អានតួអត្ថបទ
នាទី​ខ្ញុំ​និយាយ​ពីរ​ភាសា (Chronique bilingue)

Le Lendemain ថ្ងៃស្អែក

ចុះផ្សាយ​នៅ​ថ្ងៃ៖

​​នៅ​​​ក្នុង​​​នាទី​​ខ្ញុំ​​​​​និយាយ​​​ពីរ​​​​ភាសា​​​​នៅ​​​ថ្ងៃ​​​​នេះ​​​ លោក​​​​ ឆាយ ​ហុក​​ផេង​សូម​​​លើក​​​​ឡើង​​​​អំពី ប្រធានបទ​ទាក់ទង​ ​"ថ្ងៃស្អែក​"​។

លោក ឆាយ ហុកផេង បណ្ឌិត​ច្បាប់ និង​ជា​ចៅក្រម​ផ្នែក​ព្រហ្មទណ្ឌ នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​បារាំង
លោក ឆាយ ហុកផេង បណ្ឌិត​ច្បាប់ និង​ជា​ចៅក្រម​ផ្នែក​ព្រហ្មទណ្ឌ នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​បារាំង RFI/Chhay Hoc Phéng
ផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម

ប្រិយមិត្ត​អ្នកស្តាប់​ជាទីមេត្រី ថ្ងៃស្អែក​ជាថ្ងៃ​ជាថ្ងៃ​ថ្មីមួយ ក្នុង​ជីវិត​នៃ​ផែនដី​យើងនេះ ហើយ​ក៏អាថ៌កំបាំង​មួយ​ដែរ ចំពោះ​មនុស្ស​លោក​ដែល​ពុំដឹងថា ថ្ងៃស្អែក​វានឹងបែងចែក​ព្រឹត្តការណ៍​នានា តៅទាម​ការគ្រោងទុក​នៃយើងរាល់រូប ​​រឺយ៉ាងណា​ទៅវិញនោះ។ ​មនុស្ស​ហូបបាយ​ ឆ្អែតហើយ​ឆ្អែតទៀត ​ពីមួយពេលទៅមួយពេល ព្រឹក ថ្ងៃ ល្ងាច​ ក៏ដូចគេចំណាយពេល​ដែលតែង​វិវត្តន៍​ពី​មួយថ្ងៃ ទៅមួយថ្ងៃ​ទៀត គឺថា ស្អែកហើយ ស្អែកទៀត រហទូ​ដល់​ថ្ងៃស្អែកណាមួយ ដែលជា​ថ្ងៃ​អវសាន​ ខានមានស្អែកទៀត។ ​

Des lendemains qui chantent sont-ils différents des lendemains qui pleurent, sachant que les deux phénomènes se succèdent régulièrement ? C’est çà ma vie, dirions-nous stoïquement. Il y a le haut et le bas. Toutefois, le propre de l’homme est de se donner du pigment à la vie malgré le mouvement perpétuel, haut bas, à l’instar de la pendule à poids.

នាឆ្នាំ​១៩៨២ នៅទីក្រុង​សាំងព្យែរ លើកោះ​ម៉ាទីនិក ​ថ្ងៃស្អែក​ដែល​ត្រូវនឹង​ថ្ងៃ​ទី៨ឧសភា វេលាម៉ោង​៧​និង​៥២នាទី ភ្នំភ្លើង​"ពើឡេ” ​បាន​ផ្ទុះឡើង​កំទេច​ទីក្រុង​សាំងព្យែរ បណ្តាល​អោយស្លាប់​ប្រជាជន​ទាំងអស់​ លើកលែង​តែ​ពិរុទ្ធជន"ស៊ីប៉ារី" ដែល​ត្រូវបាន​ឃុំខ្លួន​ក្នុងពន្ធនាគារ​ និង​ជាងធ្វើស្បែកជើង​ឈ្មោះ"ឡេអង់” តែពីរនាក់គត់ ក្នុងចំណោម​ប្រជាជន​ចំនួន​២៥០០០នាក់។ ​ថ្ងៃស្អែកមួយទៀត ត្រូវនឹងថ្ងៃ​ទី​១៧មេសា ១៩៧៥ ប្រជាជន​ចំនួន​៣លាននាក់ ត្រូវបាន​ខ្មែរក្រហម​ជម្លៀស​ចេញ​ពី​ទីក្រុង​ភ្នំពេញ និងទីរួមខែត្រ​នានា។

Pour revenir au volcan Pelé, l’épouse du consul américain écrivit à sa sœur dans ces termes : « l’atmosphère est oppressante, elle brûle le nez. Je me demande qu’on ne va pas tous mourir asphyxier ». Elle termina sa lettre par cette phrase : « je me demande ce que demain nous réserve. »

ព្រឹត្តបត្ត​ថ្ងៃនេះ​ចង់បង្ហាញ​នូវ​ថ្ងៃស្អែក ដែល​ខុសប្លែក​ពីធម្មតា ហើយក៏ចង់​បញ្ជាក់ដែរថា ពាក្យ”ស្អែក”​នេះ ចង្អុល​ទៅអនាគត​នៃ​មនុស្សជាតិ ដែល​តែង​តែ​វិវត្តន៍​ទៅ​ក្នុង​ផ្លូវ​ចម្រើន​​ក៏ពិតមែនហើយ ប៉ុន្តែ​មា​នវិស័យខ្លះ ​ដូចថាមពលអាតូមិក ជាអាទិ៍ ​ដែលជា​ផ្នែក​វិទ្យាសាស្ត្រ​លូតលាស់​ទៅមុខ​ដោយបន្សល់​ទុក​នូវ​កាក​អ៊ុយរ៉ានីញ៉ូម ​ពោរពេញ​ទៅដោយ​វិទ្យុសកម្ម​អស់អំឡុង​ជាច្រើន​ពាន់ឆ្នាំ។ នេះ​ជាគ្រោះថា្នក់​ធំមួយ ​ដល់​មនុស្សជាតិ​នៅ”ថ្ងៃស្អែក” ពីព្រោះ​វិទ្យុសកម្ម​នេះ ធ្វើអោយ​​ទារកខុសខ្នាត ​កំបុតដៃ ខ្វាក់ភ្នែក។ល។ និងធ្វើអោយ​មនុស្ស​ពេញវ័យ​កតើ​ជំងឺ​មហារីក។ “ថ្ងៃស្អែក” ស្រុក​អុងកាឡូ នៅ​ខាងលិច​​ក្នុង​ប្រទេស​ហូឡង់ គេ​នឹងបញ្ចប់​ការជីករូង​ដី​​ ​៦០គីឡូម៉ែត្រ​ការ៉េ ដើម្បីកប់សំណល់​អាតូមិក មានវិទ្យុសកម្ម​ចំនួន​៦៥០០តោន គឺថា​កប់ដល់​មនុស្ស​កើត​៤០០០តំណ​តមកទៀត ​ក៏មិនធានាថា​នឹងអស់​ឥទ្ធិពល​នៃ​វិទ្យុសកម្ម​ផងដែរ។

La vie telle que nous connaissons est un exercice où chacun pense à enjoliver son lendemain. Sur le plan énergétique, après le charbon il y a l’énergie nucléaire puis le gaz de schiste. C’est ainsi qu’on s’enfonce goulument dans le lendemain dont on a cru trop vite connaître les tenants et les aboutissants. En réalité, on découvre jour après jour la complexité de la vie. Et l’on découvre aussi qu’il y aura la fin de l’habitabilité terrienne. Dans « Science et Vie » de novembre 2016 (pp. 61) on relève qu’à « mesure que le soleil enflera, la zone d’habitabilité du système solaire se décalera de la Terre vers Mars, puis Jupiter, Uranus, Saturne » etc.

ប្រសិន​បើ​សង្កេត​ការពិត​ជិត​នឹងភ្នែក​វិញ អ្វី​ដែលប្លែកៗ ដែល​នឹងឃើញ​នៅ​ថ្ងៃស្អែក​ នៅ​ប្រទេស​ណាមួយ​នោះ ​ប្រទេស​ណាមួយទៀត គេ​ក៏បាន​​រស់​ពិសោធន៍​ឆ្លងកាត់​រួចមកហើយ។ ​នៅ​ប្រទេស​បារាំង​ មាន​មនុស្ស​ប្រហែល​២០០នាក់ ​ដែល​មានភេទ​ទាំង​២ តាំង​ពី​កំណើត​មក គឺថា ភេទ​ស្រី​បន្តិច ភេទ​ប្រុស​បន្តិច​នៅ​ជាប់​នឹងខ្លួន។ ​បារាំង​ម្នាក់​នោះ គាត់​មាន​វ័យ​៦៦ឆ្នាំ ​ហើយ​គាត់​ក៏បាន​ប្តឹងទាមតារ​ដល់​តុលាការ​កំពូល​អោយ​ទទួលស្គាល់​ថា គាត់​ជា​មនុស្ស​”គ្មានភេទ”។ ប៉ុន្តែ កាលពី​គាត់​អាយុ​៤២ឆ្នាំ ​គាត់បាន​រៀបអាពាហ៍​ពិពាហ៍​នឹង​ស្ត្រី​ម្នាក់។ ​អ្នកទាំង២​ក៏បាន​សុំកូន​គេមួយ​មកចិញ្ចឹមជាកូន​របស់​ខ្លួន។ ​តុលាការ​ក៏បាន​ចេញសាលក្រម​ដោយ​សំអាង​ហេតុ​លើ​បទជីវិត​របស់​គាត់​ដូច​បាន​បរិយាយ​មកនេះ ថាគ្មានច្បាប់​ឯណា​អនុញ្ញាត​អោយ​ប្តូរ​ពីភេទប្រុស​មកជា​ »អភេទ”​នោះ​បានទេ។ ដូច្នេះ ជន​រូបនេះ​ក៏អាច​សង្ឃឹម​ថា “ថ្ងៃស្អែក” ច្បាប់​ថ្មីមួយ​នឹងអាច​សំរេច​ផ្ទុយ​ពីនេះ​ក៏បានដែរ។ ​

Pour l’instant, cette famille forme un bien « étrange tribu », pour reprendre les Mémoires du petit fils d’Ernest Hemingway. En entrant dans la chambre de son fils, père de l’auteur des Mémoires, Ernest avait surpris ce dernier prénommé Grégory vêtu des habits de sa mère à lui. Un jour, Ernest a déclaré à propos de Grégory : « il a la plus grande part d’ombre de la famille, excepté moi. » Un autre jour, le 2 juillet 1961, Ernest Hémingway s’est suicidé à Katchum dans Idaho.

ថ្ងៃស្អែក គឺ​មិនមែន​ស្អែកទេ គឺថា ជាថ្ងៃ​បន្ត​បន្តាប់​ភ្ជាប់គ្នា​ពី​ងងឹត​​​ដល់​ភ្លឺ ពី​ភ្លឺដល់​ងងឹត​វិញ។ ​រីឯពាក្យ​ដែលថា ព្រះអាទិត្យ​ថ្មី​រះលើ​ដែនដី​ចាស់ ​គឺជាការ​ផ្លាស់ប្តូរ​ទិស​នៃ​ផែនដី ដែល​វិលជុំវិញ​​ខ្លួន​តែប៉ុណ្ណោះទេតើ។ ​

Faisons le dernier clin d’œil à Hémingway qui écrivit en 1926, soit deux années avant le suicide de son père, un livre intitulé « Le soleil se lève aussi ».

ព្រះអាទិត្យ​នៅតែ​រះដដែល មិនដែល​បាត់ រឺ​អស្តង្គត​ ហើយ​ក៏​កើតឡើង​ថ្មី​មួយទៀត​ឯណា។ មនុស្ស​យើង​នេះឯង​ដែល​ប្រើ​ប្រាជ្ញា​ កាត់ពេល​វេលា​ជា ថ្ងៃ ខែ ឆ្នាំ ទុក​ជា​ចំណាំ ជា​បង្គោល​​នៃ​បែបបទ​នៃ​ជីវិត​រៀងៗ​ខ្លួន ប្រៀបបាន​​នឹង​បទចំរៀង​ “ស្អែកហើយ ស្អែកទៀត” ច្រៀងដោយ​អ្នកស្រី​​ហួយ មាស។ ​មុននឹង​បញ្ចប់​ ខ្ញុំ​សូម​លើកយក​វគ្គមួយ​នៃ​ចំរៀង​នេះ​ដូចតទៅនេះ៖

“ស្អែកហើយ​ ស្អែកមួយទៀត ថា​ឆ្លៀត​ប្រើពាក្យ​សង្សារ​ កុំសោយ​សោកា​ណាមាស​បង ស្អែក​មួយហើយ​មួយទៀត​ ​មួយពាន់ដង ​នួនល្អង​យើង​គង់បាន​ជួបគ្នា”។

សូមអរគុណ និង​ជំរាបលា៕

ព្រឹត្តិបត្រ​ព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រ​ព័ត៌មាន​ប្រចាំថ្ងៃ​នឹង​អាច​ឲ្យ​លោក​អ្នក​ទទួល​បាន​នូវ​ព័ត៌មាន​សំខាន់ៗ​ប្រចាំថ្ងៃ​ក្នុង​អ៊ីមែល​របស់​លោក​អ្នក​ផ្ទាល់៖

តាមដានព័ត៌មានកម្ពុជានិងអន្តរជាតិដោយទាញយកកម្មវិធីទូរស័ព្ទដៃ RFI

រកមិនឃើញអត្ថបទដែលស្វែងរកទេ

មិនមាន​អត្ថបទ​ដែលអ្នកព្យាយាមចូលមើលទេ