តើវប្បធម៌«ឡាំប៉ា»ក្រោយការបោះឆ្នោតចប់ហើយឬ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៤២
គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប) ថ្មីដែលបង្កើតឡើងដោយការព្រមព្រៀងរវាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិគួរតែជាសញ្ញាដែលបញ្ជាក់ថា ការតវ៉ាប្រឆាំងលទ្ធផលបោះឆ្នោតទំនងជាលែងកើតមានទៀតហើយចាប់ពីពេលនេះតទៅ។ ប៉ុន្តែ នៅលើទិដ្ឋភាពជាក់ស្តែង គេហាក់ដូចជាពិបាកជឿណាស់ថា គណបក្សចាញ់ឆ្នោតសុខចិត្តទទួលយកលទ្ធផលដោយគ្មានការតវ៉ា។ បញ្ហាទំនុកចិត្ត ភាពស្មោះត្រង់ និងទម្លាប់ត្រៀមតែឈ្នះ ហើយមិនដែលត្រៀមចាញ់គឺជាឧបសគ្គក្នុងការឈានទៅលុបបំបាត់វប្បធម៌«ឡាំប៉ា»ក្រោយការបោះឆ្នោត។
កាលពីមុន ការតវ៉ាប្រឆាំងលទ្ធផលបោះឆ្នោតបានកើតឡើងយ៉ាងតឹងតែងរវាងគណបក្សកាន់អំណាច និង បក្សប្រឆាំង ប៉ុន្តែ បច្ចុប្បន្ន គណបក្សទាំងពីរបានព្រមព្រៀងគ្នាបង្កើត គ.ជ.ប ថ្មីមួយដោយមានទាំងការចូលរួមរបស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលទៀតផង។
ដូច្នេះ គេគួរតែមានក្តីសង្ឃឹមថា ការតវ៉ាប្រឆាំងលទ្ធផលបោះឆ្នោតទំនងជាលែងកើតមានទៀតហើយ។ ប្រសិនបើនេះជារឿងពិត វាគឺជាដំណឹងល្អណាស់សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាដែលរួតរឹតដោយវិបត្តិក្រោយការបោះឆ្នោតអស់រយៈពេលជាងពីរទសវត្សរ៍មកហើយ។ ប៉ុន្តែ តើមានអ្វីមកធានាថា គណបក្សចាញ់ឆ្នោតពិតជាសុខចិត្តទទួលយកលទ្ធផលដោយមិនតវ៉ានោះ? នេះជាសំណួរដែលនៅតែពិបាករកចម្លើយ។
ជាការពិត វប្បធម៌«ឡាំប៉ា»ក្រោយការបោះឆ្នោតបានកើតឡើងគ្មាលស់ពេលឡើយចាប់ពីឆ្នាំ ១៩៩៣រហូតមក។ មានមូលហេតុច្រើនយ៉ាងដែលអាចពន្យល់ពីឫសគល់នៃវប្បធម៌នេះបាន៖
មូលហេតុទី១ គឺមកពីការបាត់បង់ទំនុកចិត្តទៅលើអាជ្ញាកណ្តាល មានន័យថា យន្តការរៀបចំការបោះឆ្នោតត្រូវគេជឿថាអាចធ្វើឲ្យលទ្ធផលបោះឆ្នោតប្រែប្រួលខុសពីការពិតបាន ។ នេះហើយជាដើមចមដែលធ្វើឲ្យគណបក្សចាញ់ឆ្នោតតែងបដិសេធលទ្ធផលក្រោមហេតុផលថាវាគឺជាលទ្ធផលនៃការលួចបន្លំ។
មូលហេតុទី២ មកពីទម្លាប់ធ្វើនយោបាយដោយខ្វះភាពស្មោះត្រង់។ ប្រវត្តិសាស្ត្របានបង្ហាញថា អ្នកនយោបាយខ្មែរតែងប្រើល្បិចកលគ្រប់បែបយ៉ាងដើម្បីយកឈ្នះលើគូប្រកួតបើទោះជាល្បិចកលខ្លះពិសពុលយ៉ាងខ្លាំងក៏ដោយ។ ទម្លាប់នេះបានធ្វើឲ្យអ្នកនយោបាយមិនដែលទុកចិត្តគ្នាម្តងណាទេ។ ការបាត់បង់ទំនុកចិត្តគឺជាប្រភពបញ្ហាធំធេងណាស់សម្រាប់ឆាកនយោបាយកម្ពុជាក្នុងនោះវាក៏ជាដើមចមនៃការតវ៉ាប្រឆាំងលទ្ធផលបោះឆ្នោតនេះដែរ។
មូលហេតុទី៣ គឺមកពីផ្នត់គំនិតអ្នកនយោបាយខ្មែរដែលចូលចិត្តត្រៀមយកតែឈ្នះហើយមិនដែលចេះទទួលយកលទ្ធផលចាញ់។ មូលហេតុទាំងអស់នេះពូតផ្តុំគ្នាបង្កើតបានជាវប្បធម៌«ឡាំប៉ា»យ៉ាងក្រាស់ឃ្មឹកក្នុងឆាកនយោបាយពិបាកលាងជម្រះ។ បច្ចុប្បន្ននេះ បើទោះជាគណបក្សធំៗដែលជាតំណាងឲ្យសំឡេងឆ្នោតនៅក្នុងរដ្ឋសភាបានព្រមព្រៀងគ្នាបង្កើតយន្តការរៀបចំបោះឆ្នោតថ្មីហើយក៏ដោយ ក៏គេនៅតែពិបាកសង្ឃឹមណាស់ថា ការតវ៉ាប្រឆាំងលទ្ធផលបោះឆ្នោតនឹងក្លាយជារឿងអតីតកាលនោះ។
ពិបាកសង្ឃឹមដោយហេតុថា ផ្លូវនៅវែងឆ្ងាយទៀតដែលគណបក្សទាំងពីរត្រូវឆ្លងកាត់វិញ្ញាសាសាកល្បងជាមួយគ្នា។ វប្បធម៌សន្ទនាដែលគណបក្សកាន់អំណាច និង បក្សប្រឆាំងកំពុងពូនជ្រុំនៅពេលនេះក៏នៅផុយស្រួយយ៉ាងខ្លាំងដែរ ហើយវាតែងតែប្រែប្រួលតាមកម្តៅនយោបាយម្តងក្តៅម្តងត្រជាក់មិនទៀងទាត់។ ក្រៅពីនេះ អង្គការសង្គមស៊ីវិលក៏កំពុងរិះគន់បទបញ្ញតិ្តមួយចំនួនដែលគណបក្សទាំងពីរបានព្រមព្រៀងគ្នានេះដែរ។ បញ្ហាទាំងអស់នេះ អាចក្លាយជាហេតុផលសម្រាប់ការតវ៉ាប្រឆាំងលទ្ធផលបោះឆ្នោតនៅពេលក្រោយក៏ថាបាន។
ដូច្នេះ ដើម្បីលុបបំបាត់វប្បធម៌តវ៉ាប្រឆាំងលទ្ធផលបោះឆ្នោត ជាបឋម អ្នកនយោបាយគណបក្សធំៗទាំងពីរត្រូវផ្តល់ទំនុកចិត្តពិតប្រាកដដល់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតថ្មី។ ហើយយន្តការនេះត្រូវធ្វើការក្នុងបរិយាកាសឯករាជ្យ និងតម្លាភាព។
ក្រៅពីនោះ ការហ៊ានទទួលស្គាល់ចំណុចខ្សោយរបស់ខ្លួន ហើយត្រៀមទទួលយកលទ្ធផលស្របតាមឆន្ទៈរបស់ពលរដ្ឋម្ចាស់ឆ្នោត គឺជាកត្តាចាំបាច់មួយទៀតដើម្បីលុបបំបាត់ទម្លាប់តវ៉ាប្រឆាំងលទ្ធផលបោះឆ្នោត។ ប៉ុន្តែ គេហាក់ដូចជានៅមិនទាន់មើលឃើញនៅឡើយថាអ្នកនយោបាយខ្មែរត្រៀមខ្លួនរួចរាល់ដើម្បីទទួលយកវប្បធម៌នយោបាយថ្មីនេះ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ គេគួរលើកទឹកចិត្តឲ្យអ្នកនយោបាយបន្តពូនជ្រុំវប្បធម៌សន្ទនាដែលពួកគេកំពុងបង្ហាញឡើងនៅពេលនេះ។ ប្រសិនបើពួកគេអាចកសាងប្រវត្តិសាស្ត្រថ្មីមួយសម្រាប់កម្ពុជាបានមែននោះ មេដឹកនាំគណបក្សទាំងពីរនឹងក្លាយជាអ្នកនយោបាយខ្មែរដ៏ឆ្នើមក្នុងប្រវត្តិសាស្ត្រជាមិនខាន។ ផ្ទុយទៅវិញ ប្រសិនបើវប្បធម៌សន្ទនារលាយសាបសូន្យទៅវិញ ហើយវប្បធម៌«ឡាំប៉ា»ក្រោយការបោះឆ្នោតនៅបន្តកើតមានជាថ្មីទៀតនោះ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរប្រហែលជាបាត់បង់ជំនឿលើការបោះឆ្នោត និងទៅលើអ្នកនយោបាយកាន់តែខ្លាំងជាក់ជាមិនខាន៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ