសាមសិបឆ្នាំផង កើតជំងឺឡើងបាយភ្នែកនេះ។ ជំងឺបាយភ្នែកក្មេង (៣៤ឆ្នាំឧទាហរណ៍) ជួនអាចបណ្តាលមកពីមានរោគមីញ៉ូមខ្លាំង ជួនមកពីជំងឺគ្រាំគ្រាប់ភ្នែក ដោយប្រការណាមួយ កាលពីនៅកុមារ។ គួរតែត្រូវស្វែងរកមូលហេតុ និងប្រភេទជំងឺកម្រៗ ឬជំងឺមេតាបូលិកផ្សេងៗ ដូចយ៉ាងជំងឺទឹកនោមផ្អែម ប្រសិនបើនៅក្មេងសោះ តែកើតជំងឺភ្នែកឡើងបាយ។ ផ្ទុយទៅវិញ ការវះកាត់ភ្នែក ដោយមានជំងឺផ្សេង មិនមែនជាភ្នាក់ងារនាំឱ្យឆាប់កើតជំងឺបាយភ្នែកឡើយ។
៤- តើត្រូវធ្វើដូចម្តេច ដើម្បីការពារកុំឱ្យភ្នែកមានជំងឺបាយ ?
ពិតជាមានវិធី និងវិធាន សម្រាប់ការពារកុំឱ្យឆាប់ចាស់លឿនពេក ៖ ត្រូវចៀសវាងកុំប្រឈមនឹងពន្លឺព្រះអាទិត្យដោយគ្មានពាក់វែនតា មានកញ្ចក់ការពារពន្លឺ។ បារី ជាកត្តាជំរុញឱ្យភ្នែកឡើងបាយធ្លាក់ធ្ងន់ធ្ងរ។ អនាម័យក្នុងជីវិតរស់នៅប្រចាំថ្ងៃ កុំឱ្យមានការប៉ះទង្គិច លើភ្នែក ជាប្រការដ៏សំខាន់ដែរ។ កង្វះជីវជាតិ ចំណីអាហារសម្រាប់ឧបត្ថម្ភសរីរាង្គកាយ ដូចយ៉ាងនៅតាមបណ្តាប្រទេសក្រីក្រ កំពុងអភិវឌ្ឍន៍ មនុស្សច្រើនតែឆាប់ធ្លាក់ខ្លួនកើតជំងឺបាយភ្នែក មុនអាយុ។ តែដំបូងបង្អស់ ត្រូវចៀសវៀសព្រះអាទិត្យនិងបារី៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ