ទ្រព្យសម្បត្តិរឹបអូស ពីបទល្មើសគ្រឿងញៀន ត្រូវចាត់ចែងយ៉ាងណា?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:៤៤
ថ្មីៗនេះ អាជ្ញាធរគ្រឿងញៀន និងក្រសួងយុត្តិធម៌ ទើបតែដុតបំផ្លាញគ្រឿងញៀននិងវត្ថុតាំងមួយចំនួន នៅខេត្តបាត់ដំបង។ ចំណែកឯ ទ្រព្យសម្បត្តិរឹបអូសពីបទល្មើសគ្រឿងញៀនវិញ គឺកាន់តែកើន។ ដ្បិតថា ចាប់ពីដើមឆ្នាំរហូតមកដល់ពេលនេះ មនុស្សជាង៦ពាន់៤រយនាក់ ត្រូវចាប់ខ្លួន ហើយក្នុងនោះ គឺមានឡាន ម៉ូតូ និងលុយរាប់លានរៀលថែមទៀត។ នេះនៅមិនទាន់បូកសរុបពីទ្រព្យសម្បត្តិរឹបអូសកាលពីឆ្នាំមុនៗផងទេ។ ដូច្នេះ តើគេគួរចាត់ចែងរបស់ទ្រព្យសម្បត្តិទាំងនោះ យ៉ាងដូចម្តេច?
យុទ្ធនាការក្តៅនៃការប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន ចំនួនជាង៩០ថ្ងៃមកនេះ អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច បង្គ្រាបរួម បទល្មើសនិងករណីប្រើប្រាស់ គឺបានជាង២ពាន់៨រយករណី។ ក្នុងនោះ គេចាប់បាន សារជាតិញៀន ដែលអាចថ្លឹងជាគីឡូបាន ជិត៣០គីឡូក្រាម, កញ្ឆាក្រៀមជាង១១គីឡូក្រាម, កាប់បំផ្លាញកញ្ឆាជិត១ម៉ឺនដើម, រឹបអូសឡាន៣៦គ្រឿង, ចាប់យកម៉ូតូ ជិត៦០០គ្រឿង, ទូរសព្ទដៃ ជាង១ពាន់៨រយគ្រឿង, អាវុធ៣ដើម និងលុយកាក់ គ្រឿងអលង្ការ ព្រមទាំងអចលនាទ្រព្យជាច្រើនផ្សេងទៀត ត្រូវបង្កកនិងរឹបអូស។
នេះគ្រាន់តែជាង៣ខែបន្តិចប៉ុណ្ណោះ ហើយនៅមានទ្រព្យសម្បត្តិផ្សេងទៀត កាលឆ្នាំចាស់ ២០១៦ ដែលអាជ្ញាធរចាប់បាន គឺមានរថយន្ត៧៦គ្រឿង ម៉ូតូជាង១ពាន់៨រយគ្រឿង និងទឹកប្រាក់រាប់រយលានរៀលទៀត។ បើសរុបគិតជាសាច់ប្រាក់សុទ្ធ គឺច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់។
ដូច្នេះតើគេត្រូវទូទាត់ ចាត់ចែងដោយរបៀបយ៉ាងណា?
ជាក់ស្តែង ការចាត់ចែងនេះ គឺសញ្ញាណថ្មីមួយ ស្មុគស្មាញ និងស៊ីពេលច្រើន ក្នុងការទូទាត់។ បញ្ហាដំបូងនោះគឺ ករណីបទល្មើសស្មុគស្មាញជាច្រើន ដែលតុលាការមិនទាន់ចេញសាលក្រមជំនុំជម្រះ និងសេចក្តីសម្រេចស្ថាពររួចរាល់នៅឡើយទេ។ សំណុំរឿងក្តីកាន់តែកើនគរឡើងៗ ហើយករណីចាប់បានថ្មីទៀត ក៏ចេះតែកើនឡើងដែរ។ នាពេលកន្លងទៅ ប្រធានអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន ក៏បានបញ្ជាក់ទទួលស្គាល់ដែរថា ករណីបទល្មើសខ្លះ ត្រូវស៊ីពេលយូរ ដល់ទៅ២-៣ឆ្នាំឯណោះ ទើបចប់។ ដូច្នេះ អ្វីៗត្រូវកកស្ទះ។ ហេតុនេះ បើគ្រាន់តែគិតពីចំនួនទ្រព្យសម្បត្តិ លុយ ម៉ូតូ ឡាន ដែលត្រូវរក្សាទុក ក៏លំបាកនឹងរកកន្លែងដាក់មើលថែផង។
បើតាមស្មារតីច្បាប់ស្តីពីការប្រឆាំងគ្រឿងញៀន និងសេចក្តីប្រកាសរួម រវាងក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន, ទ្រព្យសម្បតិ្តរឹបអូស ទាំងអស់ គឺក្លាយជាទ្រព្យសម្បត្តិរដ្ឋ ក្រោយពីមានសាលក្រមបង្គាប់ជាស្ថាពររបស់តុលាការ។ តែដូចបញ្ជាក់មុននេះស្រាប់ ថាទម្រាំបានសេចក្តីសម្រេចស្ថាពរពីសាលាជម្រះក្តី គឺត្រូវស៊ីពេលច្រើន។ ដូច្នេះហើយ ទើបអ្នកជំនាញនិងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ បានស្នើយោបល់រួចហើយថា គួរតែមានយន្តការពន្លឿននីតិវិធី ដើម្បីអាចឈានទៅដល់ការចាត់ចែងទ្រព្យសម្បត្តិរឹបអូសទាំងនោះ ឲ្យបានឆាប់រហ័ស។
ចំពោះការចាត់ចែងទ្រព្យសម្បត្តិនេះទៀតសោត, បើតាមច្បាប់ជាធរមាន, គឺត្រូវមានការចូលរួមពីស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធពីសមាជិកគណកម្មការច្រើន តួយ៉ាងក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច, អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន, ក្រសួងយុត្តិធម៌, នគរបាល និងកងរាជអាវុធហត្ថ។ តែយ៉ាងណាក៏ដោយ គេបានដឹងថា ទ្រព្យសម្បត្តិដែលបានរឹបអូសពីបទល្មើសគ្រឿងញៀន រួមទាំងផលទុន ឬទ្រព្យដែលផលកើតពីបទល្មើស ប្រាក់ដែលបានពីការលក់វត្ថុ ទ្រព្យដែលរឹបអូសនោះ គឺត្រូវកត់ត្រាទាំងស្រុងចូលជាថវិការដ្ឋ ហើយត្រូវបែងចែកជា ៣ផ្នែក។ ទី១ គឺត្រូវបង់ចូលថវិកាជាតិ ចំនួន២៩ភាគរយ នៃប្រាក់ចំណូលប្រមូលបាន។ ទី២ ផ្តល់ឲ្យអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន ៧០ភាគរយ សម្រាប់ទ្រទ្រង់សកម្មភាព ហើយទី៣ គឺសល់ទឹកប្រាក់ចំណូល១ភាគរយទៀត ត្រូវឲ្យក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចចាត់ចែងសម្រាប់ចំណាយឧបត្ថម្ភលើកទឹកចិត្តចំពោះមន្ត្រីដែលបំពេញភារកិច្ច។
ក៏ប៉ុន្តែ ដើម្បីអាចចាត់ចែងដូច្នេះបាន គឺទាល់តែបូកសរុប វាយតម្លៃ ទ្រព្យសម្បត្តិទាំងអស់នោះ ហើយដាក់លក់ដោយមានការដេញថ្លៃ ត្រឹមត្រូវមានតម្លាភាព ដូចដែលមានចេញក្នុងច្បាប់និងប្រកាសរួម ជាធរមាន។ តែជាការជាក់ស្តែង ពលរដ្ឋទូទៅ ហាក់មិនទាន់បានទទួលដំណឹងពីរឿងនេះបានច្បាស់លាស់ នៅឡើយទេ។ ចំពោះខាងអាជ្ញាធរវិញ គឺដោយសារតែមិនទាន់មានសេចក្តីសម្រេចស្ថាពរដាច់ស្រេចពីតុលាការ។ ដូច្នេះក៏ពុំទាន់អាចចាត់ចែងយ៉ាងណា ចំពោះទ្រព្យសម្បត្តិរឹបអូស ទាំងនោះនៅឡើយទេ។
បើទោះជាយ៉ាងនេះក្តី គេអាចសម្លឹងឃើញជាបណ្តើរៗ ចំពោះប្រយោជន៍ដែលអាចប្រើចំពោះទ្រព្យសម្បត្តិទាំងនោះបាន។ ក្រៅពីការបែកចែកចូលថវិកាជាតិ, លុយកាក់ដែលនៅសល់ ជាង៧០ភាគរយ គួរតែត្រូវផ្ទេរដោយមានតម្លាភាពបំផុត សម្រាប់ជំរុញសកម្មភាពប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនរបស់អាជ្ញាធរ តទៅទៀត។ ការផ្តល់ប្រាក់ឧបត្ថម្ភសម្រាប់លើកទឹកចិត្តមន្ត្រីអនុវត្តច្បាប់ ហើយនិងសម្រាប់បង្កើនសកម្មភាពកសាងនីតិសម្បទា និងផ្តាច់គ្រឿងញៀនឲ្យបានជាពិតប្រាកដ។ លើសពីនេះ វិធានការអប់រំ នៅតាមសាលា តាមសហគមន៍និងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនានា ក៏ត្រូវការចំណាយលុយកាក់មិនតិតដែរ។ ដូច្នោះ ទឹកប្រាក់ដែលបានពីការរឹបអូស ក៏ត្រូវតែមានចំណែកសម្រាប់កញ្ចប់អប់រំ បញ្ជ្រាបយល់ដឹង និងបង្ការទប់ស្កាត់ដែរ។ ទន្ទឹមនេះ ក្នុងស្មារតីច្បាប់ដែលពាក់ព័ន្ធ គឺមានចែងពីការផ្តល់ទ្រព្យសម្បត្តិខ្លះទៅឲ្យអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលធ្វើការផ្នែកប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនដែរ។ ក៏ប៉ុន្តែ គេហាក់ដូចជាពុំទាន់ឃើញមាន ការចែកផលទុនឬទ្រព្យសម្បត្តិ ដល់អង្គការទាំងនោះ នៅឡើយទេ។
ហេតុនេះហើយ ឃើញថា មានសកម្មភាពការងារជាច្រើន ដែលអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ ត្រូវបំពេញញាប់ដៃជើងបន្ថែមទៀត។ ជាមួយគ្នានេះ ក្តីបារម្ភនិងការសង្ស័យ ក៏មានជាបន្តបន្ទាប់ផងដែរ។ បារម្ភនិងសង្ស័យនោះ គឺជុំវិញការចាត់ចែងទ្រព្យសម្បត្តិដែលរឹបអូសបាន គឺមិនទាន់ត្រូវលាតត្រដាងឲ្យបានទូលំទូលាយ ហើយពិសេស គឺនៅពេលដែលចុះបង្ក្រាបរឹបអូសទ្រព្យនិងវត្ថុតាំងនោះតែម្តង ដែលបើតាមពលរដ្ឋខ្លះ ហាក់មិនសូវទុកចិត្ត។ ដូច្នេះ ការពង្រឹងទំនុកពលរដ្ឋនិងការបង្ហាញតម្លាភាព ក៏ជាចំណែកសំខាន់ ដើម្បីជំរុញសកម្មភាពកម្ចាត់គ្រឿងញៀន ឲ្យប្រសិទ្ធិភាពនិងឲ្យទទួលបានជោគជ័យ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ