លោក ហេ ជុនសិក ៖ ទំនុកច្រៀងបច្ចុប្បន្នគួរផ្ដល់ជាគំនិត ការរិះគិត និងការអប់រំដល់អ្នកស្ដាប់
ចុះផ្សាយនៅថ្ងៃ៖
ស្តាប់ - ១១:៣៣
ន័យធៀបគេលែងសូវឮនៅក្នុងបទចម្រៀងខ្មែរនាសម័យបច្ចុប្បន្ន។ បច្ចុប្បន្នបទចម្រៀងភាគច្រើនរំលេចដោយន័យត្រង់។ នេះជាការចាប់អារម្មណ៍របស់លោក ហេ ជុនសិក តន្រ្តីករផ្នែកវីយូឡុងនិងជាអ្នកជំនិតរបស់អធិរាជសំឡេងមាស លោកស៊ីន ស៊ីសាមុត។ នៅក្នុងវ័យ៨១ឆ្នាំ អតីតតន្រ្តីករផ្នែកវីយូឡុងរូបនេះលើកឡើងថា រវាងន័យធៀបនិងន័យត្រង់ ន័យធៀបផ្ដល់ជាគំនិត ការរិះគិត និងការអប់រំដល់អ្នកស្ដាប់ច្រើនជាងន័យត្រង់។ ដោយសារន័យធៀបមានលក្ខណៈពិសេសបែបនេះហើយ ទើបធ្វើឲ្យចម្រៀងជំនាន់មុននៅតែមានអ្នកស្ដាប់និងស្ដាប់មិនចេះជិនណាយ។
ព្រែកឯងអស់សង្ឃឹម ពេលមេឃស្រទុំ ទេពធីតាក្នុងសុបិន ត្រពាំងសាបកូឡាបរោយ ទុំមុនស្រគាល ជាដើមសុទ្ធសឹងជាបទចម្រៀងខ្មែរសម័យមុនច្រៀងដោយលោក ស៊ិន សាមុត អ្នកស្រី ប៉ែន រ៉ន អ្នកស្រី រស់ សេរីសុទ្ធា។ ឃ្លាផ្ដើមនៃបទទាំងនេះរំលេចដោយន័យធៀបទើបជ្រាបចូលមនោសញ្ចេតនាស្នេហាជ្រាលជ្រៅនិរាសព្រាត់ប្រាស់។
«និពន្ធបទចម្រៀងដើម្បីច្រៀងឲ្យគេស្ដាប់ វាមិនមែនជារឿងលេងសើចទេនាង... ព្រោះបទដែលចេញមកដែលគេស្ដាប់យូរឡើងកាន់តែពិរោះឡើង [វា] អាស្រ័យលើទឹកដៃអ្នកនិពន្ធ។ នាងអាចទៅស្ដាប់បទដែលលោក ពៅ ស៊ីផូ និពន្ធឡើង គឺកាន់តែស្ដាប់កាន់តែពិរោះ ហើយបួនដប់ឆ្នាំក្រោយមកកាន់តែពិរោះទៅទៀត ។» នេះជាបទពិសោធដែលលោក ហេ ជុនសិក តន្រ្តីករផ្នែកវីយូឡុងនិងជាជំនិតផ្ទាល់លោកស៊ីន ស៊ីសាមុត ធ្លាប់មើលឃើញអ្នកនិពន្ធជំនាន់មុន ជាពិសេសលោក ពៅ ស៊ីផូ គាត់ធ្វើបែបនេះ។
ត្រឡប់ទៅមើលអតីតកាលទសវត្សឆ្នាំ១៩៧០ អតីតតន្រ្តីករផ្នែកវីយូឡុង ហេ ជុនសិក អះអាងថា ទាំងអ្នកចម្រៀង អ្នកនិពន្ធទំនុកច្រៀង និងបទភ្លេងសុទ្ធតែជាអ្នកមានសមត្ថភាព «អ្នកសសេរបទចម្រៀងមួយៗគេរៀន គេមិនមែននឹកឃើញសសេរផ្ដេសផ្ដាសទេ។ ជាក់ស្ដែងបងសាមុត (ស៊ិនសាមុត) គាត់ [ជា] អ្នកច្រៀងផង គាត់ [ជា] អ្នកនិពន្ធផង ហើយមើលទៅសមត្ថភាព គាត់ចេះទាំងបារាំងថៃនិងរៀនសូត្របានច្រើនទៀតផង។ ចំណែកអ្នកនិពន្ធ ពៅ ស៊ីផូ និង យ៉ង ឈៀង សុទ្ធតែជាប់ឌីប្លូម។ ឌីប្លូមជំនាន់សង្គមរាស្ត្រនិយមខ្លាំងណាស់ណា ធ្វើកុងសីបានទៀតផង។»
ក្រៅពីលោក ស៊ិន ស៊ីសាមុត អ្នកនិពន្ធ ពៅ ស៊ីផូ និង យ៉ង ឈៀង លោក ហេ ជុនសិក ក៏បានសសើរពីភាពប៉ិនប្រសប់របស់កវីខ្មែរម្នាក់ទៀតគឺលោក វ៉ោយ ហូរ «បទបែកក្អមអូនហើយរបស់ វ៉ោយ ហូរ ហ្នឹងល្បីណាស់ណា ចេញលក់ភ្លាម កាសែតបទហ្នឹងគេទិញអស់ ហើយវ៉ោយ ហូរ ហ្នឹង! គាត់ចូលចិត្តណាស់សសេរបទណាដែលជាពាក្យពិតរែងស្លែង… តែពិតរបស់គាត់ គេចូលចិត្តស្ដាប់ណានាង។»
ទោះមានឈ្មោះត្រឹមជាអ្នកលេងវីយូឡុង តែលោកជុនសិក ដឹងច្បាស់ពីចេតនានិងទេពកោសល្យអ្នកនិពន្ធជំនាន់មុនក្នុងការធ្វើបទចម្រៀងឲ្យចេញមកអង្រួនទីផ្សារនិងអារម្មណ៍អ្នកស្ដាប់ «ក្មួយដឹងទេ បទចម្រៀងពីរបទកាលពីជំនាន់មុនដែលលក់ដាច់និងមានអ្នកស្ដាប់ខ្លាំងបំផុតនោះ គឺបទបាត់ដំបងបណ្ដូលចិត្ត ច្រៀងនិងនិពន្ធដោយស៊ិន សាមុត និងបទមួយទៀតគឺ លលកញីឈ្មោល។ លលកញីឈ្មោលច្រៀងដោយ មាស ហុកសេង និពន្ធដោយ ម៉ា ឡៅពី ហើយបទទាំងពីរនេះ សុទ្ធតែមានប្រវត្តិរបស់វា ផ្សារភ្ជាប់នឹងប្រពៃណីសាសនាទៀតផង ជាពិសេសបទលលកញីឈ្មោល។»
ប៉ុន្តែយ៉ាងណាក៏ដោយ បទដែលលោកជុនសិកចូលចិត្តស្ដាប់ និងបានចូលរួមលេងវីយូឡុង គឺបទចម្ប៉ាបាត់ដំបង ច្រៀងនិងនិពន្ធទំនុកច្រៀងដោយលោក ស៊ិន សាមុត។ «នៅចន្លោះឆ្នាំ៦០ បទហ្នឹងល្បីយកតែមែនទែន ហើយជំនាន់នោះ ក្រោយចប់រដូវច្រូតកាត់ដល់យប់ឡើង គេត្រូវជួលអកកេសលេង គឺមួយយប់ហ្នឹងក្នុងភូមិឮតែបទចម្ប៉ាបាត់ដំបង ឆ្លងពីស្រុកមួយទៅស្រុកមួយស្ដាប់ទៅអត់សាបសោះ។»
អ្វីដែលលោក ហេ ជុនសិក ដឹងពីលោក ស៊ិន សាមុត គឺលោកជាមនុស្សស្វែងរកចំណេះដឹងគ្រប់ពេល។ ខ្ញុំធ្លាប់ជិះឡានជាមួយគាត់ (ស៊ិន សាមុត) គាត់ប្រាប់ខ្ញុំថា គាត់មិនមែនចេះតែសសេរទំនុកច្រៀងឲ្យតែបានច្រៀងទេ គឺគាត់ទៅរៀនកំណាព្យចុងចួនជាមួយលោក កេង វ៉ាន់សាក់។ កេង វ៉ាន់សាក់ នរណាមិនស្គាល់ កវីនិពន្ធអក្សរសាស្រ្ដខ្មែរដ៏ល្បីល្បាញនិងជាស្ថាបនិកអង្គុលីលេខខ្មែរសម័យទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៥០។»
លោក ហេ ជុនសិក មានកង្វល់ដែរ នៅពេលដែលអ្នកចម្រៀងខ្មែរបច្ចុប្បន្នមួយចំនួនប្រើសូរសៀងសំនៀងខ្មែរមិនសូវច្បាស់។ «អាលូវច្រៀងបន្លែបន្លំចប់មួយបទនឹងគេដែរ ហើយចំរៀងតែឃ្លាដំបូង ហៅឡើងអត់ន័យ ហើយគេអត់តាមស្ដាប់ដល់ចប់ទេ។» លោកក៏មិនសប្បាយចិត្តដែរ នៅពេលដែលអ្នកចម្រៀងជំនាន់ក្រោយយកបទចម្រៀងជំនាន់ចាស់ច្រៀងឡើងវិញ ឆ្លៀតកែកុនទាំងទំនុកច្រៀងនិងសាច់ភ្លេងនោះ។
ភាពជាគំរូនៃសិល្បៈសម្រាប់អ្នកជំនាន់ក្រោយ ទាំងសំឡេងនិងទំនុកច្រៀង លោក ហេ ជុនសិក លើកសសើរពីទេពកោសល្យអ្នកស្រី ហ៊ឹម ស៊ីវន។ នេះក៏ព្រោះតែអ្នកស្រី ហ៊ឹម ស៊ីវន ធ្លាប់ចូលសិក្សាតន្រ្តីនៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទវិចិត្រសិល្បៈ។
ប៉ុន្តែយ៉ាងណាក៏ដោយ លោក ស៊ិន សាមុត ទទួលមរណភាពបែបណា សូម្បីតែមនុស្សជំនិតនឹងគាត់ដូចលោក ហេ ជុនសិក ក៏មិនបានដឹងដែរ។ «ក្រោយឆ្នាំ៧៥ហ្នឹង ពួកយើងបានបែកគ្នាអស់។ ខ្ញុំក៏មិនដឹងថា គាត់សម្លាប់ក្រោមដៃខ្មែរក្រហមឬយ៉ាងណាដែរ។ ខ្ញុំគ្រាន់តែដឹងពីផ្លូវដែលគាត់ចាកចេញបន្ទាប់ខ្មែរក្រហមជម្លៀសប្រជាជនពីក្រុង គឺបងសាមុតបានធ្វើដំណើរពីព្រែកឯងបន្ទាប់ពីគាត់ចេញពីផ្ទះនៅម្ដុំឯករាជ្យយើងរាល់ថ្ងៃនេះ ហើយខ្ញុំធ្វើដំណើរបញ្ជ្រាសគាត់វិញមកផ្លូវស្ទឹងមានជ័យឯណេះ។»
លោកជុនសិកមានអាយុប្អូនជាងលោក ស៊ិន សាមុត ដល់ទៅ៩ឆ្នាំឯណោះ ហើយគិតក្នុងបច្ចុប្បន្នប្រសិនបើលោក ស៊ិន សាមុត នៅមានជីវិតគឺមានវ័យ៩០ឆ្នាំ ខណៈលោកជុនសិកមានវ័យ៨១ឆ្នាំ។ ទោះជាមិនមែនជាបុគ្គលល្បីនៅក្នុងបញ្ជីប្រវត្តិសាស្ត្រសិល្បៈខ្មែរក៏ដោយ តែផ្អែមតាមការរៀបរាប់ទាំងប៉ុន្មាន លោកជុនសិកក៏ត្រូវបានរាប់បញ្ចូលជាបុគ្គលឆ្នើមដែលមានជំនាញលេងវីយូឡុង និងប្រៀបដូចជាសាក្សីរស់ បានដឹងច្បាស់ពីភាពប៉ិនប្រសព្វក្នុងការតែងនិពន្ធរបស់អ្នកចម្រៀងខ្មែជំនាន់មុន។
រស់នៅស្ងៀមស្ងាត់នៅក្នុងផ្ទះជួលមួយកន្លែងជាមួយវីយូឡុង ជាជីវិតមួយដែលលោកពេញចិត្តជាទីបំផុត បន្ទាប់សម្រាកពីអាជីពជាអ្នកលេងវីយូឡុងនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៥។ នៅក្នុងឆ្នាំ២០១៥ អតីតតន្ត្រីរូបនេះក៏ធ្លាប់ទទួលបានលិខិតថ្លែងអំណរគុណពីរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ដែលកាលណោះគ្រប់គ្រងដោយលោក ស៊ុន ចាន់ថុល សម្រាប់ការចូលរួមប្រគុំតន្ត្រីសប្បុរសធម៌ «ពេលវេលាដែលត្រូវតបស្នង» ដើម្បីស្វែងសរកវិភាគទានចំពោះក្រុមគ្រួសារអធិរាជសំឡេងមាស ស៊ិន សាមុត៕
ព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានព្រឹត្តិបត្រព័ត៌មានប្រចាំថ្ងៃនឹងអាចឲ្យលោកអ្នកទទួលបាននូវព័ត៌មានសំខាន់ៗប្រចាំថ្ងៃក្នុងអ៊ីមែលរបស់លោកអ្នកផ្ទាល់៖
ចុះឈ្មោះ