ឃាតកម្មចំពោះបណ្ឌិត កែម ឡី, បើទោះបីតុលាការខ្មែរ បានកាត់ទោសដាក់គុកមួយជីវិតចំពោះបុរសម្នាក់ដែលគេជឿថាជាខ្មាន់កាំភ្លើងហើយក្តី ក៏នៅមានមនុស្សខ្មែរមួយចំនួន ចង់ឲ្យបើកការស៊ើបអង្កេតជាថ្មីដោយឯករាជ្យ ជាពិសេសត្រូវមានអ្នកជំនាញអន្តរជាតិចូលរួម។ អ្នកខ្លះទៀត គឺរំពឹងបរទេស ដើម្បីជួយរកភស្តុតាងបន្ថែម។ តើហេតុអ្វីបានជាសាធារណៈជនខ្លះ នៅតែមិនទុកចិត្តនិងមិនជឿជាក់ទៅលើចៅក្រមខ្មែរ និងតុលាការខ្មែរ ហើយនិងចេះតែចង់ឲ្យបរទេសលូកដៃយ៉ាងដូច្នេះ?
ក្នុងឱកាសខួបមរណភាពមួយឆ្នាំរបស់បណ្ឌិត កែម ឡី, អ្នកនយោបាយខ្លះ រួមទាំងក្រុមគ្រួសារសព និងក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួនផង បានទទូចទាមទារឲ្យបើកការស៊ើបអង្កេតជាថ្មីដោយឯករាជ្យនិងយុត្តិធម៌ ហើយក្រុមស៊ើបអង្កេតថ្មីនោះ ត្រូវមានការចូលរួមពីសំណាក់អ្នកជំនាញអន្តរជាតិ។ ពួកគេទាំងនេះ ថែមទាំង ផ្តោតក្តីសង្ឃឹមច្រើនទៅលើសាលាជម្រះក្តីនៅអាមេរិក ទីដ៏សែនឆ្ងាយ ដើម្បីជួយរកភស្តុតាងវីដេអូខ្សែអាតចេញពីកាមេរ៉ាសុវត្ថិភាព ថែមទៀតផង។
តាមរយៈនេះ ធ្វើឲ្យអ្នកវិភាគសង្គមខ្លះ មើលឃើញថា ការមិនទុកចិត្ត និងមិនជឿជាក់ចំពោះប្រព័ន្ធតុលាការនៅក្នុងស្រុកខ្មែរ គឺមិនមែនជារឿងថ្មីទេចំពោះសាធារណៈជនខ្មែរ។ មានមូលហេតុមួយចំនួនដែលអាចពន្យល់ពីកង្វះទំនុកចិត្តនេះ។ ជាក់ស្តែង ចំពោះការបាញ់សម្លាប់បណ្ឌិត កែម ឡី កណ្តាលរាជធានីភ្នំពេញ, ដំណើរការស៊ើបនិងការជម្រះក្តីជាង១ឆ្នាំមកនេះ គឺពុំទាន់ធ្វើឲ្យពលរដ្ឋជឿទុកចិត្ត ឲ្យជ្រះស្រឡះអស់ចិត្តនិងអស់មន្ទិលសង្ស័យនៅឡើយទេ។ មិនតែប៉ុណ្ណោះ ពួកគេនៅតែយល់ថា ដំណើរជម្រះក្តីក្នុងសំណុំរឿងនេះ គ្មានតម្លាភាព។
ការខ្វះទំនុកចិត្តចំពោះប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌សង្គមនេះ ក៏ទំនងមិនមែនជាលើកទីមួយនោះដែរ។ ពលរដ្ឋខ្មែរមួយចំនួន គឺនៅតែមានមន្ទិលពីរឿងឃាតកម្មទាំងឡាយផ្សេងទៀត ដែលបានកើតឡើងនាកន្លងមក ដូចជា ឃាតកម្មទៅលើសកម្មជនការពារបរិស្ថាន លោក ឈុត វុទ្ធី, ការបាញ់ប្រហារលើប្រធានសហជីព លោក ជា វិជ្ជា, ការស្លាប់របស់តារាចម្រៀងល្បីៗផ្សេងៗទៀត រួមទាំងមរណភាពរបស់អ្នកកាសែត បូករួមទាំងឃាតកម្មនិងការបាញ់សម្លាប់ ប្រមាណជា៣ទសវត្សរ៍នេះ ហើយដែលករណីខ្លះ នៅពុំទាន់អាចរកយុត្តិធម៌ឃើញនៅឡើយ។
ដូច្នេះ ការមិនជឿទុកចិត្តចំពោះសេចក្តីសម្រេចចៅក្រមនិងសាលាជម្រះក្តីរបស់ខ្មែរ ក៏មិនមែនជារឿងថ្មីដែរ ព្រោះថា បើគេពិនិត្យមើលទៅលើទំនោរផ្នត់គំនិតក្នុងសង្គម, ពលរដ្ឋខ្មែរ មួយចំនួន ច្រើនតែជឿជាក់បរទេសច្រើនជាងទុកចិត្តខ្មែរគ្នាឯង។ ឬនិយាយបែបផ្សេង មនុស្សខ្មែរខ្លះ គោរពកោតខ្លាច តែមនុស្សស្បែកស ឬពួកក្រុមច្រមុះស្រួច ច្រើនជាងគោរពកោតខ្លាច ជាតិសាសន៍ខ្មែរដូចគ្នា។ ផ្អែកលើផ្នត់ទម្លាប់នេះ គឺរហូតដល់អ្នកខ្លះ យល់ឃើញថា វាជាជំងឺមួយដែលខ្មែរចេះមិនទុកចិត្តគ្នា និងជំងឺមិនឲ្យតម្លៃជាតិសាសន៍ខ្លួន។ ការមិនទុកចិត្តគ្នាឯងនេះហើយ ដែលធ្វើឲ្យខ្មែរ តិចឡើងចេះតែរត់ទៅរកពឹងពរបរទេស និងដែលនាំឲ្យបាត់បង់ប្រយោជន៍ជាតិ។
បើគេងាកទៅមើលប្រវត្តិសាស្ត្រខ្មែរវិញ តាំងពីការធ្លាក់ចុះខ្សោយ សម័យក្រោយអង្គរមក, ខ្មែរបានឆ្លៀតពឹងបរទេសជាប់តែរហូតមក ម្តងទៅពឹងអ្នកខាងលិច ម្តងរត់ពីពឹងអ្នកខាងកើត និងទីបំផុត គឺត្រូវបាត់បង់ទឹកដីជាបន្តបន្ទាប់។ ចរន្តប្រវត្តិសាស្ត្របានផ្សាភ្ជាប់ជាមួយនឹងជីវិតនយោបាយរបស់ព្រះមហាក្សត្រជាន់មុន និងអ្នកនយោបាយខ្មែរចាស់ៗពីដើមផងដែរ ដែលចេះតែពឹងពរបរទេស ដើម្បីមកកម្ចាត់គូបដិបក្ស និងដើម្បីបានឡើងគ្រងរាជ្យ ឬឡើងក្តោបក្តាប់អំណាចរដ្ឋ។ ការរត់ទៅពឹងបរទេសពីសំណាក់មនុស្សខ្មែរ គឺមានតាំងតែពីយូរលង់ណាស់មកហើយ ដែលនេះ វាបានចាក់ចូលក្នុងប្រព័ន្ធផ្នត់គំនិតខ្មែរ បើមិនរាក់ក៏ជ្រៅណាស់ដែរ។
ហេតុនេះហើយ បើផ្អែកទៅលើទិដ្ឋភាពប្រវត្តិសាស្ត្រនិងសង្គម គឺខ្មែរតែងតែងាកទៅពឹងបរទេសតែរហូតមក ។ ចំណែកទៅលើវិស័យសេដ្ឋកិច្ចវិញ កម្ពុជាក៏ដូចរដ្ឋជឿនលឿនដទៃទៀតដែរ គឺស្ទើរតែគេអាចនិយាយបានថា គ្មានប្រទេសណាមួយ មិនពឹងផ្អែកសេដ្ឋកិច្ចពីរដ្ឋដទៃ ឬចាំបាច់ពឹងការផ្លាស់ប្តូរផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចពាណិជ្ជកម្មជាមួយរដ្ឋផ្សេងៗ ឬក៏និយាយម្យ៉ាងទៀត គ្មានប្រទេសណាមួយ ដែលមិនខ្ចីបំណុលពីប្រទេសផ្សេងនោះឡើយ។ ក៏ប៉ុន្តែ ការគ្រប់គ្រងនិងចាត់ចែងបំណុលឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព គឺជាមួយផ្សេង។
តែយ៉ាងណាក៏ដោយ សំណួរសួរថា តើរហូតដល់ពេលណា ទើបខ្មែរឈប់ពឹងបរទេស? នេះគឺអ្វីជាដែលទំនងជាប្រជាជាតិខ្មែរ គួរត្រូវរកចម្លើយសម្រាប់មាតុភូមិរបស់ ទាំងអស់គ្នា៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ