តើបារាំងចង់ធ្វើកំណែទម្រង់សីលធម៌នយោបាយយ៉ាងដូចម្តេចខ្លះ ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ពហុភាពអាណត្តិមានកំណត់ លុបស្ថាប័នតុលាការយុត្តិធម៌សាធារណរដ្ឋ លុបកញ្ចប់ថវិកា របស់តំណាងរាស្ត្រ ... រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌បារាំង លោក ហ្វ្រង់ស័រ បាយរ៉ូ François Bayrou បានប្រកាសអំពីឆន្ទៈចង់ស្តារទំនុកចិត្តរបស់ពលរដ្ឋក្នុងសកម្មភាពសាធារណៈរបស់អ្នកនយោបាយ តាមរយៈគម្រោងកំណែទម្រង់ច្បាប់ពីរ និងគម្រោងសើរើរដ្ឋធម្មនុញ្ញខ្លះ។ នៅថ្ងៃពុធទី ១៤មិថុនានេះ គម្រោងច្បាប់ស្តីពីសីលធម៌នយោបាយ ត្រូវបានបញ្ជូនទៅដល់ក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋមន្ត្រីដើម្បីពិនិត្យសម្រេច។ អ្វីទៅជាសីលធម៌នយោបាយដែលបារាំងត្រូវធ្វើកំណែទម្រង់ ?
គម្រោងធ្វើកំណែទម្រង់សីលធម៌នយោបាយ មានលាក់ក្នុងផ្នត់គំនិតលោកហ្វ្រង់ស័រ បាយរ៉ូ តាំងពីដំបូងមក។ ច្បាប់សីលធម៌នេះ ក៏ត្រូវបានលោកបាយរ៉ូ យកមកធ្វើជាលក្ខខណ្ឌនៃការចងសម្ព័ន្ធមេត្រីភាពគ្នារវាងបក្សកណ្តាលនិយមរបស់លោក បាយរ៉ូ និងចលនាEn Marcheរបស់លោក ម៉ាក្រុង តាំងពីក្នុងអំឡុងពេលឃោសនាបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីមក រហូតបានជោគជ័យ។
ពេលនេះលោក ហ្វ្រង់ស័រ បាយរ៉ូ បានក្លាយ រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌ គម្រោងច្បាប់សីលធម៌ក៏បានក្លាយការដ្ឋានកំណែទម្រង់ច្បាប់ដ៏ធំនិងសំខាន់ដំបូង របស់ប្រធានាធិបតី ម៉ាក្រុង។ កម្មវត្ថុនៃកំណែទម្រង់ គឺស្តារទំនុកចិត្តឱ្យពលរដ្ឋជឿជាក់ឡើងវិញ លើសកម្មភាពសាធារណៈរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំនយោបាយ។ គម្រោងកំណែទម្រង់របស់លោកបាយរ៉ូ មានកម្មវិធីបី ៖ កំណែទម្រង់ច្បាប់ កំណែទម្រង់រចនាសម្ព័ន្ធអំណាចសាធារណៈ ដែលលោករដ្ឋមន្ត្រីត្រូវបង្ហាញ នៅថ្ងៃពុធទី ១៤មិថុនានេះ ទៅកាន់ក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋមន្ត្រី បន្ទាប់មកនឹងបញ្ជូនទៅសភា និងចុងក្រោយ នៅពេលបើកបវេសនកាលមកវិញ នឹងមានសំណើកំណែទម្រង់ច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
ការប្តូរទម្លាប់អាក្រក់របស់តំណាងរាស្ត្រ
រដ្ឋាភិបាលបារាំងចាស់របស់លោក ហ្វ្រង់ស័រ ហូឡង់ បានចាត់វិធានការសំខាន់ខ្លះហើយដើម្បីតម្លាភាព ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាលបារាំងទើបជាប់ឆ្នោតថ្មីរបស់លោក អេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង ចង់ធ្វើឱ្យបានកាន់ស៊ីជម្រៅ និងប្រសើរថែមទៀត ព្រោះថាក្នុងអំឡុងពេលឃោសនាបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតីបារាំង គេឮរឿងអាស្រូវអ្នកនយោបាយមិនស្អាតស្អំ ពុករលួយ លួចគេងបន្លំលុយរដ្ឋ ... បេក្ខជនប្រធានាធិបតីបក្សសាធារណរដ្ឋ ហ្វ្រង់ស័រ ហ្វីយ៉ុង ដែលត្រូវជាអ្នកឈ្នះឆ្នោត បែរជាធ្លាក់បាក់មុខចាញ់តាំងពីជុំទីមួយ ព្រោះតែមានជាប់សង្ស័យបង្កើតការងារខ្មោចបើកប្រាក់ខែឱ្យប្រពន្ធ។
អំណាចប្រតិបត្តិបានសន្យាថានឹងធ្វើកំណែទម្រង់ស៊ីជម្រៅដ៏ធំមិនធ្លាប់មាន ដោយគ្រោងនឹងហាមឃាត់មិនឱ្យសមាជិកសភា ព្រមទាំងរដ្ឋមន្ត្រី ជ្រើសរើសសមាជិកគ្រួសារមកធ្វើជាបុគ្គលិកបំរើការក្រោមបង្គ្រាប់ទេ។
ហាមមិនឱ្យតំណាងរាស្ត្រ សមាជិកសភា ព្រឹទ្ធសភា ឬតំណាងអំណាចប្រតិបត្តិថ្នាក់តំបន់ ថ្នាក់ខេត្ត មូលដ្ឋានធំៗ បន្តតំណែងលើសពីបីអាណត្តិ។
សមាជិកសភា លែងមានកញ្ចប់ថវិកាបំរុងសម្រាប់ចាយដូចមុនទៀត។ កញ្ចប់ថវិកានេះ ត្រូវចែកចាយជាមូលនិធិសកម្មដើម្បីដែនដី និងគម្រោងបំរើផលប្រយោជន៍សាធារណៈទូទៅវិញ។ រដ្ឋាភិបាលចង់រឹតបន្តឹងខ្លាំងបំផុតសកម្មភាពរបស់ទីប្រឹក្សាសភា និងព្រឹទ្ធសភា។ ក្នុងករណីល្មើលកេងគេចលុយរដ្ឋ និងប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ មន្ត្រីនោះអាចនឹងត្រូវកាត់ទោសលែងឱ្យឈរឈ្មោះបោះឆ្នោតរហូតដល់១០ឆ្នាំ។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងយុត្តិធម៌បានសន្យាផ្តល់ទម្រង់ថ្មីដល់ហិរញ្ញវត្ថុសាធារណៈនយោបាយ តាមរយៈការបង្កើត “ធនាគារប្រជាធិបតេយ្យ” សម្រាប់ឱ្យគណបក្សនីមួយៗខ្ចីលុយយកទៅ ឃោសនាបោះឆ្នោត។ ជំនួយហិរញ្ញវត្ថុពីបរទេស ដល់គណបក្សនយោបាយ ត្រូវហាមឃាត់។ បុគ្គលឯកជនរបស់បក្សអាចខ្ចីលុយធនាគារពិសេសនេះបាន តែស្ថិតក្រោមការពិនិត្យពិច័យច្បាស់លាស់ ដើម្បីកុំឱ្យអ្នកនយោបាយនេះបង្វៀងយកទៅប្រើជាប្រយោជន៍បក្ស។
ប្រធានាធិបតីផ្ទាល់ ក៏ត្រូវគោរពច្បាប់សីលធម៌នយោបាយដែរ។ នៅពេលបញ្ចប់អាណត្តិ ប្រធានាធិបតីត្រូវធ្វើសេចក្តីប្រកាសទ្រព្យសម្បត្តិ ទៅអាជ្ញាធរជាន់ខ្ពស់ ដើម្បីតម្លាភាពក្នុងជីវិតសាធារណៈ។ ប្រធានាធិបតីផុតអាណត្តិ មិនប្រាកដថាត្រូវមានអាសនៈនៅក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញជាស្វ័យប្រវត្តិទៀតទេ។
កំណែទម្រង់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ
លើផ្នែករដ្ឋធម្មនុញ្ញ រដ្ឋាភិបាលនឹងលុបចោលស្ថាប័នតុលាការសាធារណរដ្ឋ (ស្ថាប័នតែមួយគត់ ដែលសព្វថ្ងៃនេះ មានអំណាចកាត់ទោសរដ្ឋមន្ត្រី ក្នុងថានៈជាយុត្តាធិការពិសេស)។ តែតាមរយៈកំណែទម្រង់ រដ្ឋមន្ត្រី សមាជិកសភា ព្រឹទ្ធសភា មានជាប់សង្ស័យនឹងត្រូវកាត់ទោសដោយចៅក្រម ដូចពលរដ្ឋដទៃធម្មតា។ លោក ហ្វ្រង់ស័រ បាយរ៉ូ បានប្រកាសថានឹងមានដំណើរការចម្រោះ ទទួលខុសត្រូវដោយសមាជិកតុលាការគណនី ក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋ និងតុលាការកំពូល។ ការធ្វើបែបនេះ គឺដើម្បីបញ្ចៀសកុំឱ្យមានចោទប្រកាន់យកចំណេញ និងធ្វើឱ្យមានអស្ថិរភាពនយោបាយ។
ប៉ុន្តែកំណែទម្រង់រដ្ឋធម្មនុញ្ញនេះអាចពិបាកសម្រេចដោយត្រូវអនុម័តក្នុងសំឡេងភាគច្រើនដាច់ខាត ពីរភាគបីនៃសភានិងព្រឹទ្ធសភា ឬដោយឆ្លងកាត់ប្រជាមតិ នេះបើតាមកន្ទុយពាក្យរបស់លោករដ្ឋមន្ត្រី៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ