ការព្យាយាមទប់ស្កាត់មិនអោយផ្ទុះសង្គ្រាមនុយក្លេអ៊ែរ មានតាំងពីសម័យសង្គ្រាមត្រជាក់
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៤:២៥
ការគំរាមកំហែងគ្នាទៅវិញទៅមករវាងកូរ៉េខាងជើងនិងសហរដ្ឋអាមេរិកបច្ចុប្បន្ននេះ ធ្វើអោយគេនឹកទៅដល់សម័យសង្គ្រាមត្រជាក់ ដែលគ្រប់គ្នាកាលនោះ បានបារម្ភពីការផ្ទុះសង្គ្រាមនុយក្លេអ៊ែររវាងអាមេរិកនិងសហរដ្ឋអាមេរិកនិងសហភាពសូវៀត ក្នុងឆ្នាំ១៩៦២ រឺក៏រវាងឥណ្ឌានិងប៉ាគីស្ថានក្នុងទស្សវត្សឆ្នាំ២០០០។ សហគមន៍អន្តរជាតិកំពុងព្យាយាមរារាំងមិនអោយជម្លោះពាក្យសំដីរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងកូរ៉េខាងជើងឈានទៅដល់ការផ្ទុះសង្គ្រាមនុយក្លេអ៊ែរ។
សហគមន៍អន្តរជាតិកំពុងបារម្ភស្ថានការណ៍តានតឹង បង្កឡើងដោយកូរ៉េខាងជើងនិងអាមេរិក ដែលចេះតែនៅបន្តវាយប្រហារសំដីគ្នាទៅវិញទៅមក។ កូរ៉េខាងជើងបានតែផ្គើនបាញ់មីស៊ីល និងសាកល្បងនុយក្លេអ៊ែរ ផ្គើនអន្តរជាតិនិងសហរដ្ឋអាមេរិកច្រើនដងហើយ។ គ្រាន់តែក្នុងខែកក្កដា ទាហានកូរ៉េខាងជើងបានបាញ់មីស៊ីលអន្តរទ្វីបដល់ទៅ២ដង។ ឯលោកដូណាល់ ត្រាំវិញ ក៏មិនខ្លាចនឹងវាយបកពាក្យសំដីទៅលោកគឺម ជុងអ៊ុន វិញ បើទោះជារដ្ឋបាលអាមេរិកព្យាយាមលើកឡើងពីអាទិភាពនៃកិច្ចចរចាផ្នែកការទូតរកដំណោះស្រាយបញ្ហាក៏ដោយ។
ឆាកសំដែងកំញើញ និងការចំអកពាក្យសំដីនេះ ត្បិតថា បង្កឡើងដោយតួអង្គដូណាល់ ត្រាំ និងតួអង្គគឹម ជុងអ៊ុន តែ២នាក់ ប៉ុន្តែ ក៏មិនចាញ់ស្ថានការណ៍តានតឹងសម័យសង្គ្រាមត្រជាក់រវាងសហរដ្ឋអាមេរិកនិងសហភាពសូវៀត ដែលមានរហូតភាគីគុយបាចូលរួមនោះដែរ។ ការកំញើញមីស៊ីល និងការបង្អួតសមត្ថភាពនុយក្លេអ៊ែររបស់លោកគឹម ជុងអ៊ុន មិនបានធ្វើអោយលោកដូណាល់ ត្រាំ សប្បាយចិត្តទេ។ លោកត្រាំ ដឺកនាំមហាអំណាចអាមេរិក លោកត្រាំមានអត្តចរឹតមិនសូវចេះអត់ធ្មត់និងធ្វើអ្វីតាមចិត្តក្តៅ។ ឯលោកគឺម ជុងអ៊ុនវិញ ជាមេដឺកនាំវ័យក្មេង ចូលចិត្តគំរាមគេគ្រប់គ្នាក្នុងតំបន់។ ជម្លោះរវាងមេដឺកនាំមានវ័យខុសគ្នា តែមានចិត្តក្តៅដូចគ្នានេះ ធ្វើអោយអន្តរជាតិបារម្ភបុកពោះមិនតិចដែរទេ។ បើកូរ៉េខាងជើងហ៊ានបាញ់មីស៊ីលដល់ដែនដីអាមេរិកមែន ហើយបើលោកត្រាំលេងបកទៅវិញ ច្បាស់ជាវីវរធំហើយ។
វិបត្តិកូរ៉េខាងជើងសព្វថ្ងៃ ធ្វើអោយគេនឹកទៅដល់ការកំញើញគ្នាទៅវិញទៅមក ក្នុងសង្គ្រាមត្រជាក់រវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពសូវៀត។ កាលនោះ វិបត្តិមីស៊ីលគុយបា ឆ្នាំ១៩៦២ ជាស្ថានការណ៍ក្តៅគគុក នៃសង្គ្រាមត្រជាក់។ ឆ្នាំ១៩៦២ លោកហ្វ៊ីដែល កាស្ត្រូ ព្រមអោយសូវៀតដំឡើងមីស៊ីលបំពាក់ក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរ ក្នុងទឹកដីគុយបា ក៏ដោយសារអាមេរិកបានព្យាយាមឈ្លានពានគុយបាប៉ុន្មានលើកមកហើយ ហើយគុយបាខ្លាចអាមេរិកបន្តឈ្លានពានតទៅទៀត ទើបគិតថា មានតែវិធីដាក់មីស៊ីលនុយក្លេអ៊ែរសូវៀតនេះទេ ទើបអាចកំឡាមិនអោយអាមេរិកចូលមកឈ្លានពានទៀតបាន។ ប៉ុន្តែ អាមេរិកវិញ មានទៅគិតដូចគុយបាឯណា។ មីស៊ីលសូវៀតនៅតែ ១០០គីឡូម៉ែត្រពីរដ្ឋផ្លរីដ របស់អាមេរិក ជាការគំរាមសន្តិសុខអាមេរិកធ្ងន់ណាស់។
ស្ថានការណ៍កាលនោះ គឺក្បែរសង្គ្រាមនុយក្លេអ៊ែរទៅហើយ។ នាវាសូវៀតច្រើនគ្រឿងដឹកមីស៊ីលបំពាក់នុយក្លេអ៊ែរ នៅព្រោងព្រាតក្នុងដែនទឹក។ លោកកេណេឌី ជាប្រធានាធិបតីអាមេរិក ជំនាន់នោះ បានដាក់កងទ័ពស្ថិតក្នុងភាពអាសន្នអតិបរមា។ យន្តហោះទំលាក់គ្រាប់បែកនុយក្លេអ៊ែរអាមេរិក បានហោះកំញើញសូវៀត និងគុយបា ក្នុងដែនអាកាសវិញ។ អាមេរិកក៏បានត្រៀមជើងការបាញ់មីស៊ីលអន្តរទ្វីបច្រើនដើមដែរ។ ទីបំផុត ភាគីម្ខាងៗបានព្យាយាមចៀសសង្គ្រាមនុយក្លេអ៊ែរ ដោយបានរកបានកិច្ចព្រមព្រៀង អោយសូវៀតដកថយមីស៊ីលទៅវិញ ហើយអាមេរិកវិញក៏ដកមីស៊ីលខ្លួនពីតួកគីដែរ។ អាមេរិកក៏សុខចិត្តមិនឈ្លានពានគុយបាតទៅទៀតដែរ។ យោងតាមតួលេខBulletin of Atomic Scientists បច្ចុប្បន្ននេះ សហរដ្ឋងតាមេរិកមានក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរ ៤៤៨០ គឹថយចុះច្រើនណាស់ប្រៀបនឹងឆ្នាំ១៩៩០ ដែលកាលនោះអាមេរិកមានប្រហែល២២០០០គ្រាប់។ រុស្ស៊ីបច្ចុប្បន្នមានក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរ ៧០០០ ក្នុងនោះគិតាំងក្បាលគ្រាប់ដែលត្រូវបំបាត់ចោលផងដែរ។ ឆ្នាំ១៩៩០ រុស្ស៊ីមានច្រើនជាងនេះ ដល់ទៅ៣០០០០ក្បាលគ្រាប់នុយក្លេអ៊ែរ។ បរិមាណទាំងនេះធានាថាគ្រប់គ្រាន់នឹងកំទេចសត្រូវ ករណីមានសង្គ្រាមកើតឡើង។
ចំណែកការគំរាមរវាងបងប្អូនសត្រូវប៉ាគីស្ថាននិងឥណ្ឌាវិញ ក៏ធ្វើអោយគេគ្រប់គ្នាបារម្ភបុកពោះណាស់ដែរ កាលពីដើមទស្សវត្សឆ្នាំ២០០០។ ខែមេសាឆ្នាំ២០០២ ប្រធានាធិបតីប៉ាគីស្ថាន មូស្ហារ៉ាហ្វគ្រោងប្រើអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ បើឥណ្ឌាហ៊ានរំលាយប៉ាគីស្ថានពីផែនទី។ ចំណែកឥណ្ឌាវិញក៏គំរាមទៅវិញថា បើប៉ាគីស្ថានវាយប្រហារនុយក្លេអ៊ែរប្រឆាំងឥណ្ឌា គឺមានតែឥណ្ឌាទេដែលរួចរស់ពីសង្គ្រាម។ ប៉ាគីស្ថាននិងឥណ្ឌាបានបង្កើនការសាកល្បងមីស៊ីលគំរាមគ្នាទៅវិញទៅមក តែអាមេរិកបានដាក់សម្ពាធ ធ្វើអោយបងប្អូនសត្រូវទាំង២ព្រមព្រៀងគ្នា អោយមានបទឈប់បាញ់ក្នុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០០៣។ រួចហើយក៏ព្រមចរចាគ្នានៅដើមឆ្នាំ២០០៤។
គិតទៅ ក្នុងសង្គ្រាមត្រជាក់ ភាគីនិមួយៗមានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរជាសម្អាងទុកការពារខ្លួន ជាខែលគំរាមគ្នាទៅវិញទៅមក។ ប្រទេសដែលសុំអោយគេជួយការពារពីការគំរាមនុយក្លេអ៊ែរ ក៏ដូចជាមិនសូវបារម្ភបញ្ហាសន្តិសុខប៉ុន្មានដែរ។ ទោះយ៉ាងនេះក្តី ក៏មានការលើកឡើងថា ទោះជាគេមានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរក៏មិនអាចធ្វើអ្វីបានស្រេចចិត្តដែរ ព្រោះមានកត្តាច្រើនទៀត ដែលអាចអោយប្រទេសមានអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ គិតគូរឡើងវិញមុនធ្វើសង្គ្រាម បែបយ៉ាងកត្តាសេដ្ឋកិច្ចដែលត្រូវពឹងផ្អែកគ្នាទៅវិញទៅមក ជាមួយប្រទេសដទៃទៀត រឺក៏កត្តាឥទ្ធិពលនៃស្ថាប័នអន្តរជាតិជាដើម។
ការគំរាមនុយក្លេអ៊ែរនិងមីស៊ីលធ្វើឡើង រវាងប្រទេសណា រឺក៏មេដឺកនាំប្រភេទណាក៏ដោយចុះ ក៏សហគមន៍អន្តរជាតិ នៅតែព្យាយាមទប់ស្កាត់មិនអោយស្ថានការណ៍ផុងជ្រៅ រហូតផ្ទុះជាសង្គ្រាម។ ក្រុមជំនាញលើកឡើងថា វិបត្តិអាមេរិក-កូរ៉េសព្វថ្ងៃនេះ គឺដោយសារតែបញ្ហានៃការរីកសាយភាយនុយក្លេអ៊ែរហ្នឹងហើយ។ សង្គ្រាមនុយក្លេអ៊ែរអាចធ្វើអោយមានមនុស្សស្លាប់រាប់លាននាក់។ ជាក់ស្តែង ក្នុងសង្គ្រាមលោកលើកទី២ គ្រាន់តែអាមេរិកទំលាក់គ្រាប់បែកបរមាណូនៅហ៊ីរ៉ូស្ហ៊ីម៉ា និងណាហ្កាសាគី ក្នុងទឹកដីជប៉ុន ទំលាក់តែក្នុងក្រុង២ប៉ុណ្ណឹង គឹសម្លាប់មនុស្សដល់ទៅជាង២សែននាក់។ សព្វថ្ងៃនេះ គ្រប់គ្នាកំពុងព្យាយាមមិនអោយការជេរច្រាស់ឆ្អេះ ប៉ះទង្គិចសំដីគ្នារវាងលោកដូណាល់ ត្រាំ និងលោកគឺម ជុងអ៊ុន ឈានទៅដល់ការផ្ទុះសង្គ្រាមជាយថាហេតុណាមួយឡើយ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ