របៀបស្ទាបសុដន់ដើម្បីការពារមហារីកដោះ បានទាន់ពេលវេលា
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:៥៩
បារាំងបានឧទ្ទិសខែតុលាទាំងមូល ដល់ការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺមហារីសុដន់។ នាឱកាសនេះ ភ្នាក់ងារសុខាភិបាល ក៏ដូចជាស្ថាប័នផ្សេងៗបានប្រើគ្រប់មធ្យោបាយផ្សព្វផ្សាយ និងផ្តល់ព័ត៌មានឱ្យស្ត្រីគ្រប់រូប បានជ្រួតជ្រាបអំពីជំងឺមហារីកសុដន់។ កម្មវិធីសុខភាពរបស់វិទ្យុយើងសូមជម្រាបជូនអំពីវិធីសាស្ត្រនៃការការពារ ដោយការស្ទាបមើលខ្លួនឯង ក្រែងមានអាការៈសញ្ញាគួរឱ្យសង្ស័យ នឹងអាលទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យ។តើអ្វីខ្លះជាសញ្ញាសង្ស័យ ? តើត្រូវស្ទាបយ៉ាងដូចម្តេច ទើបមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់ ?
តួអេហ្វែល លម្អដោយភ្លើងពណ៌កូលាប មន្ទីរពេទ្យ គ្លីនិក នៅក្រុងប៉ារីស បើកទ្វារចំហទទួលសាធារណជនដែលចង់ជ្រួតជ្រាបអំពីជំងឺមហារីកសុដន់ ដែលចង់អនុវត្តរបៀបស្ទាបសុដន់ ដោយខ្លួនឯង ដើម្បីជាកិច្ចការពារ ដើម្បីដឹងអំពីសញ្ញាសង្ស័យ សញ្ញាអាសន្ន ... ទាំងនេះជាគំនិតផ្តួចផ្តើមមួយចំនួន ដែលរៀបចំធ្វើឡើងក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃខែតុលាឧទ្ទិសដល់ការប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺមហារីកសុដន់។
តើអ្វីខ្លះជាសញ្ញាដែលគួរព្រួយបារម្ភ ?
ការត្រួតពិនិត្យសុដន់ដោយខ្លួនឯង ត្រូវចាប់ផ្តើមដោយការមើល មិនមែនដោយការប៉ះពាល់ឬស្ទាបទេ។ ដំបូងឡើយ អ្នកត្រូវឈរ មួយជំហរខ្លួន នៅមុខកញ្ចក់ ដើម្បីអាចមើលសុដន់របស់អ្នកបានយ៉ាងច្បាស់លាស់ ៖ បើអ្នកលើកដៃម្ខាង បន្ទាប់មកលើកដៃទាំងពីរ តើសុដន់ទាំងពីររបស់អ្នក មានសណ្ឋានដូចគ្នាដែរឬទេ? ដើម្បីអាចរកដុំពក ឬសញ្ញាមិនប្រក្រតី លោកគ្រូពេទ្យឯកទេស សូមណែនាំឱ្យអ្នកប្តូរជំហរ ឈរ ដេក និងផ្អៀងម្តងឆ្វេងម្តងស្តាំ ដើម្បីអាចមើលសុដន់បានសព្វ ទាំងលើ ក្រោម និងចំហៀងផង និងមើលឃើញអ្វីដែលនៅពីក្រោមសុដន់ផង។
“ប្រសិនបើអ្នកមើលឃើញស្បែកសុដន់មានស្នាមផ្នត់ មានន័យថា មានអ្វីមិនធម្មតាហើយ !” បន្ទាប់មក អ្នកត្រូវចេះពិនិត្យពិច័យសណ្ឋានរបស់ស្បែកត្រង់នោះ ៖ “បើជាស្នាមជ្រួញ (ដូចស្បែកក្រូច) នោះជាសញ្ញាអាក្រក់”។ ថ្វីបើអាការៈឈឺចុកចាប់ មិនប្រាកដជាសញ្ញាដាស់ប្រាប់ថាមានដុំសាច់ជាយថាហេតុមែន ប៉ុន្តែសណ្ឋានរបស់ក្បាលដោះ ជាអ្នកនាំសារដ៏សំខាន់ ប្រាប់អំពីសញ្ញារោគនៃសុដន់។ “បើក្បាលដោះមានសណ្ឋានដូចមានស្នាម លឹបចូលដូចមានអ្វីនៅពីក្រោយទាញចូល ហើយនៅពេលអង្អែលភ្ញោចឱ្យព្រឺហើយ ក្បាលដោះនៅព្រមរលាស់លៀនមកក្រៅអស់ទៀត គឺមកពីមានបញ្ហាមិនប្រក្រតីក្នុងសុដន់ហើយ។ ផ្ទុយទៅវិញ ការហូរទឹក (ដោះ)ចេញតាមក្បាលដោះ មិនទៀងថាមានពាក់ព័ន្ធនឹងជំងឺមហារីកទេ ! ដូច្នេះគ្មានប្រយោជន៍អ្វីដែលអ្នកត្រូវឈ្លេច ច្របាច់ក្បាលដោះឡើយ។
តើត្រូវមានកាយវិការស្ទាបសុដន់យ៉ាងដូចម្តេច ?
គ្មាននរណាអាចពិនិត្យសុដន់អ្នកបានល្អជាងអ្នកទេ ! ព្រោះអ្នករស់នៅជាមួយវា ២៤ម៉ោងលើ២៤ម៉ោង។ ត្រូវចុចដូចគេចុចPiano ហើយសង្កត់លើក្រពេញទឹកដោះ ដើម្បីបានដឹងថាមានអ្វីមិនធម្មតា។ ចំណុចសំខាន់មួយទៀតដែលមិនត្រូវភ្លេចគឺ មិនចុចស្ទាប់លើតែសុដន់ទេ ត្រូវចុចបណ្តេញនៅ ក្រោមឃ្លៀកផង និងលើកផង ព្រមទាំងតំបន់ជិតឆ្អឹងដងកាំបិតទៀត។
លោកវេជ្ជបណ្ឌិត រ៉េមី សាល់ម៉ុង Rémy Salmon គ្រូពេទ្យវះកាត់ឯកទេសមហារីកសុដន់ នៅមន្ទីរគ្លីនិក Fondation Sant Jean de Dieu ដែលមានជំនាញខ្លាំង ផ្នែកមហារីសុដន់ បានចម្ងាយពេលពន្យល់លម្អិតអំពីរបៀបស្ទាបដូចតទៅ លើគំរូម៉ាណឺកាំង ៖
“អ្នកអាចពិនិត្យសុដន់ស្តាំរបស់អ្នកដោយប្រើម្រាមដៃឆ្វេង សុដន់ខាងឆ្វេងដោយដៃស្តាំ ចុចបង្ខិតដើរទៅមុខដូចគេចុច Piano អញ្ចឹង។ នៅពេលចុច បើអ្នកមានអារម្មណ៍មានប៉ះដុំរឹង មានដុំគួរឱ្យសង្ស័យ អ្នកត្រូវផ្តេកខ្លួនផ្ងារលើគ្រែ ហើយបន្តយកម្រាមដៃកណ្តាលទាំងបីចុចដើរបណ្តេញពេញសុដន់ ពីស្តាំទៅឆ្វេង នៅផ្នែកខាងលើ បន្ទាប់មកផ្នែកខាងក្រោមនៃសុដន់។ ប្រសិនបើអ្នកមានអារម្មណ៍ប៉ះដុំរឹងអ្វីមួយនៅតំបន់ផ្នែកខាងលើនៃសុដន់ហើយ ត្រូវចុចស្ទាបបណ្តេញឡើងឱ្យដល់ក ឱ្យដល់ទល់ឆ្អឹងដងកាំបិត ពេលនោះអ្នកនឹងឃើញកូនកណ្តុរ ប៉ោងរឹង។ ព្រោះបើដុំក្នុងសុដន់ជាដុំមហារីក វានឹងរាលដាលដល់ក្រពេញកូនកណ្តុរ sus-claviculaire នៅក្រោមឆ្អឹងដងកាំបិតនេះ និងដល់ក្រពេញកូនកណ្តុរ Axillaire ដែលពិបាកស្ទាបដឹងដោយខ្លួនខ្លាំងណាស់ ហើយជាចុងក្រោយគឺក្រពេញកូនកណ្តុរ Mamaire ដែលយើងមិនអាចស្ទាបដល់បានដែរ ព្រោះវាលាក់នៅក្រោយឆ្អឹងសន្ទះទ្រូង។”
តើត្រូវធ្វើការស្វ័យពិនិត្យនៅពេលណា ?
គ្រូពេទ្យឯកទេសសូមណែនាំឱ្យអ្នកជាស្ត្រីគ្រប់វ័យធ្វើការស្ទាប់ត្រួតពិនិត្យសុដន់ដោយខ្លួនឯង ដូចរៀបរាប់ខាងលើ ពីរទៅបីដង ក្នុងមួយឆ្នាំ។ ដើម្បីអនុវត្តការស្ទាបវិភាគ បានល្អ និងមានប្រសិទ្ធិភាព សូមធ្វើនៅដើមខែ មានន័យថាពីរបីថ្ងៃក្រោយអស់រដូវ ព្រោះក្នុងរយៈកាលនេះ សុដន់ទន់។ តែបើធ្វើនៅកណ្តាលខែ សុដន់ចាប់ប៉ោង ឡើងតឹង និងអាចឈឺ ដូច្នេះមិនអាចធ្វើការស្ទាបចុចបានស្រួលទេ។
ប៉ុន្តែសូមចងចាំថា ការស្វ័យពិនិត្យនេះ គឺជាសកម្មភាពតាមដានបន្ថែមពីលើ ការត្រួតពិនិត្យ និងការពិគ្រោះជំងឺរបស់គ្រូពេទ្យជំនាញរោគស្ត្រី មុននឹងដល់ពេលណាត់ ដើម្បីវិភាគវែករកជំងឺមហារីកសុដន់ តែប៉ុណ្ណោះ។ ការស្ទាប់ចុចវិភាគដោយខ្លួនឯង គ្រាន់តែបានដឹងថាសុដន់អ្នកមានឬគ្មានដុំហានិភ័យតែប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែមិនអាចកំណត់បានថាដុំក្នុងសុដន់ជាដុំកាចឬដុំស្លូតបានឡើយ។ ដូច្នេះយើងចាំបាច់ទៅជួបពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេស តាមការណាត់និងការចោះយកដុំសាច់នោះទៅវិភាគទេ ទើបអាចកំណត់លទ្ធផលដោយពិតប្រាកដបាន។
តើមានប្រយោជន៍អ្វីដែលស្ត្រីត្រូវរៀនស្ទាបសុដន់ខ្លួនឯង ?
ព្រោះមហារីកសុដន់ ជាជំងឺដែលស្ត្រីអាចជួបប្រទះញឹកញាប់ជាងគេ ! ព្រោះប្រសិនបើគេកាន់តែឆាប់ដឹង ឆាប់វែករកឃើញថាជំងឺមហារីកសុដន់ នោះអ្នកជំងឺកាន់តែមានសំណាងអាចទទួលបានការព្យាបាលប្រកបដោយប្រសិទ្ធិភាព។ ក្នុងចំណោមអ្នកជំងឺមហារីកសុដន់១០នាក់ ៩នាក់ អាចបានជាសះស្បើយប្រសិនបើគេបានទទួលការព្យាបាលតាំងពីដំណាក់កាលដំបូងភ្លាម។
ស្វ័យពិនិត្យដោយស្ទាបខ្លួនឯង ជាមធ្យោបាយការពារ ដែលគ្មានអស់កម្រៃ ! ជាវិធីសាស្ត្រវិភាគ ដែលស្ត្រីគ្រប់រូបអាចធ្វើបានយ៉ាងងាយ ដោយមិនពឹងអ្នកដទៃ។ វិធីសាស្ត្រការពារនេះ ត្រូវបានបំពេញបន្ថែមដោយការថតឆ្លុះ។ នៅពេលស្ទាបហើយ មានការសង្ស័យភ្លាម ស្ត្រីអាចណាត់ជួបគ្រូពេទ្យជំនាញ ឬគ្រូពេទ្យជំងឺទូទៅ និងទៅថតឆ្លុះសុដន់ បានដឹងលទ្ធផលភ្លាម និងរកដំណោះស្រាយបានភ្លាមយ៉ាងទាន់ពេលវេលា។
តើត្រូវប្រកាន់យកជីវិតបែបណាដើម្បីការពារខ្លួនប្រឈមជំងឺមហារីកសុដន់ ?
ការសិក្សាដ៏ទូលំទូលាយមួយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក លើមនុស្សចំនួន១,៤លាននាក់ បានបង្ហាញថា ការបង្កើតសកម្មភាពរាងកាយអាចកាត់បន្ថយគ្រោះលូតលាស់ជំងឺមហារីក១៣មុខ ក្នុងនោះអាចកាត់បន្ថយគ្រោះកើតជំងឺមហារីកសុដន់បាន១០%។ ឯចំណែកអ្នកស្រាវជ្រាវកាណាដាវិញ បានរកឃើញថា បង្កើនការធ្វើកីឡា កំរិតបញ្ចេញសកម្មភាពរាងកាយ ពី ១៥០នាទី ឱ្យដល់ ៣០០នាទី ក្នុងមួយសប្តាហ៍ អាចជួយស្ត្រីក្រោយអស់រដូវ ជួបគ្រោះកើតជំងឺបានយ៉ាងច្រើន ជាពិសេសចំពោះស្ត្រីមានជំងឺធាត់ជ្រុលហួសហេតុ។
ទទួលទានផ្លែឈើ បីពេលក្នុងមួយថ្ងៃ នៅក្នុងវ័យជំទង់ នឹងអាចចូលរួមចំណែកកាត់បន្ថយគ្រោះកើតជំងឺមហារីកសុដន់បាន២៥% នៅបីបួនឆ្នាំបន្ទាប់ នេះបើប្រៀបទៅនឹងក្មេងជំទង់ដែលបរិភោគផ្លែឈើតែកន្លះភាគក្នុងមួយថ្ងៃ។ ទទួលទានបន្លែផ្លែឈើបៃតង ធញ្ញជាតិសម្រូប សណ្តែកបាយ សណ្តែកក្រហម ដែលមានផ្ទុកសារធាតុសរសៃច្រើន នៅក្នុងវ័យជំទង់ អាចជួយកាត់បន្ថយគ្រោះកើតជំងឺមហារីកសុដន់ទូទៅបាន១៦% និង មហារីកសុដន់ក្រោយអស់រដូវបាន២៤%។
ការសិក្សាអាមេរិកកាលពីឆ្នាំមុន បានបង្ហាញបន្ថែមទៀតថា បរិភោគអាហារមានផ្ទុកពពួកជាតិខ្លាញ់ឆ្អែត (សាច់ជ្រូក សាច់គោ ទឹកដោះគោ ហ្វូម៉ា) នៅពេលវ័យជំទង់ច្រើន នោះនឹងធ្វើឱ្យដង់ស៊ីតេដោះលើងខ្ពស់ នៅពេលពេញវ័យ ហើយជាកត្តាផ្តល់គ្រោះហានិភ័យខ្ពស់កើតជំងឺមហារីក។ ដើម្បីបំពេញតម្រូវការផ្នែកខ្លាញ់ សូមជ្រើសរើសទទួលទានពពួកខ្លាញ់មិនឆ្អែត ដែលមាននៅប្រេងអូលីវ ឬផ្លែប័រវិញទើបល្អ។
ជាចុងក្រោយ សូមឧស្សាហ៍ព្យាយាមទៅពិនិត្យសុខភាពធ្មេញ ! ហេតុអ្វីទៅ ? បើតាមការសិក្សា រយៈពេល៨ឆ្នាំ លើស្រ្តី អាយុ ៥៤ទៅ៨៦ឆ្នាំ បានបង្ហាញថា បើស្ត្រីណាមានជំងឺរលាកអញ្ចាញ ឬសន្តកធ្មេញ ស្ត្រីនោះមានគ្រោះបង្កើនការអភិវឌ្ឍជំងឺមហារីក ពិសេសជំងឺមហារីកសុដន់តែម្តងដល់ទៅ១៤%។ អ្នកស្រាវជ្រាវសង្ស័យថា ភ្នាក់ងារបង្ករោគទំនងជាអាចត្រូវចម្លងតាមទឹកមាត់ និងកំណកធ្មេញ ឬតាមស្រទាប់ជាលិកអញ្ចាញ ទៅដល់ឈាម៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ