វិបត្តិអាវកាក់លឿង៖រដ្ឋាភិបាលបារម្ភពីអំពើហិង្សាកាន់តែរីកធំដែលមិនពិបាកគ្រប់គ្រង
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:០៦
នៅក្នុងប្រទេសបារាំង វិបត្តិនយោបាយ និងសង្គមបាន និងកំពុងបន្តមានយ៉ាងពុះកញ្ជ្រោល។ បន្ទាប់ពីបាតុកម្មរបស់ចលនាអាវកាក់លឿងដែលកំពុងបន្ត រដ្ឋាភិបាលបាននិងកំពុងប្រឈមនឹងការងើបបះបោរយ៉ាងហិង្សារបស់ពួកសិស្ស និស្សិតដែលប្រឆាំងតវ៉ានឹងកំណែទម្រង់លើវិស័យអប់រំ។ បន្ទាប់ពីការប្រកាសរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីអេឌ័រ ហ្វីលីពក្នុងថ្ងៃអង្គារ ទី៤ ធ្នូ ក្នុងការផ្អាកដំឡើងពន្ធប្រេងសម្រាប់រយៈពេល ៦ខែក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ លោកប្រធានាធិបតីអេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុងបានប្រកាសក្នុងថ្ងៃពុធ ទី៥ ធ្នូដោយសម្រេចលុបចោលទាំងស្រុងសម្រាប់ពេញមួយឆ្នាំ ២០១៩។ ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី សម្បទានបន្ថែមមួយនេះហាក់មិនទាន់អាចរំងាប់ភាពតានតឹងរបស់ពួកអាវកាក់លឿងបានទេដោយពួកគេត្រៀមធ្វើបាតុកម្មជាថ្មីនៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី៨ ធ្នូ។
គម្រោងដំឡើងពន្ធប្រេងជាដើមចមនៃបាតុកម្មរបស់ពួកអាវកាក់លឿងតាំងពីជាង ៣សប្តាហ៍។ បន្ទាប់ពីការថយក្រោយមួយជំហានរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីអេឌ័រ ហ្វីលីពក្នុងការផ្អាកការដំឡើងពន្ធប្រេងរយៈពេល ៦ខែនៃឆ្នាំ ២០១៩ មក លោកប្រធានាធិបតីម៉ាក្រុងបានដកថយដល់ទៅពីរជំហាន ពោលមិនដំឡើងពន្ធប្រេងសម្រាប់ពេញមួយឆ្នាំ ២០១៩។ តែអ្វីដែលចលនាអាវកាក់លឿងបន្តទាមទារចង់បាន មិនមែនផ្អាករយៈពេល ៦ខែក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ ឬមួយឈប់ដំឡើងពេញមួយឆ្នាំ ២០១៩ ទេ តែឈប់និយាយពីរឿងដំឡើងពន្ធប្រេងជារៀងរហូត។ គ្រប់គ្នាបានមើលឃើញថា ភាពរារែក អល់អែក និងស្ទើរស្ទាក់របស់រដ្ឋាភិបាលពេលនេះជារឿងមួយគ្រោះថ្នាក់ខ្លាំងណាស់។ គ្រោះថ្នាក់ព្រោះវាបានបញ្ឆេះកំហឹងពួកអាវកាក់លឿងឲ្យទាមទារលើសពីអ្វីដែលពួកគេបានទាមទារពីដំបូង។
ឥឡូវនេះ គេនាំគ្នានិយាយពីពន្ធលើទ្រព្យសម្បតិ្តចំពោះអ្នកមានគ្រាក់ៗដែលលោកម៉ាក្រុងបានលុបចោល។ ការលុបចោលដែលលោកម៉ាក្រុងបានលើកយកហេតុផលទៅពន្យល់ថា ដើម្បីបង្ខាំងទុកអ្នកមានគ្រាក់ៗទាំងនោះកុំឲ្យយកលុយទៅដាក់ប្រទេសផ្សេង និងទុកឲ្យពួកគេដាក់លុយវិនិយោគក្នុងស្រុក។ តែពួកអាវកាក់លឿង រួមទាំងថ្នាក់ដឹកនាំនយោបាយផ្សេងទៀតយល់ថា វាជារឿងអយុត្តិធម៌ដែលអ្នកមានគ្រាក់ៗទាំងនោះមិនបង់ពន្ធលើទ្រព្យសម្បត្តិ ហើយរដ្ឋបែរជាមកសង្កត់ ក ពលរដ្ឋក្រីក្រ និងពលរដ្ឋថ្នាក់មធ្យមឲ្យបង់ពន្ធទៅវិញ។ ខណៈនេះ ការទាមទារជាមូលដ្ឋានរបស់ពួកអាវលឿងគឺអំណាចទិញ ពោលសុំឲ្យរដ្ឋាភិបាលជួយគិតគូរពីជីវភាពរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់ពលរដ្ឋបារាំងដែលមានចំណូលតិចតួច និងអ្នកចូលនិវត្តន៍ដែលទទួលបានប្រាក់ឧបត្តម្ភតិចតួច។
រដ្ឋាភិបាលកំពុងប្រឈមនឹងការបះបោររបស់សិស្ស និស្សិត
អ្វីៗហាក់ជាប់គាំង ព្រោះពួកអាវកាក់លឿងបានត្រៀមខ្លួនចូលក្រុងប៉ារីសដើម្បីធ្វើបាតុកម្មជាថ្មីនៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី៨ ធ្នូ ដែលជាសប្តាហ៍ទី៤។ ក្រៅពីពួកអាវកាក់លឿង រដ្ឋាភិបាលក៏កំពុងប្រឈមនឹងការងើបបះបោររបស់ពួកសិស្ស និស្សិត ហើយមានក្រុមសហជីពខ្លះបានក៏បានអំពាវនាវឲ្យមានបាតុកម្មពីក្រុមអ្នកបើកឡានកាំមីញ៉ុងចាប់ពីថ្ងៃអាទិត្យ ទី៩ ធ្នូដោយមិនកំណត់រយៈពេល។ រូបភាពប្រទេសបារាំងនៅចុងសប្តាហ៍នេះប្រហែលមិនល្អទេសម្រាប់ពិភពលោក និងអ្នកទេសចរណ៍បរទេស។ អ្វីដែលគ្រប់គ្នាបារម្ភខ្លាំងជាងពេលណាៗទាំងអស់ គឺបាតុកម្មរួមគ្នារវាងពួកអាវកាក់លឿង និងពួកសិស្ស និស្សិត។
ខណៈនេះ ក្បួនបាតុកម្មរបស់ពួកសិស្ស និស្សិតកំពុងកើតមាននៅតាមវិទ្យាល័យជាច្រើននៅទូទាំងប្រទេសបារាំង។ ក្រៅពីការបិទខ្ទប់ទ្វារចូលវិទ្យាល័យ ក៏មានការដុតឡាន ដុតធុងសម្រាម រួមទាំងការប្រឈមមុខដាក់គ្នាជាមួយកម្លាំងប៉ូលិសយ៉ាងហិង្សា។ ធ្ងន់ធ្ងរជាងនេះ ក្បួនបាតុកម្មរបស់សិស្សវិទ្យាល័យបានឆ្លងរាលដាលដល់និស្សិតមហាវិទ្យាល័យ។ ខុសពីការទាមទាររបស់ពួកអាវកាក់លឿង សិស្ស និស្សិតបានតវ៉ាប្រឆាំងនឹងកំណែទម្រង់លើវិស័យអប់រំរបស់រដ្ឋាភិបាល។ តាមពិតទៅ កំណែទម្រង់លើវិស័យអប់រំបានធ្វើរួចរាល់អស់ហើយ តែពួកសិស្ស និស្សិតបានឆ្លៀតឱកាសគាស់ឡើងវិញក្នុងពេលដែលមានបាតុកម្មរបស់ពួកអាវកាក់លឿង។
អ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលបារម្ភខ្លាំងជាងគេនៅពេលនេះ មិនមែនបាតុកម្មរបស់ពួកអាវកាក់លឿងទេ តែគឺការងើបបះបោររបស់សិស្ស និស្សិត ព្រោះសុទ្ធសឹងជាក្រុមយុវជនឈាមរាវដែលមិនញញើតនឹងប្រើគ្រប់មធ្យោបាយទាំងអស់ដើម្បីសម្រេចបានគោលដៅរបស់ខ្លួនដូចនៅក្នុងបាតុកម្មនាជំនាន់រដ្ឋាភិបាលមុនៗ។ គួរបញ្ជាក់ថា បាតុកម្មដែលទទួលបានការអនុញ្ញាតជាបាតុកម្មអហិង្សា តែច្រើនបង្កប់ដោយអំពើហិង្សាដែលបង្កដោយក្រុមជ្រុលនិយម និងក្រុមកម្ទេច បំផ្លាញ លួចដូចករណីបាតុកម្មកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ ទី១ ធ្នូ នៅមហាវិថីហ្សង់អេលីហ្សេកណ្តាលបេះដូងក្រុងប៉ារីស។
វិបត្តិទុំជោរខ្លាំងដែលពិបាករកច្រកចេញ?
គេនៅមិនទាន់ដឹងថា តើរដ្ឋាភិបាលនឹងត្រូវដោះស្រាយយ៉ាងណាចំពោះវិបត្តិដែលកំពុងបន្តយ៉ាងក្តៅគគុកនេះទេ។ ទោះបីមានការធ្វើសម្បទានមួយចំនួនពីរដ្ឋាភិបាលក៏ដោយក៏ស្ថានការណ៍ហាក់មិនទាន់ស្ងប់ស្ងាត់ដែរ។ ពួកអាវកាក់លឿងបាននិងកំពុងបន្តទាមទារលើសពីអ្វីដែលពួកគេបានទាមទារតាំងពីដំបូងទៅទៀត។ ចំពេលដែលស្ថានការណ៍កំពុងបន្តជាប់គាំងជាមួយពួកអាវកាក់លឿង រដ្ឋាភិបាលកំពុងប្រឈមនឹងការងើបបះបោររបស់ពួកសិស្ស និស្សិត។ មានការអំពាវនាវពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានឲ្យរដ្ឋាភិបាលដោះស្រាយឲ្យបានលឿនបំផុតចំពោះការទាមទាររបស់សិស្ស និស្សិត ពោលកុំអូសបន្លាយស្ថានការណ៍មួយនេះដូចពួកអាវកាក់លឿង។
មេបក្សនយោបាយពីគ្រប់និន្នាការនៅក្នុងសភា និងក្រៅសភាភាគច្រើនបានអំពាវនាវរដ្ឋាភិបាលឲ្យធ្វើសម្បទានទាំងស្រុងលើការទាមទាររបស់ពួកអាវកាក់លឿង។ ចំណែកគណបក្សឆ្វេងនិយមគ្រោងស្នើឲ្យមានការរៀបចំបោះឆ្នោតដកសេចក្តីទុកចិត្តពីរដ្ឋាភិបាល។ គេនៅមិនទាន់ដឹងថា តើមានសម្បទានផ្សេងទៀតដែលរដ្ឋាភិបាលត្រៀមផ្តល់បន្ថែម ឬអត់ទេ។ អ្វីដែលគេដឹង រដ្ឋាភិបាលបានត្រៀមកម្លាំងប៉ូលិសបន្ថែម ហើយអាចប្រើកម្លាំងទាហានជាជំនួយផងសម្រាប់ការពារសុវត្ថិភាពនៅក្នុងបាតុកម្មនាថ្ងៃសៅរ៍ ទី៨ ធ្នូក្នុងទីក្រុងប៉ារីស៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ