យល់ដឹងអំពីការប្រើប្រាស់អេក្រង់ ៖ តើអេក្រង់មានគ្រោះថ្នាក់យ៉ាងណាខ្លះចំពោះសុខភាពកុមារ ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៩:០១
ក្នុងសង្គមសម័យអ៊ីនធ័រនែត សម័យហ្វេសប៊ុក អេក្រង់ទូរស័ព្ទ ទូរទស្សន៍ កុំព្យូទ័រ មានវត្តមានគ្រប់ទិសទី ដល់ស្រុកស្រែជនបទ ... បើទីណាក៏អេក្រង់ តើវាអាចជះផលវិបាកយ៉ាងណាចំពោះកុមារ ? គ្មានអ្វីដែលត្រូវស្លន់ស្លោ ឬរត់រំលងបច្ចេកវិទ្យាអ៊ីនធ័រនែតឡើយ តែត្រូវចេះប្រើវា ដើម្បីទាញប្រយោជន៍សម្រាប់កុមារនាពេលអនាគត។
អារម្មណ៍ដែលបង្កឡើងដោយពិភពឌីជីថលសម័យបច្ចុប្បន្ន អាចមានឥទ្ធិពលខុសគ្នា ទៅតាមដំណាក់កាលលូតលាស់របស់កុមារ។ មានន័យថា បើក្មេងនោះបានទទួលការអប់រំតម្រង់ទិសត្រឹមត្រូវ ក្នុងពេលដែលពួកគេឆ្លងកាត់ជីវិតមុខអេក្រង់ នោះអនាគតរបស់គេនឹងបានទទួលប្រយោជន៍ជាច្រើនពីអ្វីដែលពួកបានឃើញ។ ប៉ុន្តែបើគ្មានការតម្រង់ទិស អេក្រង់អាចបំផ្លាញកុមារបានយ៉ាងងាយ។
ហេតុដូច្នេះហើយបានជាអ្នកស្រាវជ្រាវ និងជំនាញ បារាំង បានបើកយុទ្ធនាការអប់រំឪពុកម្តាយឱ្យចេះប្រើប្រាស់អេក្រង់ជាមួយកូន។ យុទ្ធនាការនោះមានឈ្មោះថា ៣-៦-៩-១២។ លេខបួននេះជា ចំណុចគោល សម្គាល់អាយុកុមារដែលអាចចាប់ផ្តើមមើលអេក្រង់។ យុទ្ធនាការនេះជាគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត Serge Tisseron គ្រូពេទ្យឯកទេសចិត្តសាស្ត្រកុមារ ដ៏ល្បីល្បាញនៅប្រទេសបារាំង។
៣- បីឆ្នាំ មើលទូរទស្សន៍មុនអាយុ៣បីឆ្នាំ
នៅក្រោមអាយុបីឆ្នាំ ក្មេងត្រូវការរៀនកំណត់ឱ្យស្គាល់អ្វីជាទីតាំង បន្ទាប់មកពេលវេលា។ ដើម្បីបានស្គាល់កន្លែង ក្មេងត្រូវការស្ថាបនាខ្លួនតាមរយៈការទៅឃើញទីតាំង បរិស្ថានពិតៗ។ ឯចំណែកការសម្គាល់ពេលវេលា គឺក្មេងចាំចេះចាប់ដឹង តាមរយៈរឿងនិទាន ដែលយើងនិយាយប្រាប់ និងតាមរយៈសៀវភៅដែលក្មេងបើកលេង។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជាយើងត្រូវចៀសវាងកុំឱ្យក្មេងមើលទូរទស្សន៍ ឬឌីវីឌី ដែលផ្តល់តែផលអវិជ្ជមានលើកុមារ។ ថាប្លែត ត្រូវមានថានៈស្មើនឹងវត្ថុឬល្បែងលេងបែបបូរាណផ្សេងៗទៀត និងត្រូវមានមនុស្សធំនៅអមលេងជាមួយដើម្បីបង្កើនប្រយោជន៍ពីការលេង មិនមែនដាក់ឱ្យអង្គុយមើលស្ងៀមឡើយ។
សូមអាន ៖ ទូរទស្សន៍បំផ្លាញសុខភាព
៦- ហាមលេងហ្គេមមុនអាយុ៦ឆ្នាំ
ជៀសវាងកុំដាក់ទូរទស្សន៍ និងកុំព្យូទ័រ ក្នុងបន្ទប់គេងកូន។ កំណត់ម៉ោងពេលលេងនៅមុខអេក្រង់ និងជ្រើសរើសមើលកម្មវិធីទូរទស្សន៍ទៅតាមវ័យ។ ក្នុងករណី អ្នកធូរធារចង់ផ្តល់ឱកាសកូនបានលេងរបស់ទំនើប ជាល្បែងហ្កេមវីដេអូ សូមជ្រើសរើសល្បែងណាដែលលេងច្រើនគ្នា ជាជាងល្បែងលេងតែម្នាក់ឯងនៅមុខអេក្រង់។ លេងជុំគ្នាជាមួយឪពុកម្តាយ បងប្អូន ម្តងម្កាលជាប្តូរផ្លាស់បរិយាកាសក្នុងគ្រួសារផង និងជារបៀបរៀនបែបលែងកំសាន្តផង។
សូមកុំធ្វើកាដូ ជាប្រដាប់លេងហ្កេមឱ្យកូននៅពេលមិនទាន់មានអាយុ៦ឆ្នាំឱ្យសោះ ព្រោះនៅអាយុប៉ុណ្ណេះ បើលេងតែម្នាក់ឯង ក្មេងនឹងឆាប់ងប់ណាស់។
៩- ហាមលេងអ៊ីនធ័រនែតមុនអាយុ៩ឆ្នាំ
ចៀសវាងកុំដាក់ទូរទស្សន៍និងកុំព្យូទ័រក្នុងបន្ទប់គេងកូន។ ដាក់កំហិតច្បាស់លាស់អំពីពេលម៉ោងលេងហ្កេមមើលទូរទស្សន៍ នៅមុខអេក្រង់។
នៅអាយុនេះ លោកអ្នកជាឪពុកម្តាយគួរប្រុងប្រយ័ត្នកុំឱ្យកូនអាចលេង ឬមានអ៊ីនធ័រនែតលេងក្នុងបន្ទប់តែម្នាក់ឯងឱ្យសោះ។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើអ្នកមានអារម្មណ៍ថាគ្រប់គ្រងកូនបាន និងចង់ឱ្យកូនមានគណនីអ្វីមួយ ក្នុងប្រព័ន្ធអ៊ីនធ័រនែត អ្នកត្រូវពន្យល់ និងប្រាប់កូនឱ្យយល់អំពីសិទ្ធិលើរូបភាព (កុំយករូបគេមកប្រើផ្តេសផ្តាស) និងជាពិសេសសិទ្ធិឯកជន (កុំបង្ហាញរូបខ្លួនឯង តាមទំនើងចិត្ត)។
១២- ហាមលេងប្រព័ន្ធសង្គមមុនអាយុ១២ឆ្នាំ
បន្តរក្សាវិន័យតឹងតែងដដែល ទាក់ទងនឹងពេលម៉ោងនៅមុខអេក្រង់។ កំណត់ពិចារណាជាមួយកូនអ្នកដោយផ្ទាល់អំពីភាពចាំបាច់ និងប្រយោជន៍នៃការប្រើប្រាស់ទូរស័ព្ទដៃ។ រំលឹកប្រាប់កូនជាញឹកញយអំពីវិធានបីយ៉ាងនៃការប្រើប្រាស់អ៊ីនធ័រនែត ៖
អ្វីដែលយើងបង្ហោះទៅអាចក្លាយជារបស់សាធារណៈ
អ្វីដែលយើងបង្ហោះទៅនឹងនៅក្នុងប្រព័ន្ធនោះជារហូត
អ្វីដែលយើងមើលឃើញ ត្រូវទទួលអានដោយប្រុងប្រយ័ត្នបំផុត ព្រោះទិន្នន័យខ្លះពិត ខ្លះមិនពិត។
ចាប់ពីអាយុ១២ឆ្នាំ
ក្មេងចាប់ពីអាយុ១២ឆ្នាំឡើងទៅអាចប្រើ ឬលេងអ៊ីនធ័រនែតម្នាក់ឯងបាន ប៉ុន្តែការត្រួតពិនិត្យ និងកំណត់ពេលវេលាលេងនៅតែចាំបាច់ដដែល។ ចៀសវាងកុំភ្ជាប់អ៊ីនធ័រនែត ជាប់ទាំងយប់ទាំងថ្ងៃ នៅក្នុងបន្ទប់គេងកូន ដែលជាបុព្វហេតុនាំកូនគេងមិនគ្រប់។ ពិភាក្សាជាមួយកូនជាប់ជាប្រចាំអំពីខ្លឹមសារដែលកូនស្វែងរក និងទាញមើលនៅក្នុងអ៊ីនធ័រនែត ការលួចថតចម្លង គ្រោះថ្នាក់លួចមើលរឿងអាសអាភាសកូនជ្រូក គឺការគំរាមជំរិតតាមបណ្តាញអ៊ីនធ័រនែត ។ល។ និង។ល។
សូមអាន ៖ ទូរស័ព្ទ អ៊ីនធ័រនែត គ្រឿងញៀនរបស់មនុស្សសម័យថ្មី
ហាមម្តាយឪពុកប្រើទូរស័ព្ទនៅមុខកូន
ប៉ុន្តែមុននឹងឈានទៅអនុវត្តវិន័យក្រិត្យក្រមបានដរាបណាតែអ្នកជាឪពុកម្តាយ ធ្វើជាគំរូល្អជាមុនសិន។ ចុះអ្នកក៏ងប់ និងជក់មើលអេក្រង់ដែរ តើកូនអាចយកគំរូបានយ៉ាងដូចម្តេច ?! ហើយសូមកុំភ្លេចថា បើអ្នកជាឪពុកម្តាយងប់នឹងអេក្រង់ទូរស័ព្ទទៅហើយ អ្នកមិនត្រឹមតែពិបាកនិយាយពន្យល់កូនទេ តែថែមទាំងបានធ្វើកូនតូចៗ ជាពិសេសកូនក្រោមអាយុបីឆ្នាំ ជួបវិបត្តិដោយមិនដឹងខ្លួន។ ការសិក្សាជាច្រើនបានបង្ហាញថានៅពេលដែលឪពុកម្តាយងប់នឹងអេក្រង់ នោះកូនៗនឹងបានទទួលការចាប់អារម្មណ៍មើលការខុសត្រូវមិនគ្រប់គ្រាន់ពីអ្នកឡើយ មិនតែប៉ុណ្ណោះ កូនអ្នកនឹងត្រូវប្រឈមនឹងហានិភ័យមានការលូតលាស់មិនសូវលឿន ជាពិសេសមានវិបត្តិភាសា ក្រចេះនិយាយ។
ឥរិយាបថងប់នឹងអេក្រង់ទូរសព្ទទាំងកូននៅក្បែរខ្លួនសោះ បាននិងកំពុងផ្តល់ការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងដល់ក្រុមគ្រូពេទ្យឯកទេសកុមារបារាំង។ គ្រូពេទ្យទាំងនោះបានទាញសញ្ញាអាសន្នញយដងហើយអំពី ផលវិបាកទៅថ្ងៃអនាគតចំពោះការអភិវឌ្ឍរបស់ក្មេង។ ហេតុអ្វីបានជាដូច្នេះ ? តើគ្រូពេទ្យមានសេចក្តីពន្យល់យ៉ាងណាទំនាក់ទំនងរវាងការលូតលាស់របស់កូននិងការងប់លេងទូរស័ព្ទរបស់ឪពុកម្តាយ ?
ការលូតលាស់នៃការគិតរបស់កុមារ មិនកើតឡើងដោយឯងៗទេ ! បច្ចុប្បន្ននេះ គ្រូពេទ្យឯកទេសកុមារ បានសង្កេតឃើញមានកុមារមានវិបត្តិភាសា និងអត្តចរិកកាន់តែច្រើនឡើងៗ ហើយវិបត្តិនេះបង្កឡើយដោយមូលហេតុដ៏សាមញ្ញមួយប៉ុណ្ណោះ ៖ គឺឪពុកម្តាយរវល់កាន់ទូរស័ព្ទជាប់ដៃ ភ្នែកផ្តោតជាប់អេក្រង់ ជាប់ជាប្រចាំ រហូតភ្លេចនិយាយលេងជាមួយកូន ពោលគឺនិយាយដែរតែមិនគ្រប់គ្រាន់ តែអ្នកជាឪពុកម្តាយបែរជាមើលឃើញថាកូនមិននិយាយទៅវិញ។ ប៉ុន្តែតាមការពិតទៅ ក្មេងមានវិបត្តិភាសា ! ខួរក្បាលរបស់គេមិនបានរៀន មិនបានថតភ្ជាប់ រៀបចំការគិតទៅនឹងការនិយាយស្តី។ ទង្វើរបស់ឪពុកម្តាយនេះ អាចនឹងរុញច្រានកូនឱ្យធ្លាក់ក្នុងវិបត្តិកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ រហូតកូនមានអាការៈដូចកើតជំងឺអូទីស្ម។ កូនអាយុជាង១ខួបហើយមិនឆ្លើយ មិនងាកនៅពេលគេហៅឈ្មោះចំ មិនមើលអ្នកដែលនិយាយជាមួយគេ បើបណ្តោយកូននោះនឹងមិនអាចចូលសាលារៀនជាមួយគេឯងបានឡើយ។
សម្រាប់ក្រុមគ្រូពេទ្យបារាំង បើឪពុកម្តាយបោះបង់ទូរស័ព្ទដៃ កូននឹងមានការលូតលាស់ចេះដឹងប្រសើរឡើងភា្លម។ ព្រោះក្មេងចាប់ចេះនិយាយ និងផ្តើមលូតលាស់សមត្ថភាពផ្នែកភាសានៅអាយុមួយខួបបាន ក្នុងករណីណាដែលឪពុកម្តាយនិយាយច្រើនជាមួយកូននោះ។ នៅពេលម្តាយឪពុកនិយាយច្រើនជាមួយកូន ទារកឬកូនតូចនោះនឹងថតទុកនូវសំឡេងនិងពាក្យពេចន៍របស់ម្តាយឪពុកជាគ្រឿងស្តុក។ ដូច្នេះបើកូនអ្នកមានភាពយឺតយ៉ាវផ្នែកនិយាយស្តី អ្នកជាឪពុកម្តាយសាកល្បងផ្តាច់ទូរស័ព្ទដៃ និងអេក្រង់ ហើយមកនិយាយលេងជាមួយកូនទៅ គ្រូពេទ្យឯកទេសបារាំង ធានា និងជឿជាក់ រោគសញ្ញាជាក្មេងអូទីស្មរបស់កូនអ្នកនឹងរលុបបាត់ យ៉ាងលឿន។ លឿនក្នុងរយៈពេលតែពីរបីសប្តាហ៍ក៏មាន។
មើលអេក្រង់ច្រើនបង្កហានិភ័យអ្វីខ្លះ?
គ្រោះថ្នាក់មានច្រើនណាស់ ! ការសិក្សារយៈពេលវែងមួយ ដឹកនាំធ្វើនៅកាណាដា តាំងពីឆ្នាំ១៩៩៧មក ក្នុងគ្រួសារចំនយន១៣០០គ្រួសារ បានបង្ហាញថា ក្មេងអាយុក្រោមបីឆ្នាំដែលត្រូវបានឪពុកម្តាយបណ្តោយឱ្យមើលទូរទស្សន៍ ច្រើនជាងមួយម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ នៅពេលធំឡើងអាយុ១០ឆ្នាំ មានភាគរយជួបគ្រោះលំបាកក្នុងការផ្ចង់អារម្មណ៍ធំ លទ្ធផលនៃការសិក្សាក៏មិនល្អ ជាពិសេសក្នុងមុខវិជ្ជាគណិតវិទ្យា ហើយងាយជួបគ្រោះធាត់ចុកខ្លាញ់។ ក្មេងៗទាំងនោះ មានចរិកមិនសូវស្វិតស្វាញក្នុងកាងារ ហើយច្រើនតែក្លាយជាជនរងគ្រោះបង្អាប់លេងពីសំណាក់មិត្តភក្តិក្នុងថ្នាក់។ នៅឆ្នាំ២០១៦ សាស្ត្រាចារ្យជាអ្នកដឹកនាំការសិក្សានោះ បានបង្ហាញលទ្ធផលថ្មីបន្ថែមទៀត តែលើកនេះទាក់ទងនឹងអាក្បកិរយា ឬក និងសមត្ថភាពចូលសង្គមកុមារទាំងនោះ ដែលពេលនេះមានអាយុ១៣ឆ្នាំ ក្លាយជាក្មេងពេញជំទង់។ ក្នុងករណីក្មេងណា បានចំណាយពេលច្រើននៅមុខអេក្រង់ មុនអាយុបីឆ្នាំ ដល់ពេលជំទង់ក្មេងនោះ មានហានិភ័យក្លាយជាជនរងគ្រោះនិងមានភាពឯកាខ្លាំង ខ្លះសឹងអាចចាត់ទុកបានថាជាក្មេងមានអាក្បកិរិយាក្រៅសង្គមផង។
តើត្រូវធ្វើដូចម្តេច បើក្មេងវក់មើលអេក្រង់ទៅហើយ ?
សមត្ថភាពចិត្តសាស្ត្ររបស់ក្មេងអាចពត់ពេនបានយ៉ាងងាយមិនដូចមនុស្សធំ ពេញវ័យទេ។ ដូច្នេះអ្វីៗក៏អាចប្តូរផ្លាស់បានដែរ សម្រាប់កុមារ។ សូមអ្នកជាឪពុកម្តាយកុំរួញរានឹងប្តូរវិន័យ និងប្រើអំណាចប្តូរផ្លាស់ទម្លាប់រស់នៅរបស់កូនអី។ ប៉ុន្តែសូមកុំប្តូរផ្លាស់ទម្លាប់និងវិន័យ តាមបែបកំហឹង និងភ្លាមភ្លែត ដោយគ្មានការពន្យល់ និងដោយមិនប្រាប់ហេតុផល។ កូនកាន់តែធំ កាន់តែសំខាន់។
តើអ្វីជាប្រការល្អគួរអនុវត្ត ?
ការមើលអេក្រង់ត្រូវមានម៉ោងកំណត់ និងកំរិតច្បាស់លាស់។ ម្តាយឪពុក ត្រូវតែរំលឹកនិងសួរកូនជានិច្ចថាគេបានចំណាយពេលមើលអេក្រង់អស់ប៉ុន្មានម៉ោងហើយ។ គួរតែនៅមើលជាមួយកូន ជាអ្នកជ្រើសរើសកម្មវិធីជាមួយកូន និងជជែកពិភាក្សាជាមួយកូននូវអ្វីដែលគេបានមើល បានលេង។ ជាចុងក្រោយ ប្រសិនបើគ្មានជម្រើស ត្រូវនៅមុខអេក្រង់ហើយ សូមលៃលកធ្វើឱ្យណាឱ្យក្មេងប្រើពេលវេលានោះសម្រាប់បញ្ចេញសកម្មភាពដែលប្រើគំនិតច្នៃប្រឌិត មានលក្ខណៈត្រិះរិះ។ ចំពោះករណីកូននៅអាយុក្រោមបីឆ្នាំ ម្តាយឪពុកត្រូវតែមិនមើលទូរទស្សន៍ មើលអេក្រង់ទូរស័ព្ទពេលកូនភ្ញាក់។ ទោះបីជាកូនមើលជាមួយក៏ដោយ ក៏សកម្មភាពរបស់ម្តាយឪពុកនោះ ជះឥទ្ធិពលរំខានដល់ការស្ថាបនាសមត្ថភាពផ្ចង់អារម្មណ៍របស់កូនដែរ។ បើចង់មើលទូរទស្សន៍ ឬលេងទូរស័ព្ទ យកល្អចាំកូនគេងលក់សិន៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ