ពន្យល់សង្ខេបពីដំណើរការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីបារាំង
បេក្ខជន, កាលបរិច្ឆេទ, ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត, ម៉ោងបើកនិងបិទការិយាល័យបោះឆ្នោត... ខាងក្រោមនេះ គឺជាការពន្យល់សង្ខេបពីដំណើរការបោះឆ្នោត ដើម្បីជ្រើសរើសអ្នកដែលនឹងត្រូវឡើងមកកាន់តំណែងជាប្រធានាធិបតីបារាំង ជំនួសលោកហ្វ្រង់ស័រ ហូឡង់ សម្រាប់អាណត្តិ ៥ឆ្នាំខាងមុខ។
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖ កែប្រែថ្ងៃទី៖
តើក្នុងចំណោមបេក្ខជនទាំង១១រូប នរណាដែលនឹងត្រូវក្លាយជាប្រធានាធិបតីបារាំង សម្រាប់រយៈពេល ៥ឆ្នាំខាងមុខ? តើលោកអេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង អាចនឹងក្លាយជាប្រធានាធិបតីវ័យក្មេងបំផុតក្នុងប្រវត្តិសាស្រ្តបារាំងដែរឬទេ? តើលោកស្រីម៉ារីន ឡឺប៉ែន អាចប្រែក្លាយមុខមាត់ ពីអ្នកនយោបាយស្តាំនិយមជ្រុលដែលគេមិនចង់រាប់រក ទៅជាប្រមុខរដ្ឋនៃមហាអំណាចនុយក្លេអ៊ែរដែរឬទេ? តើបារាំងនឹងជ្រើសរើសយកប្រធានាធិបតី ដែលមានគោលនយោបាយបែបកុម្មុយនិស្ត ដូចជាលោកហ្សង់លុច ម៉េឡង់ស្ហុង ឬក៏យ៉ាងណា? ចំណែកឯលោកហ្វ្រង់ស័រ ហ្វីយ៉ុងវិញ ដែលមានរឿងអាស្រូវរួបរឹតពេញក្នុងអំឡុងយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោត អាចនឹងជម្នះឧបសគ្គនេះបានដែរឬទេ? ចម្លើយនឹងសំណួរអស់ទាំងនេះនឹងត្រូវធ្វើឡើង ជាពីរដំណាក់កាល គឺទីមួយ នៅថ្ងៃអាទិត្យ ២៣មេសា និងមួយទៀត នៅថ្ងៃអាទិត្យ ៧ឧសភា។
ប្រព័ន្ធបោះឆ្នោត
ប្រធានាធិបតីបារាំងត្រូវជ្រើសរើសតាមរយៈការបោះឆ្នោតដោយផ្ទាល់ និងជាសកល តាមប្រព័ន្ធឯកត្តនាម យកតាមសំឡេងភាគច្រើន តែមានពីរជុំ។ សម្រាប់ការបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំ២០១៧នេះ ជុំទីមួយ នឹងត្រូវធ្វើនៅថ្ងៃអាទិត្យទី២៣មេសា។ នៅក្នុងជុំទីមួយនេះ ប្រសិនបើមានបេក្ខជនណាមួយទទួលបានសំឡេងភាគច្រើនដាច់ខាត (៥០ភាគរយបូក១) បេក្ខជននោះនឹងត្រូវជាប់ឆ្នោតជាប្រធានាធិបតី ដោយមិនចាំបាច់ឆ្លងកាត់ការបោះឆ្នោតជុំទីពីរ។ ផ្ទុយទៅវិញ ប្រសិនបើមិនមានបេក្ខជនណាមួយទទួលបានសំឡេងភាគច្រើនដាច់ខាតទេនោះ បេក្ខជនចំនួន២រូប ដែលទទួលបានសំឡេងច្រើនជាងគេ នឹងត្រូវធ្វើការប្រកួតប្រជែងគ្នានៅក្នុងការបោះឆ្នោតជុំទីពីរ ដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅ នៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី៧ឧសភា។
ការិយាល័យបោះឆ្នោត
អ្នកដែលអាចបោះឆ្នោតបាន គឺរាល់ពលរដ្ឋបារាំង ដែលមានអាយុចាប់ពី ១៨ឆ្នាំឡើងទៅ ហើយដែលបានចុះឈ្មោះក្នុងបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត។ ការបោះឆ្នោតត្រូវធ្វើឡើង នៅតាមការិយាល័យបោះឆ្នោត ក្នុងឃុំសង្កាត់ដែលខ្លួនរស់នៅ។ សម្រាប់ពលរដ្ឋបារាំងដែលរស់នៅបរទេស ហើយដែលបានចុះឈ្មោះក្នុងបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតសម្រាប់ពលរដ្ឋនៅបរទេស អាចទៅបោះឆ្នោត នៅឯស្ថានទូត ឬស្ថានកុងស៊ុលបារាំងនៅក្នុងប្រទេសដែលខ្លួនកំពុងរស់នៅ។
ការិយាល័យបោះឆ្នោតនៅទូទាំងប្រទេសបារាំងចាប់ផ្តើមបើកទ្វារ នៅម៉ោង ៨ព្រឹក។ ការិយាល័យបោះឆ្នោតភាគច្រើនត្រូវបិទទ្វារ នៅម៉ោង ៧ល្ងាច (ខុសការបោះឆ្នោតលើកមុនៗ ដែលបិទទ្វារនៅម៉ោង ៦ល្ងាច) លើកលែងតែនៅតាមបណ្តាក្រុងធំៗដែលមានប្រជាជនច្រើន ដែលការិយាល័យបោះឆ្នោតត្រូវបិទទ្វារ នៅម៉ោង ៨ល្ងាច។ លទ្ធផលបណ្តោះអាសន្នអាចនឹងត្រូវប្រកាសឲ្យដឹង ចាប់ពីម៉ោង ៨ល្ងាច (ឬក៏រហូតដល់ម៉ោង ៩ល្ងាច ដោយសារតែការិយាល័យបោះឆ្នោតបិទទ្វារយឺតជាងមុនៗ១ម៉ោង)។
ស្ថាប័នទទួលបន្ទុករៀបចំការបោះឆ្នោត
ខុសពីនៅប្រទេសកម្ពុជា ដែលការបោះឆ្នោតត្រូវរៀបចំដោយស្ថាប័នដាច់ដោយឡែក (គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត) ការបោះឆ្នោតនៅក្នុងប្រទេសបារាំងត្រូវចាត់ចែងដោយក្រសួងមហាផ្ទៃ (ការចាត់ចែងផ្នែកបច្ចេកទេសនិងរដ្ឋបាល) ក៏ប៉ុន្តែ ដំណើរការបោះឆ្នោតនេះត្រូវស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបស់ក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញ (ផ្តល់សុពលភាពដល់បេក្ខជន, ត្រួតពិនិត្យដំណើរការនៅថ្ងៃបោះឆ្នោត, ដោះស្រាយវិវាទបោះឆ្នោត)។ ក្រៅពីនេះ ស្ថាប័នឯករាជ្យមួយចំនួនទៀតក៏មានតួនាទីសំខាន់នៅក្នុងយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតផងដែរ រួមមានដូចជា គណៈកម្មការទទួលបន្ទុកត្រួតពិនិត្យការស្ទាបស្ទង់មតិ, គណៈកម្មការត្រួតពិនិត្យការចំណាយក្នុងការបោះឆ្នោត និងឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាសោតទស្សន៍ ដែលត្រួតពិនិត្យប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ