មូលហេតុដែលនាំឲ្យមានការបះបោររបស់ពួកអ៊ុយហ្គួនៅស៊ីងជាំងប្រទេសចិន
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:៥៣
នៅថ្ងៃចន្ទនេះ កាសែតផ្លូវការចិនបានផ្សាយឲ្យដឹងថា ប៉ូលិស និងពួកអ៊ុយហ្គួ នៅស៊ីងជាំង បានប៉ះទង្គិចគ្នា កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ បណ្តាលឲ្យមនុស្ស ១៦នាក់បាត់បង់ជីវិត។ ហេតុការណ៍នេះបានកើតឡើងប្រមាណជាជាង១ខែ ក្រោយពីហេតុការណ៍ផ្ទុះរថយន្ត នៅទីលានធានអានមេន ដែលអាជ្ញាធរចិនសង្ស័យថា ជាការវាយប្រហារភេរវកម្មបង្កឡើងដោយពួកអ៊ុយហ្គួ។ តើពួកអ៊ុយហ្គួជានរណា? តើហេតុអ្វីបានជាពួកគេងើបឡើងបះបោរ?
បើតាមការផ្សាយរបស់កាសែតផ្លូវការចិន ការប៉ះទង្គិចគ្នា រវាងប៉ូលិស និងពួកអ៊ុយហ្គួ បានកើតឡើង កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ នៅពេលដែលប៉ូលិសព្យាយាមចាប់ខ្លួនជនសង្ស័យអ៊ុយហ្គួ។ នៅក្នុងចំណោមអ្នកស្លាប់ទាំង ១៦នាក់ មាន ២នាក់ជាប៉ូលិស។
គួររំឭកឡើងវិញថា កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែតុលា មានហេតុការណ៍ផ្ទុះរថយន្តមួយ នៅទីលានធានអានមេន ដែលបណ្តាលឲ្យមនុស្សស្លាប់ ៥នាក់ ហើយដែលអាជ្ញាធរចិនសង្ស័យថា ជាការវាយប្រហារភេរវកម្មអត្តឃាត បង្កឡើងដោយក្រុមបះបោរនៅស៊ីងជាំង។
►សូមអាន៖ ពួកអ៊ុយហ្គួជាប់សង្ស័យបង្កភេរវកម្មអត្តឃាតនៅទីលានធានអានមេន
ពួកអ៊ុយហ្គួ គឺជាជនជាតិភាគតិច រស់នៅក្នុងតំបន់ស៊ីងជាំង ស្ថិតនៅប៉ែកពាយ័ព្យប្រទេសចិន ជាប់នឹងតំបន់អាស៊ីកណ្តាល មានវប្បធម៌ ភាសា និងសាសនាខុសពីជនជាតិដើមចិន។ ពួកអ៊ុយហ្គួកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម និយាយភាសា ដែលមានឫសគល់ជាមួយនឹងភាសាតួកគី។
តាមការពិតតំបន់ស៊ីងជាំងសព្វថ្ងៃនេះ កាលពីមុន មានឈ្មោះថាតួកេស្តង់ខាងកើត (Turkestan Oriental) ហើយមានប្រវត្តិប្រែប្រួលច្រើន។ ពេលខ្លះតំបន់នេះស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់ម៉ុងហ្គោល ពេលខ្លះទៀត គឺជារដ្ឋឯករាជ្យ ក៏ប៉ុន្តែ ត្រូវប្រទេសជិតខាង គឺរុស្ស៊ី និងចិន ហែកហួរដណ្តើមគ្នាកាន់កាប់។ ចុងក្រោយ នៅឆ្នាំ១៨៨៤ ចិន ក្រោមការដឹកនាំនៃរាជវង្សឈីង ក៏បានយកដែនដីស៊ីងជាំងមកដាក់ជាខេត្តមួយរបស់ចិន ក៏ប៉ុន្តែ ដាក់ជាតំបន់ស្វយ័ត។
នៅឆ្នាំ១៩៣៣ ពួកអ៊ុយហ្គួបានប្រកាសផ្តាច់ខ្លួន ទៅបង្កើតជារដ្ឋឯករាជ្យដាច់ពីចិន ក៏ប៉ុន្តែ មួយឆ្នាំក្រោយមកត្រូវធ្លាក់ក្រោមឥទ្ធិពលរបស់សហភាពសូវៀត។ ដល់ឆ្នាំ១៩៤៩ កងទ័ពបដិវត្តន៍របស់ម៉ៅសេទុងក៏បានដណ្តើមយកស៊ីងជាំងមកដាក់ជាខេត្តរបស់ចិនវិញ ដោយដាក់ជាតំបន់ស្វយ័ត ក៏ប៉ុន្តែ ក្រោយមកទៀត ដោយសារតែចិនមើលឃើញថា តំបន់នេះ គឺជាតំបន់រសើប ដែលអាចមានចលនាបះបោរទាមទារឯករាជ្យ ទើបរដ្ឋាភិបាលក្រុងប៉េកាំង ពង្រឹងការត្រួតត្រាលើដែនដីស្វយ័តស៊ីងជាំងកាន់តែខ្លាំងរហូតមកទល់នឹងសព្វថ្ងៃ។
ពួកសកម្មជនអ៊ុយហ្គួបាននាំគ្នាងើបឡើងបះបោរ ដោយសារតែគេមើលឃើញថា ពីមួយថ្ងៃ ទៅមួយថ្ងៃ អាជ្ញាធរចិនចេះតែរឹតត្បឹតសិទ្ធិសេរីភាពខាងសាសនា និងវប្បធម៌របស់ពួកគេកាន់តែខ្លាំងឡើងៗ។ ជារឿយៗ សកម្មជនការពារសិទ្ធិជនជាតិអ៊ុយហ្គួត្រូវបានអាជ្ញាធរចិនចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ ដោយចោទពីបទភេរវកម្ម ហើយខ្លះទៀត ត្រូវបង្ខំចិត្តរត់ភៀសខ្លួនទៅក្រៅប្រទេស ដើម្បីគេចចេញពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពីអាជ្ញាធរ។ ចាប់តាំងពីការវាយប្រហារភេរវកម្ម ១១កញ្ញា នៅអាមេរិក អាជ្ញាធរចិនក៏កាន់តែបង្កើនការបង្រ្កាបសកម្មជនអ៊ុយហ្គួកាន់តែខ្លាំង ដោយចោទថា ពួកនេះជាក្រុមភេរវជនស្និទ្ធនឹងអាល់កៃដា។
ម្យ៉ាងទៀត ពួកអ៊ុយហ្គួងើបឡើងបះបោរ គឺដើម្បីប្រឆាំងនឹងជនជាតិហាន ដែលជាជនជាតិដើមចិន ហើយដែលចេះតែហូរចូលមកក្នុងតំបន់ស៊ីងជាំងកាន់តែច្រើន។ កាលពីមុន ពួកអ៊ុយហ្គួមានចំនួនភាគច្រើន នៅស៊ីងជាំង ក៏ប៉ុន្តែ ក្រោយមក ដោយសារតែមានជនជាតិហានហូរចូលមករស់នៅច្រើន ពួកអ៊ុយហ្គួក៏ក្លាយទៅជាក្រុមជនជាតិភាគតិចវិញ ហើយពួកអ៊ុយហ្គួក៏ចេះតែមានគំនិតថា ពួកជនជាតិហានចូលមកដណ្តើមការងារ មុខជំនួញពួកគេ ហើយថា អាជ្ញាធរចិនមានការរើសអើងជិះជាន់ពួកគេ ហើយលើកតម្កើងជនជាតិហាន។ យូរៗទៅវាក៏បង្កើតទៅជាជម្លោះជាតិសាសន៍ រវាងអ៊ុយហ្គួ និងហាន នៅស៊ីងជាំងនេះ។
ជម្លោះ រវាងពួកអ៊ុយហ្គួ និងជនជាតិហាននេះហើយ ដែលជាដើមហេតុនាំឲ្យផ្ទុះការបះបោរ នៅស៊ីងជាំង កាលពីឆ្នាំ២០០៩ ដែលបណ្តាលឲ្យមនុស្សស្លាប់ ២០០នាក់ និងរបួសប្រហែលជា ១៦០០នាក់។
ដូច្នេះ ការបះបោររបស់ពួកអ៊ុយហ្គួ នៅស៊ីងជាំង មិនមែនជាការបះបោរ ដើម្បីទាមទារផ្តាច់ទឹកដីអ្វីទេ ប៉ុន្តែ វាជាការបះបោរ ដោយសារមូលហេតុសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ