ទំនាក់ទំនងអាមេរិក-អឺរ៉ុបតានតឹងខ្លាំងក្រោយលេចធ្លាយរឿងប្រតិបត្តិការឈ្លបយកការណ៍
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ទំនាក់ទំនងរវាងសហភាពអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងតែស្ថិតក្នុងភាពតានតឹងខ្លាំង ក្រោយពីមានលេចធ្លាយព័ត៌មានជាបន្តបន្ទាប់ អំពីប្រតិបត្តិការយ៉ាងធំរបស់អាមេរិក ក្នុងការឈ្លបយកការណ៍សម្ងាត់ ពីស្ថាប័ន និងប្រទេសសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុប។ ព័ត៌មានពីប្រតិបត្តិយកការណ៍នេះបានមកពីអតីតបុគ្គលិកទីភ្នាក់ងារចារកិច្ចអាមេរិក Edward Snowden។
សំណួរ-តើប្រតិបត្តិការឈ្លបយកការណ៍សម្ងាត់របស់អាមេរិកនេះ ធ្វើឡើងទៅលើប្រទេសណាខ្លះ ហើយនៅកន្លែងណាខ្លះ?
ជាដំបូង គួរបញ្ជាក់ថា Edward Snowden អតីតបុគ្គលិកទីភ្នាក់ងារចារកិច្ចអាមេរិក ដែលកំពុងតែលាក់ខ្លួន ក្នុងព្រលានយន្តហោះម៉ូស្គូ បានបញ្ចេញឯកសារសម្ងាត់ទៅឲ្យកាសែតអឺរ៉ុបធំៗពីរចុះផ្សាយ គឺកាសែតអាល្លឺម៉ង់ Der Spiegel ចុះផ្សាយកាលពីចុងសប្តាហ៍ និងកាសែតអង់គ្លេស The Guardian ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃចន្ទ។
តាមការចុះផ្សាយរបស់កាសែតទាំងពីរនេះ ប្រតិបត្តិការឈ្លបយកការណ៍របស់ទីភ្នាក់ងារចារកិច្ចយោធាអាមេរិក (NSA) គឺធ្វើឡើងទាំងទៅលើស្ថាប័នរបស់សហភាពអឺរ៉ុប និងទាំងទៅលើស្ថានទូតរបស់ប្រទេសជាសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុប ជាពិសេស ស្ថានទូតបារាំង អ៊ីតាលី និងក្រិក ប្រចាំអ.ស.ប. នៅញូវយ៉ក និងប្រចាំសហរដ្ឋអាមេរិក នៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីងតោន។
ចំពោះស្ថាប័នអឺរ៉ុបវិញ ប្រតិបត្តិការឈ្លបយកការណ៍របស់ NSA គឺផ្តោតទៅលើស្ថានតំណាងសហភាពអឺរ៉ុប នៅញូវយ៉ក នៅវ៉ាស៊ីងតោន ព្រមទាំងសាលប្រជុំ នៅក្នុងទីក្រុងព្រុចស៊ែល ជាពិសេស កន្លែង ដែលមេដឹកនាំប្រទេសសមាជិកសហភាពអឺរ៉ុបតែងតែជួបប្រជុំគ្នា។
ការឈ្លបយកការណ៍នេះ គឺមានធ្វើឡើងតាមច្រើនរូបភាព រួមមានការដាក់ឧបករណ៍ស្តាប់សំឡេងតាមទូរស័ព្ទ ការដាក់ឧបករណ៍យកការណ៍នៅលើម៉ាស៊ីន Fax និងការលួចចូលក្នុងប្រព័ន្ធអ៊ីនធ័រនែត ដើម្បីលួចយកឯកសារសម្ងាត់។ ការឈ្លបយកការណ៍ ពីអគារសហភាពអឺរ៉ុប នៅក្នុងទីក្រុងព្រុចស៊ែល ត្រូវបានធ្វើចេញពីទីស្នាក់ការអង្គការអូតង់ ដែលនៅក្បែរនោះ។
គេមិនអាចដឹងច្បាស់ថា តើអាមេរិកចាប់ផ្តើមដាក់ឧបករណ៍ឈ្លបយកការណ៍លើសហភាពអឺរ៉ុបតាំងពីពេលណាមកទេ ក៏ប៉ុន្តែ ឯកសារបង្ហាញពីប្រតិបត្តិការឈ្លបយកការណ៍ ដែលទទួលបានពី Edward Snowden មានឯកសារខ្លះចុះតាំងពីឆ្នាំ២០០៧ ហើយខ្លះទៀត ពីខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១០។
សំណួរ-អាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប គឺជាសម្ព័ន្ធចាស់ឆ្នាំនឹងគ្នា។ តើហេតុអ្វីបានជាអាមេរិកឈ្លបយកការណ៍សម្ងាត់ពីគ្នាឯងបែបនេះ?
បើតាមឯកសារសម្ងាត់ ដែលបញ្ចេញដោយ Edward Snowden ហើយដែលចុះផ្សាយដោយកាសែត Der Spiegel និងកាសែត The Guardian គោលដៅនៃប្រតិបត្តិការឈ្លបយកការណ៍ទៅលើសហភាពអឺរុបនេះ គឺអាមេរិកចង់ដឹងពីជំហរខុសៗគ្នា ចំណុចមិនចុះសម្រុងគ្នា រវាងប្រទេសសហភាពអឺរ៉ុប ទាក់ទងនឹងបញ្ហាអន្តរជាតិសំខាន់ៗ។
ប្រហែលជាក្នុងគោលដៅនេះហើយ ដែលអាមេរិកផ្តោតការឈ្លបយកការណ៍ទៅលើប្រទេសដែលមានទម្ងន់នយោបាយ និងសេដ្ឋកិច្ច ក្នុងសហភាពអឺរ៉ុប ដូចជា អាល្លឺម៉ង់ បារាំង និងអ៊ីតាលី។
តាមធម្មតា ការឈ្លបយកការណ៍គ្នាទៅវិញទៅមក រវាងប្រទេសជាសម្ព័ន្ធមិត្ត ភាគច្រើន ក្នុងគោលដៅប្រមូលព័ត៌មានផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ឧស្សាហកម្ម ឬបច្ចេកវិទ្យា ដើម្បីប្រកួតប្រជែងគ្នាខាងពាណិជ្ជកម្ម ឬដើម្បីយកមកប្រើក្នុងការចរចាកិច្ចព្រមព្រៀងណាមួយ។
បើតាមឯកសារផ្តល់ដោយ Edward Snowden ក្រៅពីប្រទេសនៅអឺរ៉ុប ប្រទេសជាសម្ព័ន្ធមិត្តអាមេរិកជាច្រើនផ្សេងទៀត ដូចជា ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង តួកគី ឥណ្ឌា និងម៉ិចស៊ិក ជាដើម ក៏ត្រូវទីភ្នាក់ងារចារកិច្ចអាមេរិកឈ្លបយកការណ៍សម្ងាត់ដែរ។
ការឈ្លបយកការណ៍ទៅលើប្រទេសជាសម្ព័ន្ធមិត្តនេះ ក៏មិនមែនជារឿងកម្រនោះដែរ គ្រាន់តែថា តើធ្វើឡើងក្នុងទ្រង់ទ្រាយតូច ឬក៏ធំ ហើយធ្វើទៅលាក់ការណ៍ជិត ឬមិនជិត?
សំណួរ-បញ្ហាគឺនៅត្រង់ថា ប្រតិបត្តិការឈ្លបយកការណ៍សម្ងាត់របស់អាមេរិកនៅពេលនេះ គឺលាក់មិនជិត ហើយត្រូវបែកធ្លាយចេញមកក្រៅ។ បើតាមមើលទៅ តើការលេចធ្លាយរឿងប្រតិបត្តិការឈ្លបយកការណ៍សម្ងាត់ពេលនេះ អាចនឹងធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ត្រឹមកម្រិតណា ដល់ទំនាក់ទំនង រវាងអឺរ៉ុប និងអាមេរិក?
បញ្ហាដែលអាចចោទឡើង គឺទាក់ទងនឹងការចរចាលើកិច្ចព្រមព្រៀងបង្កើតតំបន់ពាណិជ្ជកម្មសេរី ដែលអាមេរិក និងសហភាពអឺរ៉ុប ត្រូវបើកធ្វើ ចាប់ពីសប្តាហ៍ក្រោយទៅ។ នៅពេលនេះ មានមន្រ្តីសហភាពអឺរ៉ុបខ្លះ បានព្រមានថា ការលេចធ្លាយព័ត៌មានរឿងអាមេរិកលួចយកការណ៍សម្ងាត់ពីសហភាពអឺរ៉ុបនេះ អាចនឹងធ្វើឲ្យការចរចាលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីត្រូវជួបនឹងបញ្ហា។ សមាជិកម្នាក់របស់គណៈកម្មការអឺរ៉ុបបានលើកឡើង កាលពីម្សិលមិញថា អឺរ៉ុបមិនអាចចរចាជាមួយអាមេរិកលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីនេះបានទេ បើសិនជាមានមន្ទិលសង្ស័យថា អាមេរិកលួចស្តាប់ការសន្ទនារបស់មន្រ្តីដឹកនាំការចរចា។
មានអ្នកនយោបាយខ្លះ ជាពិសេស នៅបារាំង រហូតនាំគ្នាទាមទារឲ្យប្រទេសសមាជិកអឺរ៉ុប ផ្តល់សិទ្ធិជ្រកកោននយោបាយដល់ Edward Snowden ដើម្បីជាការផ្តល់មេរៀនដល់អាមេរិក។ ក៏ប៉ុន្តែ ការទាមទារនេះ ភាគច្រើនចេញពីសមាជិកសភាអឺរ៉ុប ឬក៏គណបក្សប្រឆាំង។ មិនមានចេញពីមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលណាមួយទេ!
ពីខាងរដ្ឋាភិបាល និងស្ថាប័នអឺរ៉ុប គេឃើញមានតែការទាមទារឲ្យអាមេរិកផ្តល់ការបកស្រាយឲ្យបានសមស្របមួយ ហើយត្រូវធ្វើឲ្យបានឆាប់ថា តើអាមេរិកពិតជាបានឈ្លបយកការណ៍សម្ងាត់ពីការិយាល័យសហភាពអឺរ៉ុប ដូចការចុះផ្សាយរបស់បណ្តាញសារព័ត៌មាននេះដែរឬក៏អត់?
អាមេរិកនៅមិនទាន់ឆ្លើយតបមកវិញនៅឡើយទេ។ ក៏ប៉ុន្តែ មេដឹកនាំផ្នែកចារកិច្ចអាមេរិកបានលើកឡើងថា អាមេរិកនឹងឆ្លើយតបទៅសហភាពអឺរ៉ុបវិញតាមផ្លូវទូត ហើយមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយអ្វីជាសាធារណៈទេ គ្រាន់តែសុំបញ្ជាក់ថា អាមេរិកពិតជាមានប្រតិបត្តិការឈ្លបយកការណ៍សម្ងាត់នៅបរទេសមែន ក៏ប៉ុន្តែ វាជាប្រតិបត្តិការឈ្លបយកការណ៍ ដែលគ្រប់ប្រទេសផ្សេងៗទៀតក៏តែងតែធ្វើដូចគ្នា៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ