តើហេតុអ្វីចិនត្រូវបារម្ភចំពោះការដកទ័ពអាមេរិកចេញពីអាហ្វហ្កានីស្ថាន?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:០២
លោកអាស្ហ្រាហ្វ ហ្កានី (Ashraf Ghani) ប្រធានាធិបតីថ្មីរបស់អាហ្វហ្កានីស្ថាន បានចេញធ្វើដំណើរទស្សនកិច្ចក្រៅប្រទេសជាលើកទីមួយ នៅថ្ងៃអង្គារ ហើយប្រទេសដែលជាទិសដៅនៃដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ គឺប្រទេសចិន មិនមែនសហរដ្ឋអាមេរិក ដែលជាប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្តមានវត្តមានកងទ័ពរាប់ម៉ឺន និងផ្តល់ជំនួយរាប់សិបពាន់លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំៗមកឲ្យអាហ្វហ្កានីស្ថាននោះទេ។ នេះគឺជាការឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញពីសារៈសំខាន់នៃទំនាក់ទំនងអាហ្វហ្កានីស្ថាន និងចិន ជាពិសេស នៅក្នុងពេលដែលអាមេរិក និងអង្គការអូតង់កំពុងត្រៀមដកកងទ័ពចេញនៅខែធ្នូ ចុងឆ្នាំ២០១៤នេះ។
នៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋ នៅក្នុងប្រទេសចិន រយៈពេល ៤ថ្ងៃ ពីថ្ងៃអង្គារ ដល់ថ្ងៃសុក្រ លោកអាស្ហ្រាហ្វ ហ្កានី ប្រធានាធិបតីអាហ្វហ្កានីស្ថាន ត្រូវជួបជជែកជាមួយលោកស៊ី ជីនពីង ចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងទ្វេភាគីមួយចំនួន ព្រមទាំងចូលរួមក្នុងសន្និសីទអន្តរជាតិស្តីពីការស្តារប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថានក្រោយសង្រ្គាម។ សន្និសីទអន្តរជាតិ ដែលនឹងរៀបចំធ្វើនៅថ្ងៃសុក្រ ដោយមានការចូលរួមពីបណ្តាប្រទេសនៅជុំវិញអាហ្វហ្កានីស្ថាន ជាពិសេស គឺចិន ដែលជាម្ចាស់ផ្ទះ ឥណ្ឌា និងរុស្ស៊ី។
ការជ្រើសរើសយកប្រទេសចិន សម្រាប់ដំណើរទស្សនកិច្ចលើកដំបូងទៅក្រៅប្រទេស គឺជាការបញ្ជាក់ឲ្យឃើញអំពីអាទិភាពរបស់លោកអាស្ហ្រាហ្វ ហ្កានី ដែលកំពុងតែសំឡឹងឃើញចិនជាដៃគូដ៏សំខាន់មួយ នៅក្នុងពេលដែលអាហ្វហ្កានីស្ថានកំពុងតែចាប់ផ្តើមបើកទំព័រសករាជថ្មី គឺអាហ្វហ្កានីស្ថាន ក្រោយការដកកងទ័ពរបស់អាមេរិក។
រដ្ឋាភិបាលក្រុងកាប៊ុលយល់ថា ការគាំទ្រខាងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងការទូតពីសំណាក់ប្រទេសចិន អាចនឹងជួយអាហ្វហ្កានីស្ថាន ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមទាំងខាងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងសន្តិសុខ នៅក្រោយពេលដែលអាមេរិក និងអង្គការអូតង់ ដកកងទ័ព នៅខែធ្នូខាងមុខនេះ។
មន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលអាហ្វហ្កានីស្ថានបានធ្វើការគូសបញ្ជាក់ថា នៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ចិន គឺជាប្រទេសដែលបានធ្វើការវិនិយោគច្រើនជាងគេបំផុត នៅក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថាន ហើយក្រៅពីវិស័យវិនិយោគ ចិន និងអាហ្វហ្កានីស្ថាន ក៏កំពុងតែបង្កើនកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគី នៅក្នុងវិស័យជាច្រើនផ្សេងទៀតផងដែរ។ ដំណើរទស្សនកិច្ច របស់លោកអាស្ហ្រាហ្វ ហ្កានី នៅពេលនេះ គឺជាជំហានថ្មីមួយទៀត ឆ្ពោះទៅពង្រឹងទំនាក់ទំនងជាដៃគូយុទ្ធសាស្រ្ត សម្រាប់រយៈពេលវែង រវាងចិន និងអាហ្វហ្កានីស្ថាន។
ចិនវិញក៏សំឡឹងឃើញផលប្រយោជន៍ច្រើនដែរ នៅក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថាន ដែលជាប្រទេសសម្បូរធនធានរ៉ែ និងថាមពល។ ម្យ៉ាងទៀត អាហ្វហ្កានីស្ថានគឺជាផ្នែកមួយនៃនយោបាយជាអាទិភាពរបស់លោកស៊ី ជីនពីង ក្នុងការបង្កើតខ្សែក្រវាត់សេដ្ឋកិច្ច តភ្ជាប់ពីចិន ទៅអាស៊ីកណ្តាល ដែលជាតំបន់សម្បូរទៅដោយធនធានប្រេង និងឧស្ម័ន ដែលចិនត្រូវការខ្លាំងផង និងជាទីផ្សារប្រកបដោយសក្តានុពល សម្រាប់នាំចេញទំនិញចិនផង។
នៅក្នុងចក្ខុវិស័យនេះហើយដែលចិនយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងចំពោះបញ្ហាសន្តិសុខ និងស្ថិរភាពនយោបាយ នៅក្នុងប្រទេសអាហ្វហ្កានីស្ថាន។
តាមការពិត ការដកទ័ពអាមេរិក និងអង្គការអូតង់ចេញពីអាហ្វហ្កានីស្ថាន នៅចុងឆ្នាំនេះ ក៏កំពុងតែធ្វើចិនមានការបារម្ភមិនតិចដែរ គឺបារម្ភខ្លាចក្រែង អាជ្ញាធរអាហ្វហ្កានីស្ថានមិនមានសមត្ថភាពដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមខាងផ្នែកសន្តិសុខ ជាពិសេស ទប់ទល់នឹងពួកឧទ្ទាមតាលីបង់ ព្រមទាំងក្រុមភេរវជនអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយមជាច្រើនផ្សេងទៀត។
ប្រសិនបើអាហ្វហ្កានីស្ថានជួបនឹងបញ្ហាអសន្តិសុខ បាត់បង់ស្ថិរភាពនយោបាយ ធ្លាក់ក្នុងភាពអនាធិបតេយ្យ ចិនមិនត្រឹមតែត្រូវប្រឈមមុខនឹងការបាត់បង់ផលប្រយោជន៍ខាងផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងធនធានរ៉ែប៉ុណ្ណោះទេ ក៏ប៉ុន្តែ អាចនឹងប្រឈមមុខផងដែរនឹងបញ្ហាសន្តិសុខ ដែលរាលដាលពីអាហ្វហ្កានីស្ថាន។
គួរបញ្ជាក់ថា ចិន និងអាហ្វហ្កានីស្ថាន មានព្រំដែនគោកជាប់គ្នា ហើយព្រំដែនគោកនេះ ថ្វីដ្បិតតែមានប្រវែងខ្លីត្រឹម ៧៦គីឡូម៉ែត្រ ក៏ប៉ុន្តែ វានៅជាប់នឹងតំបន់ស៊ីនជាំង ដែលជាតំបន់សម្បូរជនជាតិភាគតិចអ៊ុយហ្គួរកាន់សាសនាអ៊ីស្លាម ហើយដែលកំពុងឆាបឆេះដោយអំពើហិង្សាអស់រយៈពេលជាងមួយឆ្នាំមកហើយ។
គេសង្កេតឃើញថា នៅពេលថ្មីៗចុងក្រោយនេះ អំពើហិង្សានៅស៊ីងជាំង ដែលជាទូទៅត្រូវបានអាជ្ញាធរក្រុងប៉េកាំងទម្លាក់ការទទួលខុសត្រូវទៅលើក្រុមអ៊ុយហ្គួរជ្រុលនិយម មានការវិវឌ្ឍទៅជាការវាយប្រហារបែបភេរវកម្មអត្តឃាត ដែលមានទ្រង់ទ្រាយស្រដៀងនឹងសកម្មភាពរបស់ក្រុមជីហាតអ៊ីស្លាម។ អ្នកជំនាញជាច្រើនយល់ថា ការវិវឌ្ឍនៃអំពើហិង្សានៅស៊ីងជាំងទំនងជាបណ្តាលមកពីក្រុមអ៊ុយហ្គួរជ្រុលនិយមមួយចំនួនតូច នៅស៊ីងជាំង បានទទួលការបំពាក់បំប៉នមនោគមន៍វិជ្ជា និងការហ្វឹកហ្វឺនពីក្រុមអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយមនៅបរទេស ជាពិសេស នៅតាមបណ្តោយព្រំដែនអាហ្វហ្កានីស្ថាន និងប៉ាគីស្ថាន។
ហេតុដូច្នេះហើយបានជាចិនកំពុងតែបារម្ភថា ប្រសិនបើនៅក្រោយពីអាមេរិកដកកងទ័ព អាហ្វហ្កានីស្ថានត្រូវធ្លាក់ក្នុងភាពអនាធិបតេយ្យមិនអាចគ្រប់គ្រងបាន ទឹកដីអាហ្វហ្កានីស្ថានអាចនឹងត្រូវក្លាយទៅជាស្ថានសួគ៌ សម្រាប់ឲ្យក្រុមអ៊ីស្លាមជ្រុលនិយមយកធ្វើជាទីជម្រក និងកន្លែងហ្វឹកហ្វឺន រួចហើយឆ្លងព្រំដែន ដើម្បីមកបង្កបញ្ហាអសន្តិសុខ នៅក្នុងប្រទេសចិនវិញ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ