ការជជែកពិភាក្សានយោបាយ (Dialogue politique)

១-ប្រិយមិត្ត​អ្នកស្តាប់​ជាទីមេត្រី បើ​មនុស្ស​ម្នាក់​ស្ម័គ្រ​ចិត្ត​ដើរ​មកជួបជជែក​ពិភាក្សា​ជាមួយនឹង​មនុស្ស​ម្នាក់​ទៀត ឬ​មួយក្រុម​ទៀត នេះ​ជាសញ្ញា​ប្រាប់ថា​គេ​ចង់​ជួបគ្នា​តែ​ប៉ុណ្ណោះ មិន​បាន​ន័យ​ថា គេ​នឹង​និយាយ​ចុះ​សំរុង​គ្នា​ទេ ប៉ុន្តែ​ជំនួប​វា​នឹង​កើត​មាន​ដ៏ពិត​ប្រាកដ។ ការ​ជួបគ្នា​ខ្លះ​ទៀត ប្រៀបបាន​ទៅ​នឹង​រាហ៊ូ​ចាប់ច័ន្ទ គឺ​គ្មាន​ការ​ជួប​គ្នា​ពិត​ប្រាកដទេ។ បើមើលពីផែនដីទៅ គេ​ឃើញ​ព្រះ​ច័ន្ទ បាំង​ពន្លឺ​ព្រះអាទិត្យ ការ​ពិត​ឥត​មាន​ជួបគ្នាទេ។ បើ​ស្តីពី​ជំនួប​រវាង​អ្នកដឹកនាំប្រទេស​និង​ប្រជាជន​វិញ វា​មាន​សភាព​ផ្សេងម្យ៉ាងទៀត។

D’une manière métaphorique, lors de la compagne électorale, phase transitoire entre le pouvoir sortant et le nouveau pouvoir à venir, tous les astres de la politique ne brillent qu’à travers l’écran formé par les électeurs, à l’instar de l’éclipse solaire, la lune représentant l’électorat se met en avant de la scène. C’est elle la vedette courtisée par le soleil.

២-នាពេលឃោសនាបោះឆ្នោតថ្មីៗនេះ នៅ​ប្រទេស​បារាំង នៅ​ប៉ែក​ខាង​ជើង​ប្រទេស បេក្ខនារី​ឈ្មោះ Lepen ចេញជួប​នឹង​កម្មករ​រោងចក្រ​នៅថ្ងៃតែ​១ ដែល​​​​​បេក្ខជន​ Macron ចេញ​ជួប​នឹងក្រុម​តំណាងសហជីព​នៃ​រោងចក្រ​ដដែល​​នេះ។ លុះ​បាន​ដឹងភ្លាម​ជាគូបដិបក្សរបស់​គាត់ កំពុងតែ​មាន​ប្រិយភាព​​​នឹង​កម្មករ ដែលជាកម្លាំងស្នូលនៃ​រោងចក្រ ស្រាប់តែ​លោក Macron ប្រញាប់​បញ្ចប់​ការ​ពិភាក្សា​ជាមួយនឹង​សហជីព ដើម្បី​ទៅ​ចាប់​ដៃ​ក្រុម​​​កម្មករដែរ។ ប៉ុន្តែ​ថ្មីៗនេះ នៅ​ក្នុង​សភាពការណ៍​ដ៏តានតឹង បណ្តាល​មកពីការ​ខឹងសំបារ​ ទាមទារ​របស់​ប្រជាជន​ពាក់​អាវកាក់​លឿង ឲ្យ​រដ្ឋាភិបាល​​​ដំឡើង​កំរិតជីវភាព​អ្នកក្រ​និង​ឈប់​ឲ្យ​មាន​ការ​លុបបំបាត់​ពន្ធដារ​មួយចំនួន ដែលធ្វើឲ្យ​ពួកមហាសេដ្ឋី បារាំង បានចំណេញ​លុយ​នោះ ស្រាប់តែ​​​លោក​ប្រធានាធិបតី​ សម្ងំស្ងៀម​ តាមបែបយុទ្ធសាស្ត្រ​នយោបាយ ខុស​ឆ្ងាយ​ពីយុទ្ធសាស្រ្ត​ឃោសនា​បោះឆ្នោត។ តើមកពីហេតុអ្វី​ ?

Il devrait penser que les gilets jaunes sont des perturbateurs sociaux, sans plus. Vore des penseurs via réseau facebook destabilissent la démocratie. Caroline Forest professe, quant à elle dans « Marianne » du mi décembre dernier « la démocratie des impatients ». Le titre de son analyse vise les gilets jaunes en les traitant d’impatients (sic) . Dans la droite ligne de la pensée « Fourestienne » l’on peut dès lors dire que le silence et la patience sont les mamelles de la démocratie. Elis ton dirigent et tait toi. Si tu veux le changer, soit patient, attendre 5 ans.

៣-​យើង​អាចពិចារណាឃើញថា ម៌ាគាដ៏ប្រពៃ​គឺ​ការ​ត្រិះរិះ​ប្រពៃ។ បើ​កាល​ពី​ម្សិលមិញ ត្រិះរិះឃើញថា ស្រឡាញ់រាស្រ្តណាស់ ចង់ជួបរាស្ត្រណាស់ ម្តេ​ច​ឡើយ​ក៏ប្រែ​ក្រឡៈ​ប្តួរ​ផ្លាស់​គំនឹត​គិតថា អញ​ដែល​បាន​ជាប់ឆ្នោត​ហើយ​គឺ​ជា​ព្រះចៅអ​ធិរាជ មិន​អាចចុះ​មកជជែក នឹង​អ្នកតួចតាច​បានទេនោះ​ ?

La Question n’est pas de contester l’autorité de l’Etat tant que celui-ci reste contrôlée par la raison et tant que la société demeure ordonnée et juste , où peuvent se développer l’intelligence et la liberté individuelle . C’est d’ailleurs à chaque individu de veiller, par son estprit critique, son jugement et son intelligence, à ce que les détenteurs de l’autorité n’outrepassent pas leur pouvoir.

៤-​នៅ​ក្នុង​ពេល​ឃោសនា​សុំ​អំណាច គេ​ព្រោកប្រាជ្ញ មិនឈប់​ជាមួយ​រាស្ត្រ លុះ​ដល់​បាន​គេ​លើកបន្តុបឲ្យ​ជិះរទេះ មាន​សេនាហែរហម គេ​ក៏​ភ្លេច​ដើម​កំណើត​​ត្បិត​អី​បាន​ក្លាយ​ទៅ​ជា​មេអំបៅរួចហើយ។ រី​ឯ​មាគ៌ា ជា​កណ្តាល​ក៏​មិន​​​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​អ្នកកាន់​អំណាច ខ្លាចរណប​ប្រជាជនដែរ ត្បិតអី​ជាទូទៅ ពួក​គាត់​​មើលឃើញ​បញ្ហាណាមួយ បានតែ​ពីជ្រុងម្ខាង ខ្វះ ចំណេះដឹង​ពីជ្រុង​ឯ​ទៀតៗ។

En effet le peuple ne peut pas juger de toutes les subtilités de la science politique. Mais le despotisme d’un seul est, quant à lui inacceptable.

Néanmoins, force est de constater qu’en démocratie, les scènes politiques se succèdent à savoir; lors des élections c’est la soumission à une majorité, après les élections, l’obéissance à un seul se substitue à ledite soumission.

៥-​ការជួបគ្នាផ្ទាល់ មើលគ្នាឃើញ ស្តាប់គ្នា​ឮ ពិភាក្សា​ទៅ វា​ចេញ​ជា​ពន្លឺ​ស្មារតី​ ជាគំនិតថ្មី ដើម្បី​តាក់តែង​លំអ​សង្គមជាតិ។ រី​ឯ ការ​ជួបគ្នា​រវាង​គំនិត​និង​គំនិត វាសំខាន់​ជាងនេះទៅទៀត។ អីចឹង​ បន្ទាប់​ពី​បាន​ជាប់ឆ្នោត​ហើយ អ្នកដឹកនាំ​ដែល​បាន​ដកស្រង់​គំនិតល្អៗ​​ពីការជួបគ្នាផ្ទាល់​ គប្បី​ដឹកនាំ​ប្រទេស​ តាមការ​យកគំនិត ទាំងនេះ ទៅ​ផ្គូរផ្គង​នឹង​គំនិត​ថ្មីៗ ឯ​ទៀត​ របស់​ប្រជារាស្ត្រ រួចហើយ ក៏ចាប់​យក​មាគ៌ា មួយ​​ដែល​មិន​ច្របាច់ ក ​រាស្ត្រ ដូច​​ដែល ​គេ​បាន​ឃើញ​ នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​បារាំងថ្មីៗ​នេះ ដែល​ជាហេតុ​បណ្តាល​ឲ្យ​​មាន​ការ​បះបោរ​រំជើប​​រំជួល ពុំ​ទាន់ចប់​នៅឡើយ។

គេ​​​​​មិន​អាច​ទទួលយកបានថា ប្រទេស​មាន​ប្រជាធិបតេយ្យ​ពិតៗ បន្ទាប់​ពីសង្កេត​ឃើញ​អ្នកដឹកនាំ​កំពូលខ្លះ នៅ​ប្រទេសបារាំង មាក់ងាយ​​អ្នកល្ងង់​ខ្លៅ​ អ្នកទន់ខ្សោយ​។

Diderot disait que « le consentement des hommes réunis en société est le fondement du pouvoir » .

Merci, chers auditeurs, d’avoir écouté. Au revoir et à bientôt.