សង្រ្គាមត្រជាក់៖ ការប្រជែងគ្នាខាងផ្នែកអវកាសរវាងអាមេរិកនិងសូវៀត
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ០៨:៣៦
នៅក្នុងនាទីប្រវត្តិសាស្រ្តពិភពលោករបស់យើង នៅសប្តាហ៍នេះ សេង ឌីណា សូមលើកឡើង អំពីការប្រកួតប្រជែងគ្នាខាងផ្នែកអវកាស រវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពសូវៀត នៅក្នុងអំឡុងសង្រ្គាមត្រជាក់។
នៅក្នុងអំឡុងសង្រ្គាមត្រជាក់ សហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពសូវៀត ធ្វើការប្រកួតប្រជែងគ្នានៅស្ទើរតែគ្រប់វិស័យ ដើម្បីបង្ហាញពីឫទ្ធានុភាពរៀងខ្លួន ក្នុងគោលដៅឆ្ពោះទៅត្រួតត្រាពិភពលោក។ ការប្រកួតប្រជែងគ្នានេះបានកើតមានតាំងពីផ្នែកនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច គ្រឿងសព្វាវុធ រហូតទៅដល់ទីអវកាស។
នៅឆ្នាំ១៩៤៩ នៅក្រោយពេលដែលសហភាពសូវៀតមានសមត្ថភាពផលិតអាវុធនុយក្លេអ៊ែរ ភាពជាមហាអំណាចនុយក្លេអ៊ែរផ្តាច់មុខរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវបិទបញ្ចប់ ហើយគូបដិបក្ខទាំងពីរបានចាប់ផ្តើមធ្វើការប្រណាំងប្រជែងគ្នាកាន់តែខ្លាំងខាងផ្នែកនុយក្លេអ៊ែរ ជាពិសេស គឺការអភិវឌ្ឍបច្ចេកវិទ្យាផលិតមីស៊ីលនុយក្លេអ៊ែរ ដែលអាចបាញ់ឆ្លងទ្វីបទៅដល់ទឹកដីរបស់គូសត្រូវ។
ការរីកចម្រើននៃបច្ចេកវិទ្យាមីស៊ីលអន្តរទ្វីបនេះក៏ជាការបើកផ្លូវផងដែរ ឆ្ពោះទៅរកការប្រកួតប្រជែងគ្នាក្នុងទីអវកាស ដែលចាប់ផ្តើមឡើង នៅឆ្នាំ១៩៥៥ នៅពេលដែលមេដឹកនាំសហរដ្ឋអាមេរិក និងមេដឹកនាំសហភាពសូវៀតបានប្រកាសស្ទើរតែព្រមពេលជាមួយគ្នាថា ពួកគេនឹងប្រើបច្ចេកវិទ្យាមីស៊ីលអន្តរទ្វីប ដើម្បីបាញ់បង្ហោះផ្កាយរណបទៅក្នុងទីអវកាស នៅក្នុងចន្លោះពេលពី២ ទៅ៣ឆ្នាំខាងមុខ។
ក៏ប៉ុន្តែ នៅក្នុងការប្រកួតប្រជែងគ្នានៅក្នុងដំណាក់កាលដំបូងនេះ គឺសហភាពសូវៀតដែលបានឈានមួយជំហានមុន ដោយបានបាញ់បង្ហោះផ្កាយរណបរបស់ខ្លួនប្រកបដោយជោគជ័យ នៅថ្ងៃទី៤ ខែតុលា ឆ្នាំ១៩៥៧។ ផ្កាយរណបរបស់សូវៀតដែលមានឈ្មោះថា “Sputnik” បានក្លាយទៅជាឧបករណ៍ដំបូងបង្អស់ ដែលផលិតដោយមនុស្ស ហើយដែលអាចត្រូវបានគេបាញ់បង្ហោះយកទៅដាក់ក្នុងគន្លងតារាវិថីជុំវិញផែនដី។
ជោគជ័យរបស់ Sputnik បានបង្កឲ្យមានការភ្ញាក់ផ្អើលផង និងព្រួយបារម្ភផង នៅក្នុងចំណោមមេដឹកនាំសហរដ្ឋអាមេរិក។ ភ្ញាក់ផ្អើលដោយមើលឃើញពីភាពជឿនលឿននៃបច្ចេកវិទ្យាអវកាសរបស់សូវៀត និងព្រួយបារម្ភខ្លាចចាញ់ប្រៀបសូវៀតក្នុងវិស័យមីស៊ីលនុយក្លេអ៊ែរអន្តរទ្វីប។ លោក Dwight Eisenhower ប្រធានាធិបតីអាមេរិកក៏បានចេញបញ្ជាឲ្យក្រុមការងារផ្នែកអវកាសអាមេរិកពន្លឿនគម្រោងបាញ់បង្ហោះផ្កាយរណបឲ្យបានឆាប់ជាងការគ្រោងទុកពីមុន។ ក៏ប៉ុន្តែ ការបាញ់បង្ហោះផ្កាយរណបនេះត្រូវទទួលបរាជ័យ នៅថ្ងៃទី៧ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៥៧ ដោយរ៉ុកកែតផ្ទុកផ្កាយរណបត្រូវផ្ទុះតែប៉ុន្មានវិនាទីប៉ុណ្ណោះ ក្រោយពេលហោះចេញពី Cape Canaveral (Florida)។
រហូតទាល់តែដល់ថ្ងៃទី៣១ ខែមករា ឆ្នាំ១៩៥៨ ពោលគឺ ៤ខែក្រោយពីជោគជ័យរបស់សហភាពសូវៀត ទើបសហរដ្ឋអាមេរិកអាចទទួលជោគជ័យក្នុងការបាញ់បង្ហោះផ្កាយរណបរបស់ខ្លួនទៅអវកាស។ ប៉ុន្មានខែក្រោយមកទៀត លោក Eisenhower ក៏បានសម្រេចបង្កើតស្ថាប័នស៊ីវិលមួយឲ្យទទួលបន្ទុកខាងវិស័យអវកាស គឺទីភ្នាក់ងារ NASA (National Aeronautics and Space Administration)។
ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៥៨ ការប្រកួតប្រជែងខាងផ្នែកអវកាស រវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហភាពសូវៀតបានកើតឡើងយ៉ាងពេញទំហឹង ក៏ប៉ុន្តែ សហភាពសូវៀតនៅតែដើរមួយជំហានមុនអាមេរិក ដោយបានបញ្ជូនយានគ្មានមនុស្សបើកមួយគ្រឿង (Space probe/Sonde spatiale) ឲ្យទៅចុះចតនៅលើព្រះចន្ទ នៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ១៩៥៩ ហើយជិត២ឆ្នាំក្រោយមកទៀត គឺនៅខែមេសា ឆ្នាំ១៩៦១ អវកាសយានិកសូវៀត គឺលោក Yuri Gagarin ក៏បានក្លាយទៅជាមនុស្សដំបូងបង្អស់ ដែលបានធ្វើដំណើរទៅដល់ទីអវកាស ព្រមទាំងបានហោះមួយជុំផែនដីនៅក្នុងគន្លងតារាវិថី។
ប្រមាណជា ១ខែក្រោយពីជោគជ័យរបស់ Yuri Gagarin លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិក John Kennedy ក៏បានប្រកាសជាសាធារណៈថា អាមេរិកនឹងបញ្ជូនមនុស្សឲ្យទៅចុះចតលើដីព្រះចន្ទឲ្យបានមុនដំណាច់ទសវត្សរ៍ឆ្នាំ៦០។ បេសកកម្មទៅកាន់ព្រះចន្ទ ដែលគេឲ្យឈ្មោះថា Apollo ក៏ត្រូវបានបង្កើតឡើង នៅឆ្នាំ១៩៦២ ថវិការបស់ទីភ្នាក់ងារ NASA ត្រូវបានសភាអាមេរិកបង្កើនរហូតដល់ទៅជិត ៥០០% ហើយបន្តិចម្តងៗ កម្មវិធីអវកាសរបស់អាមេរិកក៏ចាប់ផ្តើមមានប្រៀបលើសហភាពសូវៀតវិញម្តង ដោយបានទទួលជោគជ័យក្នុងការបញ្ជូនយានដឹកអវកាសយានិក ៣នាក់ ឲ្យទៅហោះជុំវិញព្រះចន្ទជាលើកដំបូងបង្អស់ នៅខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៦៨។
ថ្ងៃទី១៧ ខែកក្កដា ឆ្នាំ១៩៦៩ ម៉ោង ៩ និង៣២នាទីព្រឹក ម៉ោងនៅរដ្ឋ Florida សហដ្ឋអាមេរិក យានអវកាសដែលគេឲ្យឈ្មោះថា “Apollo 11” ត្រូវបានអាមេរិកបាញ់បង្ហោះចេញពី Cape Canaveral ដោយនាំទៅជាមួយនូវអវកាសយានិក៣រូប គឺ Neil Armstrong, Buzz Aldrin និង Michael Collins។ គោលដៅ គឺទៅចុះចតលើព្រះចន្ទ។
៧៦ម៉ោងក្រោយមក ក្រោយពីបានធ្វើដំណើរកាត់ទីអវកាស ក្នុងចម្ងាយផ្លូវជិត ៤០ម៉ឺនគីឡូម៉ែត្រ Apollo 11 ក៏បានមកដល់គន្លងតារាវិថីជុំវិញព្រះចន្ទ នៅថ្ងៃទី១៩កក្កដា ហើយមួយថ្ងៃក្រោយមក គឺនៅថ្ងៃទី២០កក្កដា Neil Armstrong និង Buzz Aldrin បានធ្វើដំណើរតាមយានតូចមួយសំដៅទៅចុះចតលើព្រះចន្ទ ដោយទុកឲ្យ Michael Collins ជាអ្នកបើកបរយានធំ នៅចាំក្នុងគន្លងតារាវិថីជុំវិញព្រះចន្ទ។
នៅក្រោយពេលដែលកូនយានបានចុះចតដោយជោគជ័យលើព្រះចន្ទ Neil Armstrong គឺជាអ្នកដែលបានចេញពីយានឈានជើងជាន់ដីព្រះចន្ទមុន ហើយ ១៩នាទីក្រោយមកទៀត Buzz Aldrin ចេញពីកូនយាន។ បើទោះបីជាមានគម្លាតគ្នាតែប៉ុន្មាននាទី Neil Armstrong ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាមនុស្សដំបូងបង្អស់ ដែលបានឈានជើងជាន់ដីព្រះចន្ទ ដោយបានពោលពាក្យមួយឃ្លា ដែលល្បីល្បាញរហូតមកទល់នឹងសព្វថ្ងៃ “That’s one small step for man, one giant leap for mankind”។
ជោគជ័យនៃបេសកកម្ម Apollo 11 នៅឆ្នាំ១៩៦៩ គឺជាជោគជ័យដ៏ធំមួយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលបំពេញទៅតាមការប្តេជ្ញារបស់លោកប្រធានាធិបតី John Kennedy ដែលថានឹងបញ្ជូនមនុស្សទៅស្ថានព្រះចន្ទឲ្យបានមុនដំណាច់ទសវត្សរ៍ឆ្នាំ៦០ ហើយតាមរយៈជោគជ័យក្នុងការបញ្ជូនមនុស្សទៅចុះចតនៅលើដីព្រះចន្ទនេះ សហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវបានប្រវត្តិសាស្រ្តកត់ត្រាទុកថាជាអ្នកឈ្នះ នៅក្នុងការប្រកួតប្រជែងអវកាស ក្នុងសង្រ្គាមត្រជាក់។
គិតជាសរុប នៅក្នុងចន្លោះ ពីឆ្នាំ១៩៦៩ ដល់ឆ្នាំ១៩៧២ សហរដ្ឋអាមេរិកបានបញ្ជូនមនុស្ស ១២នាក់ឲ្យទៅចុះចតលើព្រះចន្ទ នៅក្នុងបេសកកម្មចំនួន ៦លើក។ សហភាពសូវៀតវិញ បានព្យាយាមបញ្ជូនមនុស្សឲ្យទៅចុះចតលើព្រះចន្ទចំនួន ៤លើក ក៏ប៉ុន្តែ សុទ្ធតែត្រូវទទួលបរាជ័យ។ មេដឹកនាំសូវៀត ក៏បានសម្រេចបញ្ឈប់ជាស្ថាពរនូវគម្រោងបញ្ជូនមនុស្សទៅកាន់ស្ថានព្រះចន្ទ នៅត្រឹមឆ្នាំ១៩៧៤៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ