Wikileaks ប្រារព្ធខួបកំណើត១០ឆ្នាំ ក្រោមស្នូរនៃការរិះគន់
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៣:៣៨
វីគីលីក គួរតែមានសំឡេងអួតក្អេងក្អាងខ្លាំង នាឱកាសប្រារព្ធខួប១០ឆ្នាំនៃការកកើតស្ថាប័ន wikileak.org ដែលក្លាយជាវិបសៃត៍ មានឯកទេសខាងទម្លាយរឿងអាស្រូវ និងឯកសារសម្ងាត់ នៅទូទាំងពិភពលោក តាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធ័រនែត។ ប៉ុន្តែវិបសៃត៍នេះ ដែលម្ចាស់ស្ថាបនិក Julian Assange កំពុងជាប់ក្តីក្តាំនៅតុលាការ បែរកំពុងរងការរិះគន់ និងរុំព័ទ្ធដោយដោយការចោទប្រកាន់ថាជាកូនអុករបស់រដ្ឋាភិបាលមួយ ឬបក្សនយោបាយមួយ និងផ្សព្វផ្សាយរឿងសម្ងាត់ដោយគ្មានការពិគ្រោះយោបល់ ជាមួយក្រុមការងារ។
លាក់ខ្លួន ក្នុងស្ថានឯកអគ្គរដ្ឋទូតអេក្វាទ័រ ប្រចាំទីក្រុងឡុងដ៍ តាំងពីជាងបួនឆ្នាំមក ដើម្បីគេចពីការជាប់ចោទចាប់រំលោភរបស់តុលាការស៊ុយអែត លោក Julian Assange បានប្រារព្ធខួប១០ឆ្នាំនៃការចុះបញ្ជីឈ្មោះអង្គការ wikileak.org ថ្ងៃទី ៤ តុលាឆ្នាំ២០០៦ កាលពីថ្ងៃអង្គារកន្លងទៅ។ តាមគម្រោងដំបូង លោក Assange ត្រូវបង្ហាញខ្លួន ជាសាធារណៈ នៅយ៉របស់ស្ថានទូត តែដោយបញ្ហាសុវត្ថិភាព លោកបានលុបកម្មវិធីនេះទៅវិញ និងបានបញ្ចេញមុខតាមរយៈសន្និសីទកាសែត នៅប៊ែរឡាំង តាមវីដេអូ តែប៉ុណ្ណោះ។
ក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំនេះ វីគីលីក ឬ វីគី+លីក (ពាក្យថាវីគី នាំឱ្យគេនឹងដល់វីគីភីឌា និង លីក ជាភាសាអង់គ្លេស ប្រែថា ធ្លាយ) បានទម្លាយផ្សព្វផ្សាយ ជាង ១០លានឯកសារ ពោលគឺប្រមាណ៣០០០ឯកសារ ជាមធ្យមក្នុងមួយថ្ងៃៗ។
ការទម្លាយឯកសារសម្ងាត់ដែលប្រៀបស្មើនឹងការចុចសញ្ញាអាសន្នពញ្ញាក់ស្មារតីពិភពលោកនេះ បានទទួលជោគជ័យយ៉ាងខ្លាំង និងបានធ្វើឱ្យរដ្ឋាភិបាលមិនតិចទេ ញ័រញាក់។ អ្នកទីមួយគឺសហរដ្ឋអាមេរិកតែម្តង។
វីគីលីក បានលើករនាំងដែលបាំងបិទដំណើរការនៅពន្ធនាគារហ្គ័នតាណាម៉ូ ប្រត្តិបត្តិការអាមេរិកនៅអ៊ីរ៉ាក់ និងនៅអាហ្វហ្កានីស្ថាន។ នៅឆ្នាំ២០១០ វីគីលីក បានទម្លាយឯកសារដ៏មហាសម្ងាត់មួយរបស់អាមេរិក ដែលជាទូរលេខ ការទូតអាថ៌កំបាំងស្តីពីបេក្ខកម្មអាមេរិកនៅបរទេស។
នៅប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ វីគីលីកក្លាយជាគំរូ មានអ្នកដើរតាមលំអានវីគីលីក ! អេដវ៉ា ស្នូឌិន ជាឧទារណ៍ជាក់ស្តែង បានទម្លាយឱ្យដឹងអំពីសកម្មភាពឈ្លបការណ៍របស់ភ្នាក់ងារសន្តិសុខអាមេរិក ដែលជ្រុលដល់លបស្តាប់ទូរស័ព្ទមេដឹកនាំប្រទេសផ្សេងៗ ជាសម្ព័ន្ធមិត្តនឹងគ្នាផង។
ថ្មីៗនេះទៀត ក្រុមអ្នកស៊ើបអង្កេតសារព័ត៌មានអន្តរជាតិ បានទម្លាយរឿងអាស្រូវគេចពន្ធនៅលុចសំបួរ Luxembourg Leaks នៅប៉ាណាម៉ា PanamaLeaks។ ក្រុមអ្នកបរិស្ថាននិយម Greenpeace ក៏បានផ្សព្សផ្សាយឯកសារសម្ងាត់នៃការចរចាពាណិជ្ជកម្មរវាងអាមេរិកនិងសហភាពអឺរ៉ុប។
ជាសរុប ពេលនេះមានប្រភពច្រើនដែលមានសមត្ថភាពទម្លាយរឿងសម្ងាត់ និងអាស្រូវផ្សេងៗ មានន័យថា វីគីលីក កំពុងបាត់បង់ភាពម៉ៅផ្តាច់មុខហើយ។ ម្យ៉ាងទៀត ការរិះគន់ ការងាកចេញពីវីគីលីកក៏មានកាន់ច្រើន។ អេវ៉ា ស្នូដិន និងអតីតមនុស្សជំនិតរបស់លោក Julian Assange មួយចំនួនធំ នាំគ្នាងាកចេញពីវីគីលីក ដោយជ្រើសរើសទំព័រសារព័ត៌មានសម្រាប់ទម្លាយរឿង។ សូម្បីតែមនុស្សជំនិតបំផុត ធ្លាប់ជាអ្នកនាំពាក្យរបស់វីគីលីកតែម្តង ក៏បានដកខ្លួនចេញស្ថាប័ននេះដែរ ព្រោះយល់ថា Assange ងប់នឹងអំណាច វក់នឹងការទម្លាយរឿង ដោយគ្មានគិតធ្វើជម្រើស ឬពិភាក្សាជាមួយអ្នកដទៃឡើយ។
ការរិះគន់ដ៏ធ្ងន់ធ្ងរបំផុតនោះ គឺគេសង្ស័យថា វីគីលីក កំពុងក្លាយជាឧបករណ៍របស់រដ្ឋាភិបាល ឬក្រុមនយោបាយណាមួយ។
នៅក្នុងថ្ងៃខួប១០ឆ្នាំ វីគីលីកគួរតែទម្លាយរឿងធំ តែនេះគ្មានសោះ មានត្រឹមតែការប្រកាសសន្យានឹងផ្សព្វផ្សាយ ជារៀងរាល់សប្តាហ៍ នូវរឿងរសើបៗ ឱ្យបានមុនការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីអាមេរិក។ តំណាងលោកAssange បានបង្ហើបអំពីឯកសារដែលទំនងមានពាក់ព័ន្ធច្រើននឹងលោកស្រីគ្លីនតុន កាលនៅជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសផង។
ការទម្លាយសារអ៊ីមែលជាងពីរម៉ឺនរបស់បក្សប្រជាធិបតេយ្យអាមេរិក និងរបស់លោកស្រីគ្លីនតុន មានទាំងទិន្នន័យឯកជនផង កាលពីខែកក្កដា ដែលអ្នកឯកទេស និងលោកអូបាម៉ាផ្ទាល់សង្ស័យលើរុស្ស៊ីជាអ្នកលួច។ តែវីគីលីកមិនព្រមបំភ្លឺប្រភពសោះ។ ហេតុអ្វី ? មកពីចង់ការពារខ្លួនឬ ? យ៉ាងណាក៏ដោយក៏ពេលនេះ រូបភាពវីគីលីកហាក់ដូចជាកំពុងចាប់ស្រអាប់ លោកJulian Assange កំពុងជាប់ចោទថាធ្វើការបំរើឱ្យផលប្រយោជន៍រុស្ស៊ី និងលោកដូណាល់ ត្រាំ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ