COP25 ចង់សង្រ្គោះសមុទ្រ ខណៈរបាយការណ៍បញ្ជាក់ថា ទឹកសមុទ្រកាន់តែខ្សត់អុកស៊ីសែន
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៧:៥០
សន្និសីទកំពូលស្តីពីអាកាសធាតុ COP25 កំពុងតែដំណើរការទៅ នៅឯទីក្រុងម៉ាឌ្រីត ប្រទេសអេស្ប៉ាញ ដើម្បីរកវិធី កាត់បន្ថយការបញ្ចេញឧស្ម័នពុល ដែលជាប្រភពនៃការកើនឡើងនូវកំដៅផែនដី។ នៅលើកនេះ បញ្ហាទឹកសមុទ្រ ដែលគ្របដណ្តប់៧០% នៃផ្ទៃក្រឡារបស់ភពផែនដី ត្រូវបានគេផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ជាខ្លាំង ដោយសារទឹកសមុទ្រមានតួនាទីខ្ពស់ ក្នុងការស្រូបកំដៅ ស្រូបឧស្ម័នកាបូនិក និងជាពិសេស គឺផលិតនូវអុកស៊ីសែន សម្រាប់មនុស្សសត្វទាំងពួង។ ក៏ប៉ុន្តែ គុណភាពទឺកសមុទ្រ បានចុះថយខ្លាំង ហើយបើយោងតាមរបាយការណ៍ អ្នកជំនាញអះអាងថា ទឹកសមុទ្រកាន់តែខ្សត់នូវឧស្ម័នអុកស៊ីសែន ដែលនេះគឺជាគ្រោះថ្នាក់ធំបំផុត សម្រាប់ប្រព័ន្ធជីវចម្រុះក្នុងសមុទ្រ ព្រមទាំងសម្រាប់បរិយាកាសដកដង្ហើម របស់មនុស្សសត្វផងដែរ។
គឺរដ្ឋមន្ត្រីបរិស្ថានឈីលី ដែលជាប្រទេសម្ចាស់ផ្ទះរៀបចំកម្មវិធីនេះ ជាអ្នកផ្តួចផ្តើម លើកបញ្ហានេះ ជាបញ្ហាគោលដើម្បីជជែកគ្នា។ បើទោះបីពេលនេះ កម្មវិធីសន្និសីទCOP25 ត្រូវលើកទៅធ្វើនៅអេស្ប៉ាញ ដោយសារតែបញ្ហាសន្តិសុខនិងអស្ថិរភាពនៅឈីលីក៏ដោយ តែឈីលីនៅតែបន្តចាត់ចែងកិច្ចការរៀបចំ ហើយបញ្ហាទឹកសមុទ្រ នៅតែជាចំណុចស្នូលដដែល។
សមុទ្រជាប្រភពនៃខ្យល់ដកដង្ហើម
គេបានទុកថ្ងៃ៦ និងថ្ងៃ៧ធ្នូ ជាថ្ងៃដែលភាគី ក៏ដូចជាវាគ្មិនទាំងអស់ ជជែកចរចាគ្នា ទាក់ទិននឹងបញ្ហាទឹកសមុទ្រនេះ។ ផ្ទៃក្រឡាផែនដីយើង គឺគ្រប់ដោយផ្ទៃទឹកសមុទ្រ ដល់ទៅ៧០%។ ទឹកសមុទ្រមានតួនាទីសំខាន់ណាស់ ក្នុងការរក្សាលំនឹកបរិយាកាស នៅជុំវិញភពផែនដី។ ទឹកសមុទ្រជាអ្នកស្រូបឧស្ម័នកាបូនិកពីបរិយាកាស និងបញ្ចេញមកវិញ នូវអុកស៊ីសែន ដែលមានតួនាទីសំខាន់ណាស់ ឲ្យមនុស្សអាចដកដណ្ហើម។ និយាយឲ្យខ្លីទៅ បើគ្មានទឹកសមុទ្រទេ ម្លេះមនុស្សសត្វគ្មានខ្យល់ដកដណ្ហើមឡើយ។
តែឆ្លងកាត់ការស្រាវជ្រាវ ទឹកសមុទ្រកំពុងតែរងនូវផលប៉ះពាល់ជាច្រើន ហើយដែលវាជះផលអវិជ្ជមាន មកលើតុល្យភាពភាព រវាងកម្រិតឧស្ម័នកាបូនិកនៅក្នុងបរិយាកាស និង និងអុកស៊ីសែនដែលផលិតដោយទឹកសមុទ្រ។ ផែនដីឡើងកំដៅ ដោយសារឧស្ម័នពុលដែលហ៊ុំព័ទ្ធជុំវិញ។ បញ្ហានេះ ធ្វើឲ្យសីតុណ្ហភាពទឹកសមុទ្រឡើងកំដៅដែរ។ បន្ថែមពីនេះ សមុទ្រទឹកកកក៏រលាយកាន់តែច្រើន ធ្វើឲ្យកំពស់ទឹកសមុទ្រកាន់តែឡើងខ្ពស់។ ទាំងអស់នេះ គឺវាមានទំនាក់ទំនង ឥទ្ធិពលលើគ្នាទៅវិញទៅមក។
ទន្ទឹមនឹងនេះទៀត ទឹកសមុទ្របានហិនហោចរិចរិលគុណភាព ដោយសារសកម្មភាពរបស់មនុស្ស ដូចជាដោយសារកាកសំណល់ សំរាមប្លាស្ទិក ការបង្ហូរចូលសមុទ្រនូវសារធាតុពុល កាកសំណល់ឧស្សាហកម្មទាំងឡាយ ដែលទាំងអស់នេះ វាបានចូលរួមធ្វើឲ្យគុណភាពទឹសសមុទ្រចុះអន់ថយ។ ប្រព័ន្ធជីវចម្រុះនៅក្នុងសមុទ្រ ជាអ្នករងគ្រោះមុនគេ ហើយបន្ទាប់មកគឺមនុស្សសត្វទាំងអស់ ដែលរំពឹងលើអុកស៊ីសែន របស់ទឹកសមុទ្រ ព្រមទាំងភោគផលចំណីអាហារបានមកពីសមុទ្រ។
សមុទ្រកាន់តែខ្សត់អុកស៊ីសែន
វេទិកាសន្និសីទCOP25 គឺជាឱកាស ឲ្យគេបានស្តាប់អំណះអំណាង ហេតុផល របស់ភាគីនីមួយៗ ជាពិសេសនោះគឺអ្នកជំនាញ អ្នកស្រាវជ្រាវ ដែលធ្វើការក្នុងវិស័យនេះ។ ទាក់ទិននឹងបញ្ហាទឹកសមុទ្រនេះ របាយការណ៍មួយរបស់សហព័ន្ធអន្តរជាតិ ដើម្បីអភិរក្សធម្មជាតិ (Union Internationale pour la Préservation de la Nature) បានសន្និដ្ឋានថា ទឹកសមុទ្របានបាត់បង់អុកស៊ីសែន ចន្លោះពី១% ទៅ២% ក្នុងរវាងពីឆ្នាំ១៩៦០ ដល់ឆ្នាំ២០១០។ របាយការណ៍កម្រាស់ជាច្រើនរយទំព័រនេះ ជាលទ្ធផលស្រាវជ្រាវ រយៈពេល៣ឆ្នាំ នៅតាមប្រទេសចំនួន១៧ ដោយមានការចូលពីអ្នកជំនាញវិទ្យាសាស្ត្រ ចំនួន៦៧នាក់ និងវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវ ចំនួន៥១។
យោងតាមរបាយការណ៍នេះ គេបានធ្វើប៉ាន់ស្មានថា អុកស៊ីសែននៅក្នុងសមុទ្រ អាចនឹងចុះថយ ចន្លោះពី ១ ទៅ៧% នៅរវាងចុងសតវត្សទី២១នេះ។ កាលពីខែកញ្ញា របាយការណ៍មួយផ្សេងទៀត របស់ ក្រុមអ្នកជំនាញអន្តររដ្ឋាភិបាល ស្តីពីដំណើរវិវឌ្ឍន៍នៃអាកាសធាតុ ក៏បានធ្វើការប៉ាន់ស្មានប្រហាក់ប្រហែលគ្នានេះដែរ។
លោក Dan Laffoley អ្នកតំណាងក្រុមស្រាវជ្រាវដែលធ្វើរបាយការណ៍នេះ បានលើកឡើងដោយប្រើពាក្យធ្ងន់ៗថា មនុស្សលោកយើង កំពុងតែបំផ្លាញអុកស៊ីសែននៅក្នុងសមុទ្រ ទាំងដែលខ្លួនឯងរស់រំពឹងនឹងអុកស៊ីសែននេះ។ លោកបន្តថា គឺមនុស្សយើងដែលជាអ្នកបំផ្លាញទឹកសមុទ្រ តាមរយៈការបញ្ចេញចោលទៅក្នុងសមុទ្រ នូវកាកសំណល់ សារធាតុពុលគ្រប់ប្រភេទទាំងអស់ ព្រមទាំងការបញ្ចេញនូវឧស្ម័នពុល ក្នុងបរិយាកាស។ នៅតំបន់ខ្លះ សមុទ្រមិនមែនត្រឹមតែគ្មានអុកស៊ីសែនទេ តែគឺមានកម្រិតជាតិពុលខ្ពស់ទៀតផង។ បញ្ហានេះ គឺគម្រាមដល់អាយុជីវិត នៃប្រព័ន្ធជីវចម្រុះក្នុងសមុទ្រ ដែលជាចំណីអាហាររបស់មនុស្សយើងដែរ។
ឥទ្ធិពលរបស់ក្រុមហ៊ុនផលិតថាមពល នៅក្នុងសន្និសីទ
នៅខាងមុខទីតាំងសន្និសីទCOP21 សកម្មជនការពារបរិស្ថាន បានជួបជុំគ្នាធ្វើមហាបាតុកម្ម ដើម្បីរន្ធាន់ឲ្យវេទិកានេះ លើកជាដំណោះស្រាយឲ្យបានឆាប់។ ទន្ទឹមនឹងនេះដែរ អង្គការមួយចំនួន បានលើកឡើង ថានៅក្នុងសន្និសីទនេះ មានវត្តមានក្រុមហ៊ុនធំៗមួយចំនួន ដែលសុទ្ធជាក្រុមហ៊ុនប្រេងឥន្ធនៈ ក្រុមហ៊ុនហ្គាស ឬក្រុមហ៊ុនអគ្គិសនី។ អង្គការមួយចំនួន បានលើកឡើងថាមិនគួរណា ក្នុងសន្និសីទCOP25 នេះ មានវត្តមានរបស់ក្រុមហ៊ុនធំៗ ដែលជាក្រុមហ៊ុនបញ្ចេញឧស្ម័នពុលដូច្នេះទេ។
ឧស្ម័នកាបូនិក ដែលនៅក្នុងបរិយាកាស គឺបញ្ចេញដោយចំហេះធ្យូងថ្ម ប្រេងកាត ប្រេងឥន្ធនៈ ឬឧស្ម័នហ្កាសជាដើម។ ហើយអ្នកដែលប្រមូលប្រាក់ចំណេញ គឺក្រុមហ៊ុនទាំងនោះ។ សម្រាប់ក្រុមសកម្មជនបរិស្ថាន វត្តមានរបស់ក្រុមហ៊ុនទាំងនោះ នៅក្នុងសន្និសីទ គឺដើម្បីតែធ្វើឡប់ប៊ី រំខានការចរចា ប្រឆាំងនូវវិធានការនានា ដែលសំដៅការពារបរិស្ថានធម្មជាតិតែប៉ុណ្ណោះ។ នៅក្នុងសន្និសីទCOP25 នេះបើផ្អែកតាមការលើកឡើងរបស់អង្គការបរិស្ថាន គឺក្រុមហ៊ុនប្រេងរបស់អេស្ប៉ាញ២ ជាអ្នកចូលរួមឧបត្ថម្ភកម្មវិធីថែមទៀតផង។
កន្លងមក ក្រុមការងាររៀបចំសន្និសីទ ធ្លាប់បានជជែកគ្នាដែរ ថាតើគួរចាត់ចែងរបៀបណា ទាក់ទិននឹងវត្តមានរបស់គណៈប្រតិភូតំណាងក្រុមហ៊ុនផលិតថាមពល។ តែគេពុំមានការសម្រេចណាមួយនៅឡើយទេ។ សម្រាប់ពេលនេះ ក្រុមហ៊ុនផលិតថាមពលទាំងអស់ មានសិទ្ធិអាចចូលរួម ក្នុងនាមជាអ្នកអង្កេតការណ៍។ ក្រុមហ៊ុនដូចជា Total Chevron BP Shell Engie ជាដើម បានរួមគ្នាបង្កើតក្រុមសម្ព័ន្ធមួយ ហៅកាត់ថា IETA។ បើផ្អែកតាមតួលេខ ក្រុមសម្ព័ន្ធនេះបានបញ្ជូនគណៈប្រតិភូ មានគ្នាដល់១៤១នាក់ ដែលវាច្រើនជាងគណៈប្រតិភូរបស់សហភាពអឺរ៉ុបទៅទៀត។
ក្រុមគណៈប្រតិភូរបស់ក្រុមហ៊ុនទាំងអស់នេះ អាចធ្វើសកម្មភាព ទិញទឹកចិត្ត ប្រើប្រាស់ឥទ្ធិពលអូសទាញ ឲ្យតំណាងក្រុមចរចា ផ្លាស់ប្តូរគោលជំហរបាន។ ក្នុងករណីខ្លះ គេអាចលើកឡើងនូវការយល់ឃើញផ្សេងរបស់គេ ដែលវាផ្ទុយពីការសន្និដ្ឋាន របស់អ្នកស្រាវជ្រាវ។ មួយវិញទៀត នៅក្នុងក្របខណ្ឌសន្និសីទស្តីពីអាកាសធាតុនេះ គឺអង្គការសហប្រជាជាតិ មិនបានរៀបចំ ឲ្យមានវិធានដើម្បីទប់ស្កាត់ការនូវជម្លោះផលប្រយោជន៍ទេ។ ការចរចាដើម្បីកាត់បន្ថយឧស្ម័នពុល គឺចង់មិនចង់ គឺវាជាការចរចា ដែលផ្ទុយពីផលប្រយោជន៍ របស់ក្រុមហ៊ុនផលិតថាមពលទាំងនោះ។
ដូច្នេះយើងឃើញថា អង្គការបរិស្ថាន ពិតជាមានហេតុផល ដែលធ្វើឲ្យពួកគេព្រួយបារម្ភ ថាការចរចា ជជែកគ្នាក្នុងសន្និសីទនេះ អាចជួបឧបសគ្គ ឬក៏មិនអាចដំណើរការទៅដោយស្មោះអស់ពីចិត្ត ដើម្បីបរិស្ថាន ព្រោះថាវាមាន ក្រុមអ្នកមានផលប្រយោជន៍ផ្ទុយពីនេះ។ ចំណុចនេះគឺជាបញ្ហា ដែលអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលជាអ្នករៀបចំសន្និសីទនេះ ត្រូវដោះស្រាយ ដើម្បីធ្វើឲ្យមានតម្លាភាព ព្រោះថាបញ្ហាបរិស្ថានធម្មជាតិ ជាផលប្រយោជន៍រួម របស់មនុស្សជាតិ មិនមែនរបស់ក្រុមហ៊ុនសហគ្រាសណាមួយទេ៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ