អាល្លឺម៉ង់ប្រារព្វខួប៣០ឆ្នាំនៃការរលំជញ្ជាំងប៊ែរឡាំង ក្នុងបរិបទអាប់អួរនយោបាយ
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៥:១៣
នៅថ្ងៃទី៩ វិច្ឆិកា ២០១៩ អាល្លឺម៉ង់ត្រូវប្រារព្វខួបទី៣០ឆ្នាំនៃការរលំជញ្ជាំងប៊ែរឡាំង ដែលអនុញ្ញាតឱ្យអាល្លឺម៉ង់បង្រួបបង្រួមជាប្រទេសតែមួយបន្ទាប់ពីប្រេះឆាអស់រយៈពេលជាង៤០ឆ្នាំ និងជាតំណាងនៃការបិទបញ្ចប់សង្គ្រាមត្រជាក់។ ប៉ុន្តែការប្រារព្វខួបនេះ ហាក់ដូចជាអាប់អួរខ្លាំង មិនរំលេចឱ្យឃើញអំពីក្តីសង្ឃឹមកាលពី៣០មុនសោះ។
ក្រោយចាញ់សង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ អាល្លឺម៉ង់ក៏ត្រូវបំបែកជាពីរ ម្ខាងមាននិន្នាការជាអ្នកសេរីនិយម និងម្ខាងទៀតជាអាល្លឺម៉ង់ខាងកើត ស្ថិតក្នុងប្លុកកុម្មុនិស្ត តាមគំរូនិន្នាការសហភាពសូវៀត។ ការបំបែករដ្ឋ ដែលបានបង្កឱ្យមានចលនាភៀសខ្លួនយ៉ាងគំហុក ជាពិសេសនៅរដ្ឋធានីប៊ែរឡាំង តែម្តង។ ដើម្បីទប់ស្កាត់ចរន្តនេះ អាល្លឺម៉ង់ខាងកើតមានគំនិតសង់ជញ្ជាំងឡើង នៅរវាងថ្ងៃទី ១៣ សីហា ឆ្នាំ១៩៦១ ដែលគេហៅថា ជញ្ជាំងការពារប្រឆាំងនឹងពួកហ្វាស៊ីស។ ប៉ុន្តែជាជញ្ជាំងអៀនខ្មាសសម្រាប់អាល្លឺម៉ង់សេរី នៅប៉ែកខាងលិច។
ជញ្ជាំងមានអាយុ២៨ឆ្នាំ មុននឹងត្រូវដួលរលំទៅវិញនៅថ្ងៃទី ៩វិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៨៩ ដោយសារតែការចុះខ្សោយនៃរបបសហភាពសូវៀត និងទំនងដោយសារចម្លើយរបស់អ្នកនាំពាក្យបក្សកុម្មុយនិស្តនៅថ្ងៃនោះ ជូនដំណឹងអំពីសេរីភាពនៃការធ្វើដំណើររបស់ពលរដ្ឋអាល្លឺម៉ង់ខាងកើត ដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងចរន្តបះបោររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ តាំងពីរាប់សប្តាហ៍មក។
ប្រវត្តិនៃការដួលរលំជញ្ជាំងប៊ែរឡាំង
ការរលំជញ្ជាំងប៊ែរឡាំង បានក្លាយជាព្រឹត្តិការណ៍ដ៏សំខាន់មួយនៃប្រវត្តិសាស្ត្រ សម្រាប់ប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ និងសម្រាប់ពិភពលោកទាំងមូល ! តាំងពីថ្ងៃចន្ទមក និងសម្រាប់ពេញមួយសប្តាហ៍នេះ អាល្លឺម៉ង់បានរៀបចំប្រារព្វពិធីរំលឹកខួប៣០នៃការរលំជញ្ជាំង ដោយមានតាំងពិព័រណ៍ ប្រគុំតន្ត្រី នៅទីក្រុងប៊ែរឡាំង ត្រង់កន្លែងដែលចលនាបដិវត្តប្រជាជនបានយកឈ្នះរបបដឹកនាំ ផ្តួលជញ្ជាំង បង្រួបបង្រួមអាល្លឺម៉ង់វិញ។ ពិធីការនយោបាយនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃសៅរ៍ ទី៩វិច្ឆិកា ចំគម្រប់ថ្ងៃខួប៣០ឆ្នាំគត់ ជាមួយកម្មវិធីដ៏តូចជានិម្មិតរូបបំផុត។
គេនៅចាំបានថា កាលពី១០ឆ្នាំមុន ក្នុងខួបទី២០ឆ្នាំនៃការរលំជញ្ជាំងប៊ែរឡាំង មេដឹកនាំទូទាំងពិភពលោក បានធ្វើដំណើរមកចូលរួមប្រារព្វពិធីរំលឹកខួប ក្បែរសម្ព័ន្ធមិត្តគ្រាក់ៗទាំងបួនប្រទេសបារាំង អង់គ្លេស អាមេរិក និងរុស្ស៊ី ដែលបានយកឈ្នះសង្គ្រាមលោកលើកទីពីរ ដើម្បីបង្ហាញភពផែនដីទាំងមូល អំពីគំរូនៃការផ្តួលរលំជញ្ជាំង។ ពិភពលោកបានបង្ហាញកម្មវត្ថុយ៉ាងច្បាស់លាស់ថា ការខណ្ឌជញ្ជាំង បិទខ្ទប់ប្រជាជន ជារឿងអតីតកាល មានតែក្នុងអតីតកាល។
ប៉ុន្តែសម្រាប់ថ្ងៃសៅរ៍នេះ គេពុំសំលឹងឃើញមានកាយវិការអ្វីប្រកបដោយអត្ថន័យ អត្ថរសអ្វីទាំងអស់។ គឺមានតែភាពតានតឹងច្រើនជាង ព្រោះទិដ្ឋភាពនយោបាយអាល្លឺម៉ង់ខ្លួនឯងកំពុងលេចស្នាមពុំចែកជាពេលណាៗទាំងអស់ នៅក្នុងការបោះឆ្នោតសភា ក្រុមអ្នកស្តាំនិយមជ្រុលប្រឆាំងនឹងអន្តោប្រវេសន៍ដែលភាគច្រើនអតីតអាល្លឺម៉ង់កុម្មុយនិស្ត បានឡើងសំឡេងយ៉ាងខ្លាំង។ នេះសបញ្ជាក់ឱ្យឃើញថា ៣០ឆ្នាំ ក្រោយការរលំជញ្ជាំង និងក្រោយការពុះប្រទេសជាពីរ អាល្លឺម៉ង់នៅតែមានកំហូងនយោបាយចែកជាពីរខាងដដែល។
ចៅហ្វាយរងក្រុងប៊ែរឡាំង បានទទួលស្គាល់ថា បរិយាកាសឃើញអ្វីថ្មីដែលធ្លាប់មានកាលពីឆ្នាំ៣០ឆ្នាំមុន ឬកាលពី ៥ និង១០ឆ្នាំមុន លែងមានទៀតនៅពេលនេះ។ ជញ្ជាំងបែរឡាំង និងរនាំងដែកដែលធ្លាប់ជាគំនូសបែងចែងអឺរ៉ុប ក្រោយសង្គ្រាមលោក រលំរលាយ បានបើកសករាជថ្មីពេញទៅដោយក្តីសង្ឃឹម ថាស្ថានភាពនឹងបានល្ហែល្ហើយ មានការរួបរួមគ្នា មានការរំសាយអាវុធ គំរូសេរីប្រជាធិបតេយ្យនឹងលាតសន្ធឹងទៅគ្រប់ទិសទី ... ប៉ុន្តែទំនោរខ្យល់ពេលនេះកំពុងបក់បញ្ច្រាសទៅវិញ។
ជញ្ជាំងប៊ែរឡាំងជានិម្មិត្តរូបនៃការចែកប្លុកអឺរ៉ុប រលំ ជញ្ជាំងថ្មីកំពុងដុះឡើង ៖ ជញ្ជាំងលោកត្រាំ ប្រឆាំងនឹងអន្តោប្រវេសន៍ម៉ិចស៊ិក ជញ្ជាំងរបស់Bolsonaro និងជញ្ជាំងBrexit ជាដើម។ល។ ក្នុងផ្ទៃសហភាពអឺរ៉ុប ជញ្ជាំងក៏ចេះដុះពន្លកដែរ។ សហភាពអឺរ៉ុបបានចោទប្រកាន់បណ្តាប្រទេសដែលបានរំដោះចេញក្រញាំកុម្មុយនិស្តកាលពី៣០ឆ្នាំ ដូចយ៉ាងហុងគ្រី ឬប៉ូឡូញ ថាកំពុងសើរើនីតិរដ្ឋ មតិសាធារណៈបែបជាតិនិយម ត្រូវបានមើលឃើញ និងផុសឡើងស្ទើរគ្រប់ទិសទី។
បើនិយាយអំពីភូមិសាស្ត្រនយោបាយវិញ សង្គ្រាមត្រជាក់បានមកត្រលប់មកសណ្ឋិតលើភពផែនដីវិញហើយ គ្រាន់តែក្នុងទម្រង់ខុសពីមុខប៉ុណ្ណោះ។ នេះបើតាមការយល់ឃើញរបស់លោកអគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ Antonio Guterres កាលពីឆ្នាំទៅ ព្រោះយន្តការ ដែលធ្លាប់ជាអ្នកចាត់ចែងទប់ហានិភ័យនៃភាពប្រឈមលែងមានទៅហើយ។
ជាក់ស្តែង សហរដ្ឋអាមេរិកបានដើរចេញពីសន្ធិសញ្ញារំសាយអាវុធ INF ដែល ចុះហត្ថលេខាក្នុងសម័យសង្គ្រាមត្រជាក់។ សេចក្តីសម្រេចនេះជាការបើកផ្លូវឱ្យមានការប្រកួតប្រជែងអាវុធជាថ្មីឡើងវិញ ប្រឆាំងនឹងរុស្ស៊ី ដែលឱ្យតែមានឱកាស បញ្ជូនកូនអុករបស់ខ្លួនទៅជំនួសកន្លែងណាដែលវ៉ាស៊ីនតោនដកខ្លួនចេញ មិនថានៅតំបន់ដើមបូព៌ាឬនៅប្រទេសចិនទេ។ ហើយស្ទើរគ្រប់មាត់ គ្រប់ពេល អាមេរិកតែងអះអាងអំពីភាពចាំបាច់នៃការពង្រឹងកម្លាំងដើម្បីប្រឈមនឹងការគំរាមកំហែងកាន់តែខ្លាំងឡើងៗ ពីសំណាក់រុស្ស៊ីនិងចិន។
ប្រធានាធិបតីសហភាពសូវៀត ចុងក្រោយគេបង្អស់ លោក Mikhaïl Gorbatchev ដែលមានប្រជាប្រិយភាពខ្ពស់នៅអាល្លឺម៉ង់ ព្រោះជាអ្នកដែលបានរៀបជើងព្រួលជួយឱ្យជញ្ជាំងប៊ែរឡាំងរលំ ក៏លែងសូវមានសុទិដ្ឋនិយមទៀតដែរ នៅ៣០ក្រោយព្រឹត្តិការណ៍នោះ។ នៅក្នុងសៀវភៅចុងក្រោយរបស់លោក ដែលមានទម្រង់ជាបណ្តាំមរតកនយោបាយ លោកបានព្រមានថា នយោបាយពិភពលោកកំពុងធ្វើដំណើរទៅក្នុងទិសមួយដ៏គ្រោះថ្នាក់បំផុត !
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ