បារាំង ៖ តំបន់ជាយក្រុង ជាតំបន់ក្រីក្រ ស្តារមិនរួចឬ ?
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:១១
តាំងពីដើមឡើយ តំបន់ជាយក្រុង មានរូបភាពជាតំបន់អវិជ្ជមាន ជាដែនដីដែលគេបោះបង់ ដែលគេមិនរាប់រក ក្រីក្រ ហិង្សា គួរឱ្យខ្លាច ... ថ្វីបើតំបន់ជាយក្រុងមានការប្តូរផ្លាស់ ពង្រីកកាន់តែធំ បានទទួលការអភិវឌ្ឍសព្វបែបយ៉ាង អ្នកនយោបាយបានខំគិតគូរ ជាអាទិភាព យ៉ាងណាក្តី ក៏តំបន់ជាយក្រុងនៅតែងើបមុខមិនរួច ! រូបភាពអវិជ្ជមាន និងបរាជ័យ បានដក់ក្នុងអារម្មណ៍មនុស្សទូទៅ។ នៅថ្ងៃអង្គារទី ២២ឧសភា ប្រធានាធិបតីបារាំង បានប្រកាសចង់ប្រើវិធីសាស្ត្រថ្មី ប្លែកខុសពីអ្នកនយោបាយមុន ដើម្បីស្រោចស្រង់តំបន់ជាយក្រុងពីភាពក្រីក្រ។
ក្នុងសម័យមុន តំបន់ជាយក្រុង ជាភូមិឋានរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋកំរិតមធ្យម ពលករកម្មករ ដោយមានរោងច្រកឧស្សាហកម្មបំពុលបរិយាកាសជាច្រើនទៅតាំងទី និងផ្តល់ការងារ។ ក្រោយសម័យសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ សង្កាត់ជាយក្រុងបានលូតលាស់ខ្លាំង ដើម្បីឆ្លើយតបទៅ នឹងកំណើនប្រជាជន ភាពជឿនលឿនបានរុញច្រានកសិករឱ្យខិតកាន់តែឆ្ងាយទៅពីក្រុង ប៉ុន្តែទីផ្សារការងារចាប់រួញនិងបាត់បង់បន្តិចម្តងៗ អ្នករស់នៅសង្កាត់ជាយក្រុង ត្រូវទៅធ្វើការកាន់តែឆ្ងាយឡើងៗពីផ្ទះ ជីវភាពរស់នៅកាន់តែលំបាក គម្លាតជាមួយអ្នកកណ្តាលក្រុងកាន់តែធំ។
បច្ចុប្បន្ននេះ តំបន់ជាយក្រុង លាតសន្ធឹងរាប់សិបគីឡូម៉ែត្រពីទីប្រជុំជនក្រុង។ មានផ្នែកខ្លះនៃតំបន់ជាយក្រុង ត្រូវបានគេចាត់ទុកជាតំបន់អ្នកមាន ជាសង្កាត់អ្នកមានជីវភាពធូរធារ។ ប៉ុន្តែខុសពីបណ្តាប្រទេសជឿនលឿនជាច្រើនផ្សេងទៀត ដែលតំបន់ជាយក្រុង ច្រើនតែជាភូមិដ្ឋានទូលំទូលាយ ជាសង្កាត់អ្នកមាន លក្ខខណ្ឌរស់នៅស្ងប់ស្ងាត់មានផាសុកជាងកណ្តាលក្រុង តំបន់ជាយក្រុងបារាំងភាគច្រើន ជាប់ឈ្មោះអាក្រក់ ៖ ជាតំបន់ហិង្សា បងធំបងតូច ក្រីក្រ រខេករខាក អត្រាអ្នកការងារធ្វើខ្ពស់ ក្មេងបរាជ័យក្នុងការសិក្សាច្រើន ...។
រដ្ឋាភិបាលមួយហើយមួយទៀត បានលើកផែនការស្តារតំបន់ ជាបន្តបន្ទាប់ ប៉ុន្តែជាង៤០ឆ្នាំចុងក្រោយ កន្លងមកនេះ គេសង្កេតមានតែប្រវត្តិនៅតែចំដែលៗ។
ប្រវត្តិនៃការប្រើប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនយោបាយស្តារតំបន់ជាយក្រុង បានកកើតជាលើកដំបូង នៅឆ្នាំ១៩៧១ ដោយនាយករដ្ឋមន្ត្រីបារាំងលោក Jacques Chaban-Delmas បានចុះផ្ទាល់ទៅដល់តំបន់ជាយក្រុងរខេករខាក។ ដោយមិនប្រើពាក្យ “ផែនការស្តារតំបន់ជាយក្រុង” ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលបារាំងសម័យនោះ បានប្រកាសឈូសឆាយកម្ទេចតំបន់រខេករខាក ទៅជាសំណង់អគារខ្ពស់ៗជាផ្ទះរដ្ឋ ជូនដល់គ្រួសារ (បារាំងនិងអន្តោប្រវេសន៍បរទេស) ដែលមានកូនច្រើន។ ប្រមុខរដ្ឋាភិបាលបានបង្ហាញពីមោទនភាពនៅពេលឃើញក្មេងៗក្រីក្រមានសុភមង្គល មានជំរកសមរម្យ។
នៅឆ្នាំ១៩៧៧ ក្រោមអាណត្តិរបស់ប្រធានាធិបតីវ័យក្មេងជាអ្នកកណ្តាលនិយម Giscard d’Estaing តំបន់ជាយក្រុងបានទទួលចំណាប់អារម្មណ៍ថ្មី ក្រោមផែនការមានឈ្មោះ “ជម្រកនិងជីវិតសង្គម” ដែលមានកម្មវត្ថុជួសជុលសំណង់ផ្ទះសម្បែងចាស់ទ្រុឌទ្រោម។
នៅដើមទសវត្សរ៍ឆ្នាំ៨០ មានផ្ទុះអំពើហិង្សានៅក្នុងសង្កាត់ដ៏ក្រីក្របំផុតមួយ នៅជាយក្រុងទីក្រុងលីយ៉ុង រវាងពលរដ្ឋនិងប៉ូលិសដែលជ្រុលដៃក្នុងពេលល្បាត។ ពីរឆ្នាំក្រោយ រដ្ឋាភិបាលរកដំណោះស្រាយឃើញ គឺ កម្ទេចសំណង់អគារស្នាក់នៅខ្ពស់ៗនោះចោល។ រូបភាពនៃការកម្ទេច ត្រូវបានបង្ហោះផ្សាយតាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍ ! បារាំងបានប្រកាន់យកជម្រើសនេះ រយៈពេល២០ឆ្នាំនិងស្ទើរនៅពេញទូទាំងប្រទេស ព្រោះកម្ទេចអគារ ជាតំណាងការលុបបំបាត់ សំណង់ចាស់គំរិលផង តែជាកម្ទេចបំបាត់ភាពក្រីក្រតោកយាក និងអំពើហិង្សា បំបែងហ្វូងបានទៀត។
នៅឆ្នាំ១៩៩៩ បារាំងបានបង្កើតភ្នាក់ងារទទួលបន្ទុកកែលម្អក្រុង (សង្កាត់ជាយក្រុង)។ ការកែលម្អក្រុង បានក្លាយជាមហាអាទិភាពនៃនយោបាយក្រុង ចាប់ពីឆ្នាំ២០០៤មក។ មានសង្កាត់ជាយក្រុងចំនួន៥០០ បានទទួលផែនការនេះ ក្នុងអំឡុងពេលតែ១០ឆ្នាំ។ កែលម្អបន្តិចបន្តួច តែកម្ទេចចោលច្រើន ! ជាលទ្ធផល របាយការណ៍ឆ្នាំ២០១១ បានបង្ហាញថា កម្មវត្ថុមិនសម្រេចដូចបំណង និងគ្មានទេល្បាយសង្គម នៅក្នុងសង្កាត់ក្រីក្រជាយក្រុង។
ក្នុងសម័យលោកនីកូឡា សាកូហ្ស៊ី រដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកអភិវឌ្ឍន៍ក្រុង បានលើកផែនការដឹកជញ្ជូនក្មេងក្នុងគ្រួសារក្រីក្រ-កូនច្រើន ទៅរៀននៅសាលាល្អៗ ឆ្ងាយពីសង្កាត់ក្រីក្រខ្លួន ដើម្បីបើកភ្នែកពួកគេឱ្យឃើញពិភពផ្សេង និងដើម្បីឱ្យមានល្បាយសង្គម លាយគ្នាខ្លះ កុំសុទ្ធតែក្រ ឬមានផ្តុំគ្នាពេក ប៉ុន្តែលទ្ធផលក៏មិនបានប្រសើរ។
នៅឆ្នាំ២០០៨ ពោលគឺបីឆ្នាំក្រោយអំពើហិង្សាមរណៈនៅជាយក្រុងមក ប្រធានាធិបតី ដែលកាលណោះ ជារូបលោកនីកូឡា សាកូហ្ស៊ី បានប្រកាសផែនការ កណ្តាប់ដៃដែក ចង់លុបបំបាត់ពួកក្មេងពាលនៅសង្កាត់ជាយក្រុង ដោយឈរលើដំណោះស្រាយបើកម្លាំងប៉ូលិសឱ្យបានច្រើនជាងមុន។ ប៉ុន្តែផែនការលោកសាកូហ្ស៊ីបន្ថែមប៉ូលិស នៅតែមិនគ្រប់គ្រាន់ និងតិចជាងសម័យឆ្នាំ២០០០ផង ព្រោះទន្ទឹមពេលគ្នានោះ លោកកាត់បន្ថយប៉ូលិសតាមភូមិអស់ទៅហើយ។
ជាសរុបទៅគ្រប់ផែនការស្តារតំបន់ជាយក្រុងសុទ្ធតែពុំបានទទួលលទ្ធផលជាទីសក្តិសមសោះ។ បំណងប្រាថ្នាចង់ផ្តល់សំណាងឱ្យពលរដ្ឋអ្នករស់នៅតាមតំបន់ជាយក្រុង មានរចនាសម្ព័ន្ធ សាលា សេវាសាធារណៈ ដូចតំបន់ផ្សេងទៀតរបស់បារាំង បានត្រឹមតែបន្សល់ទុកនូវស្លាកស្នាមនៃភាពប្រេះឆាសង្គម។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជាប្រធានាធិបតី ម៉ាក្រុង បានប្រកាសមិនចេញផែនការ ឬ គម្រោងអ្វីសម្រាប់ស្តារតំបន់ជាយក្រុងឡើយ។ លោកម៉ាក្រុង បានសម្រេចប្តូរសិល្ប៍វិធី ជាពាក្យសន្យាទៅជាការបញ្ចេញសកម្មភាពដោយជាក់ស្តែង និងចំៗ ក្នុងវិស័យសន្តិសុខ យុត្តិធម៌ និងលំនៅដ្ឋាន ៖ មេឃុំនិងសមាគមន៍ត្រូវជួបពិភាក្សាជារៀងរាល់ពីរខែ ដើម្បីផ្តល់ព័ត៌មានទាក់ទងនឹងជនបង្កបញ្ហាដល់សង្កាត់ ប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការជួញដូរគ្រឿងញៀននៅក្នុងភូមិរស់នៅ បង្ខំក្រុមហ៊ុនរដ្ឋឱ្យដល់កម្មសិក្សាដល់យុវជនពីសង្កាត់ក្រីក្ររៀនចប់អនុវិទ្យាល័យ ប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការប្រើពាក្យសំដីរើងអើង ប្រកាន់ពូជសាសន៍ ។ល។
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ